장음표시 사용
211쪽
CAP. IV. VER S, XI. ANNO T. II. 1 os
Temporalia Paulus, quae post tergum reliquerat, oblitus , ad priora & potiora, quae aeterna sunt, adipiscenda , se extendebat, ut coronam gloriae, quasi manu avide porrecta ne recederet, contingeret. Vt enim Bernarci ait epistolai 1 p. ad Genuenses, Sine perseuerantia,nec obsequium mercedem habre, nec bene Cum gratiam,nec laudem sortitudo.
I V. Optabat Cant. i.sponsus diuinus per erantiam in sponsa sua, cum
dicebat, Emurenula3 au eas faciemus tibi vermiculatas argento. Alii legunt Tunn- res aureas, Oci Sunt enim turturus perseuerantiae symbolum, ut notat Pierius
ex D. Basilio, eo praesertim quod , coniuge amissio, ille, qui superuiuit; nec societatem init cum alio; nec viridi amplius ramo in sidet, indulgens perpetuis gemitibus; sic Regius Propheta, a lacrymis non abstinuit, postquam peccatum suum agnouit, quandiu vixit, ut aduertit Chrysost. super Psal.6. Laboraui, inquit, in gemitu meo: nec tamen id satis trabei,sed ultra progrediens & quae retro sunt obliuiscens adhuc, ait: Lavabo per singulat noctes lectum meum. Profluuio lacrymarum, quasi odoriferis aquis, memor adulterij patrati ,lectulum situm noctibus singulis eluebat. Hieronym. ex Hebr. vertit, Natare faciam le- Elam meum prae abundantia lac marum. Vnde tantus fletus 3 Regi, ut refert D. Irenaeus, ex Euripide, non lices flere: Audit naues suas in profundum mare demersas: audit captas ab exercitu inimico, suae ditionis vrdes : audit damna illata Regiis vectigalibus, , ploratu abstinendum est. Hoc postulat maiestas. Hoc, magnitudo regia.Cum tamen e gratia diuina per peccatum Rex excidit, fleat, de collacrymetur: non semel, aut bis; sed in luctu cum Regio vate ad mortem usque perseueret. Ulcus est in anima peccatum : quod nisi laniem foras emittat, contagionem affert. Lare mas, ait Nyssentis Gregorius, guttas esse sanguinis. de corde, contritione vulnerato, exeuntes . Has D.Hilarius sudorem anima , appellat, quia sicut corpus labore & lassitudine agitatum emittit sudorem : sic anima dolore peccatorum afflicta acrymarum perfunditur sudore. V. Caeterum cum omni bono aperte necessaria sit perseuerantia, eam inperferendis pro fide Christi, quoties persecutio nos vexat, aerumnis, maxime clucere debet.Num Lucas videns in carcere Paulum,uel catenas illius erubuit, vel cum Dema seculi voluptates sectati alio migrauit At,mortem timere potuit. Num mors ista ignominiosa E Bonum militem imperatori sua praestat (inquit Tertuli. in lib. de fuga in persecutionest qui tam plene ab Aposto armatus, iuba persecutionis audita, diem deserit persecutionis S Usique adeo ne mori miserum epi8Mala miserandum , quam erubescendum. Pulchrior est miles in pugna praelio amissus, quam in iuga saluus. Times hominem, risbane, quem timeri oportet ab Angelis:
quidem Angelos iudicaturus es ; quem timeri oportet a Daemon sisquidem di in Damonas accepi ii potestitem. Untum indutus essequidem in Christum tinetiu es , OCad constantiam in fide, & omni virtute conseruandam,patientia adsit nece se est. Haec enim effecit, ut prccationes nostrae gratae Deo sint, a quo donum Perseueralitiae confertur. Haec (inquit Tertuli. in lib. de patientia cap. i s . aures Christi aperit, severitatem d Iergit, clementiam eluit. Sic illa reae Babionis osse Dom Vo, cum siqua ore et paedoreseptenni , ab humana frma exultasset, immolata Patieratia corporis sui. O regnum recuperauit: S , quod optabilius est homini, satis Deo strat. Idem infra, Haec Niduam tenet, et virginem adsignat, Ur voluntarium Parincm, ad regna coeli leuit. dem infra, cap. i . His patientiae viribusseruatur
Pierius. Turtures pellaueratiae symbolum. Psal.c. Hieron. Irenaeus.
Hilarius. Praseueratia elucere debet in crumnis. Tettuli.
212쪽
Patientis Io-bi descriptio. Tettuli
Cotentio in Paulum de Barnaba de
Profuit Madico Pauli ex . acta diicipli
Emendatum Marcum recepit Paulus.
Paulus aduocat Ti.motheum,&amicos propter Euangelium.
1eg SECUNDIS EPISTOLAE AD TIMOTH.
