장음표시 사용
201쪽
rendam caelestem coronam; nihil eorum, quae in terris magnifica videntur, desidero: ad te suspiro; da manum: Omnes meas cupiditates, ad te bonorum operuili remuneratorem, dirigo. Prophetam imitatus D. August. lib. .consess ad finem utitur verbis Isit. 6. quae sic habent, Audite me domus Duo Ur omne residuum domus Vrael, qui portamini a meo mero, qui gestimini a mea vulvae usique a nectam, o irae,ct que ad canos ego portabo et, ego sici, ego feram, ego portabo, oestuabo. Deinde addit:Tu portabis paruulos, ct vfique ad canos tu portabis: P niam infirmitas nostra , quando tua est,tunc est firmitas: cum autem no tra est, insimmitas est. Vides quantum 1 Domino dependeamus E Dependet infantulus in utero inclusus a matris prouidentia; non aliter nos a Deo. Quid si ille subtrahat auxilium E Idne contingat,ab illo dependere nos profiteamur.Accurret nobis haud gravate. Nonne propterea alatus pingitur in sacris literis E Ps .i 6.
Sub umbra alarum tuarum (inquit Vates)protege me a facie imp orum , qui me afflixerunt, & Psal.6o. In velamento a um tuarum ierabo, donec transeat iniquitab; Sunt alae protectionis signum; nimirum quia tota pullorum iecuritas , a matris dependent alis. IV. 'Hinc iusti lacrymas & gemitus ad Deum, quem plusquam materno affectu protectorem suum agnoicunt, cum necessitate aliqua premuntur, dirigunt, et .Parat. 1o. Rex pius, & religiosus Iosaphat, in tribulatione conflictatus: Cum ignoramus(mquis quid agere debeamus,hoc Flum habemus residui,in oculos nostros dirigamus ad te,yc. Oculos ad Deum dirigere id ipsum est quod Dauid ait: Domine, ante te omne desiderium meum. Qui in certaminibus Olympicis exercebantur , siue in cursu, sue in palaestra; oculos ad eum, qui munerum editor erat, perpetuo adiiciebant. Ad coronas , quas non niti ex merito quisque reportabat,mente & oculis intendebant. Iudici ludorum placere in primis enitebantur. Quid nos=nulla est nobis iustitia ad coronam coelestem obtinendam,nisi fauente in certaminibus huius vitae habeamus Deum ipsum, qui vivorum & mortuorum iudex est futurus.Huc mentem,huc oculos,coronam iustitiae sperantes,cum Apostolo adiiciamus. Hanc enim non sibi soli deberi affirmat,sed iis etiam qui diligunt aduentum eius.
VERS. 8. Non solum autem mihi, sed&iis, qui diligunt aduen
lvunt, tali u-ritari, hoc est, qui dilexerunt. In Nerbis nanque significantibus affectum abuti interdum solent autores, Hebraei praesertim, praeterito pta praesenti,ut etiam legit Aug. istad Hesychium pro aduentum eius, cp- rara mi , hoc est, a paritionem eius. Ex hoc loco constat, Paulum per coronam iustitia,non intelligere accidentarium aliquod praemium doctoribus,aut Ap stolis debitum, sed ipsam vitam aeternam. Hanc enim affirmat paratam esse omnibus,qui diligunt Christi in extremo iudicij magni die manifestationem; seque per bona opera parant,me cum improbis confundantur. D Ansel .ita in- Anse, terpretatur haec verba, dis, qui diligunt aduentum eius ; Ac si dicat , etiam omni-
nostra cum Dei est, tunc e firmitas. Deus alatus eur dicitur. Psal. i c. Psalis .
202쪽
idis SECUNDA EPIST. AD TIMOTH.
Conseij boni biu qui sibi de bona operatione sunt consit . e duentum enim tu, is noet Hligunt,n operis dili- si qui in causassia haberes iustitiae meritum smint. Haec ille. Nam si in hac vita in uinaudi tantum spetantes sumus, miserabiliores sumus omnibus hominibus,
chiisti. i.Cor. I S. Quare, ut speratam felicitatem assequamur, sperandus est Domi-i .Cot. t s. ni aduentus. Et Pos sinquit Luc. IE. Christus Dominus) similes hominibus expectantibus Dominum suum,cte Forte ait Apostolus, in ilia die scilicet consummationis mei cursus,& immolationis, siue martyrij mei:de qua supri dixerat, Tempis repolutionis mea instat; videtur tainen loqui de perfecto praemio , quo anima cum corpore beatitudine perfecta potietur, quod non continget, nisi in die iudicij, dc resurrectionis. Vocatur autem dies u dicis, dies Domini; cui opponitur, dies hominis, de quo Hieremias i . Diem hominu non desideraui3 bi Hieronym .lom .s. vel vitam longiorem, vel prospera quaeque huius seculi,si-
Di*' hy gnificati putat.Significat etiam dies hominis humanum iudicium, I.Cor. . ALAA -- i hi pro minimo est,ur a bobis uidicer vel ab humano die,e c.
