장음표시 사용
181쪽
CAP. Iv. VER s. v. ANNO T. II. i s
ces colunt, & adorant, nulla impellente necessitate , cuius trabales claui (vt Flaccus ait ita humanis verticibus infiguntur, ut neque a vetitis quidem ab-
stinere, religio sit s Deos, inquam , stos allos, & elixos, Patinis AEgyptis vorandos imponunt.
III. Cinn igitur in leones superbos, harpyas tenaces , tigridos truculcntas , atque voraces lupos pro veris hominibus patiun incidamus,nonn e vacua tibi tcrea videtur, & inanis pth Mai , b Ugor , l
qui virtutis studiosus non est. Symbolicus ille concionator omnia philosophiae Eccl. ix, diuinae placita aureo libello complexus , ad extremam operis sui coronidem, . ΠΩ ' qua 'perinde ae si ab aliquo interrogaretur,quid ellet limo, quem Hieremiai nus6 dio sisto et quam vidit, quemque Cynicas ille philosophus in Atheniens foro, circun- emia prae spectante populi infinita multitudine, praeeunte lucerna, non inuenit ; ita de-nnit, Deum timechmandata en strua hec est omnis homo. Vbi o. interpretes issi
planius locuti,si hoc confiitii (inquiunt omnis homo. Non sunt hominis (palam coae.
denuntior appellatione digni, qui ut oculis placeant calamistro utuntur: qui homines ii 5 refugos a fronte capillos gerunt;qui holo sericati incedunt; qui pallio, ab uno iunt. in alterum humerii reiecto proludere in viis volunt praetereuntes. Qui Decim timet et mandata eiu seruat; hic homo est, quem quaerimus et hic est qui terram veri homi- implet: hic non ficti hominis laruam gerit, ut assiti, & intemperantes ; sed D; veri speciem, vi modesti & frugales. Nusquam legimus ante primi sceleris ad-nusti foeditatem Adamum alio,quam hominis vocabulo in sacr pagina,etiam Adem post cum de corporis formatione agitur, nominatum, sic enim , Gen. r. scriptum ei h et , e Romauit Dominus Deus hominem de limo terra. Caeterum patrata scelere,quo Gen. . rationis clauus confractus est,&iustiti a primigenis ortus disturbata; eundem carnem vocat, ab ea parte sempta appellatione , quam comunem habuit cum belluis.Gen.enim s. sic ait Deus; Non permanebit Spiritus meus in homine in aetem Gen, num: quia caro est. Regius vates hanc hominis, in non hominem miserandam metamorphosim, sic fere exprimit: Homo chm in honore esset amplissimo, a Deo Pol. 8. . constitutus, dignitatem stam non agnouit. Eapropter ignorantia nu bm o sulcata intellentia, vilissimis comparatus est iumentis, et quod idorum ignobilem gerat situ VAtudinem,ignominiose Asye s. IV. Quod si tam ardua res est,& dissicilis, hominem umian in hac num-di uniuersitare inuenire , qui assectibus ad obsequitam rationis redares, diuinae legi parcat: quam dissicile erit & laboriosum, in virum aliqueria incidere non solum virtutis & pietatis Christianae amantem,sed etiam talemet inni pietate de motum excellentia, qualem diuina oracula pastorem exigunt,qui populo praesit: qui oues suas contagione scelerum morbi dat lanei,d pertas congreget , congregatas instruat, ne insidiantium luporum dentibui dilaceratae, exitu pereant miserando An non innumerae fidelium hominum animae, xvluti mari inertia pecora n Tartarorum diebus singulis,aepluunt incendialta mari Mar 'rum', i
ilia(mqunt Beria. eae decem nauibu dix una aliqua periclitatur: at in mara huius s- saluatur. culi,ex decem animabus,vix una seruatur. Vnde te oro , quaesoque tam luculenta Beria.
populo Christiano eueniunt dispendia i Prosecto Greg.Magia. caeterique Pa- Girg, PRtres,pastorum desidiae,suam,non Iesu Christi,qui princeps est pastorum, cau- am promouentium,hanc animarum tam insignem adscribunt iacturant.
182쪽
modis , ouibus luis non consulunt. Climaeus Mudus mali comparatur, naufragiis famoso.
In hoc mari belluae sunt,& infames scopuli. Nauis cum piscatore Pe,
1 6 SECUNDAE EPISTOLAE AD TIMOTH.
