Tractatus de natura substantiae energetica, seu de vita naturae, ejusque tribus primus facultatibus ... naturalibus

발행: 1672년

분량: 604페이지

출처: archive.org

분류: 철학

81쪽

& consequenter non est sufficiens differentia ad hanc entis contractionem. Esse autem perse quatenus per iii a verba negatur sustentatio ab omni alia recreata ) sum cienter contrahit ens ad substantiam praedicamenta lam. Cum enime se per se in hoc sensu non tantdm includat negationem inhaesionis in subjecto prius constituto, quae est essentia substantiae transcendentis, sed etiam inferiorem differentiam, nempe negationem sustentationis ab ulla creatura necesse est contrahat Lubstantiam ad speciem aliquam sub transcendenter: ωchm nulla sit alia ad quam per istam differentiam contrahatur praeterquam ad praedicamentalem, necesse est ad hanc illam contrahat. Etenim de substantia transcendente qua tali dici nequit, eam sustentari a nulla creatura , forma enim materialis est talis substantia, interimque a materia sustentatur :multo minlis idem amrmetur de Accidente. Soli ergo substantiae praedicamentali se per se in hoc maxime proprio sensiucem petit.

6. Altera pars minoris, Substantiam primo oc radicaliter ab Accidente distingui sua perseitate essentiali, illustranda ticonfirmanda est. EX eo autem hoc evincitur, quod differentia, quae contrahit ens ad substantiam transcendentalem, in nonnullis convenit cum accidentibus. Non enim includit negationem sustentationis ab alia creatura atque hoc ipsum accidentibus commune est. Dices, naturam substantiae transcendentis potilis consistere in eo, quod non inest in subiecto ut accidens. Sic enim supra cap. I. e X Aristotele definitur.

Respondeo, dupliciter aliquid dici inesse in subjecto, vel ut in subjecto complete prilis quoad essentiam constituto 8c terminato , vel ut idem constituens, uniens, aut terminans. Priore modo sola accidentia sunt in subjecto , posteriore, rudimenta quaedam substantialia ; ut unio substantialis, subsistentia modalis, forma materialis. Quae quidem inhaerent in subjecto, sed non ut accidentia, nempe non in subjecto pridscomplete constituto & terminato: sed ita insunt, vel ut subjectum contrahentia ad speciem, idemque constituentia; velut individua substantialiter complentia, terminantia, aut unientia. Quae nullis accidentibus competunt. Interea loci haec rudimenta substantiae hoc habent commune cum accidentibus,

quod sustentantur a subjecto creato, & non per se sive suo

tinguere.

82쪽

1 8 An Natura substantialis Cap. III.

marte siuffulciuntur. Horum ergo entitas neque primo neque radicaliter ens ad substantiam praedicamentalem contrahit. Chria ergo nihil praeterea supersit quod hoc gnaviter perficiat. iiiii ilia forma positiva perseuatis, in qua fundatur

negatio sitientationis ab ulla alia creatura, sequitur eam solam primo & radicaliter contrahere ens ad substantiam praedicamentalem, & hanc essentialiter constituere. Substantiae 7. Dices, e X hac sententia naturam substantiae in genere naturam cΘmpo suam esse, nempe e X subitis entia fundamentali δc na- simpli- tura energetica : necdum fatis conitare cui parti compositi- onis contractio entis ad subitantiam primo & radicaliter debeatur. Nam certissimum est naturam energeticam non

minus essentialem esse substantiae quam siubisistentiam fundamentalem. Respondeo, distinguendam esse naturam sub-

in perpe- stantialem eam quae in perpetuis, ab ea quae in rebus caducisinis , deprehenditur. Haec enim realem compositionem admittit, illa minime. Natura equi componitur e X natura materiae de natura formae equi: 6c haec naturae totius pars ab illa realiter differt haec delirui potest illa manente : ut in generationemn in ea- & corruptione corporum quotidie cernitur. Certissimum ergo cis. est, eam naturae partem quae caduca eii destitui fundamentali