Vitas; ct de Domino non tacet; lapidatur Stephanus, di veniam hoctibusvis postulat,yc. Laudat denique Iobum, qui omnem patientiae speciem ad uerbus omnem diaboli vim expunxit. Habitum insuper viri patientis, & constantis, e figiemque ita describit: Vultu, illi tranquilli ct placidus , fons pura, nulla ma roris , aut irae morositate contracta, remissa aeque in laetum modum supersit a. oculis humilitate , non infelicitate directa. Os taciturnitatis honore signatum.Color qualis securis ct innoxi s. Motus frequens capitis in diabolum, or minax Om. Haec fere ex Tertuli. Quid ergo mirum, si Demas laborum impatiens. & sociali voluptatum amator, Paulum in carcerem pro Christo coniectum deserat: Lucas vero , qui nouerat necessariam esse homini Christiano rerum aduersarum tolerantiam , a magistri sui latere non discedat 3 In eo tamen Lucas omni praeconio efferendus est, quod in summa rerum trepidatione, solus,& animo intrepido mori, si opus esici, non recusans,comitatus est.
VERS. I r. Lucas est mecum solus: Marcum assume, SI adduc tecum sest enim mihi utilis in ministerium: Tychicum autem misi Ephesum. GCece ; Ah G ta P, uset . cE. Ma in re et sto et v α - E TE, ET vi eis e rarim tas
I. E Luca actum. Marcus, de quo hic agitur, erat olim a Paulo reiectas in ea contentione , cpiam cum Barnaba habuit, A st. i s. Meminit illius ad Colossuli. Apostolus his verbis : Salutar vos Marcus, consbrinus Barnabae. Fuit hic alius,a Marco Euangelista, cuius proprium nomen erat Marcus, hic vero proprio nomine appellabatur Ioannes, cognomento Marcus, ut dicitur Ach. i 1. Contentio autem orta, inter Paulum. Barnabam im rcfirtur AS .i s. Aia nabas autem dolebat secum a sumere Vinnem , qui cognominatur Marcu et Pauli cautem rogabat Barnabam, et qui discessisset ab eis de Pamphilia, cyrnon it et cum eis in vim , non debere recipi. Facha est autem dissensio ita ut discedement ab inuicem. OBarnabas quidem,assumpto Marco nauigareet Co prum: Paulus vero electo hia, fletus est traditus gratiae Dei a fratribus. Perambulabat autem Syriam. Ur C hc imo c. Vbi Theophyl. Paulus id, quod iustum ellet, fieri volebat; Barnabas autem humanitatem spectabat; sed profuit Marco Pauli exacta disciplina iuris querigor; studuit enim diligentia Marcus priorem negligentiam suam, oi tegere. Paulus enim Marcum in Ecclusiis recipi vetuerat,non ut eum contristaret; sed potius meliorem ac diligentiorem efficeret. Itaque sentit Theoph. a Paulo receptum fuisse Marcum in societatem pristinam, idque peramanter, postquam illum vidit emendatum , & quidem hoc loco satis illum laudat, as. serens eum esse sibi utilem in ministerio. Nec tamen existimes vocari a Paulo ob commoditatem aliquam priuatam, sed propter Euangelium. Paulus enim, ut Chrysos . aduertit, nunquam inter vincula praedicare Euangelium destitit. Adduque; Itaque es, Timotheum non sui causa ,sed Euangeli vocat ; ut nullam in ipsius morte eici perturbationem paterentur um adessent plerique ex discipulis eius, turbasiqueprohiberent, eo que consolarentur, qui illius necem AEquo animoserre non pose sint, quales Roma iam esse aliquos non ignobiles credendum est. I l. Itaque Apostolus moriturus , sui immemor,quod persectae charitatis est,
213쪽
CAP. IV. VER S. Xi II. rore si, aliorum eximiam cuiam gerit.Vnde Ambros. hoc loco sic ait: Marco autem idcirco testimonium dat, quia memor est praeterisorum eius laborum. Tychicus vitiis it ex charissimis, & assiduis Pauli discipulis , quem abesse ait ; ob idque necessariain cile Timothei pra: sentiam. Excitat nos hoc loco Oecumenius ad considerandam Apostoli omnimodam solicitudinem , qua omnia ponderat , & circunspicit. Porro Tychicus hanc epistolam ad Timotheum tulit: illius fit metio Act.1o.& ad Tit. 3. ubi vocatur, harissimus fater mini erfidelis Oconseruus in Domino. Ephesis. Colossi . Putat Salineron hoc loco missum fuisse Ephesum cum iis literis,uci ad negotia alia, vel, ut dum talis per abesset Timotheus , & ad se veniret, Ecclesiae Ephesinae curam gereret, & vices absentis Episcopi expleret: quod non est improbabile , si Pauli prudentia & solicitudo consideretur. Nam, ut Theodor.colligit ex his verbis, Tochicum ms Ephesum, beatus Timotheus non erat Ephesi Ied alio in loco, ut magis mirari liceat, Paulum in vinculis , & iam proxime immolandum, ut ipse ait: tamen curam eximiam gessi ite, non solum Romanae ciuitatis , & gentis, sed etiam diuersarum prouinciarum Galatiae seu Galliae, Dabnatiae,&c. Quo enim magis ad vitae extremam periodum festinabat, co ardentius, quod paucorum est,euigilabat, ne qua pars muneris in salutem gentium , a L eo sibi dati desiderauetur. Hinc, quae ligatus exequi per se non poterat; literis de discipulorum excursi nibus elliciebat. in quo mihi Christum Dominum Apostolus videtur imitatus, qui, cum dilexistet suos, qui erant in mundo(vt Ioan .ait i 3 in finem dilexit eos. Quod Paulus toto vitae suae tempore splicitus fuerit de salute, non unius,