V I. Quaerit hoc loco D. Chrysost. quonam modo quis diligat aduentum Christi. Respondetque apte ad mores: Eum, qui illius gaudet praesentiae opes & vitam, si opus sit, oblaturum periculo, ne cum offendat. Qui Chris,ndathuelis aduentum diligit, omnia faciet, ut ante uniuersalem illum , singularis fiat diligiti vit ad eum quidam Saluatoris aduentus. Nam Ioan . t . ait Dominus: Qui diligit
iustus omnia me , mandam mea peracabit. Er ad eum Dentemus, or mansionem apud eum facie-
pq risulo ex mus. c.Si quis diligit aduentum eius omnia faciet, ut ipsum ad se inuitct, de habeat, ut illi perpetuu luceat lumen,& nihil in nobis resideat presentia tantae Adultuu pet inaiestatis indignum. Dicitui autem aduentus iste Graeco vocabulo Ah permae, Baiiam. quod scilicet appareat desuper, ac superne oriatur. Inquiramus ergo, quae su ui adu*n tium sunt,& radios illos ad nos attrahamus: nullus,qui ad inferiora defigat ob- β' chii 'i' tutiis,solis lucem aspicere poterit: Nemo,qui seipsum seculi negotiis inquinat, intendere aciem valebit in liquidissimum iustitiae solem.Respice parumper ex huiusmodi profundo,atque ex seculi turbine te recipe; si hoc intexim suauissimo fruaris aduentu,magna postmodum fiducia illum aspicies. Chrysost, V II. Deinde hortatur nos Chrysost. ne in vita patiamur nos cGlaphis an vi py caedentem arrogantiae spiritum ; ne lapideum cor geramus & tenebrosum,ad u.' 'i'e' quod plena mercibus gratiae nauis nostra allidatur. Cauendas esse seras, hoc Coenum & est, vitia ac perturbationes,quae seris omnibus immaniores sunt,admonet.Se- lutum iunt num de lutum esse ait secularia omnia; potissimumque commendat tolerantiam aduersitatis cuiuscunque, quae propter Christum occurrit: de quomodo inquies propter Christum. Iniuria te quispiam lacessivit non propter Christum, si fortiter perseras, si pro illo ores, propter Christum haec facis: s m ledicas, si feras grauiter , si iniuriam coneris ulcisci; non modo propter Christum ista non pateris everum fructu te per impatientiam priuas. In nobis enim est, inquit Chrysost. ex aduersis lucrari, Micturamque perserere. Suam multa pertu-ht Iob grate Attinuit omnia; iustificatus est,non quia passus est,sed quia constanter tu-ht. Haec ille. Animis ergo nostris fortitudo insit, firmis velut arbor infixa radia Iob iustifica cibus: sic enim nulla eam tentationum euellet procella. Prophetam imitemuris, '' P catad lacntenri. Adhaesit anima mea post te. Non tantum (inquit Chrysest. ex-psi ci ponens versiculum hunc jappropinquauit, sed etiam adhaesta aestiuit te, non de Psalin. ta l. derauu sitim, & Psali'. I i8. Confige , inquit,timore tua carnes meas.Si ita Deo ap-
res seculi. Chrysost. In nobis est
203쪽
CAP. IV. ANNO T. VNICA. is propitiquauerimus ,si illi is stamus mi ,si ipse 'iamus desiderio; omnia feni nobis
quaecunque volumus , futurisque emur bonis. Haec ex Chrys decerpsimus, quia satis explicat, quid sit desiderare Christi aduentum. Quo sensu ait Theodot. - at Domini adnentum equi illius Iegra siquitur, c ex illis vitam instituit. D. August. super Psal. i .ad amorem aduentus Christi nos incendit; sic enim ait,
Si amamus Christam,utique aduentum eius desiderare debemus. Perversum enim e Onesio Utrum verum,quem diligis, timere rae Ueniat orare, Adueniat regnum tuum, O timere ne ex diaris de autem timor' quia iudex venturiis est y Nunquid ,--μ,' Nunquid malevolus' Nihil horum. Quis ergo denturus est iudicare te, nisi, qui venit iudicari propter te ' Non timeas accusatorem, de quo ipse dixit Dan. 3 1. Princeps huius mundi eiicietur foras. timeas malam aduocatumrede enim tibi modo aduocatus et , qui tunc iudex suturim est. Quisquis ergo Arurum iudicem times, rabiem consilentiam tuam modo corrige. Tunc iam corrigi non licebit; modo quis prohibetZm.