perseitate, δc non esse in maXima propria vocis significatione naturam substantialem. Quare anima equi, quia caret fundamentali subsistentia, non contrahit entitatem equi ad subsistentiam in genere, sed a natura materiae, quae subsistit, eam sic contrahi praesupponit. Patet ergo in hisce rebus rationem quae primo & radicaliter contrahit ens ad substantiam esse perseitatim fundamentalem. Ve Idm in naturis perpetuis, quales sunt Angelorum, animae rationalis, & materiae primae, perinde est sive dicas, eas primo contrahi ad substantiam virtute perstitatis, sive naturae energeticae. Etenim in perpetuis natura simple X est, neque subsistentia fundamentalis a natura energetica realiter aut eri parte rei discriminatur. Verum vel de his recte dicitur, contractionem entis ad substantiam spectare a a conceptum perseitatis, non ad naturam energeticam. Eui enim hae perpetuae naturae non componuntur eκ partibus e X natura rei diversis, recte tamen dividuntur in inadaequatos conceptus ratione cum fundamento

in re distinctos. Hi in adaequati conceptus jam habent suas objectiva S

83쪽

objectivas rationes in intellectu fatis diversias. Si ergo de his

quaesiveris, an contractio entis ad substantiam praedicamentalem spectet ad conceptum subsistentiae fundamentalis, an ad conceptum naturae energeticae, conspicuum est spectare ad illum, non ad hunc. Natura enim energetica Angeli sub hoc nomine, sive sub hac ratione objectiva, non respicit neque considerat contractionem entitatis angelicae ad esse per si in praedicamento substantiae, sed ejus coaptationem & destinationem ad operationes. Quare contractio entitatis Angeli ad esse per se pertinet ad conceptum subsistentiae, non naturae energeticar: quanquam hi conceptus ex parte rei non distinguuntur, ut dictum. 8. Haec sententia porro confirmatur eκ comparatione inter Duplex ο se duum generum naturarum compositarum, quorum alteruta ημptistiGΠtrum corruptibile est, sed diversimode. Ex ipsa enim dives Θ sitate corruptibilitatis argumentum deducitur. Naturae quae componuntur ex duabus pluribus ve essent iis separabiliter unitis, in se habentibus fuam fundamentalem persitatem, obseparabilitatem duntaXat partium componentium corruptibiles sunt, partes autem separatae perpetuo manent: ut an ma rationalis 8c corpus humanum si separentur, homo interit ; sed partes in quantum habent in se fundamentalem rationem essendi per se, neutra corrumpitur,sed ambae perpetuo manent. E contra, in iis quae componuntur eX una parte quae

est per se, & altera quae non est per se, sed sustentatur in & a priore, non tant sim corruptio sequitur eκ separatione horum principiorum, sed & pars quae caret propria persitate ipsio momento separationis Pessundatur : ut natura materiae per se est, natura autem sermae materialis est per inhaerentiam in materia , quare, facta separatione, illa permanet, haec plane desinit esse. Hujus differentiae nulla ratio assignari potest, nisi quod illa, nempe anima rationalis, in se contineat talementitatem quae per se sive suo marte se sustentare queat: haec vero, scilicet forma materialis, opus habeat fulcimento in quo & a quo sustentetur, & sine quo ne ad momentum superesse possit. Dices, contrarium potids hinc sequi. Eo enim quod forma materialis sit substantia, & non sit per se, infertur sum esse per se non esse de essentia substantiae. Respondeo, formam materialem esse tantdm substantiam transcenden-D a tem,

84쪽

e perse

petere sub

mo ali.

An Natara sub tantialis Cap. III.