V. e finisterium tuum imple: Clamat Apostolus hoc loco , Oculos in omnes orbis partes circunfer; expende quam pauci sint semperque fuerint, qui cum Ambrosio, Chrysostomo, Augustino , aliisque Religionis Christianae signiferis,suo ossicio probe fungantur. Qui ad omnem iuuandi populum o casionem intendere animum debuissent, dum priuatas sequuntur utilitates, muneris sibi comini sti defugiunt laborem. Num deesse periclitanti in nause gio fidei, & morum, populo,sine scelere possunt 3 In omnibus labora,est Paulus, opusfac Suangessse, mim perium tuum imple. Quo grauiora subditis imminent mala,eo nullis parcuns laboribus praesul,in illius debet curam incumbere. Vis
noste malorum incumbentium procellam Ioannes scholasticus sexto sit pravigesimum scalarum suarum gradu,pericula retenset; in quae per mare hoc mangia um,& spatiosum,in quo natant reptilia, quorum non est numerus, incidia mys nauigantes. Scopulos cogitat in coelum minantes; vertices, inundati nes , piratas, belluas, typhones, procellas flatu ventorum , fluctuque spum rum formidabiles. Addit singulorum non invenustam interpretationem , ut persicopulos,caecam praecipitemque inuidiam intelligamus ; ad quam allisae fclicitatis humanae naues, vectoribus, iuxta & spectatoribus pariunt tristitiam. . Per Vertices, res eas,quae praeter opinionem ablatae,mei ena delirio circumagrutant, sensusque omnes in desperationis profundum hiatum rapide trahunt deuoratos . Ter inundationum tumores; ignorantiam,quae boni specie decipit imperitos , eosque in imum locum mox ruituros, quam altissime sustolliti Per piratas, inanii gloriae satellites, qui opes nostras labore infinito partas, repentino deripiunt incursu. Per bellavi, nostrum hoc corpus graue, brutum , tasyluescente vitiorum segete.efferatum; quod dum volupetes undique auidius conquirit, nullo mansuescit cicuratu . Per idiphones, elationis nostrae immoderatos impetus intelligere placet,quorum inanitate inflati in rebus ad voluptatem fluentibus insolescimus. Quid per procella, I rerum humanarum frequentes turbines, dissidentiumque animi virium discordes motus, libet interpretari. Quibus, Deus bone, dissicile dictu est quam varie,cum singuli,tum omnes mortales afficiantur. . '
VI. In tam insigni rerum & morum perturbatione, qua prudentia, qua virtute indigent,qui populo praesunt i His malis,ut mederetur Deus, Petrum, quem pastorem Ecclesiae , & vicarium in terris suum renunciauerat, naua chum insuper,& piscatorem hominum suturum declaravit. Quid enim nauis' cum piscatore Petro, tam in aureis Apostolici fisci numis, quam in similiari summi Pontificis annulo expressa significat E Incidunt aliquando euentus in- . opinati in Rempubl. fluctibus laborum immanissimis procellosum mare agitatur,furore concursitatium ventorii terra,caelq de salo miscetur. Non prodest: in tanta turbatione pastoris baculus.Insignia dignitatis Pontificiae non agnoscuntur. Quid remedij E Commutandae sunt, ossiciorum vices et & qui past rem tranquillo caelo referebat , agat tantisper dum mare desoluit, naui ad excipiendos naufragos parata, piscatorem,& nauclerum. An ion Paulias vir ad unguem (ut ita dicam ditanae manus factus,atque inter omnes veritatis emis darios lectissimus,omnibus omnia factus est Quid Paulum comemoro Nonne Cluistum boni pastoris exemplar diuinissimum variis in sacro eloquio nominibus assici propterea vic mus,quod variis itaqdis hominibus in discrimere
183쪽
CAP. IV. VERRTV. ANNO T. III. I
alutis suae adductis consueuit opitulari i Uinc illi tituli, quibus, rex,sacerdos,
medicus,magis erinua flmpanis vivus,& lux mundi nuncupatur. gens eum vo- Christus tenca. Spiritus sanctus quia ductu suo nos regit, de patrocinio defendit. Sacerdo- occido , meton,quia insensum nobis patrem sacrificio sui corporis in ara sanctificae cruciar' 'g propitium reddidit, placabilem. emedicum; quia inueteratam humani ge- fon, , ,hi neris aegrotationem ciuesti depulit medicina. Magistrum, quia mysticis inuo. vivus' lux 'luta tenebris prophetarum oracula, Euangelij luce pate cit. Vita fontem, ob mundi. eximiam diuinae.gratiae copiam in vitae beatae stagna illius merito sempqr e
silentem. Panem denique viuum,& lucem mundi,quia nos omnes sacro alit diuinae Eucharistiae mysterio, & lumine caelestis gratiae quodammodo beat. His titulis,Pontificum omnium,& pastorum summussontifex & pastor,Christus inculiare voluit, Apostolis imprimis, deinde caeteris Ecclesiarum ducibus, quantum intersit ut is, qui in ovilis Christiani pastorem eligitur, prouinciam tot nominibus in Ecclesia significatem, atque adeo dissicillimam, suis possit Atm da- humeris sustentare. Suos haud dubie subditos, aeternae subijcient damnationi, mnationi de seque ipsos lethisera polluent culpa, qui animarum iacturam suis posthabent prum 3' Gq- utilitatibus. Vigiles ergo oculos, & multiplices, veluti alter Argus habere de- ctunita bet, qui Dominicum gregem, ad opimi salutis pascua ducturus es . Quid,si posthabent
caecus ductor, caecam ductet gregem Nodo ne vepribus induatur effu- commodis.giet lenticeta i Quomodo vitabit praecipitia i Vigila, inquit Paulus ; Non satis . est integrae vitae laude florentem esto: oculis opus est pastori. in omnibus labora. Iacob,qui typum boni pastoris gessit,oculis in muneris sui recte obeundi curam intentii, urebatur aestu , ne oves sole lab ardenti calore soluerentur; frigoris quoque patiebatur iniurias,ne illae algerent.Pauci admodum sunt,quiministerium suum impleant, quod tamen Paulus exigit. Quasi digito ab Spi- . . . ritu sancto ostenditur bonus pastor, quem aliqua aetas Dei beneficio sortita Digito ost&eli. Ecce lacerdos (inquit buranus, qui in diebus suis placuit Deo, ct inuentus est di xvr qui bs iustus: O in tempore iracundias Fus est reconciliatio. Quid deesse potest, vel ad y'P Rin vitae felicitatent,vel ad numinis irati placationem Reipublicae, quae virum aliquem habet,qui 3: Deo placeat, ut Henoch, qui ut dicitur EcclesM. Transi tus est in paradisum,m Aggentibu paenitentiam iustitia laude efflorescat 'ut Noe, qtia, ut loco indicato dicitiir, tu tempore iracundia factis est reconciliatio ' Expri- nin Spiritus sanctus in unius Noe pei secta vivendi ratione mundi diluuio O iruti, reparationem,constitisse. Testamem n it,siculi positasunt apud illum ais deleri posset in diluuio omnis caro, 'C
V E R s. s. Ministerium tuum imple;sobrius esto.