aut alterius ciuitatis, sed omnium omnino gentium, intelligitur ex 2. Cor. I i. ubi commemorat aerumnas, quas annuntiando Christi Euangelium ubique passus est. In laboribus, inquit, plurimis, in carceribus abundantius, UTCpraeter eaque extra cus sint, insani ia mea quotidiana, solicitudo omnium Ecclesiarum , O c. Quae verba citans Chrysost. ho m. s. inquit, non unius, vel duarum , vel trium tantum esid omnium , qua erant in orbe terrarum Ecclesiarum curam gerebat Pamlus. 2uantum enim sol terrae percurrit proprios emittens radios, tantum O hic beatus solicitudinem O curam habens omnium Ecclesiarum uidisii latitudinem animae. Viasti mentis magnitudinem, Sc. Merito ex omnibus pastoribus, qui unquam in veteri aut noua Ecclesia suerunt, unus a Gregor.NagianZ. in Apologetico, eligitur Paulus,tanquam exactissimum probi pr*lati exemplar,ut ad id intuen- tes boni pastorcs, quam dissicilis & ardua res sit animarum cura , intelligant: eiusque,quem admirantur,vitam & mores imitentur.
VERS. 13. Penulam, quam reliqui Troade, apud Carpum,veniens affer tecum, S libros, maxime autem membranas. Graece; Tola petio x pa, o Amtμ avos
l. RQ penu ,Graece est, *ψλον , quod est pallij genus , quo tegimur ab im-1 bribus, polliceum, ut putat Hesychius: et si idem dubitet, an si scrinio lum : alij arbitrantur esse thocam librorum; ita Graeca scholia. D. Hieronym. ina .dialogo aduersus Polagium verist,lacernam siue penulam.Membranarum vocabulum quo hic utitur,Latmum c st. Vide supellectilem Apostolicam; penu-
mori tutus gerit curam tuorum. Oecum.
Ephesum ut vicatius sit Timothei. Solicitudo Pauli in m t-
Paulus solicitus de omnibus Ecce- sis Greg. Nag. Paulus boni praelati exemplar
Hesuchius. Penula quid. Hieronym.
214쪽
inquit Clui-stus paratum iterum pati. Pomponius. Quintil. Martiat.
Lampridius. Iuvenal. MartiaLAmbrosi Penula vestis
1ο8 SECUNDAE EPIST. AD TIMOTH.
lam, quae imbres arceat,& libros aliquot sacros,ut si Apostolicam vitam aemulari studes, simili supellectili cupiditatem tuam definias. Est autem Troas cia uitas Asiae maritima prope Tenedon insulam, non procul e Troia illa toties decantata, & 1 Graecis capta, & colonia post multos annos Romanorum facta,teste Vadiano, dicta est Alexandria,&,ut si qui volunt, ctiam Antigonia. Quis fuerit Carpus exponit Dionys. Areop. epist.8. ad Demophilum, prope finem. Vocat autem eum virum ob eximiam animi munditiam , ad Dei sp culationem, ultra fere omnes, aptissimum Fuit hic Episcopus Laodiceae primum.: deinde Cretae (licet Baronius An.sy.duos costet Carpos & quidem interpretes fere unicum faciunt, Creten ein, qui Troade fuerit, quando Paulum excepit. Vide Gagnaeum,&c. Inter alia narrat Dionyside Carpo quod refert Surius s. Octob. illum noluisse admittere in Eccletiam quendam , qui se miscuerat post conuersionem homini infideli; imo poposcisse a Deo silpplicium de utroque: mutasse tamen animum visione, in qua Christus apparuit, eruens per Angelos, quosdam ex ignibus & serpentum moesibus ; & diccns: Cave, percute aditersum me: nam paratus sim pro hominibus Fluandui iterum pati; ex hac Carpi visione,discimus pernitentibus etiam apostatis parcendum. II. Ad copiosiorem doctrinam iuuat aliqua verba enucleatius explicare, propter eos, qui Latinissimi haberi volunt. Imprimis praeter id, quod depenula diximus, inuenio hoc vocabulo significari cucullatum indumentum, quod & caput & totum corpus te it, de quo Pompon.Penulam in caput induce, ne te noscat. Et Quint. lib. 6. cap. . Galba penulam roganti amico respondit,si non pluet, non opus tibi, si pluet, ipse utar. Haec si ex pellibus erat,
scortea vocabatur.Mart. lib. I .
Ingrediare viam caelo licet usque pereno: subitas nunquam stortea defit aquas.