tem, ad cujus essentiam non requiritur esse ter se, sed solummodo non inhaerore in subjecto prilis constituto. Quare ea forma non participat naturam sib fiant te m aYime proprie sic dictae, nempe prie dicamentalis, sed tantum transcendentalis. Minime itaque mirandum est, ii essentia substanti e proprie dictae, scilicet perseitas, non conveniat tali formae, clim re- ipsa non sit substantia eo sensu quo haec talem e stentiam

postulat. Quin potilis hinc colligitur, esse per se proprie distin

guere substantiam praedicamentalem a transcendente, δc consequenter esse propriam illius, non hujus, essentiam. Ut cunque sit, nullo modo inferendum esse perseitatem non spectare ad essentiam substantiae. 9. Insuper hoc idem evincitur, quod illa ratio subnantiae qua ea per se suilentatur coque rei pectu non dependet ab ulla alia creatura) non competat subsistentiae modali, δί consequenter spectet ad naturam substantialem. Omnes enim substantiam metaphysice compositam in naturam 8c subsilienti am naturae modum) resolvunt, eamque compositionem sO-lam realem esse asserunt. Quicquid ergo in supposito reperitur quod non competit subsistentiae moduli, necessario ad partes naturae adscribendi un est. Jam vero ea substantiae ratio qua se suo marte sustentat non spectat ad subii stentiam modale spectat igitur ad partes naturae. Qued vero ad illam non spectat, e X eo constat, quod ipsa ea sub si stentia modalis. dependeat & sustentetur a natura. Hoc probabile putat Suarius Dis P, 3 .f6.n'. 9. & argumenta in contrarium adducta solvit. Verum enimvero ratio ob quam ille hae litanter de veritate propolitionis pronunciat est, quia subsistentiam fundamentalem cum modali confundit. Quo respectu eadem assertio partim vera, partim falla, dicatur : unde fortasse ill l putavit eam esse probabilem. Nequivit enim satis dilucide argumentiS alterutrius partis respondere. Vertim admissa distinctione subsistenti e in fundamentalem & modalem, Propositio, alioquin confusa & dubiae veribatis, in duas distincta S α nianifeste veras resolvetur , nimirum, Sub sistentiam fundamentalem non dimanare a natura substantiali, &, Sublilientiam mo- statem manifeste a natura dimanare. Quod ad priorem attinet, ea proculdubio vera est. Nam

ubiistentia fundamentalis, si ve essentialis, neque realiter nemque

85쪽

Cap. III. includat Sub Ebientiam fundamenta m.

que eκ parte rei differt a natura sub liantiali: Est enim ipsa sustentatio naturae per se. Si quidem ubi id quod sustentatur, per se sustentatur, sustentans A sustentatum eκ parte rei idem sunt. Si enim aliud sit id quod sustentat ab eo quod sustentatur, non amplius sustentat se, nec per se, sed per aliud,& sustentans est a re sustentata diversum. Natura autem substantialis a nulla alia creatura nili a seipsa sustentatur.

Quare respectu creaturarum ipsa est per seipsam, sive ipsa eii ea intrinseca Lubsistentia per quam subsistit. Ita ut per se subsistere hoc modo dicat intrinsecam naturae entitatem in se ipsa, & in nulla alia creatura, fundari. Quocirca fundamentalis haec subsistentia neque realiter neque e X parte rei ab essentia substantisse, cujus est, differt. Eo enim quod intrinseca sit, intra essentiam substantiae includitur : Quod enim non includitur in ea essentia est e X tra eandem. Hinc D. Thom. asserit supp'situm creatum necessario includere aliquid extra essentiam speciei. Hoc extra est subsistentia modalis, non autem fundamentalis, quae tant lim differt ratione, sive ut in adaequatus conceptus, ab ementia live natura iubstantiali. 1 o. Ad alteram propositionem devenio, Subsistentiam mo- Sub stendatem manifeste a natura dimanare. Hic ad par es Suarii me confero, Hanc subsistentiam esse tant lim modum a natura ὸ resultantem, quatenus ea divisa est ab OmnibuS aliis naturiS. manare.

Impossibile autem est ut natura, sic divisa, non de se dimanare faciat statum in se & per se seorsim completum. Implicatenim repugnantiam, naturam sic divisam nec esse partem alterius, nec esse totum in se. Pars enim a suo toto divisa non manet amplisis ut pars. Quod enim dividitur non jam communicatur ei a quo di Viditur , utpote ad communicationem totius & partis fallem requiritur unio. Eo autem quod nam tura aliqua non sit alterius pars, necessario est in se tota completa. Etenim in eo statu ad complementum nulla ei pars deest : imo, addita alia natura aut parte, cessat status divisus, eodemque momento cessat status in se completus. Ex ipsa enim additione, quod antea completum erat fit pars, & eatenus in completum. Quare resultat subsistentia modalis sive status completus a natura, quatenus est divisse ab omnibus alaiS.