Suomodo gratia Dei sit vita aeterna ' et de corona iustitia in
VIII. I Vae supersunt disticultates in proposita D. Pauli sententia explican- dae.Prmia est,qui fieri potest, ut gratia Dei sit 8c dicatur vita aeterna, in etis .ad Rom.cap. .Que non operibus reddatur,sed gratis donetur,ut dicitur in eadem epistola , si corona iustitiae, ut hic idem Apostolus ait, est vita aeterna, quae bonis operibus redditur 3 Respondendum est, ipsa bona opera, quibus vita aeterna redditur, ad gratiam Dei pertinere, iuxta illud Ioan. is. Sine me nihil potestis Ilicere. Itaque vita bona nihil aliud est,quam Dei gratia:&ipsa vita aeterna, quae vitae studiosae debetur, sine dubio, gratia etiam est.Sed illa, quae cuique datur, quoniam praemium eius est,gratia est pro gratia, tanquam merces pro iustitia. Uerum enim est, quod dicitur ii Christo, quia reddet unicuique secundum opera sua. Ita sere loluit dissicultatem hanc August. in lib.de gratia,& libero arbitrio cap. 8.& '. IX. Altera dissicultas est: virum sperare iusti debeant coronam iustitiae dandam in die mortis: an in illa die, hoc est, in die iudicij. Respondetur,iuxta definitionem Concit. Florent.lom. 3.& doctrinam Ecclesiae, animas iustorum, qui in gratia discedunt, si nihil inquinamenti habeant, quod igne purgatorij debeat absumi; statim recipi in coelo, & corona iustitiae donari, hoc est gloria ex Dei clara visione prosecta assici, nec eam laurcam usque ad iudicis diem diffetii. Quod Paulus ipse significavit 1.Cor. s. Scieus enim quoniam si terrestri, domus nostrae habitationis huius dissoluatur, quod ad Pationem ex Deo habemus,es c. Quo sensu ad Philipp. .veritatem huius dogmatis stabiliens,ait, Cupiod solus. S esse cum Christo. Vide D. Thom. I. 1.qA. art.I. ubi explican quo
pacto animae leparatae statim accipiant praemium E Contraria nanque sentemetia , error fuit Graecorum, & Arnienorum, quem confutat D.Thom. ut omnino falsam ari. citato in corpore,quem vide. X. Tandem hortamur nos sancti Patres, repetentes identidem verba Pauli: Quibus coronam propositam esse ait , qui diligunt aduentum Clyrici,
Theodor. Obseruator legis. Deum
August.Plat. I Peruersum est quem diligis, timere
August. Gratia pro gratia;id est pro iustitia
August. Cone. Floret x.Cor. . philipp. i D. Thoan. In morie, si nihil supersit purgandum recipitur comtona iust
204쪽
isS SECUNDAE EPIST. AD TIMOTH.
vi ita vivamus, ne iudex in fine mundi venturus timori nobis sit. Sic enim ait Gregor. Gregor. hom. 22. in EZech. Nemo aduentum diligit iudicis, nisi qui se habere cau- tam in iudicio bonarenouit, Sc Vbi vides verbum diligendi accipi pro verbo des- Anselm, derandi. Eandem sententiam inuenies apud Anselm. & apud Augus .epistola T. go E Ty.ubi multis rationibus probat, optandum esse fidelibus Christi aduentum, ehi tituli, de epistola So. Non ergo, inquit, illi diligit aduentum Domini, qui eum asserit amincenditur; propinquare: nec etiam illi, qui eum asserit non appropinquare: sed potius, qui eum,
tib*oxqIx siue prope siue longe sit, si meritate Men, firmitate spei ; ardore charitatis expecta: uta obiis . Peinde acuit, ura quisque Abre,de die nouissimo huius vita suasormidare. In quo
impitalum enim cym me inuencrat suui nouissimus dies, in hoc comprehendet eum, si imparatum inueniet illa inuenerit. Imparatum autem inueniet illa dies, quem imparatum inuenerit huius vita dies, quem sirus vittimus dies.Idem in Psal. II S. Conc. Eo. Trima tempora Ecclesia ante Uirgi- imp Mym partum sinctos habuerunt, qui desiderarent incarnationis ems aduentum. ti Uero suis, ultimu, tempora, ex quo Christat ascendit in calum sanctos habent, qui desideravi eius Mam- dies. flaionem ad vivos S mortuos iudicandos,yc. Idem assirmat Prosper in illa ver- Psalm.1 18. ba eiuslem Psal. Deficii in statare tuum anima mea; & Cypr. serna. 6. super orat. Pioipex, Dominicam explicans illa verba, Adueniat regnum tuum , sic ait: Totest U ipsere ' Christus esse regnum Dei, quem quotidie cupimus, cutus aduentus, et hic nobis reprae- Paulinus, sint itur,optamus,quia cum illi regnaturi sumus. S. Paulirius epist. 3.ad Delphinum, Aduentum de expectatione Christi Iudicis, sic scribit: Aduemum eius. O diligimus mis Christi ac di- raste misericordia,cst horrescimus peccatores, timore luctitiae, circ. Ad maiorem huius ligimni V . loci explicationem vide quae in hunc locum convessit venerabilis Beda ex va-
Peda. rua D. August. tractatibus.