Scorta enim veteres Latini pelles vocabant.Penula scortea utuntur ij, qui solemne habent visere aedem D. Iacobi & pegasirij cursores , subinde mutatis equis,per stationes iter facientes. Lampridius sanxisse ait Alexandrum , ut senatores penulis intra urbem, goris causa,vterentur,esim id vestimentum itineri & pluuiae usui fuisset, iuxta Iuven. saty. s.
Et multo hilaret penula nimbo.
Erat etiam penula gausapina candida villosa hyemis frigoribus arcendis apta;de qua Martiat. lib. is.
Is mihi candor inest, vicorum gratia tanta essVt me vel media semere messe velis.
Vbi non numerat penulam gaulapinam inter aestiuas vestes, sed tantam illi ait inesse gratiam, ut etiam si hyberno usui sit destinata,eam quisque vel in mecha aestate, ob speciem sibi aptare vellet.III. Penulam igitur B. Pauli D. Ambrosi existimat vestem fuisse senat riam,si non suam, saltem relictam a patre, qua externi recepti in societaterna Rommis et cum in urbem veniebant, utebantur. Idcin sentit Haymo Glost Ordin Anse tom.1. sed quorsum eam optabar,qui non multo post morituruserati forte hyemis frigoribus arcendis,tantispcr dum mors di fierebatur, illam desiderabat. Nam ij, qui per penulam, non vestem, sca volumen Hebraeum Loc
215쪽
hoe est, vetus Testamentum significari putarunt; merito 1 Hieron. epist. a 2 3. Hi totatom. 3. notantur,itemque in epist. ad Damasum et Volumen sinquit Hebraeum . . replica, quod Paulu vis, iuxta quosdam vocat. Iam a Theod. fe Oecurn risu
digni habentur, qui Pauli penulam, librum interpretantur. Quid si penula(vt Theod. aliqui viri docti asserunt sacra vestis fuit,qua ille sacrificium Missae peragebat Qqcqm Favet hii te opinioni D. Chrysost.in libello,de re diuina torno s. ad finem: ubi a ti
=jιν, sacerdotis dicitur esse indumentum. TertulL in lib. de otat. capit. I 2. Chrysost. probabilem reddit hanc sententiam. Tertuli. I v. D. Chrysost.& Theophyl.hic,& Syriacus interpres penulae voce in- Chrysost.telligunt scriniolum librorum: sed, quid illi libris opus erat cum ellic t migra- Theophyluturus ad Dominumi At tunc eis maxime egebat, ut eos fidelibus commendaret habendos; atque doctrinae illius vice tertiandos. Hoc talati uni discipulis relinquere volebat. In scrinio cum libris penula videtur mille, qua poscit, ne hanc ab aliis accipere sit opus. Nam Act.1o. Ephesiis ait: Scitis quia necti pati- Act. io.
bim meo P qs, qui raucum erant, minitimuerunt manus Via ; de rursus: Beatim est Paulus ne-m D dare quam accFere,de 1 Corinth. 12. Non grauam vos,donate mihi hanc in- g im tam et ecce tertio paratus Am venire ad vos,' non ero Tobis grauis, non enim qua Ha coo rim,quae vestra sunt, Se i .Thessal. 2. m possemim vobis oneri esse , cum simus Chri A i. Thessia Dorioli, tamen theti sumus paruuli in medio vestra nocte die operantes , ne quem vectrum grauaremus , dc L. ad Thess. 3. Non inquieti fuimim inter vos, neque gratia x Thessi.panem manducauimus a liquo labore O 'tigatione noecte, ac die operantes, noquim grauiaremim. non quasi non habuerimm potestitem , sed vi nosmetipsos daremus sui. sformam dcbis ad imitandum, &c. Cum ergo omnes iure grauiores interpretes victu sed
perpentilam vestem intelligant hyemi opportunam; rccte D. Chrysost. ad maluit lab Philipp a .infert,Paulum duas tunicas seu vestes habuisse: atque adeo licere vi Lxe su* victim is perfectis duplices habere vestes neque obsiste te praeceptum Christi dicen- C tis Apostolis ad praedicandum missis , Matth. io. Nolite possidere aurum , neque Philipp x.
argentum , neque pecuniam , ncque etiam in via duas tunicas habeatis, ive. erane Mattiato.
Vnim illa praecepta temporaria de non perpetua; ut etiam aduertic Theophyl. Dupim in- in Act.cap.r 1 .enarrans illa verba Angeli dicentis Petro: Pracinge te, ct calceate caligag tuas, vel potius,ut sonant verba Graeca ,sandaba tua ,siue calceamenta Chlistu, -- tua id enim sandaliorum vox significat) unde colligit, Petrum in carcere so- xit duntaxataleas siue calceamenta habui sse : ac proinde praecepta illa Christi ad tempus Theophyl. duntaxat posita fuisse. Similem illationem facit,de duabus tunicis citans hunc 'Pauli locum . utitur cuin
V. Membrana vocabulum Latinum est , non Graecum: significat autem eeis. volumina siue volubiles chartas. Nam in illis complicatis de inuolutis legem Membranae, olim Hebraei describebant;&, ut Theodot.lom. a. refert, plurimas res scriptas '' conseruabant. Fauet illud ad Hebr. i o. In capite libri scriptum est de me, quod ni 'sumpsit Apostolus ex Psalm.; o. ubi pro in capite libri, est Hebraico,ta volumine Hal smphi. Libros igitur non profanos sed sacros, & membranas secram doctrinam continentes optat moriturus Paulus,ut alleuamentum sibi afferant, sicut omnibus , qui familiariter illis utuntur, asserte solent. Vnde ad Rom. is. Omnes noth fideles hortatur ad lectionem scrae Scripturae. BItacunqite anquit,scripta sunt, adnostramdoctrinam scripta sunt; ut per patientiam, O conflationem Scripturaruit spem habeamus, Oc. Vide,quae ita Tirre .diximus in illa verbes serende lectioni,d c. i.Tim.