Eligendos esse ad gubernacula Eccles, qui drsos sint , edi
ministerium suum implere valeant.
I. C Obrietatis nomine,omnem virtutem intelligo, quae Ethicam perficit di-osciplinam .Ministerrum vero Ecclesiastici perfectio omnes illas virtutes exi- .git, quas Apostolus Tito & Timotheo, huic,in s.cap. epis . i. illi, in cap. i. in i.Tim. i. culcat, ut qui ad gradus Ecclesiasticos promouendi sunt; non ante praerecturae Tita,
184쪽
humeros subijciant,qutan illa digni inueniantur. Ex sermone B.Maximi, quo Pontificem laudat, qui probe sui muneris partes, dum vixit , Exercuit clatae prudelis lector colliget, non quibusvis humeris imponendam esse Ecclesi stici regiminis molem. Donam vim desiderat( inquit A positus) qui Episcopatum desiderat. Opus enim est,ut qui huic praeest functioni,alienus si ab omni
vitio, atque adeo irreprehensibilis: omnibusque circunfluat virtutum oria metis ; ut de eo B.Maximus panegyrim instituat, quam Ecclesia in san-
ctorum Pontificum celebritatibus usurpare lolet, Teati tinquit Patris nostri merita in tuto poma,securi magnificemus qui gubernaculum Dei viriliter tenens anchorami ei tranquilla iam in stitione composuit:ta plinam coeti diibus diuitiss,est aete no mercibus nauem , opimo in litore collocauit e qui contra omnes aduersarios sutum timoris Dei tandiu infatigabiliter tenuit, donec ad victoriam perueniret. Quid enim fit totus illius vita cursus, nisi unus cum vigili hoste confictus ' & post pauca: Bonor Pin II. Quantis hic caecis a via veritatis errantibus, & de summa iam in pro- . tisicu acti tandum rupe pendentibus, amillum reddidit ullum,& illum quo Cluillus vi-y -' duretur , reparauit intuitum Z Quantorum auribus turdis pretiosum infudit auditum, ut vocanti Deo ad miscricordiam , responderent per obedientiam Quantorum animas viventes in corpore iam defunctas, & delictorum mole obrutas, ac sepultas ad emendationem , tanquam ad lucem vocando, Deo re- . suscitatiitὶS c. Tribo. te. I IL Vnam tribum Levi ex omnibus elegit Deus, ut deleruiret taberia uiti ea electa culo. Nec vero ex hac tribu omnes sacerdotes erant, aut Levitae: sed in suo
ad sexmqn u quisque gradu, ex Mosaica institutione, cultum Deo deferebat, praecipua. Whq β-sylo otum eura in areae foederis custodia posita erat: Levitae humeris taberenaculi mobilis instrumeta in humeris aut in plaustris cum iter agedum esset, Abulensi exportabant. Advertiet obulens super cap. 3 i. Devi. q s. lolis iaccrdotibus fas Deut,3 fuisse cooperire,& nudare,suis ornamentis arcam. Idque tam arcto praecepto, Qti us' ' uxor sae idos non esset, si arcam videret integumentis nudatam, repetii eootetanti m. moreretur. Nonne plusquam quinquaginta hominum millia ex Bethsamitis, ne nudata mortui sunt, eo duntaxat quod arca sineintegit mentis videre ausi lumi Quid aicam, quod ipsi Levitae, si ad arcam videndam accederent, mox cadebant mortuiti R*g Inso si stipes lectilia siue instrumeta Arcae nudata suis operimentis aspicerent, eadem mulctabantur poena a Quare Levitae Caathitae,qui portabant humeris supellectilia sanctuarij, non aderant,cum haec sacerdotibus velabantur:Morerentur enim si aliqua nudata viderent suis integumentis, & multo magis arcam ipsam. vi patet Num .i 8. Ad vasa (inquit Scriptural sanctuar, si aliare non accedane , Levitae, ne moriantur. O vos pereatis simul. Vide Abulens. Deut . cap. 3i .m . Hinc Num . . narratur Levitas Caathitas,qui efferebant in hum
ris impellectilia sanct uarij, prohiberi ingredi ast videndum quomodo sace
Tepote sa- dotes huiusmodi velarent instrumenta. Quid quod erecto templo a Satorno-lomonas so- nc,contracta fuit facultas videndi arcam ad solum summum sacerdotem ut patet Heb. s. In solituduae quidem permittebatur minoribus sacerdotibus a celsus, quia cum tabernaculum esset mobile, non poterant a solo sunimo sacerdote utensilia suis vestiri, & nudari inuolucris. .
