장음표시 사용
61쪽
organizatione. 29. I 2. Corporastriatafbro'eomparantur. ibid. 13. Schematismum nature vitam monstrare. 43OC A P. XXX. Classis secundain primδ,de continuitate & contiguitate. i. Hujus elasgis μηdamentumo partes. Pag- 3I
2. Continuitatem disserre ab unitate transcendente. 43 a 3. Et ab entitate quantitatis.
. Suantitatem lutermiηatam duobuε modis terminari. 43ψ s. Continuitatem esse terminum quantitatis. 633
6. Objectioni de ea re satis fit. 36.
. Unitatem entitativam quantitatis disserre a continuitate. 3 8. 8. Continuitatem esse entitatem postivam. - Ο 9. Nee dicere puram negatio nem. 6 I
Capitum. C A P. XXXI. De tribus indivisibilibus,punct o.
3- Seeundo, in ordine ad enti - , talem propriam. Punctum ter minativum ct eontinuativum differre. ibici 5. Continuativum aliquid extensioni addere. 63 I. 7. Punctum terminalisum distinguitur. 33. Primo, in totius
Io. Punctum terminativum proprium qMi significet. 45s-
quid. ibid. ' Continuativum ab eo
12. Subsissentiam modalem non dicere solam negationem. ψ39
62쪽
De divisione & divisibilitate.
I. Tria ad actualem dioisionem requiri. . pag. 65O
aliquotis, nee de actu divisu. 4 2. Iustulium divisonem esse Deedm
. . γ . I 8. Disserentiae inter numerum a. Primum ere par ' ρο ntentialem. Prima. 3. Secundum, habere partes quantas. ibid.
. Tertium , dicissiorem e se se fortiorem. ibid. i. quantum si disssibile iuionitum. 662.6. Atomus vel diuisbilis est, set κihil est: 53
disi bilitatem. 465. 9. Qinfinita diu billius si anthm potentialis. ibid. xo. An infinita disi bilitas si
pure mathematica 667. II. Corpus pbseum ineludii mathematicum. 468.12. Dfinitatem numeri partium non esse extrinsecam. ibid. 13. Indefinitas partes non su*cere. 469. x . Praemittenda ad Leisonem eontroversae. ibid. Primo, Non hie inquiri de principiis naturae,sed de partibus integrantibus. ibid.
Natura non oritur a compotione partium integrantium. 47I.
I . Secundo, Non de partibus organicii, nee de milaribus, nee de 8. CAP. XXXIII. De ultimis rationibus continui& discreti improportionatis.1. Ultima rationes quid, pag. 86.
2 . Intermediis rationibus utri que satas inter se convenit. Ibid. 3. Datur proportio in continuis, que numeris exprimi non pssis q88- . Sinus in natura accuratὁ proportionantur. 689. 3. Sed numeris non exqui te eqrimuntur. Asto.
63쪽
6. Ruadratura eirculi duplex s. 69 I. 7. Primo, Datur proportio in κatura inter diametrum ct eireu-
8. Sed numeris non comprehen ditur. q93 9. Secundo, Datur proportio in natura inter aream circuli ct eam quadrati. 495- lio. Sis Arithmetice non po
nisci. 3CO.12. Fractiones infinitae iohi- dioisbilitatem probant. 5O2. I 3. Ioleti responsum de extrin- seea continui infinitate explicatur.
i . Fractionibus interminatis eonfirmatur. 5Q3CAP. XXXIV. De minimo naturali. I. Peripatetiei agno-stunt atomos. Pag. JO6. a. Minimum naturale quid. 3Q7. 3. De atomis varis sententia. ibid.