. . VERS.'. Festina ad me venire cito. Graece cetrassimpa iis p et ac
.Tim. 3. E careere Paulus vocat
Episcopus non resides, a Coc.Trid. poena assic,
I.DRo verbo fiftina, Graece est, ori Amr,hoc est de frue da operam. Ambr.I legit,Alicitus esto venire ad me quam rumi in;Existimatque desiderari pra- sentiam Timothei, non ob notiam instructionem, quam velit tradere ad res Ecclesiasticas recte componendas (satis enim de ea re actum est epistola praecedenti, praesertim cap. 3.& sed ut charitati,qua illum complectebatur, satisfaciat. Aliter sentit D Chrysost. sic enim ait: Quaeri merito potest quomodo Timotheum ad se doce , cui Eccle gentisque totius crediderat gubernacula. Nihil h carrogantiae est. Ipse enim ad ilium ire paratus erat. Audi quid ipse dicae i. ad Tim3. Si autem tardavero, ut scias quomodo oporteat te in domo Dei conuersari. Cuius autem rei gratia id sitit ' Habitabat carcerem , a Nerone scilicet inclusus: idcirco idum rarat ad se,cupies ante qua excederra e vita, plurima syrtasse iis commendare , idcirco aueFestina,c e. Idem sentit Theophyl. erant enim multa quae tum ad publicam tum ad priuatam utilitatem spectabant,quae non solum discipulo amantissimo commendare volebat, sed velut apud ipsum deponere. Poterat enim illi multa verbo committere, quae scripto non audebat,& ad martyrium curreti calcar addere.Hinc colliges ras esse Episcopis ob superioris imperium, interdum a suis Ecclesiis abesse. Episcopus autem non residens nulla honesta causa absentiam excusante,qua poena plichendus sit,sanxit Conc. ident se aeo .cap. I. de reformatione & less.13.in decr.de refcap. I.Vrgens vero causa erat
205쪽
vocandi Timotheum mors imminens, dc necessitas agendi de rebus ad constitutionem Ecclesiae pertinentibus. Vnde infra ait HEina ante Bemem deni re. Timebat enim, ne occupatione aliqua graui, aduentus retardaretur , aut hyems redderet 'riculosam nauigationem, & difficilem , ut olim GVecis Troia in patriam profecturis: de quibus a. neid.
Saepe illos affera Ponti viro Interclusit hiems, sterruit Aui euntes.
Et Dominus Matth. 1 Orate,inquit, ut non sat iuga dies Ira in hem.
VERs. I o. Demas enim me reliquit diligens hoc seculum, & abiit . . Thessalonicam. Crescens in Galatiam.Titus in Dalmatiam. Lucas est mecum solus.
Graecet , v e , αμ'r' dic et iam orata et , 8 evrq ctu cis Semae sy; H Γα-- -A-beee main AUS; MI--T' i . . I. Totanda est Apostoli diligens enumeratio eorum qui ipsum deseruerunt postquam in vincula coniectus est, aut aliter offenderunt: inter quos Demas, vel in epistola, nominatim ponitur. (Aliorum enim pudori de honori consuluit quia amore rerum, qus csto periturae sunt, abijt a conspe- Deseritur tau Apostoli, ut voluptatibus viro probo litterdictis frueretur, Diligeru, in- Paulus vinquit, hoc sculum; aia r orex vor pli ingrae, hoc ea, postquam dilexit praesens se- ovi,ab am culum, siue amplexus praesens seculum : seu, ut Chrysost. ait, quietem & re- 'quiem amans,maluit domi deliciis frui, tam cuni Paulo aerumnas pati. Huic I 'autem soli detrahit, non derogandi illi,led confirmandi nos studio , ne inter pericula, & labores mollitie diffvamus. Hoc est enim , quod ait: diligens hoc se usum . Notantur hoc loco parum constantes, & qui dissicultate alicuius bo- sedulita. ni instituti fracti,ad propria retrocedunt. pulchre Sedulius, quem refert Sal- salmeron. meron ,haec verba exponens: Necesse erat, inquit, ut diligenssculum, relinqueret Pox' hqui secutum relinquentem. Omne enim anima ad simile sibi iungitur, Oe. Hunc tradit Qq M AA
Dorotheus simulacrorum sacerdotem Thessalonicae saaiun. Aliqui putant sternet,
cum respuissit, & ad Apostolum rediisse cum eius fiat mentio in epistola ad post relictu Philemone, his verbis: Marcus, Aristarchus, Demas,o Lucas adiutores mei, cte. eqvivssi Qui hoc dicunt, opinantur non suisse hanc epistolam ab Apostolo, ultimam omnium scriptam,quod tamen nos cum Patribus fere omnibus opinamur. Et ph: tamve, O phanc epistolam, illa ad Philemonem scripta fuit , cur Apostolus rediisse ad se Demam veluti ouerit recuperatam non insinuauit 3 Prosecto qui , Limae semper proximorum consulta, dcbuit & Demae, si aliquando ad me-iorem frugem rediit, famae consulere,praesertim iri epistola,quae a multis Po- . Triari , ruit lectitari. Recte Ioan. i. cap. i.ait, Nolite diligere mundum, neque ea, qua in Diligeremvra o sint ;si quis enim diligit mundum,non est charita, Dei in eo; & infra:Mun- mundum in aui transii, ct compisiensia eius,qui autem facit voluntatem Dei, manes in aeternum. i' i'p' MQuibus verbis rationem assignat Ioannes quare in vitio ponendum sit dili- e, gere mundum. Mundus enim totus,quas tribus elementis seste insectis con- munduar,nempe concupiscetitia carnis, concupiscentia oculorum,& superbia vitae:
206쪽
Greg.PP. August. Prospera August. Amor ponidus est in
sio SECUNDAE,EPISTOLAE AD TIMOTH.