IV. Acquid seruabatur in Arca i solae legis tabulae. Iussit collocari in i tere Alcae Moyses librum Deuteronomi j : Vrnam cum Manna ; Virgam
tus summus sacerdos videre Arcam
185쪽
CAP. IV. VERS. V. AMNO T. III. I si
Aaronis,quae fronduerat, ut dicitur Hebr.'. unde conciliatur facile ab Abu- lensi loco citato q. s. id , quod dicitur a.Parat. s. in Arca solum fuisse tabulas et.Parat. s. leuis,cum D. Paulo .Nam intra Arcam sola erat lex: extra vero in latere Arcae, Quomodo
illa erant, quorum Apostoriis meminit, eat ista-V. Hinc perspicies, quam necessarij sint gradus in Ecclesia, ut ministri bullat
diuini cultus intelligant quid agere in Ecclesia oporteat. Erant custodes Arcae foederis olim sacerdotes; ad eam accessuri , abstinebant ab omni actu sanctificationi contrario. Levitae gentem profanam arcebant f munditiam praeferebant. Quid in lege gratiae sacerdotest Quid Episcopi 3 Ea sobrietate vi- sacerdotes Dant oportet, eaque morum integritate, quae legem decet, ab Seiritu sancto i*g i gyd; non in tabulis lapidias incisam , sed in cordibus fidelium imprestam, de conservatam. Hanc qui profanant, si non ut ludaei olim, subito interitu; at morte digni redduntur sempiterna. Sacerdotum partes sunt, legem Christi non in Arca Mosaica, sed in cordis penetralibus tueri, de intueri. Populum ad illius iobstruationem erudire. Sacrosancta mysteria nudare,& profanare, quod haeretici faciunt molientes; nunc voce,nunc supplicio, ia vitae exemplo deterere.
V I. Et est qui dubitet magnum politum esse moersentum in electione Electio Epi- Ecclesiae pastorum i Hoc , sapientissimi olim Patres , & maiorum gentium scopi et Theologi,qui concilio Basiliensi interfuerunt, intelligentes, pragmatica san- -' ''
chione decreuerunt, ut electores minastrorum Ecclcliae , lit burgia ad Spiritus Coeil. Basl. sancti fauorem impetrandum prius decantata, post rituale, scelerum apud sacerdotum expiationem, & sanctissimae Eucharistiae communionem apud eos, qui praeessent, huiusmodi se astringerent iuramento: Ego N. Πιro, es promitto Iuramentum omU:potenti Deo. ae sancto, vel sinet, cuius nomini dicata est haec Ecclesia,eum eligere, spiscopi, quem credam Durum esse in ritualibus et temporalibus meliorem, nec illi Docis mea si 'agio patrocinari. quem derisimistersciuero promissione, aut cocatione alicuius res . temporalis , seu prece per si,vel alium interposita, aut alias qualitercunque directe, aut indirecte electionem sibi procurasse, Quanuis autem huius decreti seuetitas mit,
gata hodie sit, imo omnino abolita sicut & alia multa ex praedicto Concilio.(Quippe quod licet autoritare Apostolica coactum fuerin non fuit eadem autoritate continuatum. Atque adeo errauit in decreto , quo sanxit concillum
esse supra Papam nihilominus a summo Pontifice, quaedam sunt approbata
circa be nc ficiorum dispositiones, & censuras. Quare licet hoc decretum antiquatum sit, declarat tamen expendendum esse diligenter, in electionibus. Viri animum, cuius fidei tanta res, actam peticulosa administratio cornmitti- 'tur, explorandasque esse omnes auaritiae latebras, ambitionasque recessus, ne
pro bonis pastoribus in ovili seo Christus, malos deprehendat mercenarios. Uil. Hinc factum puto, ut sacra Synodus Trid. eos lethali culpa colita- Trid. minati,dc peccatis alienis communicare definierit,qui tanto muneri ek omni P qcax gia sacerdotum numero digniores, de Ecclesiae Dei magis utiles pastores praefi- .i Isotida cere non cistaverint. Q id est, Christe cheiquod tam eximium vitae exem- gniores prae- . pluiniis pastoribus requirimus 3 An non lassicit, honesta vivendi ratio, quam ter tit. viri non intemperantes, nec diliolusi sibi proponunt i Minime vero. Eximiae sancti noniae laude praestare is debet,cui incumbit sanctitatem cum aliis com- mu picare. Sal enim quia condimento est rebus insipidis, salsissimus est: ignis, quia res frigidas calcfacit, calidissimus. Mes,quo cibos dulces reddimus, dial-Z χ χ χ cissimum.