216쪽
donem pro Archia, ubi studia vocat, emctutis oblectamcntum; im in rebim aduer- sperfugium c. Quanti ergo Episcopis facienda sunt,non profana sed diuina Cone.Cadi studiat se enim decreto Concit. Carthasinentis q. cap. is . satisfacient, ubi dixi, g citur: Episcopus vilem supellestilem,mensam ac vi tum pauperem habeat.' di gnit. F. - όλή, 'A tusis autoritatem fide, ac vita meritis querat. Utinam prae oculis hodie habere- I iutori. tur hoc decretum: sed heu miseri,M ' Laudamus veteres, sed nossi is utimure an T.
. . Vtinam vasa argentea cuderentur in monetam viduis & aliis pauperibus er gandam :& belluata tapetia, quae parietibus ornandis emuntur, in vestes tegendis Dudorum membris aptas,commutarentur,satis erit etiam sine diuitiis, ad dignitatem tuendam, virtus literarum ornamenta decorata. -
VERS.I . Alexander aerarius multa mala mihi os hendit: reddet illi Dominus secundum opera eius:quem S tu deuita: val
de enim resistit verbiS nostris. .
i I. A Lexander,cuius hic meminit , non quaestor , aut aerarij custos fuit, ut& alis cum Glossa inter lineari putauerunt, sed faber aerarius, , Ephesinus, in capite i. praecedentis epistolae, inter eos, qui a fide defecerant d in uia gratus cum Hymenaeo,qui negabata esurrectionem. Meminit etiam huius ch .stia i alexandri, 2. Corinth. It iuxta interpretationem D. Chrysost. homil. 16. dum scimis di. ait, Et ne m/gnitudo reuelationum extollat me, datim est tmhi stimulus carnis meae, tus Paulo pili Angelus Satanae qui me colaphilitii Vbi Chrysost. Aduersari s inuadendi Taulam humili x. V mmiem'it,siquidem hoc, in fistum deprimeret, idoneum erat, illi aurem capitis A r , quim a diabolo immissum baulo quidam dicunt, non item. Nuntium igitur' - Satana iurat Alexandrum,obrum illum aerarium, nenaum,ct Philetum; omnes, qui verbo aduerstarentum,omnti,qui cum ipso contenderent, quoniam Satanae vera rat- ostendes, Haec ille; unde colliges qu in pertinax fuerit vexatio illata Apostolo in cur . h. ab 'β Iabro aerario (LusLatoeiro. Deo id permittente, ut humilitas conse reris. Hi sa- uaretur. Denique hic Alexander,alius fuit, ab illo Alexandro, qui Act. iv. tim: multum ficta quadam & vana oratione compescuit, eratque Hebraeus. Ait e go, Alexander aerarim multa mihi mala offendit, hoc est, cit. Nam tu sacris lite xis offendere, frequenter usurpatur pro facere ; Psal. 6'. Ostendistipopulo tuo dura, id cst,fecisti; de Y . Ostende nobis Domine mistericordiam tuam, id est , sec. Vide Hier. i, August. lib. i. locutionum in Genesim,DIhom. annotauit, consulto ab Apo- inpii ''p' iii, dictum fuisse ostendit de nonstest. Nam impij aduersus pios animum in ed esse non gis incudunt,quam explent, iuxta illud Hierem. i. Beliabunt aduersum te, nec perinitalitur. P. aualibunt, uia ego tecum sum. Vtrunque tamen interpreteris , significat Ap
217쪽
CAP. IT VERS. XVI. xii stolus illata sibi fuisse mesta detrimenta ab hoc Fabro aerario concitato tumultu, dc periculis passim intentis. Aduertit Theod. proprium esse hominum vi- Theod.lissimorum,& omnium, qui sibi manibus victum parant, populum ad seditio-
item concitare .Facile enim mouetur(ut Poeta ait
musique animis ignobile vulgumitimquesces O fixa volin uror arma ministruet. vi g, eo.