. Prima, molum divisorem in insinitum divid re. ibid. h. Secunda, minimum separatum non posse ulterias dividi. 3II. 7- quibus minima divisores eludunt. 3I2.8. Primum, parvitas d. 9. Secundum, re-unio eum aliis
IO. Tertium, mutatio formae. - I . II. Tertia proposito, Non dari eorpora insinitae parvitatis. 3I5.12. Particule indefinitae ct infinii ae non disserunt. ibid.Iῖ. Partes ignotae parvitatis non j cere ad parvitatem hie rem quifiam. 3I6. I . Me partes interminatae parvitatis. I7 1 . Solam infinitam parvita tum hie si cere. 518, 16. materia divisa queat
17. Cartesi sententia de ea re
18. Solam quietem ad solidorum continuitatem non su*eere Proposito prima, 322. Probatur primo, ex negationibus alterutri propriis seu formalibus. ibid. 19. Negationem divisonis nou necessario ponere quietem. 333.2o. Objectioni satisfi. ibid, 2I. Probatur seeuηdo, Continuitatem esse formam postivam ,
quietem Non. 32 . Probatur tertio. Probatur quarto. 323,
22. Propintio secunda, Fnox es e actu dibilia. ibid. 23. Adfuidi rationem requiri
64쪽
65쪽
Uanquam scopus noster non est de Substantia cre- Sevinata ejusque speciebus & partibus eκ professo tra- Assctoris.ctare , chm tamen tres primae Facultates, de quibus hic acturus sum, ad Substantiam in genere Rectent, cumque alias vi κ fatis perspicue & distincte de illis loqui liceat, visum est paucula de Substantia in genere praemittere, adeoque istas Facultates a sua prima origine deducere, atque una Ostendere qua ratione ad ea genera &species quae in rerum natura passim Occurrunt contrahuntur. a. Substantia in genere vori ambigua est, & ipso limine Distinguia quaerit distinctionem. Missi autem ea acceptione qua prodivitiis aut pro praecipua cujusvis rei parte siumitur,dupliciter in Metaphysica accipitur, transcendent aliter, & Praedicamen- dentalem, taliter. Si transcendentaliter,est genus analogum: filii praedi- θ pra i-camentaliter, est genus univocum. Illa hanc includit ut suam primam speciem analogatam : haec in i a latitudine non includit illam,nec de omnibus ejus speciebus dicitur. Illa abstrahit a substantia completa & incompleta analogice, & rationem utrisque communem denotat: haec quoque abstrahit a completa 8c incompleta, sed uni voce, & est impremum genus in praedicamento Substantiae. Communis ratio substantiae transcendentalis vix positive eXplicari potest, sed negative haud dissiculter. Secundum Suarium eκ Aristotele sic eκponi-
66쪽
tur, Disp. 33. Sect. a. n'. I. Commune est omni substantiae in subjecto non esse. Quae verba sic intelligenda sunt ; Esse tu subjem est esse in substantia completa, hoc est , complete quoadessentiam constituta. Accidentia enim neque constituunt substantiam in genere,ncque in specie,neque ad operationes essentiales determinant. Quare Acciden S,ut genus transcendentale, non minus negative distinguitur a substantia transcendentequam haec ab illo. Interim non e Aistimandum est substantiam transcendentem tanthm differre ab accidente per negationem, sed per fundamentum ejusdem. Etenim negatio inhaerentiae accidentalis est negatio perfectiva, tu eatenus vim affirma,tionis habet. Quod vero sit negatio perfectiva patet, quia talis inhaerentia imperfectionis c ignobilitatis est. In hae- Tentia autem naturae in supposito multo nobilior & perfectior est. Hinc enim unum per se resultat, quanquam eX partibus eκ natura rei fallem distinctis constet. 3. Contra hanc distinctionem Substantiae obiici potest, non opus esse duo genera substantiarum tingamus : Substantia enim praedicamentalis videtur recte dividi posse in completam 8c incompletam. Haec enim non est divisio generis analogi in analogata, sed subjecti in partes. Nam subsistentia clanatura sunt partes ex quibus substantiae completae componuntur. Resp. partes hasce a Metaphysicis substantiales nominari,& certissimum est non esse mera accidentia. Quocirca latior substantiae acceptio datur, quam est ea quae constituit genus in praedicamento Substantiae: nimirum oportet sit tale genus quod omnia rudimenta substantialia in sua latitudine complectatur, & de iis omnibus praedicetur. Versim Substantia quae est genus praedicamenti neque praedicatur de subsistentia, neque de forma stubstantiali, nempe materiali. Non de subsistentia, quia haec minus continet quam substantia. Non enim continet energeticam naturam substantia lam. Similiter non de forma materiali, quia haec non includit radicalem subsistentiam. Si ergo subsistentia & forma materialis cognominandae sint substantiales, necesse est latiorem acceptionem vocis substantiae inveniamus,siub qua ista rudimenta substantiae comprehendantur. Recte quidem advertit Suarius, Dis p. 33. f. I. Ia'. 2 . Compotionem eα genere o disserentia non requirere analogam divi onem substanti quia tantam rati-
67쪽
Cap. I. De Subsantia in genere. 3