186쪽
ilo SECUNDA EPIST. AD TIMOT H.
. cissimum. Cumque effectus, ut commune est Philosopsorum proloquium, eminentior sit in sua causa , de efficacior , ut videre chin fulgore solis, iiderumque a sole lucem mutuantium; in confessio esse dcbet , eminentiorem in
Episcopo, quam in populo, ex Episcopi sui vita, legem vivendi, dc normam
Num. i p. accipiente, equiri lanctitatem. Num .i'. cum Dominus aquas expiationis,&Aquae 'pia' cineres vaccae russae ad purificationem sinerum destinasset,mundis huius ossi-ch ministerium demandauit;ut scilicet mundus lustraret immundum. Rectorifieati m. nanque Ecclesiasticus ait, ab immundo quis mundabitur Z dc D. T. Manus datur. sirdida aliam non lauat,o oculus plenus pulsure,maculam non considerat. Eccl. 3'. VIII. Quid D. Paulust Deum immortalem quam seuera reprehensione si 'ore' eos carpit , qui cum virtutis expertes sint, homines horiari ad recte facta non Rom. i. cessant. Eius ad Rom. 2. sunt haec verba: Sui alios doces, teippum non doces. Sui praedicas non furandum, Furaris. Uui dicis non moechandum, moecharis. Sis abomi-geth. naris idola, sacrilegiumfacis. D. Beria. ad Eugenium scribens, appositistima, ut solet, verborum concinnitate, hanc vitae & verborum discordiam ita detest Mos rosa tes tur, ut monstri nescio quid in ea simile animaduertar. Mansiros, inquit, res est sedes pri, estgradus summus,ct animus infimus: fides prima, ct vita ima; lingua magniloqua, m/- i --manus otiosae firmo mi rus,ct Juctus nullas. Vultus grauis,eacius leuis: caput canum,ct cor vanum i facies rugosa, ct lingua nugosa. Haec ille. Cuius libratis oratoria trutina numeris,illud poetae addi potest emphasis plenum carmen, aen. 3.Virg. monstrum Iomndum, informe, ingens. Quid enim monstrum 3 gradus summus, Sc animus infimus. Quid horrendum i lingua magniloqua, dc manus otiosa: sermo multus de foechus nullus. Quid informe 3 Vultus grauis de actus leuis. Caput canu,& cor vanum. Quid ingens malum i Facies rugosa, & lingu nugosa. Quae vitia, tam mentis ini' seianda caligo conseqiratur,rectissime additur de illud, cui lumen ademptum. Ablegentur ergo ab Ecclesia huiusmodi inonstra; laque eligantur in Episcopos,qui sobrij sint de vigilantes: atque suum munus utiliter exequi valeant.
CAusam reddit cur Timotheum tam accurate impulerit ad studium sui muneris obeundi. Rasio enim est instans martyrij tempus, & mortisne' 's ij, propinquitas,quae locum non dabat viva voce praesentem discipulum, ut so- ε,u. hili, id icbar,ad monendi. Id significam liaec verba: Ego enim iam delibor,sic ut inte praeseius. pretantur Chrysost.& Theophyl. Vtitur autem verbo delibandi, ut significet chrysost, se non quocunque genere sacrificij oblatum iri Dco,sed illo, quod Graeci h ThqQphyn loca ullum vocant, quod totum comburatur,& Deo offerabir. Latini vero ibitis, es h ' samen,quod cuiusmodi futurum sit particula sequens magis explanat vocabulo repolisionis. Est enim mors solutio animae a corpore talaquam migratio ex ergastulo,in quo detinebatur. Praedicit autem mortem suam Paulus, non solum coniectura, ut alicui videri potest,sed etiam reuelatione diuina admonii peti. i. tus.Simili admonitione naturi martyrij praescius D.Petrus r.epis .cap. i. sic ait:
187쪽
ortu sum, quia velox est densitio tabemaculi mei, secundum quod O Dominus noster Iesus Christus mihi significauit, cte. Sensus igitur est: Ego iam immoloronstat victimae Deo pro fide Christi oblatae. Mors non procul abest, idcirco.
tanto studio te ad omnem tui muneris functionem obeundam,adhortor. Videtur autem alludere, dum se libamen & holocaustum, quod igne absumitui appellat, ad locum Sap. 3. ubi dicitur de praedestinatis: Tanquam aurum inso nace probauit electos Dominus,es quasi holocausti hostiam accepit eos, cte. Simulque significat libaminis de resolutionis vocabulis se ferro instar hostiae, per violentiam immolandum: ut alacritate,qua mortem praestolatur,prouocet Timotheum ad sui imitationem. II. Mirum tamen est,quod Paulus, dum de morte sua loquitur, exultare,& quodammodo gestire gaudio videatur. Cum Christus Dominus ad praesentiam mortis inhorruerit. Tollitur tamen admiratio, cogitanti decuiste ut Christus mortem timeret, ut se verum hominem declararet. Erant enim futuri aliquando Manichaei, qui hunc fidei articulum negarent. Itemque, ut eo timore mereretur viris sanctis & martyribus constantiam, de pene exultantem in morte laetitiam,& quidem D. Augus . in Psal. 3 i. annotat haec verba: Ego enim iam delibor, vocem esse exul antra magis ad mortis praesentiam, quam tunentis seipsum cruciantis. Sic enim ait: Potuit quidem sine tristitia esse Dι-- iturus ad ppissionem si enim potuit miles,non potuit hoc imperator ' Attende Paulum exultantem propinquum ad passionem : Ego enim iam delibor, & tempus re- solutumis meae instat. Gaudet coronandus,instaur Christus coronaturus, qu a pomtabat O praefigurabas infirmitates quorundam, qui Penieme tribulatione, vel morte, . contristimur, o nos laetificaret,Er consolaretur,d . Dionysi etiam Eccl.hier.cap.I.
