장음표시 사용
221쪽
VARIOLAE DisCRETAE BENIGNAE. 2OTbre, ptyalismo , Urinae profluvio, vel extremo inrum tumore, quae maligriarum , & confluentium fere propria sunt , prorsus vacant, & solo maturationis tempore hujusmodi vicem subeunt , seque produnt. Sciendum praeterea est, ptyali uin, qui alias confluentibus quassi proprius , ineunte eruptione , supervenire solet, in discretis quandoque, Ut ex SYDENHAMio sab, & HAsmo bὶ compertum habemus, observari, & ubi is accesserit, per eum suppleri diarrhorae defectum , Utilemque esse consuevisse . Sed utrumque vere dici videtur de variolis discretis non benignis ;nam malignas tantum alvi fluetas exercet , & si is deficiat, ptyalismo facile supplebitur. a . Dct. 3. cap. 6. b) L. c. p. 97. ein TiSSOT I. c. p. 44.
VARIOLAE DISCRETAE MALIGNAE.M. CLXXV LII.
Hactenus de variolis discretis henignis e nunc primo de eisdem, sed malignis; nam discretae non nun
quam , quod alibi s 3. CLXVIII. 9 dictum jam Imini
fuit, malignitatis notas habent, & perniciola de 'prehenduntur . Quando tales occurrunt, eadem
ferme symptomata, quae in benignis s*. CLXVIII. CLXIX. ) descripsimus, generatim sibi vindicant, sed graviora pleraque , & vehementiora . In primo stadio dolor capitis , & lumborum atrocius discruciat; major est virium debilitas, anxitudo, inquies, mentis stupor, atque aberratio , item que nausea , & cibi fastidium, δc reliqua omni
222쪽
1OR CAP. IX. DE VARIOLis. no aut molestiora, aut magis insueta , & inter se repUgnantia , ut continuo de perniciosa &maligna morbi insolentia suspicio oboriri debeat. Suspicionem vero hanc augeant, δc prope certam faciunt in primis vigiliae pertinaces, & delirium,
aut contra coma profundum, tendinum subsultus, tremor artuum , languores, ad lipothymiam proclivitas , & speciatim respiratio inaequalis, cita , laboriosa , cum crebris suspiriis . Febris quoque longe alia est , quam in benignis . Nam vel ardentior est, & continentis in modum magis assidua cum pulsu statim validiore , & frequentiore a) ; vel contra specie levior apparet cum pulsu
non admodum crebro, sed parvo, inaequali , calore miti , stiti aut nulla, aut exigUa, quamquam lingua facile arescat. Interim secundo , aut tertio morbi die exanthemata miliaria . aut peti cGlae , aut maculae lividae prodeunt circa collum , pectus, & brachia , atque haec manifestius declarant malignitatem , gravitatemque mali, qUOcum variolae complicantur . Quod si in hac prima periodo exanthemata illa non frodeant, certe non deerunt in altera insequenti , nempe in ipsemet
variolarum eruptione . Ad haec accedunt Urina multae, aqueae, percolatae, interdum acres, vesicam, Urethramque irritantes b), vel turbidae, confusae , non subsidentes. α) PONriCELLi Infort. de da tuosi c. 3.
223쪽
Die quarto incipit quidem, ut in discretis be- s/Zomnignis, variolarum eruptio, sed pustulae lente , difficulter se exserunt, neque ordinem , quem 'his discretae benignae servare solent , prosequuntur ;nam primis illis, quae die quarto ad cutim prodierunt, aliae atque aliae die quinto , & sexto
pedetentim , & interrupte succedunt; dum contra in benigno genere eruptio fere universa plerumque intra nychthemerum perficitur . Sed variolte ipsae , em discretae , inter se tamen plurimum magnitudinis , sorinae , ct coloris ratione disse otiunt. Nam aliae sunt majores , aliae minores ; quaedam acuminatae, obtusae aliae , & medio depressae, quas ideo umbilicatas vocant ', hae subpallidae , aut subfuscae 1, illae pellucidae , & tenuissimum humorem continentes . Pleiaeque e3rum nullum , aut plane exiguum dolorem pariunt, contra ac benignae ; cujus loco pruritum potius intolerabilem saepe comitem habent. Que madmodum vero aegre , lente , & inordinatim efflorescunt, sic etiam serius augmentum capiunt,& suas bases dilatant, & in fastigium elevantur. Nec febris, ut in benignis, pest eruptionem cessat, nepue se se insigniter remittit ; sed assidua perstat ; immo saepe ingravescit cum omnibus symptomatibus ; in quo praecipua variolarum malignatum nota consistere videtur, nec sine caus-la. Probabile enim est; tantam esse vel veneni copiam, vel sanguinis, aliorumque humorum depravationem ab eo inductam , ut exanthematis variolosis, etsi multis & valde crebris, freq uen' it uissae ad Cutini exortis , non tamen tota lues Tom. IV. O ex -