II. Pluribus

86쪽

ella

An Natura subsantialis Cap. III.

uJ 'lili xδtionibus hoc confirmari potest, quarum Q t. Occurrant capite sequente. Hic potita Saarii

m qui omnino eaecludat dependentiam ct unionem aectualem eum

aliquo siustentante ἰ de hoe negamus esse essem latim e Mentiaep styrrae sub aut latis nature, quandoquidem ablato siste modo,pote feostentia nature conservari r ut in Christi Humanitate facituu . Ego vero puto Suarium hic deceptum esse ambiguitate

i t a fund in Vi tali S iiὶ Proprie dicta perseitate coniistit. existimasse subsistentiam quoque modalem in αadem ratione Politam e li e. Non enim distinguebat subsistentiam essentia-

quid e . Includit enim duplicem negationem, alteram mintentationis, alteram unionis. Male igitur duas acceptiones Perseitatis, duasique rationes ibsistentiae, confundit. Nam negatio sustentationis ab alia creatura est perseitas fanda- mentalis, quaeque essentialis est omni ibstantiae proprie: di H fg tio unionis cum aliquo alio est perseitas modalis, quae ubicunque adest terminat & complet naturam sub antia trin, &eX abstracta essicit concretam & completam. Ubi ergo dicit consservari Humanitatem Christi absque negatione sustentationis aut unionis cum alio siustentante, confusus est. Etenim ea Humanitas non sistentatur ab ulla alia

creatura, & eatenus includit perseitatem essentialem si ib- stantiae creatae , cuius forma,etsi in se sit positi Wa, facillime tamen a nobis concipitur Per negationem persectivam, quae lub se perpetuo occultat formam positivam, ) inquam, pernegationem sustentationis ab ulla alia creatura , quae arba Per viam negationis persectivae eXprimunt formalem rationem persieitatis essentialis sive iabsistentiae fundamentalis quam, inquam, Humanitas Christi in se manifeste includit alteram autem persieitatem, quae desicribitur per negationem monis iubstantialis cum alio, certissimum est eam non in esuere , actu enim unitur stubsistentiae Divinae Verbi. Ovare Perseitas quae CXplicatur per neGationem sustentationis ab alia creatura est autem eae natura rei distincta ab ea quae eκ- Primitur

87쪽

primitur per negationem unionis substantia is cum quovis alio. Non recte igitur infert Suarius e X sistentiam substantialem non actu includere perseitatem, sit de essentiali intelligatur,) sed aptitudine tantum. Si enim natura substantialis sit actualis, est actu per se ; sin potentialiter sumatur, eli potentialiter per se. 12. Ce te rhin Claris s. Suarius negat esse per se omnino ad es- Substans entiam substantialem spectare atqui tant sim ei deberi ut t/ome Oequid consequens, sive ut quid res ultans ab eadem. Hinc enim ausus est Disputatione laudata L. 8. n . I 1. Vulgo receptam substantiae definitionem corrigere. Eam non esse

amplius directe o eus per se siubs tens, sed habere talem essentiam ct naturam cui debeatur subffli entia, seu quae ex se si δε