p. i. ad Christi Domini promeritum refert laetitiam, qua perfundebantur lancti viri ad mortem tanquam ad palmam properantes,aitque,eos magna,& felicissima iucunditate regenerationis iter ascendere. Sula,quria multi ante Christi Domini aduentum spe gloria aliquando ex re ecte factis potiunda, mortis horam ex- peectarunt ' Talis fila Mysis, Iosue, ct ante eos Iacob,ctc. Quid Simeonem conmmemorem , qui sustinens senilibus ulnis redemptotem & redemptionem, quandiu expeliauit,considerans: mori optauit 3 Luc. r. Nunc dimittis,cte. III. Nec solum viri, quos sacrae literae commendant,mortis dominatum non timuerunt,sed etiam aliqui philosophi,qui aliquam vitae immortalis post mortem suturae,opinionem habuerunt. unde Nagiang. in epistola ad Philandrum, quae incipit, Gratulor, sic ait: Non eos tantum admiror, qui apud nos pro virtute periculi se obtulerunt, aut calamitates A linuerant,sed exterati quoque homines , qui similes idorum extiterunt, vehementer admiror. Socrates enim ab Atheniensibus ad mortem damnatus, prius de corpore quasi de quodam ergastulo cum disipulis disserebat,O cium fugam amore sibi liceret,issam recusauin, postquam autem ei denenum oblatum est, perlibenter accepit, perinde, ac si non lethali poculum acciperet,im, amicos ad bibendum inuitabat, Sc. De perpetiendis malis spe vitae caelestis agit lase Augus . tom. 1. epis .i 3 3. Idem tom. . lib. . quaestionum super Iudicum librum q. y.disputat, an Deus delectetur morte hominum, sicut olim admittebat sacrificia animalium brutorum, aitque, Deum sacrificia animalium admisiste olim,non quod sibi grata essent,sed quod significativa fuerint,& quaedam umbrae futurorum: hominum autem uacrificia nunquam Deo placuisse.. ZZZ 3 Namsap. Paulus te cordatione suae morti
gestit. Cur Chri .sius mortem timuerit.
horruerit. Gaudet e ronadus, trimitatur coro
188쪽
il, SECUNDAE EPIST. AD TIMOTH. .
Ex .i 3. Nam Exod: is .cum omnia primogenita sua esst,sbi dicari praeciperet; tedimi tamen , se voluit primogenita hominum, ne immolandos Deo crede- Deut. 13. aent filios suos: Et D ut.18. admonet Deus populum suum ne cum dispersus fuerit per orbem , imitetur gentium ritus. Sic enim ait: Abominationes enim,
quas Dominus odit cerunt Di s suis, quoniam ct filios sups ct filias suas comburuntem Di s suis,sre. Ilia piane, inquit, Aug. diligit, 'coronatsacrificia, cum quisque
iustus iniquitatem patiens que .gd mortem pro veritare decertatinet ab inimicis, quos . pro iussita efendit,occiditur,regribuens eis bona pro malis,id est, pro odio dilectioncm.