224쪽
2ro CA p. I. I E VARlOLIS. expulsa sit ; sed magna pari intus remanens seli das partes omnes , & Vis era ipsa assiciat, huta moresque fere Gniversos corrumpat; quo sarie fit , ut non modo febris perisistere debzat , verum etiam teterrima symptomata orian Ur , aut vehementius increscant. m Quae i solet, an viscera Variolis obhoxia snt M rLERUS in Historia constitutioma vas DLO anni sub finem, nuressum, inquit, Vt cad Uere repereri pultu&s ultra pbκ Mem altius fusse , aut ventridulum, intestiVa, acior viscera o disse T Issori S etiam E's. Par. argum. ad Ha ferum t. 46. editamen. I 774) in quatuor cadaveribus nihil invenire potuit, quod inter Ora Variolis corrip
6 VIII 'M. V) Uano i as internas darlecit non in omnibus cadaveribus reperiantur experiendo fultus
arbitratur. Ac revera ab alus doctis qWρ
ribus viris quandoque repertae narrantur. FERNELLUN
nantibus raterent. BALLONIVS m equite tor' uat ex variolis denato ech mala rnterna vidit Eptae. θ'
quales in cute erumpunt Lib. 1 9xop. I. 3 Haec e nium confirmantur a ME ADIO De Vara . cap. 3. pulmoneς, cerebrum, jecur, intestin pustulis
deo summos viros, nec audeo, utris magIS crea en
225쪽
Quod si, ut aliquando accidit , magnitudine, forma , & colore benignas imitari videantur Iη- ma fluxu tamen alvi immodico, sudore inutili , de : lirio, & vigilia, aliisque alienis symptomatibus -' metum incutiunt, ne sub initium suppurationis , sive tertii stadii spasmis repentinis , vel comate profundo, vel diro alio symptomate superveniente, quod non raro proh nimium t ) usu venit . aegri corripiantur, & pereant. Aut etiam nisi priore in stadio peticulae , aut maculae lividae, aut pustul. e miliares jam apparuerint , Ut sepras CLXX VlH. ὶ posui, secundo mox eruptionis die se variolis adjungunt hujusmodi exanthemata, quibus variolarum interstitia in collo praesertim, pectore, Sc brachiis, si loca attente lustrentur , scatere inveniuntur. Neque ab his absunt alia malignitatis indicia , uti pulsus debilis , virium languor, lipothymior, spasmi, desipientiae, atque alia sa) quae exitium saepe portendunt . Nec mirum , cum praeter variolosum virus etiam peculiare, alat utrumque simul jungantur , &periculi magnitudinem augeant . illud quoque scire convenit, in discretis hisce malignis faciem,& palpebras interdum ita intumescere , ut oculicuius, quam in benignis , omnino claudantur ;vocemque multo magis raucam reddi . a) ΜORTON- exercit. a. cap. VI. VII. Ο VIII.
226쪽
τὰν stiri Interea Variolosae pustulae febri plus minus maffla ium. gna , & assidua comitatae paullatim ad oetavum utque dieni augemur, atque adolescunt ; deinde suppuratio , sive tertium stadium inseqUitur. Tunc saepe , ut paullo ante dictum est, repente spasmi, de Dervorum distentiones , aut veternus , aut alia perniciem minantia symplomata accedu t cain . Fereque harum variolarum s Oprium, S peculi 3- re est, quod raro , ac sero a modum ad maturitatem b perveniunt . Et quamquam hoc ipso suppurationis stadio interdum inflammentur in genti cum febre, & doleant acriter, & crebris intus punctionibus pertundantur sic , ut in suppurationem certo niti videantur ; non tamen ideo maturescunt, frustrato penitus naturae molimine .
Quando haec accidunt, quin bona suppuratio obtineatur, tunc delirium, aut coma, aut anxietas cum pectoris oppressione peripneumonica , aut anginosa faucium praefocatio , & demum mors quali repentina cὶ plerumque subsequiintur . Non nunquam tamen febris moderata est , cesuppuratio, ut ut lenta, & tarda bene procedit', perficiturque . Hac absoluta, laudabilis tandem exsiccatio, ut in benignis, contingit, sicque aegri s d) servantur, & convalescunt . Ad malignarum discretarum genus referendar mihi videntur Variolae anomalae annorum I 6TO. TI. 72. a
Varistia SYDENAAMio se descriptae, & nigrae ab eodem: .. appellatae. Hae discretae erant, sed plerumque dies
tertio erumpebant , nec . ad cam magnitudinem procedente morbo assurgebant, ut discretae beni
227쪽
& praeterea sub diebus ultimis , ubi jam matu tuerant , nigrae frequentius siebant . Interdum , paucissimae licet essent pustulta , cum p tyali sincitamen conjungebantur. a) Idem. l. c. p. 8O. b) Lem. ibid. PONΤICELLI I. c.
