장음표시 사용
41쪽
coeperunt, terum naturam perscrutari, materiale sopima modo principium is uestigares uni aggressi, quod nam iis Dd esset,et quale et quom edo ex illo genitum fit unmer fum is ue illius extrierit motori Disordiascilicet et concordia, ut Empedocles uoluit. An diuina mens, ut 'in Ainixagorss. An casus quidam ut Leucippus et Democritus asseuerarunt. Cumque is materiale subjectum aliquam haberet nItura .aliqua ex primar,s qualitatibus infignitum esset. Uerbi gratia ut 8nis calore et leuitale. Terra autem frigore Er3rauitate, Ex P elementis, reliquisti duobus intermed,s,uniuesum Sentum fuisse uoluerunt; quoecerte Empedoclis,jisiententia:nam de illosolummodo hoem loro loqui uidetur.quamobrem inquit non plum ipsius
uniuersi has fuisse causas sed animalium etiam diluim omnium, illorumque quarum. ungus partium isthaec ipsa principiarielementa dixit, st. Verbi gratia ossa hoe essecta suisse modo,calore scilicet ab illis expressore leuia late grauia et Frigida perstitisperque certe cum explosa Aperna peterent, extimam is,perficie cutem essecisse, quae sne animalium pari cum calisa suapte natura est,tum omnibus aliis leuior. Similique inquit moto asseruisse Empedoclem,ab aqua sei grauitate inferna petente uentres cum superiorem quem Bomathgm uocant,tum imum quem appellant aluum,in quibus et escs,et ultima depciuntur eae rementatui se excavata. Spiritu autem Saere 'perna petente loca .viquepenetrante Aurium perterebata, se framina. Certum autem esse aerem et aquam sicut terram Erignem corporum esse materiam. Ex ijs enim uniuersm co
42쪽
igare naturam asseuerauit Empessocles. Cperum laquilf homines re animaliasne controuerfla natura constare censentur illorum etiam partes cum fimilares um disimilares ex eisdem confici conformarique est nece P. Cur bitur inquit non dixit Empedoclis, siue quis alius illius sientenaeiae assensus est per quam natu potestatem eiusmodi una seniantur partes, et quas nam habeant vires, non enim exprimere Ajiciebat ex quibus conflent, ex igne videliscet aut terra sed aliud certe addendum fuit quod illorum declararet essentia quam rem claro statim illustrat exempla . Si enim de lectulo inquit,aut de alio huiusmodi artis
opere/er cunctati . quopiam fuerimus formam sine illiu
potius qu=m materiam declarare contendemus. No enim
lignum esse lectulum, ut aes poculum esse regondebimus sed in Iuno fue aere, talem uel talem fidurae confersmationem . Quamobrem figura est assignanda. qui
in rebus arte conflantibus formae rationem restri . Formp autem ratio natura pryIanuor est, quam materiae ratio. Si igitur figura eoloreque animalium, membros rumque unumquodque constat , recte profecto dicit Democritust sic enim existimasse uidetur. Nam perspicuum esse asserit , quale quid forma est homo et quasi figura coloreque existat. Atqui
mortuus homo eandem habet figurae eonformaeeionem e dc tamen homo non est . Praeterea
fieri' non potest , ut manus sit quoquo modo constans , ut renea aut lignea , m aequiuos
43쪽
ee, ut medicus pictus .no enim suum Ipsius opus erficere poterit: quomodo neque lapideae tibiae suum ipsarum opus,neque pictus medicus. Parique ratiost ne neque mortui hominis membrorum quodpiam amplius tale est,ut oculus inquam et manuS. Fatue igitur admodum dictum est,et perinde ac si faber iis gnarius de lignea manu loqueretur: Sic enim illi qui de natura locuti,sunt generationes et causas figurarureferunt: a quibus enim constructa sint facultatibus exponunt: velum faber fortasse securim Sc terebrii dicet: illi autem aerem et terram e Sed melius fabereno enim iunicere credet tantu dixisse qi ingruente inostrumento hoc cauum,illud uero planum est ectuna est, Sed quoniam talem inflixisset plagam: P quamst obrem etiam subiunget causam , ut talem uidelicet aut talem figura opus acciperet . Palam igitur quos non recte dicunt: Et quod tale esse animal dicendum