Talem d:cit Dominus sanguinem iustum a sanguine Abel usue ad sanguipem Zarichariae. Praecipue autem, quod sanguinem fiet ipse pro nobis, discrificium simum
obtulit Deo. Sic vlique obtulit, Ut ab inimicis pro iustitia occideretur. Hunc im latamaryrum millia tisque ad mortem pro veritate certarunt, ct ab inimicis sementibus immolata sunt. VAde ct Aprum his dicit : Ego enim iam delibor ,siue immolor, dici
ut Deinde cli ita sentiat de Iephte vovente & immolante Deo filiam, Iudic. H. su. ' si usi explicat: Sed non sic Iephte, inquit, desilia sicit holocaustuma Domino, sed sicut
immolate fi- praeceptu sitrat pecora Cerri, est prohibitum fucrat homines immolari, G c. Et paulo I uni lephte insta, in illum interesse ait inter Abrahae obedientiam, de Iephte immolatio-ioivisui, nem : quoniam ille iussus obtulit filium: hic autem fecit, quod & lege vethbatur , & nullo reciali iubebatur m perio. Et quod Deus non delectaretur immolatione hominis, probata obedientia, sacrificium commutauit in arietis oblationem. Sed potuit (dicet aliquis Iephte pie credere , sciit & Abraham credidit,Deum sacrificiis talibus oblectari. Caeter im considerct, qui haec ob - isit,aliud esse ultrinuonere,aliud iubenti obtemperare. Seruus enim, si aliquid , ' .prater morem facit domi,iussu Domini,a poena exculatur; inam laudari solet, Abraha ere. non autem si sponte facit. Deinde Abraham sciens Deo lignisse gratam ubdidit is scha- istimam humanam, propterea occidore volo it iussu Dei filium, quia credidit sem il/- si lioc ceum propterea iustille, ut resuscitaret occisum , ut dicitur ad Hebr. I i. M si , L 'S Iephte vcro co non iubente, neque poscente, contra legitimum illius pra ceptum ultro lacrisidium vovit humanum,cDeus traderet illi filios Ammon. Non tamen colligas.Angustinuin, licet tamnauexit votum,& immolationem No excludit Iephte seniisse propterea illum excludendum ess e , numero sanctorum. Nam Arumgrumst: ad Hebi. 1 i. cum Gedeone, Samsone, Dauide, &Samuele sanctissimis viris si ota gregie laudaturidunt,xat vituperat Aug. votum & voti impletionem, quam tum. Scriptura non laudat. Quod sinum in morte expiari potuit, sicut & Gede Hub xl. nis peccatum,qui ex auri praedae, Ephod, siue idolum, fecit; Nam re inco, in- e VCnido - init Aug. qu5d idem Cedeon lignum potens, sicut ipse locutus cst,tentavit in veri se Purllcrc , nescio utrum non fuerit transgressus praeceptum, quo scriptum cst:
de si s quid N icnia 3 Dominum Deum tuum.Veruntamen etiam in eius tintatione D significaret. minus. quodyraenuntiaret volcbat, ostendit. In compluto scilicet vellere,&area tota circunquaque sicca, figurare primum populum Israel, ubi erant san cti cum gratia caelesti, tanquam pluuia spiriti ali ; & postea compluta arca; sicco ucllere, figurare Ecclosiam toto orbe diffusim habentem non in vellere, tanquam in velarnine, sed in apcito, coelestem gratia,illo priore populo,uelo ab eiusdem gratiae rore alienaro , atque siccato. Nec tamen frustra sconcludit Aug. inter deles,& operantes iustitia propter bonitatem, si delimq; vitam,inoua cum criniundu est esse defunia uitale in epis .ad Heb. meruit testimonium.
189쪽
I V. Sunt tamen, qui Iephte excusare volunt a peccato, quia Deus vide- Iephte potur illi inspirast e,ut voverri, & post votum ingens illi accessit contra Ammo- teit excusatinitas victoria. Vnde D. August. hanc coniecturam excusantium a culpa Iephte - Nyspnon contemnens: Si Spiritus Domini,inquit, quifactus super Iephte, ut hos Uoueret, omnino praecepit, quod Pudem Scriptura non aperuit. tameu, si hoc iste praecipit, Augusti cuius non licet iuga contemnere , non pol im insipientia culpanda non est, derim etiam laudanda obedientia est. Si autem Iephte humanum secutus errorem sumanum sacri- Error Iephte scium et ouendum putauit; eius quidem peccatum de runca filia iure punitum est; quod 'l 'rum' etiam is verbis suis satu videtur offendere, tibi discissis bestibis ait: Heu me filia 'rum Smi,impedisti me, & in offendiculum facta es in oculis meis. Veramtamen is uiam eius error habet aliquam laudem Dei,quia Deum timuit .m quod Douerat red- , deret e nec diuini in ste tuaici sententiam declihauit, siue lybrans Deum prohibiturum, . sicut fecit Abrahae, siue voluntatem eius etiam non prohibentis , intellidiam licere po- 'tius quam contemnere statuens. Haec fere August. Quanuis autem paucioribus verbis poterat adduci eius doctrina circa immolationem filiae Iephte, (in quasi pateraeulpae fuit reus, illa a culpa immunis iudicatur, cum non icipsam vo- uerit immolandam,sed voto & voluntati Patris non resistens, Dei fuerit lecti. Filia Iephteta iudicium punientis in patre,morte unicae filiae voti imprudentiam) Nihilo 'on pecca minus quia locum difficilem Scripturae egregie illustiat, huc applicanda fuit, et ut intelligeremus non exultare Paulum commemoratione mortis, quam ipse tali resistetesibi velit sine Dei praescripto afferre (id enim peccatum esset sed immolatio- non cogebanis mentione ab inimicis Christi de suo corpore de vita faciendae, quod ho- xvx pii lumini Christiano palmarium est. P Rcepto.