hoc est , auaritia, ambitione & voluptate corporis. Harum mundi partium contagionem fugiunt, qui Deo adhaerent, nec cum Dema Paulum aut alium Dei seruum in vinculis, pro pietate affictum,deserunt. Vide Greg. 18.Mora cap.8.D. Aug. tract. 32.in epistolam Ioan Prosp.de vita contempl.cap. 1 v. II. Hinc colliges, dilectionem mundi, radicem esse omnium malorum, sicut Dei dilectio fons est & origo omnium bonorum. Anima enim amore suo, quasi pondere,fertur, ut ostendit August. epistola 8s .ad Hilar. q. 2.de is . confessionum cap. s.& ii .de Civitate,cap. 18. ubi sic ait: Est enim in nobis amor, quo amatur, quod amandum non est,ct quo a natur id, quod amandum est. Possi menim ambo isti amores esse in homine. Nam velut amores corporum mommta sunt comporum siue depfumgrauitate siue sursum leuitate perantur: ita animus amore sirium quocunque strtur.&c. Idem memor huius duplicis amoris, quo veluti pondere trahimur Psal. 3 i. Purga, inquit, amorem tuum Dentem in cloacam ct conuerte Dema 'u' illimicte. Excidit Demas a numero sanctorum,quibus annumerabatur in epicio uiri ae ad Philemonem, quia fluentem ad res perituras huius vitae amoreis ad ' Deum non conuertit. Non est autem mirandum,inquit Primasius, i Dema clui hoc seculum diligebat, Paulum dereliquerit. Necesse enim erat ut diligem secus voluptates, relinqueret eum,qui eas non amabat.
III. Quam destitutus sit a discipulis in carcere, ex occupationibus singulorum ostendit, ut magis extet ncccssitatis ratio, quam patitur viaendi Timotheum. Nam Crescens abierat in Galatiam . illuc Euangeli, ergo millus. Nonnulli pro Galatia, Gallam legendum elle astirmant,ut Epiph barretii si . Et
Theodoretus hoc loco, ait, Gathas sic appellatu te ita enim appellabantur antiquitus. Ita etiam eas nunc nominant,qui sum externae Lebinae participes,ctet Conser tit
Euseb. 3 .hist. Eccl.cap. . ad finem:Memoratur,inquit, ex comitibus Pauli ore ciem quidam ad Gallias esse prosectus, . Vbi citat hunc Pauli locum. Salmeron se- Crescens in quutus Dorotheum in synops, ait, Crescentem Viennae in Galliis fuisse Epi-G-i m misi seopuni , & in ea urbe martyrii coronam obtinuisse: sicut enim Dionysi oli invi/h r,ita Episcopus Atheniensium,missus est a Clemente in Galliam, & primus Lute-s,hueton. ' tiae Parisiorum,& Episcopus,& Martyr fuit cita vult,ut Crescens primum G1- Dorotheus. latiae,deinde Galliae,quit nic Galatiae nomine intelligitur,Episcopus & martyr suerit, eo ab Apostolo, cum in vinculis Romae esset, ad praedicandum missus Titus missos fuerat in Dalmatiam. Hunc non notat Paulus quasi abierit ut in bi tuto esset, sicut Dcinas. Erat enim,inquit Chrysost. virtute mirabilis, adeo,ut Theophyl. insulam amplissimam ei crediderit, totam Cretam scilicet. Hi duo, vivis. Theophyt non veluti diligentes mundum hunc,abierunt,sed praedicandi fratia ipsb consentiente. Muna laus est Lucae, Euangelij, & Actorum Apostolicorum scriptoris, mansisse cum Paulo quo tempore omnes eum deseruerant
De eo sic C hrysost. Is quippe distrahi ab illo, auellique non poterat, qui, re
EuangeIium scripsit, & Apostolorum actus, summae vir industriae, discendit. Cor. 8: studiosus, patientissimusque laboris.De quo 1. Cor.8. ius laus est in Evangeli Theophyia per omis, Ere M. Similia de Luca reserunt Theophil. Theod de alij. Euseb. Thyp ' . Caesi lib. s. Ecclesihist cap. . ubi agit de successoribus Apostolorum sic inquit,' ' Lucis genere quidem EAntiochenus, arte medicus, comes vero Tauli, O catero umis Apostolorum scivi ct necessarius A: t. Is ergo secundum hanc medionam, quam ex post mi chetiui ucvri .raditione Asici erat: duas nota medicinales hbrea quibus
207쪽
In Dema notat Paulus Apostatas,
CAP. IT VERS. X. ANNO T. I. Eoi
non corpora sed animi curantur, ex uouit. Evangelium sciscet, is quo etiam sicpraefatur: Si ut tradiderunt nobis qui ab initio ipsi viderunt & ministri fuerunt verbi Dei: quos de ab initio secutus sum. Et Aetas se postolorum, suos n on iam sunt qui pu- auditu perceperat, sed oculis in rixerat. Tradunt autem quod O Euangeliam suum. ii ex Pauli ore descripserit O ipsum sit quod Apostolui suum postat raminare, cum dicti voeati a pausecundum Euangelium meum. Haec Euseb. lo suum.
VERS.Io. Demas enim me reliquit, diligens hoc secutumn abbi Thessalonicam. In quae mala incurrunt, qui amore siculi a Deo Ostrusi ictus recedunt.