eiens priηcipium irius. Haeru descripto multis modis manca 8c insissiciens est. Nam primo, nullam absolutam sub statiliae entitatem sive quid ditatem e X primit ; sed nos rejicit ut eam intelligamus ad quid consequens sive resultans, nempe admodum complentem. At dic, quaeso, jam, quid est natura substantialis in se absque resipectu ad modum resultantem λ Si enim in se nullam habeat naturam absolutam, qui potest esse principium talis modi ' Porro, secundo asserit UOeti T. vir, L 7. n'. 17. solam naturalem dimanationem ipsus pub-Jflentiae esse a natura, ut natura est. Item, C. 6. n'. 3 i. solii divina potentia impediri posse resultationem modi si stentiae a natura. Insuper L. 6. Π'. I 8. naturam esse materialem causam sub mentie. Oportet autem ea entitas cui debentur haec en comi a1it in se entitas stabilis sive firma, oc non dependeat ab alia creatura ut sit 1, imo ut sit ima & ultima basis & fulcimentum sui ipsius, eutiumque sibi superstructorum aut a se resultantium , hoc est, ut fit natura essentialiter per se, etiam ante quam sub istentia personalis ei additur, aut ab eadem resiliat. Insuper requiritur non tanthm ut siet stabilis in se sed ut sit principium quoque Operativum, nimirum, ut sit quasi subjectum sive fulcimentum naturae alicujus operativae, Iah aliasiit inutile quid & frustra. Est ergo entitas quae coaptatur ad aliquas actiones, passiones, cessationes, motum vel quietem, Atque adeo habemus jam naturam substantialem spectabilem, entitatem quippe fundamentalem, firmam & stabilem, hoc est, per se subiistentem, suaque natura energetica imprae-

gnata mo

88쪽

gnatam. Atque haec de Natura quatenus essentialiter per se subsiistit: Reliat altera perseitas a natura resultans, eamque complens, proximo Capite explicanda.

In qua re consistit ratio Subsistentiae modalis.

nati fam

tentia refellitur. Entitatem

subsistentia

non consistere in sola

negatione.

IL eique fundamentalem jubsilentiam sive perseitatem Vindicavimus: superest altera Sub mentiae acceptio,quae modalis es , naturamque in ratione substantiae concretae complet & terminat . Natura enim, prout a nobis concipitur,) per se licet esse sentialiter subsistat, non tamen integra esl, sed quodammodo incompleta, δc metaphysice abstracta: ut Humanitas. Caret ergo aliquo termino praeciso,quo restituto,fiat iterum s ibi an, tia concreta & completa. Duo igitur hic quaeruntur. Primum, quid i ud si quod in abstractione naturae sub tantialis praeciditur. Secundum, an id quod se praeciditur a natura abstractaeκ parte rei disserat. a. Quod ad primum attinet, inter Philosophos prope convenit, id quod praeciditur appellari 8cesse subsistentiam quandam. Quid autem per iliam subsistentiam intelligendum sit, vi X satis apertum est. Qui Scotum sequuntur nihil aliud esse putant nisi negationem sustentationis , b alio. Verlim haec negatio haud fatis circumscribit hanc subsistentiam, ne quidem quatenuS ea negative concipitur , nedum quatenus est in re actus positivus 8c fundamentum istius negationis. Tria enim sunt quae contra illam descriptionem objici possunt. Primum, quod formalem subsistentiae rationem ponat in negatione. Secundum, quod verbis i is ob alio J sistenta tionem non fatis restringat. Tertium, quod essentiam subsistentiae modalis quatenus negative concipitur eXplicet pernegationem sustentationis ; clim potilis consistat in negatione unionis cum alia natura. De his ordine. 3. Essentiam Subsistentia' non consistere in pura negatione

ex eo innotescit, quod negatio a Scoto ei adscripta sit ne- gatio

89쪽

gatio persectiva, quae, in re, implicat formam positivam in

qua fundatur. Sustentari enim ab alia re creata mana feste imperfectonis est & privationis. Saltem ergo implicite in se continet negationem alicujus perfectionis. Omnis vero perfectio, in re, postiva est, utcunque negative a nobi S e XpO- natur. Negatio autem qua e X ponitur est negat: O negationis, sive privationis, quae resolvenda in formam positivam. Duae enim negationeS in natura non immediate opponuntur, sed altera est forma positiva. Porro, e duabus negationibus ea quae perfectiva, non ea quae deiectiva aut privativa, pro positiva est habenda. Clim ergo negatio sustentationis ab alio fit negatio alicujuS privationis, ultimo resolvitur in formam positivam privationi quam negat oppositam. Interim largimur Scoto subsistentiam fundamentalem de qua priore Capite egimus o in se continere negationem sistentationis ab ulla alia creatura, & per talem negationem recte eκplicari posse, quanquam, in re, sit politiva. Hoc enim plurimis aliis