II. Ita Demetrius argentarius, Act.is. uniuersam Epi sum in Paulum Act. i,. commouerat dillacte(inquit Theophyl. post Chrysostd meminit tentationis huius, Theophyl.
non ut Alextandrum accussi,verum, ut persuadeat aequo animo pati non solum a prim Vopibus titris sed etiam ab abiestis is adducIas tentatrumdis. Plerique enim,no ita aegre . ferunt,a tam nobilitate aut scientia claris assigi. Minuit nInque autoritas plerunque vim doloris. Verum i atra ab abiems hominibus iniurias pati,mentem augit acerbius, est ei uetiit vehementius. Idcirco laudatur insignispatientia Dauidis A. Reg. cap. 16. x. Reg. ic. 'cum plebeium hominem,hoc est,nullo insignem magistratu omine Semei, fugiens Ab alonem,audiuit lapidantem clamam em: Egredere, egredere Uirsanguinum
Belial, dec. & tamen a vindicta abstinuit. D A in bros hoc loco putat hunc Ale- Ambros, xandrum fui ite collegam Demae, qui, ut supra dictum est , diligens hoc seculum, Paulum deserint. In eo vel maxime vituperandus est vir impiissianus, quod non solum deseruit magistrum, cur multum debebat, ut Demas,sed illiptaeterea restitit,&. veluti iuratus hostis sacram doctrinam oppugnauit. Ver
ba illa: Eddet,&c. mox exi licabimus.
VERS.I6. In prima mea dcfensione nemo mihi adfuit, sed omnes me dereliquerunt: non illis imputetur.
I. Ensus est: cum primum .olim venirem hinctus Romam ex Hierusalem, Iacturus causam mea apud Caesaremmae ego patronum habui neminem; sic exponunt omnes tam Graeci, quam Latiniinterpretes antiquiores. Referunt enim haec verba ad id tempus, quo primum Paulus Neroni imperare inci- Quid Caie-pienti, latus est, ut causam diceret. Caietanus hoc loco iubet nos conferre
tempus scriptionis epistolie huius cum scriptis in epistola ad Philippenses
praesente Timotheopomae : atque hoc argumento putat susscienter probari philip i. illius dc sensionem,hic appellari eam, qua post secunda vincula usus est. Nam in primis,inquit, vinculis, pollicitus est, se missurum ad Philippenses Timotheum,cum cognouerit, quae circa se statuenda fiant. Modo vero post tot annos postquam rediit e sertibus Graeciae, significat Timotheo quid sibi acciderit in prima defensione sua. Itaque Caiet. de prima defensione in hac eadem causa, hoc est, contra tempus secundi carceris, hunc locum exponit. Haec interpretatio tolerari potest. II. Illorum vero non videtur audienda sententia s qui cum Glossa inter- Cloffinieri. lineari,haec accipiunt de Pauli contra Alexan rum praue docentem congressu; ut bene annotauit D.Thom. hoc loco. Nec enim hic tam insignis hqreticus D Thoui,
218쪽
praedicauit. Batonius Salmeron.
Communi sententia elibanc villa
xii SECUNDAE EPIST. AD TIMOTH.
erat, ut ad eum disputatione conuincendum, sociis quos aduocar, & libris quos postulat,indigeret. Probabilior ergo sententia de communior refert haec verba Pauli ad tempus,quando ex Hierosolymis Romam venit catena religatus , secundo Neronis anno, ut in protegomenis diximus ; & per biennium ibidem mansit, agens causam tuam, & domi suae disputans coram omnibus, qui audire volebant de regno Dei, donec liberatus fuit. In hac enim causa tuenda ante tribunal Caesaris praesentatus, ab omnibus fuit amicis derelictus; solus Deus, qui suis nunquam deest, illi adstitit; animo uo addidit, ut Euangelium praedicare libere posset, ut in votis habebat, etiam apud occidentales populos.Et quidem hinc colligit Hieron. in catalogo scriptorum Ecelesiasticorum,cum in Hispaniis praedicasse. Nec solum Hilpanos illo decennio,quod inter utraque vincula interfluxit,Paulum audiuisse,& vidisse probabile est,sed innumeras etiam alias nationes. Hanc autem epistolam in secundis,& postremis vinculis politus vltimam omnium scripsit, licet Card. Baron ij de Salmeronis alia sit sententia, quam supra retulimus, non vero in primo aduentu in urbem,quando auditus pro tribunali liberatus est. Meminit tamen defensionis suae,co tempore, Deo fauente, habitae; ne insigne Dei beneficium tacitus preptermittat:& cum toti munddscribat, nomine Timothei , quem id sciuisse credibile est,mundum ad spem in Deo collocandam in rebus dissicillimis suo exemplo excitat. Quod autem ait , Lucas est mccum Flu V non excludit Petrum, qui consors fuit martyri j: Forte,illius non meminit, quia in alio carcere, detinebatur. Scio,traditionem Romq esse,utrumque p. messibus fuisse, ut refert Baron. Anno 6 p. in carcere Mamertino ante martyrium. Quod si verum est, solius meminit Lucae,quia extra carcerem positus , solus fideliter negotia Ecclesiae & Pauli gerebat.In eo autem carcere Paulus,quod est in templo B. Mariae in via lata quod peregrini limina Apostolorum adeuntes, inui uini; duos commoratus est annos,absque beati Petri societate. De hoc biennio, Act.18. Vide Baron. Anno Christi 68.