I. Ton omnes nominat Apostolus. qui eum deseruerunt, cum multi m rint,vnum duntaxat nomine proprio evulgat,qui non timore ullo,sed, quod abiectissimi est animi,voluptatis potiundae cupiditate, se, Deumque de-r liquit,quod fecit Paulus,ut Chrysost. annotauit, ne mollitie & otio diffluamus : simul etiam notat in labore aliquo pro honestate suscepto parum constantes,quaque,vel apiculae aculeum non ferentes, coenobilicae disciplime caelestes fauos, vel alterius instituti religiosi mella negligunt, & ad damnatas mundi voluptates redeunt. Atque,ut perspicias, quo traxerit diabolus, hunc Pauli magistri gentium desertorein de seculi mancipium, Dorotheus fuisse illum Thcslatonicae simulacrorum s Merdotem tradit, ut paulo ante annot
II. Vix dici potest, quam graue detrimentum patiuntur, qui Deum, &virtutum,ut mundi gaudiis perfruantur, deserniat ante signanos. Quid synagogiae accidit commodis seculi inhiantii Audi Deum, EEcch.22. Suia oblita es mei,ct proieci ti me post corpus tuum ; tu quoque porta scelus tuum. Post terga proiecit synagoga Christum,quando illum coram Pilato negauit, mallens Caesarem regein,quam Deum; vanoque metu perculsa, Venient(iriqui e Romani,cte. Vnde hodie toto orbe terrarum dispersa, de peccatum situm portans, meritas tanti sceletis poenas luit. Vae (inquit Deus,oseae p.) Cum recessero ab istis. Vbi
o. Vae eis caro mea ex iths; Ex Hebraeo verti potest , Vae eis cum incarnauero ex illis. Verbum enim baser non solum significat recedere, ut vulgata editio transtulit,sed etiam carnem tumere. A quum eni in est,ut qui Deum occiderunt m sericordem,experiantur vltorem.
Dcseruit Saul, Deum,& Samuelcm Dei seruum. Quid illi accissit 3 aemmnis postmodum perturbatias,Samuelem interuentu magiae, Deo ita disponente, mortuis suscitavit. Pythonissae nanque ait: coarctor nimis: siquidem Philisthium
pug ni aduersum me, et Deus recessit ii me. Tunc Samuel, exponenti quid maxime scire vellet de euentu belli, rc spondit: Quid intem rogas me chin Demi ius recesserit a te ' Vides emphasim 3 Non eget nquit, essensione qui Dium Aheruit, nihil boni tibi venire potet e uomeru tu,cri , tui; aemum regno tuo potacin . Hoc resciens Dauid Ps .i 3'. AD Arelinquiti linquit me, Domine Deus meus,
are discesseris a me, hoc est, deserat me mundus ; persequatur Saul , insurgant C ccc in
synagoga diliges noc seculu, Deum res iquit. Poetias luit.
Relicto De Saul ad ma-i am coue
Saulis dana relicto Deo& Samuel Psal. 13 A
208쪽
cur ligaban- cur a gentili.bus
Hieron Cant. 3 Gen. 32 Rupertis Ole. IX.
Flotes huius seculi quida sectatur, qui
in me omnes maloru procul'T,to mcn,Rc me deseraS. Gentilcs, Deos qu's inani persuasione dclusi colcbant, catenis in suis fanis qu in arctissimis constringobant. Ingredienti dclubrum aliquod, occuracbat in altari lupiter cum compedibus: Mercurius vinculis ait ictus; Netais, Vulcanus,& caeteri alligati stabant. Carcerem, quo digni erant illi Dij, qtinum,ut Hieron. ait,plura crant crimina,quam nomina,non templum putares. Timcbant se ilicet idolorum cultores ne Dij line quorum praesentia horror erat, fugerciat, sicque desererciat, multisque proinde propositi relinqueret ut infortuniis. III. Qiijd siponsat Tantum abest . ut ipsa abs inso recedere vellet, ut cum arctissimo amplexu constringeret,ne discederet: Inuem sinquit) quem diligit anima mea,tenui, nec dimittam eum. Quid lacob volcbat Angelus,qui cum illo tota nocte luctatus est,ab eo recedere. Dimitte me,inquit, aurora est. At ille
avelli , se Angelum non est pallus: abeuntem ad diuinas laudes diluculo cum Angelis decantandus,prehcndcbat. Num iustum hoc bellum, interrogat Ru- pertii si Iustum; Vt enim Oseas,cap. i 2. refert, Oratione, & lacrymis constitit: In sortitudine tua (inquit directus est cum Angelo et inualuit ad se gelum, ct con- saltatus fleuit, O rogauit eum. D. August. hac Angeli fuga sub auroram , significari putat, luce Euangeli j ad uetinente dimissurum Deum populum Israeliticum ob scelera; quod praeuidens Iacob gemitibus & obsecrationibus sibi saltem , & sui similibus benedictionem impetrare nititur: ne ea mala pati cogatur, quae Dei absentiam consequentur. Haec eitim, sic ab Isai .cap. i. expinguntur. eline tur silia Sion. sicut umbraculum in vinea, et sicut ingurium in cucumerarios, ct quasi ciuitas,qtra Ta'tur. Vnde Psal. 26.Regius vates orat, Ne avertara faciem tuam .i me,ct ne declinas in ira a fimo tuo.