formis politivis communς est . - . vreatio

. Secunda objectio contra descriptionem Scoti tam itur a verbis ab alto, quae non fatis restringunt sustentationem quam his ab alio subsistentia fundamentalis negat. Etenim negatio sistenta- soli Deo contionis ab omni alio soli Deo appropriatur. Omnes enim cre- Uenit. aturae es tialiter dependent a Deo , dc vel ipla causa materialis ti sub lectiva, quae respectu creat urarum ultima est, Deo essentialiter subordinatur. Causa enim prima essentialiter superior est omni secunda: & consequenter omnis causatio creaturae, vel ipsius materiae, subordinatur causae primae quae ficienti, ita ut Deus effective & immediate concurrat cum materia & forma in cautationibus suis. Ipsa ergo sustentatio quam ministrat siubjectum accidentibus, aut materia form9'. substant ali, est etiam effectus Divinae virtutis concurrentis. Causa autem prima non concurrit Ut causa materialis, quia hoc imperfectionis est , sed ut causa ericiens, qua perficit quicquid ulla causa secunda cujuscunque generis producit. Raec omnia luculenter probantur a Claris l. Suario Dis p. a a. f. i. quo lectorem referimus. Constat itaque nihil ita a natura bus lentari, quin idem quoque immediate a Deo sustentetur, quanquam non eodem modo, neque ut a causa materiali. Non enim repugnat esse duas causas immediatas ejus

90쪽

2 6 In quo con sit ratio Ca p. IV

dem effecisis, modo sint essentialiter stubordinatae. Existimo igitur Scotum, ubi dicit subsistentiam esse negationem susten lationis ab alio, ita intelligendum esse quasi di cisset, esse negationem sustentationis ab alia creatura. Eam enim fuisse mentem Scoti verisimile est. Negatio haec θ. Superest adhuc tertia eXceptio contra de criptionem mn spectat datam, si qua nimirum ea applicetur subsistentiae modali, Misη si ς' quasi hujus essentia in negatione sustentationis ab alia creatur H consistat. Supra probavi hanc negationem spectare ad naturam substantiae, dc esse fundamentalem rationcm ejusdem, &consequenter non spectare ad modum a natura resultantem. Fateor Suarium alio nomine sententiam Scoti refutare, nimirum quatenus ponit subiistentiae hujus rationem in negatione : cui ego quoque, ut e X supra dictis liquet, eo respectu a Dientior. Verum chai Clariis. Suarius Disp. 3 .f. a. ia'. 8, 9,&c. videtur Scoto concedere, subsistentiam modalem quatenus negative concipitur consistere in negatione sustentationis ab alia creatura, ego ab illo dissentio. Agnosco quidem hanc subsistentiam recte concipi posse tanquam actum naturam complentem, & ab eadem resultantem : nego tamen esse talem actum a quo negatio sustentationis resiliet. Quare

lapsum Suarii puto, ubi mutat substantiae descriptionem vulgo receptam, afferendo esse per se non spectare ad essentiam1ubstantiae, Led habere talem naturam cui debeatur subsisteηitasse esse per se. Hec ergo hic monstrandum est, subsistentiammodatem,sive resultantem a natura eamque complentem,non

consistere in negatione sustentationis ab ulla creatura sed, si

negative eli primenda sit, consistere in negatione unionis cum

alia essestia substaηHali: ilia positive, in ipso esse per se seorsim,

sive in esse actu di is ub omnibus aliis. Si enim natura vere substantialis non sit unita alteri, sed stet actu divisa.ah omni bus aliis, est eo ipso in ic oc per se seorsm completa & incommunicabilis. Esse per se 6. Probatur haec ῖhelis, primc, quia neque sustentari sen iis scit neque negatio sustentationis ab alia creatura su sticiunt ad . ,hi, b, D tu δm s bu ntiat in complendam. Supponamus enim Da Disi. guras duorum plarium ve elementorum diversete speciei inter se uniri , supposita litas inde resultans clare diversia fuerit ab ea alterutrius eorum si seorsim starent. Quare, hoc dato, na

SEARCH

MENU NAVIGATION