est: Et de eodem ipso quid ,et quale sit: dc de singulis etiam pari ibus,sicut de lectuli forma. Posteaquam Empedoclim,ut uidimus rexauit A rissoteles quod in naturalibus rebus illarumque Aenerationibus de formali causa nulla Fcit mentionem, fidis mateariali tantum causa omnemph omissus rationem habuit
cum alioqui clarissimum esse conflet omnibus naturam Frmp Iodo sane interuallo materis naturam superexcelsIere,ad reprehendendam etiam hest de re Democriti penitentiam se conuertit,qui cum universim in naturalibus rebvsperscrutatione in materialibus posivisset causaeIndiuidu senim corpusculis'is omne coiustituendarum rerum imperium dederat, manimio etiam prppe tulit cur de framali cavsa uerba non pisset, inquiens illam iccirco omisfisse, quoniam omnibus ea essu nota nullaque dis gustio,
44쪽
nis indigeret opera.omnibus enim cognitum persessu esse dicebat quali nam corporis confirmatione, re quo colore esset,cum homo me,tum uniuerst illius partes. Similique modo in c aeteris animantibu3 erat nidere. Ex parte autem materiae non adeo cognita esse omnia. qumjones
autem et perscrutationes aiebat de occultis di non bene perceptis fieri oportere. De formali igitur causa Democritus tanquam de re omnibusper uia re cur uerba facere non curauit. Contra quem ni ephus hac rationis uia
procedit. Si inquit unumquodque animal, tinguisque illorum partes figura colores ut ille dixi Upe haberem fluum, quod Democritum uoluisse apparet hacpro'cto in re hene locutus ille uisset. De re nans clara di omnibus mani tufensuquepercepta merito molestiam habere omi se Verum hIc res non hoc ' habet modo alia enim rei cliformabis est iratus definiusta qua in substitiae collocatur ratione,re alia est ipsis extrimeta myrmatio,hneamento querativet circunscriptis,quae sonant quidem di isdicam,nihil autem rei essentiaepraeliare possunt. Nanque' inquit fi illa hominesse darent suum,Vita sunt ius homo adhue esset homo, Ain eandem membrorum habeatisuram,quam dum uiueret habui . Similique rationis modo uiua manius i mortua non ditiaret. Sed quid mortua in.c re manum qus ante fuit uiuens, cum marmorea manis quae uixit nunquam,hac ratione manus esset Aut uiuentis
hominis manus,li ab eadem figura essentiam Fam utras acciperet. quod certe ita manstile filium es ut nullo egeat reprehen=ionis argumento,non enim dici debet manus, niscerie aequimedat is opsispum exire non potest. Sicut
45쪽
nec homo pictus, aut 'brefistus equus, qui naturi uβconuenientia non habent opera, Figurs igitur istae Er conformationes cum totorum,tum partium ipsirum longe a naturalibis rerum distant Formis,cum illarum essentiae non set cause sed Aperficie tenus rem illam tantummodo indicare possint, ualde igitur inquit inconsiderate re ruditer hac de re locutus est Democritus, neque sane aliter quam fi fiber lignarius de manu lignea interropatus rerum onseret
illam esse lignum sic dedolatum di fibrefactum taliquest
fura imonitum. Sic Democritus sne 'cise uidetur: requicunque alii de ph fiologia locuti rerum naturalium generationes et figurarum caussicum totorum,tum ipsarum etiam partium ad ma erialem causam ipsuss uires et opiscium m insesse retulerunt. quoniam uidelicet ut dictum est,aqua deorsium lata est,iccirco excavatum Sisse uenire,
in quia aer 'perna petit ideo narii, perfratos isse meatus. In hoc autem plum diserre uidentur, quod 'ber qui,
dem fluis utens instrumentorum vocabulis, terebrum aut Asiam pro caus reddet,illi uero aerem re terram, quinimmo 'ber et meliui quam illi: non enim quomodolibet calente latoque instrumento a se fictam, se manum diicer,et quos illius partes es quidem eminentes, ilis uero depres er caus apparerent ut illica, concurrentibus trinis elementis suis omnia fiftasisse uoluerunt. Sed quod illam fibre'ciset imi frumento fio hoc aut illo moto adaeto et Abiectae materis couenienter applicato,agdet quin etiam cuius cai hoc uel illo Uus fuisset instrumento, ut complanaretspartes quasdam,uel cavas ficeret re illi couenientem et aptam daret figuram.quod certe illi ex prin
46쪽