& 6'. Tychicus etiam Ephesum missus cum hic dicitur; non impedit,eundem in primo biennio, quo Romq vinctus egit Paului, potuiste in varias partes mitti, ut colligitur ex ultimo capite epistolae ad Colossi Penula autem cum libris de membranis postulata,non necetu: fuit, ut per decennium Troade fuerit, ut contra nostram sententiam inserunt aliqui. Quis enim assirmare audeat Paulum post prima vincula nunquam in Graeciam de Asiam reuertisset Aliae rationes pro contraria sententia , nullius fere sunt monaciati,v.g quod Priscam de Aquilam salutet in hac epistola, quos res querat Ephesi,Act.18. Quod Trophimum etiam in illa prosectione ex Ma, cedonia in Hierusalem, reliquit Mileti aegrotantem, etiamsi, Act. Eo. eius rei metarios ora fiat, sed breui restituta sanitate, venit in Hierusalem; ubi captus fuit intemplo, propter Trophimum Asianum. Caeterum hae rationes quid momenti continent 3 Illas dissolues, si dixeris, non eis: mirum, si post decennium salutomos eqs, quos aliquando nouimus. Nec unum esse Trophimum ramum Asianum cognomine, sed plures sutile: de fortasse unus cognomin
tus est Asianus, de quo in Actis Apostolorum: alter Ephesinus, de quo hic
III. Accedit ad confirmationem nostrae, et potius commissis sentetiae, illud ex textu: Erasia, remansu Conmhi mphimum reliqui infirmum Miletnnullo modo
219쪽
modo commemorari in actis Apostolorum , dum agitur de profectione illa Iauli in Hierusalem, sed postquam liberatus fuerat a vinculis Neronis, Sc redierat in Macedoniam, in Achaiam,& in alias regiones, in quibus praedicaucrat. Hunc reditum bis promisit Philippensibus scribens, ait enim cap. i . Et hoc confidens scio, quia manebo ct permanebo omnibiu vobis in carne scilicet ad prosictum vestrum O gaudium Dei. vi gratulario vectra abundet in Christo Iesu in me, per
meum aduentum iterum ad vos; de infra, cap. t. Consido autem in Domino,quoniam
crime veniam ad vos cito; Et in epistola ad Philemonem, sic ait: Simul S para mihi hossitium: nam stero per orationes vesbas domara me si Accidi ila autem in illa reditionem, hoc, quod ait de penula, Throade relicta cum libris, Ac membranis apud Carpum ; tam cst probabile, quam improbabile quicquid contra obiici potest. Cum igitur omnia,quae hic continentur, quadrare posisint in secundum Pauli in urbem aduentum, & secunda vincula, quibus dandum est spatium durationis necessariae ad transgenda omnia,quae hic narra tur. Duntaxat, id , quod de prima detentione & liberatione dicitur, non est referendum, vi. Caietan. vult, ad primam defensionem habitam tempore secundi aduentus; quasi hanc, id temporis, consecuta sit secuuda vel tertia defensio et sed ad prima vincula, quae decennio, aut eo amplius praecesserant.Sic enim loca Scripturae apte interpretabimur, de ad mentem grauiorum expositorum loquemur.Vide Euseb. liba. Eccl. his .cap. 11. IV. illud recte aduertit D. Ambros quod ad singularem Apostoli commendationem attinet,enarrans illa verba : in prima mea de 'ne,ctc.sic enim ait, pressuro Ur tribulationess, illatas, A Junem fiam nunc at. Passo enim Christianis vita est,ct persecutio de S. Pressura enim idata pro iustia, de dii ira, tum iu die iudici , reos constituens perfidos. Haec ille. Ostendit autem singularem modestiam, dum queritur se ab omnibus, cum maxime indigeret ope, omnino destitutum. Familiaritas,inquit Chrysost. parcit , dure licet in ipsum peccauerant. Neque enim idem est, ab his, qui extra sunt, ct a domesticis de ici. Intuere incredibilem maestitia vim et dicere non potest, licet ab extraneis oppugner, habeo tamen solatium Ur obnuium atque auxilium meorum et illi enim eum prodiderant. Haec Chrysost. expendensgrauissimum esse * imen, eum deserere, cui multum debeas , aut conuictu iungeris.Nam si in bello is, qui periclitantem deserit,& se
ipsum hostili subducit manui, a suis increpatione dc mulcta plectitur : quid supplicij irrogabitur illi, qui socium doctrinae Christianae & praedicationis,
suis consulens commodis, dercliquit=Explicans eandem sentcntiam D. Ambri sic ait: Inter ipsa initia ierata pressura derelictum se conqueritur: ct quia scit hanc ess consuetudinem, non icis vult imputari s quia Ur Dominum a Iudaeis apprehensum discipuli reliquerunt, Matth. 26. quippe cum scriptum sit in propheta Zach. i 3. Percutiam pastorem, O disseruentur oves gregis,ctc. Occasio, ob quam in prima defensione omnes dereliquerunt Paulum, fuit formido. Neronianae Tyrannidis, quae tamen initio non tam saeua extitit: atque adeo liberatus est, Deo auxilium seruo suo conferente , ubi vero in secundo rcditu in urbem,aliquos ex domo Neronis fidei Sacrametis instruxit, & inter eos,ut D. Chrys.& Theoph.assirmant, pincernam instituit,iustu Tyranni,capite damnatus est.