V E R s. p. Bonum certamen certaui, cursum consummaui; fidem
quod cum certamine iungitur, non sonat simpliciter bonum fid1. cum emphas, praciarum, & egregium: Et vero etsi articulus,indicat illud certamen Euangelicum laudis & gloriae plenissimum. D. Chrysos . enarrans hunc locum , ho m. p. dissicultatem expendit, quae legenti magnifica verba Pauli obiici potest, Sic enim ait: Saepe ego cum e potiolum in manibu- sumorem, O locum Uium missicerem, haerebam, ambigems cuius migratia sic magnifice loquitur Taulus,ru dicat, Bonum certamen certaui,&c. Nunc Dei gratia causem mihi inuenisse videor, per quam tunc loqui hic maluit. Moerorem profecto diicipuli solati cupit,bono illum esse animo iubens, quasi ipse ad coronam pergat,omnibu que rite peractis praeclarum repererit finem. Itaque vult Chrysos . his verbis Timotheum ab Apostolo ad gaudendum magis , quam ad dolendum incitari. Veluti si quis indulgentilliinus pater,paruulum orbitatem non ferentem consoletur ac dicat: Noli flere, fili, bene enim viximus, peruenimus ad senectutem,atque in ea aetate relinquimus te. Reprehcnsione caruit vita nostra, cinngloria hic migramus poteris & ipse admiratjoni esse pro his,quae gesta sunt a nobis: trophaea semper retulimus, hostes ille superauimus. Haec diceret pater, non studio magnifice de se loquendi; sed desiderio consolandi orbitatem
Consolatui Paulus cli scipuluini, sicut pater filium.
190쪽
Amabatur Paulus &amabat Timotheum: Hinc laci I
multi olim sudoris. Philipp. 1 Cursus Pauli
ad caelum. Purior est &m igis orbe illustiat, qui in sol is
avis pennis i litus viam Iauit. F
i8. SE CUNDAE EPIST. AD TIMOTH.
fit ij, dc spem ad imitationem virtutis erigendi. Mortis enim separatio acerbissima est iis qui amant inter se, de quidem si ipse Paulus,cum a discipulis le- . paretur, ita affectus erat animo,ut diceret i .ad Thest .a. Nos autem fratri, Asiati, vel destituti a vobis ad tempus hora , affectu, non corde: abundantius sis inmismus faciem vestiam.videre cum multo desiderao c. Quid putas Timotheum pati, si vivente illo ad tempus separatus ita lacrymabatur, ut diceret Paulus cap. i. Die ac nocte desideram te videre, memor lare marum tuarum , Ut gaudio irilear iquanto magis vita functo EDenique, inquit, Chrysost. haec coii olandi eum gratia scribit; totaque epistola consolatione plena est,quam sibi ille testamei vicuiusdam vice seruaret.Theoph.cum D. Chrysiconsentit, sic enit nait: Paulus hic Timotheum consolatur,hanc veluti testamentum condens epistolam, &e. II. In illis verbis: Bonum certamen certaui ; excitat Timotheum, ut laud tum a se certamen .non defugiat; imo colastanter aggrediatur, quasi dicat: Eonum certamen certaui, hoc est, ut explicat Theod. Aduersus uniuersam diaboli cateruam dimicans, fusis ac profligatis hostibus, trophaeum erexi .Sed quom do bonum est certamen, ubi cruces, ubi vincula E quia scilicet pro Christo suseipitur, de eximias nobis proponit coronas. Nihil hoc certamine illustrius; nullo corona haec fine concluditur. Non ea ex oleastri ramis texitur ; non habet editorem munerum hominem, neque homines solum spectatores. Ex An- gelis constat theatrumlia certaminibus olympicis pugnatur dies plurimos id ludatur; unius horae momento accepta corona. Quid, quod voluptas illa pro tinus marcescitiHic autem non sic, semper honor, semper gloria augetur .Lxtari ergo oportet, quia ad requiem propero : ab stadio exeo. Audisti a inmPhilipp. i. quia dissolui, ct esse cum Chrasio longe tu melius. III. Cursum consummavi, hoc est, Maxima parte terrae de maris obita, eos luce Christi a tenebris vindicaui,qui in ignorabonis nocte detinebatur. Duo ergo Paulus praestitit,& pro Christo certauit,dc cursum suum consecit.Nam, ut hic ait D. Chrysost. 8c certare oportet de currere:illud, tribulationes perserendo : hoc, utilitaem multorum sibi proponendo. Bonum prosecto certa- men,quod de voluptatem, dc utilita m affert spectatoribus. Curius ille non est roboris ostentatio aut gloriolae aucupium, sed homines ad 'caelum libue-hit. Cursus hic sole purior est, quem Paulus currebat in terra,plusque illustrat orbem,quam solis igneum iubar. Suomodo aurem cursum conAmmauit ' Orbem totum peruagaim est et incipiens a Galilaa ct a Urabia,O disque fines terra progr(diens, et a Hierusalem , inquit ad Rom. is. Sin circuitu que Id rimm impleuerim Euangelium Chram, omnemque orbem peruolans,volucris cuiusdam instur. Im, inquit, Chrysost. volucre omni pernicius atque vehementius. Nam si quidam v lucris fuisset,simpliciter peruolatset;non sic autem ille egit, sed pennis spiritus praeditus, innumera impedimenta transiliit, mortes, calamitates, insidias, si solitat auis,delapsa caperetur: sed plusquam auis suit, retia omnia de impedimenta transcendens,nisi avem voces,igneis diuini Spiritus. IV. Potest igitur particula, cursum consummaui, in qua est 'metaphora ex arte gymnastica, quae cursoriam comprehendit, dequa illud Horat.Od.1.