esset animal omninotaut eius Frmaturi quales illius partes cum 'milares,tum dissimilares declarare contenderunte os portuit autem illos semere, et quemadmodum lignarius fiber multa delictui Frma apte m commose distertare, di illorum reddere caum potesii ita illos de rerum na uratium potioribus causis, et non de materia tantum pertraaetare deceba Quod si hoc est anima aut animae pars:aut non
me anima, abscedente certe illa non amplius ante mal est,neque partium atqua eadem restat nisi holum nDraeut ea quae in Iapidem mutata .fuisse fabulae narrant .Si haec Inquam sic se habent, phvsici certe erit de anima ae diserere & scirer & fi non de oti de eadi talebanimal.Tum quid est anima,aut haec ipsa illius pars: R de iis quae tali eius substantiae accipdunt: Cum praesertim bifariam 8cdicatur,& sit naturat Altera ut materia:altera ut substantia: dc haec est 3c ut nimens,& ut finis,Talis autem animalium uel omnis est anima, uel pars eius aliquae inuam ob caulam naturae contemplatorem eo magis de anima illerere oporret, quam de materia, quo materia potius natura est per illam, quam e contrario. Leomenim P tripes lignum est, quoniam potestate Cum retra Dei afer Aristotcl s h iud recte'cisse Empedoelem-Democritum, liquieresque illos qui de phis iaptractauerunt. se de materiali solumodo caussint locutifirmatis autem causi perscrutationem relique,
47쪽
H itinet ab re me Hercule,cum enim natura deforma ducatur et de materia i naturalium rerum contemplatos rem potiussane pertinet deforma permonem habere qu de maceriet sum naturs ratio de forma prius et principalius dicatur qui in de materia. Cum autem ultima repr aemn i firma animalium firma fit anima, certissimum sane est quod de anima ad naturalem philostphum loqui et disquirere conuenit: triui est quod in liters huius contextu cocluJere uidetur philosiophus ruerum quaedam isteriecta sunt quae obsu riorem sane literam 'ciunt:qus ut apparet per hiperbatum en Mendamair ibi sententia redditur, ubi j citur si haec fic=e habent phi Sici certe erit de animater diserere et scire dic. Vicit si enim hoc, id eli forma, uerbi fratia animalis,ipsa est anima,vel totalis,lit exponit inglusu hesus tu scilicet sus in ' continet ratio nassem animam et irrationalem: ueIpars, id est irrationas Iu anima,aut si placet magis, nam et aptius literae quadrare uidetur: si hoc,id est forma, eli anima uid eri totalis essenima, ex tribus animis sive partibus , siue potestatibus conlians tribus. Uecretabili scilicet 'Utiuo, re intellecti, uo,aut anime pars,id est iliarum aliqua, frue animarum,ut dixisiue partium flue pote latum illas appellare malueri: mu . Clare enim perspicitur non quamlibet animam cuiuslibet motioris esse principium. Anima enim quae augumenti cet generationis eli principiu no eli motioni illius principium ,quae 'n'ui re intellectioi 'bm Alinrat, di iseo diuidere istu uidetur. Si haec forma inquit,id est formatu causa, uel anima uniuersalis est,uel animae pars, uel non line nim ita quod forma illa naturalis non fit anima sed ani
48쪽
h perficeps: quae certe' b disiunctione hiesne auii
Ela quoniam adhuc bax de re non erat pertrinarum e Disquisitio enim ippus et cotemplatio ad commentarios pertinet qui de anima inscribuntur,qui hos de partibu libros et illos etiam qui de animalium fiunt generatione, illo etiam asperente certissme constequi uideaturiNon immerito igitur de firmati causa: id est anima hoc in Ioco sub difunctione ponitur litera. subiugii postmodum per interposionem adhuc pendente textu,quoniam dixit uel non fine animaidisti reddens causim quia inquit flemota
in abseZente animastion magis id quod reflet est animai aut illius p.rtes animalispartes esse dicuntur,niffvnasse rplis figurae lineamentis,quam si ex lapide costarent,qua, lis ut fabulae restrunt Asuere qui ex homiuibus in lapides fuere conues ut de Niobe dicitum di de illis qui Medus; cons ecto capite lapides fiunt essem:quo puto quia satis ampla fuit interposuio,breviter reasumit dices si hiesie ' habet phi fici certe erit erras malis causa anima