Pro iis factae, qui magis timore Neronis , & imbecillitate animi deliquerunt,
stianis vita est ii Persecumtio, defensio.
Chrysompareit Paulus domesti- eis licet in ipsum pec
Ambros. Matth LS. Zach. 13. Pincerna Neronis a
Paulo fidem didicit. Chrysost Theopb.
Bene precam tur Paulus iis,qui tim
220쪽
P. SECUNDAE EPISTOLAE AD TIMOTH.
hin malitia.Et vero pro peccato Alexandri aerarij,obstinatione perfide men-- tis, in haeresim lapsi, preces non fundit, obstinata enim malitia, omnibus, ne Theoph. dum ad pietatem affectis animis inuisa est. Theophyl expendit propensam admiserendum Apostoli voluntatern Nam pro illis orat,qui eum deserendo grauiter peccauerunt. Cum enim tam ab exicrnis, quam a domesticis fuerit auxilio destitutus, grauiorem pallus est iniuriam a domesticis, qui strictioribus vinculis amicitiae illi copulati erant. V I. Nunc siquidem ex similitudine verborum, opportunitas est,uberitis cxplicabimus illa verba , quae Apostolus supra subiunxit, postquam Alexandri
fecit mentionem, sic enim ait: Reddet idi Dominu secundum opera e im, quem c tu deitita: υalde enim resstit verbis nostrini aliqui legunt, Reddat illi, es c. miranturque quonam pacto Apostolus, malum imprecetur huic haeretico, cum ad Rom. I a. iubeat nos abstinere a maledicto.Zenedicite, inquit, est m maledicem. Cui admirationi satisfacit D. Thom. t. r. q. Es. art. 5. dicens, licere homini precari malum, uon sub ratione mal sed Ab ratione tu titia, ct diuin. gloriae. Quadrat solutio, spectata lectione illa , quam sediltur Erasmus di probat, cum Graece sit, hoc est, reddat e confirmantque tuam lectionem ex Acit. 23. ubi Paulus alapa percussus, ita alloquitur Pontificem : Percutiat te Deri par es albate. D. Chrysbst. nullum hic mouet scrupulum, Etiamsi legat,e disi ii,hoc est, reuit:Theophyl. vero ingenue fatetur legisle se amita , vcnam id ait positum, pro rem com , hoc est, reddet, ut habet nostra vulEata editio, a Silio V. emendata. Hinc plerique annotant haec verba non esse imprecatuis,sed praedicentis, sicut illud Act.1 3. Percutiet te Deus , paries dealbat . Vnde D. Aug.lom. . lib. i. de sermone Domini in monte, cap. 1i ad finem expendens haec verba, sic inquit: Non ait, reddat, fled reddet illi Dominus iuxta opera Cius: quod verbum praenuntiantis est, non imprectatis. Sicut O de t a sepocrisit Iudaeorum cui rate,sionem imminere cernebat,dixit. Percutiet te Deus paries dealbate .Haec ille Cum ivss h I Augustino secit Iustinus Martyr in lib.qu st.&resp.q. I 2 .mmd. sic enim ait, Siquidem Paulus percutientem repercussi e Pontificem; aut Alexandrum,qua malis cum assecerat, malis contra assecisset; dicere liceret, diuersa eum a doctrina sua egisse. Cum Uero ea dicere , qtia cuique ii Deo prouentura pint, nee s execratio sit, neque conuitium: praedictiones certe luerint, Apostolicum decentes Nirum; qui si ipsum non ti ciscarnrsed locum det irae. VII. Ex dictis constat,utrouis modo legas,nihil inesse viiij, ut calumniae occasio sumatur in verbis Apostoli .Prophetae enim,& viri,diuino spiritu, suo ille affatus loquebatur,impulsi,solent plerimque nunc imprecantiS, ntinc in perantis modo futura mala praedicere; sic Isa. 6. Excaeca cor populi huius,ct aures elus a graua. Et Psal. 68. F. at mensa eorum coram ipsis in laqueum, ae tu retribuet: nes es in Icandalum.Ojurentur oculi cortim ne videant, O dorsum eorum s ercn- curua,Oc de Paulus ipse ad Galat. . Vtinam , ct abscindantur, qui vos conturbant.
i,id hie, verba iuxta Chrysos . hunc sensum habent:Vtinam,qui sie vrgent apud
i it l, ubi, vos carnalem circuncisionem , & vos 3 recto statu deiicere conantur,pet diui iis, qui cir- nT iustitiae vindictam non solum circuncidantur, velimi etiam execti fiant, cuncisionem hoc est, pudenda ignominia, membrum illud totum semel abscindatur, solus occasione peccant. Alij exponunt in hunc modum: Vtinam prorsus amymen---- -' cur a vestro contubernio, qui tam pertinaciter suam de circuncisione senten-
August. Praelicit Apost.poena non impre