oue disserunt. Verdm n'. 23. concedit partes quae plds qu mratione differunt posse requirere genus analogum. Sed primo eκcipit, si partes sint integrantes: quibus addo, si sint elementales, aut quoquo modo naturam subsistentem propriam habeant , ut Materia & Anima rationalis. Quae, quia subsistunt, sub prae icamento Substantiae cadunt, nec earum gratia opus est ad substantiam transcendentalem confugiamus. Quare non tanthm substantia transcendentalis, sed Apraedicamentalis, dividi debet in completam, & incompletam. Sed species quae sub incompleta transcendentali continentur plurimdm disicrepant ab iis sub praedicamentali. Illis enim tant dua convenit, quod non insunt in subjecto essentialiter prilis constituto, quemadmodum accidentia , his vero, quCd tam naturam quam subsistentiam fundamentalem conjunctas,quanquam in complete,participant. Hujusmodi ergo partes dicuntur substantiae completae respectu incompletarum transcendentium , sed incompletae sunt in praedicamento ,
quod alia perfectione infra substantiam in genere ad quam
Ordinantur careant. Substantiae hoc modo incompletae fiunt materia, anima rationalis in corpore, Elementa in misto, partes integrantes in toto. Hae enim componuntur quoquo modo incomplete eκ subsistentia & natura substantiali, quae partes transcendentales sunt : Non tamen sunt completae, ut species in praedicamento Substantiae, sed tanthm reductive. Quanquam igitur Substantia praedicamentalis in genere sit completa respectu compositionis ex subsistentia & natura potest tamen abstrahere a completa & incompleta, quatenus sub se continet substantias alio respectu partiales. . Quanquam clarissi. Suarius quem prae aliis mihi ducem Suarium in rebus metaphysicis elegi, sed non juratis tu serba magistri9 ζ m ρίη''nulli bi de substantia transcendentali tractat ; eam tamen 'nonnunquam agnoscere videtur. Disp. 3 .L 3. n'. 35. Si,
inquit, interrogetur de subsistentia, an si substantia vel aecidens, dicemus eam esse substantiam quas transcendenter sumptam. Porro
alio loco, etsi non eXpresse nominet substantiam transcendemtem, eX ejus tamen verbis manifeste inferatur. Observandum, inquat, est, quod cui humaηitas non est homo, ita neque dici potest substantia eo modo quo sub tantia est genus generalissimum. Sic enim sumitur in vi cancreti, o prout fgnifleat rem sub mentem sat B a tem
68쪽
De Subsantia in genere. Cap. I.
rem in eonfuso ct in eommuni, ct ideo non potest de natura abisse tracte concepta praedicari: tamen substantia prout dioiditur in eo letam ct incompletam latiks sumitur. Concedit hic latiorem significationem substantiae quam qua constituit genus generalissimum in suo praedicamento. Quare secunddm eum 1ecte dividitur substantia in praedicamentalem, δc transcendentalem. Si enim detur acceptio substantiae latior genere generalissimo in praedicamento, necesse est sit transcendentalis. Eo ipsis vero quod ilia latior acceptio transcendit generalissimum genus in praedicamento substantiae, sequitur esse genus analogicum, quod stubstantia ipsa sit supremum genus uni cum. Quapropter chin substantia recte dividatur in genus praedicamenti & ejus rudimenta ex natura rei distincta, patet esse genus analogum. Nam rudimenta substantiae non eodem plane modo substantiae sunt quo est id quod ex iis componitur. Constat itaque substantiam analogice de substantia compositati rudimentis ejusdem praedicari. Quando igitur forma materialis vocatur substantia, non intelligitur de ea in strustiore sensiti, sed in latiore , quo nimirum substantia dicitur quicquid non est accidens. Suhiantia 5. Hoc ergo sensu dividitur substantia in rudimenta subnanscen- stantialia, 6c substantiam completam eκ iis conflatam. Haec
prima species analogata est, δc supremum genus in praedicamento substantiae constituit : illa nempe rudimenta alteram speciem conficiunt,& tria siunt,subsistentia fundamentalis, natura energetica,& stubsistentia additionalis. Subsistentia fundamentalis 3c natura energetica sunt substantiae principia quasi essentialia,subsistentia additionalis est modus substantialis eam essentiam complens. Illae, in rebus incorruptibilibus,siunt tan-ihm in adaequati conceptus, dc non realiter inter se differunt, sed tanthin ratione cum fundamento in re , verdm in rebus mutabilibus realiter distinguuntur, ut forma materialis & ma- teria: Haec, fallem distinctione media, si non reali, ab illis discriminatur. Sed de utrisque infra plenilis agendum : interimque aliquid de aliis subii antiae compositionibus, quae mi-nds reales sunt, advertendum. hyem. 6. Substantia creata in genere variis compositionibus sumes. taphysicis obnoXia est. Primo enim, quatenus est ens finitum, componitur e X Uatitate positiva, oc negatione limitante sive
69쪽
Cap. I. De Subsantia in genere.