est,uel totalis,uel partialis,uel non fine anima:ad naturae roteplator eptinet,tu de Frmali is dictu est causa uerba facere illi conueniat anima aut en Frmo de anima et disquirere re pertractarerii non de omni inquit i id est Fnon de totali Ierationaliscilicet re inrationali ut inter,
preta tur Ephesius te illasariem parte: id est irrationalia qua animal est animat Aura alii, expo is moduladrbi ficu subcetttinet ascrutari si no de omni animalia et
f no de totali ai quae tres illas animaru lenes fue postestates inste comet nutritiui sensuu intellectulisse iblisitem cuderare debet anima pergu m animal dicia tur esse animal id est de anima pestiuas hanc enim ala D
49쪽
Melpe ponitur,et ueluti chara flerem accipere censtetur. Promptam quin etiam anims ipsus habere debet definitionem,uel totalis,ut diximus: uel partis illi tu de qua di tum
est. Praeterea accidentium etiam tenere notitiam quae clauca talem confiderantur et fieri habent' bstantiam. Et cunatura ipsa fit duplex,bseriisdicatur. Altera. n. m materia altera est forma qua hic se viantia appellatisse rebus omnibus esentiam praestare dicitur ,subflantiam e framam hanc dicit,et mouentem esse causam,di finalem. Naut dictum est retro,haec ut appetibile-desideratum ma ateriam mouet,illamque componit et orna ut enim in physicis ipfie dixit,materia appetit firmi ut turpe pulchrit, res emina marem. Eademque finis etiam eii,omnia enim gusformam praeuenigne: illius sane Ant3ratia, et ad illam tanquam ad ultimum reseruntur' m. Talisq; nimirum in animantium genere,uel totald est anima, uel illius pars uspiam. quos , ita ste res habet, diligens sane naturae insdagalor de anima inquit. i. de forma magis quam de materia perscrutari curabit quo magis materia propter formam est,quam 'rma propter materia mi Lignum enim Iestuli aut tripodis gratia esse censetur,quoniam potestate isthaeeipsa esse dicitur. Ut totam igitur rem breuiter colligamus quam longo uerborum dubia hucusque adluximus, clara hoc in loco Aristotelia est fiententia ph fici esse omnes rearum naturalium causas indagari,di non solum de materiali iuisertare causasquod antiqui fre omnes Disse uidentur praecipue tamen de firmati causa, quoniam nobilior est,et cum finali conuenit,tu eius gratia pant quaesut oia,ra cui a materia excolat et coponastilla j ad pe appetenda,la quam amatum quodda et desieratii moueat et alliciat.
50쪽
LIBER I verum dubitauerit quispiam ad id quod modo
Uictum est animaduertens,utrum ne de omni anima ad physicam scietiam docere pertineatran de aliquae Si enim de omni,nulla certe praeter naturalem scienotiam relinquetur philosophia: Intellectus enim intela ligibilium est: Itaque omnium rerum naturalis scienotia erit cognitio: Eiusdem enim est de intellectu ,et de intelligibilibus critemplari,Siquidem ad se inuicem unt,et eadem est contemplatio eorum quae ad se insincem sunt omnium: sicut sensuum S: sensilium.
Quia retro dixerat philosephus suodphisci erat ossarium conmeralericontemplari uel de omni anima, uel de aliqua,quod Abdi unctioneprchtum nullam sine affer: ionem,aut constantis =mentiae de Graiionem asserre poterat,iccirco hoc in loro rem hanc disquirere intendens phi sopbus, proposta dubitatione ambigit utrum ne ad phi ficum de omni anima indagari pertineat, an de quadastatimque mani tum quoddam adducit inroueniens quod
sane sequitur fi quispiam affirmauerit ad phisrumperscru
tationem de omns anima pertinere, nullam enim aliam
disciplint methodum,hoc concesso pr er naturalem scientiam facile erit reperire. Cum enim naturata suentia de rebus omnibus Julibus perscrutetur re doceat. bi de omni etiam anima illiis erit contemplatio cum intellectus ippe quem ' appellant,anima fit. Arae enim caput, cu Acasdemici tu eligantiores Peripatetici intellegitum espuo erunt: de intellectu proculdubio etiam contemplabitur phyHuc cum autem intelligi biles res ad intellectum referantur Aut sensita ad sensum ide numero enim illorum esse uidentur qur ad aliud esse dicuntur e re correlativerim eadem sane est fientia. de intellisibilabus etiam omnibu