I V. Si Deus retinendus est, ne ex illius absentia paenis mulctemur: quibus digni erunt crucibus,qui non solum Dcum in templo animae commorantem,non retinent; sed ipsi, ut voluptatibus libere perfluantur,ab eo discedurit
Quod Demas fecit diligens (xt inquit Apostolusi hoc seculum. Quid sectaris in seculo miseri flores quaeris, spinas inuenies. Quod si flores, te, cum a Deo
recedis, inuenturum speras, quales illi tandem sunt i Vidit Egech. i8. Inter die-stibulum o altrire templi inter ahab abominationes, Piginti umque viros dolis habentes contra templum Domini. c facies ad orientem, qui ramum vir dem naribus admouebant. Quanta in hoc facto dementiai Vt odore florentis ramusculi potirentur, dorsum, contempto Deo, ad altare & res veneratione dignas conuertebant. Quam multi hodie, Christe sancte; in simili damnatione lunt Quid sinit res huius seculi, quas relicto Deo Demas, quas plerique alij allectantur, nisi rosarum , & aliorum florum fasciculus i Delectat quidem visum haec species: sed mox marcescit, Psal. i oa. Homo sicut senum dies eius, ct tanquam os a sices arebit. Colligite huius seculi flores; hinc pulchritudinem,inde diuitias, fios
accedat nobilitatis, ad florem gloriae & dignitatis: nectite coronas: eas capitibus imponite: fasciculum harum rosarum & liliorum naribus applicate Quid speratis a Nonne flores sunt i exsiccabuntur profecto sicut flos iconi, resordes erunt. Quae ergo dementia est propter usum breuissimae voluptatis, Deum & sanctorum societatem,quod Demas fecit,&relinquere V. Templum olim Romae fuit uniuersitate Deorum aedificatum , Pantheon antiqui ; nostrae vero aetatis homines sanctam Mariam rotundam vo
209쪽
CAP. IV. VERS. XI. ANNO T. II. roscant. Hic primariam sedem,urbis Romae Deus obtinc bat: ad illum caeterarum Pro ui nciarum idola, quae hic suo erant ordine disposita, respiciebant. Porro Didaeus a ubi primum prouincia aliqua ab obsequio Romanorum recedebat, Deus il- iuper lius prouinciae terga contra Romae Deum vertebat. Hoc signo rebellionis ad- vae imoniti duces, talo, & igni vastare eam prouinciam statuebant. Quid nosi toega veitutubi primum peccato inquinamur. Terga ad Deum cui obtemperare debemus Deo. conuertimus. Quid ille aget E Expediet sine dubio coelestes exercitus ad vim
dictam: negabunt nobis agri fruges, coelum pluuias,caeteraeque accedent poenarum varietates. Innumera supplicia Deus comminatur Iudaeis Hierem. 32. Hietem. si . causam vis i Verterunt inquit,ad me terga, ct non facies, cum docerem eos O erudirem diluculo, O posuerunt idola sua in domo, in qua inuocatum est nomen meum, Ut pol crent eam. Quasi dicat, ad voluptates & cordis sui desideria conuerit, me conlcmpserunt, idola in templo cordis sui, in quo inuocandus est Deus,erc- Orig. Xerunt. Origen. super Psal. 36. annotauit, Deum in corde humano tanquam in Piai. 3 s.
propria domo delectari: atque adeo iniuriam illi fieri,cum idola illic apponimus. Sunt autem idola, vitia, & voluptatum illecebrae, quas pluris, quam Idola pleiis Deum ipsum facimus; in quo auerito consistit, qua terga Deo vertentes, ad que sunt, vo-rcs pcrituras conuertimur. in uxore Loth, de qua agitur Gen. iv. exemplum 2 - Vi ila subiicit Origenes; enarrans illud: Apud Nomi in crassim homilio iurigemur. In ceti i, grediebatur, inquit, uxor Loth bene egrediens de Sodomis ; ct Cugiem poenas malo- Auertendirum , ingrediebatur O ascendebat ad montem . quo Angelo duce pergebat; ped quo- sunt oculi ab mam contra mandatum Deisicit, quod iussa ferar non re Ficere retrorbum; cum conuersu ad posteriora , retrorsum affixu , peranansit perfictet Diiuncula palis. Haec ille. Auertit haec stomina oculos ab Angelo , & faciem tuam conuertit in Sodo- Loth. mam : unde in poenam, salis statua, quae condiret mundum exemplo suo, estecta est.