sive privativa. Secundo,substantia quatenus est species entis primaria componitur en genere dc differentia. Ex genere
nempe analogo, Lente, i re differentia, ad primam speciem
analogatam eam contrahente. Tertio, componitur ex in-
adsequatis conceptibus generalissimis, ortis eX comparationexei secunddai nostrum concipiendi modum ad similitudinem aut dissimilitudinem cum aliis , nimirum hoc modo componitur ex potentia dc actu. Haec compositio adeo generalis est, ut nihil creatum excogitari potest quod ei non sublicitur. Ipsumens in genere concipi potest ut in actu, dc ut in potentia ;quanquam ipsa ratio entis in eo consistat, quod realiter sit eκ-tra suas cautas. Verhin hoc ipsium esse actu eκtra causas similiter in omni ente reperitur, Jc eatenus a quolibet eorum uno ab intellectu abstrahitur, Jc sub ratione communi sive potentialiter concipitur. Quare ipsa essentia actualis, ipsa eκ- sistentia, ipsa incommunicabilitas,ipsum individuum suspendi in intellectu potest ab actualitate eXercita, δc signate concipi, atque ut tu potentia. Ratio est, quia res utcunque singularis concipi potest ut aliis similis, quo resipectu communi quodammodo omnia similiter singularia complectitur : concipi etiam potest ut omnibus aliis dissimilis, quo sensu stat sola ab iis omnibus divisa. Verdin omnes compositiones modo memoratae non sat realitatis habent ut substantiam proprie compositam denominent. Vel enim non consistunt ex partibus positivis actu exsistentibus 1, vel saltem non eκ partibus eX natura rei distinctis. Sola ergo compositio eκ natura & subsistentia realis est. Ad quam ulterilis considerandam Capite sequente deveniendum est.
70쪽
De Carus aeceptionibus Subi sentiae, Subflantialitatis, Suppo fitalitatis, Personalitatis, Natur Essendi per se, O Modorum.
I. A Sseruimus capite praecedente unicam esse realem Subinia ac stantiae creatae in genere compositionem, eam nimirum eκ Subsistentia & Natura, de quibus infra fusilis agendum. Priusquam vero ulterilis progredior, aliquot hic am, biguitates, ad terminos ipsos vocEsque sive synonymas sive cognatae fignificationis spectantes, breviter enodandae sunt. Primo Subiistentia dupliciter accipitur , actualiter,dc potenti aliter. Quatenus actualiter, constituit substantiam primam in suo esse fundamentali, sive in suo esse per se : Quatenus potentialiter, constituit substantiam fecundam similiter inesse per se , sed praeciso ab exsistentia. Haec distinctio subsistentiae evidenter colligitur eκ Suarii Disp. 3 . f. 8. n'. 9. ubi asserit subsistentiam includi in omnibus generibus, speciebus 8c individuis praedicamenti substantiae , 8c consequenter, quemadmodum actualis appropriatur individuis, ita respective potentialis generibus & speciebus. Versim haec distinctio, etsi suos habeat usius, non tamen ea est quae maXime facit ad varias Metaphysicorum de Subsistentia controversias
a. Secundo ergo, distinguitur Subsistentia in fundamentalem, & adventitiam. Illa vocatur etiam ementialis, intrinseca, naturalis, radicatis, originalis ; nec non perseitas Sc entitas per se, substantialitas, item fulcimentum & fulcrum substantiale: haec additionalis,extrinseca, modalis, complens, terminans, supposita litas, &in rebus intellectu praeditis personalitas 3c subsistentia personalis. Illa ad naturam sive essi sentiam substantialem spectat, nempe ut ejus pars, vel fal'tem ut in adaequatus ejusdem conceptus, a qua in rebuS permPetuis siola ratione quanquam in caducis realiter ) differt :haec naturae supervenit, & semper ab utroque ejus conceptueA parte rei discriminatur. Completa igitur substantia respectu