VI. Expertus est David stuporem, quo in statuae similitudinem redactus David dirino
est, quando adulterio patrato , a Deo recessit. Integro enim anno , aut fere, in fer8 integro ea coecitate mentis perseuerauit. Tandem miseriam sitam agnoscens, redire in pecca ooptauit ad mentis sanitatem, quam a solo Deo sperans, ait, rauertere DomiNe, rtii ira eripe amm.ran meam. Hoc Demas non fecit. Falluntur enim,qui hunc eundem esse putant, qui in epistola ad Philemonem nominatur: aui,si idem fuit, cum illa epistola ante hanc, ut saepe diximus, fuerit scripta ; probari non potest, illum ad meliorem seu gem se recepisse. Nos ergo cum David dicamus,
Convertere Domine . oe eripe animam meam. Per peccatum domus Dei, quae est Per peccatu
anima nostra, crudeli vendita est faeneratori .Fas nobis est illam redimere,non alio pretio,quam poenitentiae lacrymis.Fiat dum per tempus licet, ex auerso- i, bis ne nostra c. Deum conuerso. Magnus ille Alexander, rebellem aliquam ur- Didaeus ibem diu obsidens, tandem facem accensam ante fores apponi iubebat,denun- vegruitani voce praeconis, fore, ut si obsessi antequam fax extingueretur, veniam v eniae locus postularent veniae locum dari: si differrent postulationem,nequaquam.Simile pactum Dei tecum est, o homo, dum fax vitae affulget, resipiscendi aliquis . , Alexidio
locus est, ea extincta, nullus. Audi prophetam Psal. 8 p. 2 unquid mortuu '- antequa fax et mirabilia ' Quasi dicat, nequaquam aeterna morte damnatos, ad vitam ratinguere-
gratiae tuae, reuocabis. Additur: Aut med ci suscitabunt, O confitebuntur libri h ' Vbi Hieronym. ex Hebri ransfert, Autgigantes resurgent, ct confitcbuutur ii it Hielon. C c c c a Quo
210쪽
1o SECUNDAE EPISTOLAE /D TIMOTH.
Quo loco , per gigantes, Angeli possunt intelligi, de quibus Iob.rs Gigantes
tremuntsub aquis, nempe suppliciorum , quae apud inseros pariuntur. Omodo ergo hominibus ad salutem , post mortem resurgendi aditus patebit, cum Angelis negetur vitemus ergo voluptates, quas mundus veluti cscam, quanos diabolus trahit in gehennam,obiicit;detestemur Dcmam , quem Apostolus,quia hoc seculum,Christo anteposuit, detestatur: ne cum illo damnatione digni inueniamur.
VERS. I i. Lucas est mecum solus.1 ecessaria est tam in proseris, quam in aduersis perseuerantia in virtute.
I. Vemadmodum Demar,magistri, & virtutis in laboribus desertoris,in- etconstantia vituperata est: sic etiam Lucae in aduersis laudatur perseuerantia. Haec non carceres perhorrescit, non vincula,non mortem ipsam.Propositam sibi in aeterna felicitate coronam semper spectat .Hanc B.Lucas,postquam Apostolo adhaest, ita coluit: ut quanuis Demam, de alios magistri sui desertores viderit, nisuquam illum derelinquere cogitauerit. Intellexit nimirum vir sanctissimus, non polle ad virtutis arcem coscendere cum qui in ipso cursu dissicultate territus, animum despondet.Enimuero,sicut oculis corporalibus inquit Laurent.lustinianus in lib. qui lignum vitae inscribitur cap. r. necesseria est lux, m pha perfruantur sve ; ua di omnibus praedeclinatis, O docatis ad regnum coelorum, haec virtus perseuerantia,Sc. Enarrans D. Bernard.illud, stili per uerauerat usique in finem,oc. Prorsus, inquit, absque perseuerantia,Nec qui pugnat,diectoriam; nec palmam consequitur victor. Virtutum consummatio est, nutrix ad meritum , mediatrix ad praemiumὶ etc.Susagatur D.Chrysoliti serm qui incipit, Licet nobis. II. Atque, ut ad prophetarum oracula veniamus; Quid quaeso te, illa qtiatuor EZechielis animalia volatu celerrimo indicant,nisi eos,qui per ignes,& labores vitae, ad coeleste regnum fidei & charitatis alis retro non comeant pergentesi Non reuertebantur (inquit propheta cum incederent, ubi perseuerantia ostenditur. Non conuertebantur sicut Ab Ephrem,qui intendentes O mittentes arcum , conuersi sunt in die belli: neque retro oculos euoluebant, sicut uxor Loth, quae propterea in salis statuam commutata est. Cave ne ab scopo tibi proposito coelum ingrediendi, vel ad momentum recedas. Israelitae vituperantur, quod ab AEgypto egressi,licet in terram promissam ire per talitudi nemperrexerint: animo tamen, de affectibus ad ollas AEgypti dc carnes conuerte- dantur. Vae illis, qui caelesti pane in relisioso aliquo conuentu enutriti, ad mundi voluptates, quas reliquerant, suspirant. Praecepit Deus EZech. 6 ne introeuntes in templum per aliquam portam, per eandem exirent ; sic enim irreuerentia conuertendi terga ad altare cultabatur.Irreuerentia est persectionis viam ingredi ,retroque paulo post,ob dissicultatem,commeare. III. Audi Paulum,cuius beatus Lucas constantiam est imitatus; sic enim
ad Philipp. s. scribit, Eua quidem retro sunt obhviscens, ad ea ver , quae sunt priora, extendini me ipsum, ad destinatum perstiuor bravium superna vocationis, Ure. Tempo