Praeterea est quoddam discretarum genus ni e-diae quasi naturae , partim videlicet benignum Im.d is partim malignum. In hoc variosae initio eruptio nis non modo discretae , verum etiam forma , colore , atque ordinato exitu benignae videntur ;neque ullum malignitatis signum in primo stadio eas antecessit, neque postea erumpentes comitatur. At, faces eruptione, novam induunt naturam; malignaeque evadunt. Tunc enim fiunt sesia1iles, & deprimuntur, immo in marginibus livescunt praeter expectationem . Suppurationis vero stadium ingressae mox exarent, albis apicibus distincte, atque humore vacuare nec earum defectionem , aut inanitatem supplet ulla subsidiaria evacuatio; nam ab his abest salivae , aut minae profluvium , quo in confluentibus morbidi humo ris pars exuberans, aut refluens intro, foras ejicitur , que extremorum supervenit tumor, quo retenta materies Utiliter congeri , deponique λ-let in aliis malignis . Interdum sine magna febri, ut notat sa) MEA Daus , & parvo omnino dolore hujusmodi variolae amorescunt , Ut sit opericulo esse videantur . Sed specie benignitatis
228쪽
2 Iq. CAP. IX. DE VAMoris. fallunt. Cum enim in tertio stadio maturescere deberent; repente natura quasi deficiente , nulla sit eorum suppuratio . Hinc febris exacerbatur increscitque , Δἴ accedente delirio , spiritusque difficultate intra breve tempus aeger interimitur. Non raro peticulis , aut aliis mali moris exan. thematibus implicantur , 8tque interpunguntur ;Dnde malignitatem, qua per se Paruissent, necessario incurrunt. Alias eruptione rite finita confluunt , aut muto saltem cohaerent, & sic ex discretis, & benignis, quae prius erstiterant , in confluentes , & saepe malignas degenerant . interdum etiam febris, quae ante eruptionem benigna& mitis fuit, & post eam intermittere, aut certe multum remittere, ut in benignis, visa est
sub finem ipsius eruptionis , jam deposita henignitatis simulatione & vigilias , & deliria , &haemorrhagias interdum, aut micturitionem , dereliqua maligniora symptomata sibi adjungit . In hoc tamen genere nec fatum adeo preceps , nec adeo inevitabile est, ut in variolis primario magnis ; nam plures ex eo evadunt. Pauci vero ii, qui morbi vim sustinere nequeunt, pler UmqUC circa diem undecimum , aut duodecimum , qui in confluentibus etiam funestus esse solet , occumbunt b). Quod si quis eorum fortuna serta vetur is variolis crudis , & nusquam maturatis , quartum stadium , sive declinationis aegre admodum , & Irrumnose longius , & indefinito termino protractum , sere se per moribundo si.
229쪽
Ad malignum discretarum genUS Pertinent qUa - speeseidam variolarum species , quae etsi discretae , &distincte, nunquam tamen ad suppArationem per si arum. ducuntur'. Harum duplex statuitur differentia, cr alli*arum videlicet, Sc verrucosarum . Crystallinae a plerisque vocantur illae, quae ab humore quodam tenui, lynaphatico , pellucido , acri , suppurationi inepto, immo caustico , & rodente a ) conflantur . Hinc a quibusdam θmphatica etiam dicuntur. Has fatemur non semper discretas esse, sed aliquando confluentium modo erumpere , & b) progredi. Sed tum a discretis, de quibus hic differimus, confluentia , δα complicatione facile distinguuntur . A spuriis etiam variolis , cum quibus aliquam erystallinae similitudinem habent se ), ut suo loco videbit Hr , febre continua, de symptomatibus periculosis, & longiore durationis tempore discriminantur . Ad Costallinas porro veluti varietatem quamdam
las nempe liquore vacuas , sive vesiculas rotundas , molles , concavas, inanesque , eo qUOd hu- siliqa Amor , qui eas replebat, vel absortus intro fit , Fre nή ς
vel ruptione se effusus, vel copia ptyalismi , Ubi is non defuerit, quodammodo exhaustus,
Altera differentia scilicet Verrucosarum comple- tactitur variolas item discretas, sed duras, VerrG- D. cis simillimas, & supra cutim ainantes, ex den 'stori , tenaciorique muco st) concretas . NODenim quidquam in eas lymphatici humoris illabitur, aut vacuum spatium ullum cernitur . Sed rubrae, & durae a quarto die ad extremum usque O Or-
230쪽
216 CAp. IX. DE VARlOLis. morbi decursum eamdem faciem , eamdemque s guram constanter tuentur g ). Hae quoque ediscretarum ut plurimum genere , & quidem ma
lignarum s h ) esse solent, & suppurationis incapaces quamquam non negaverim eas inter benignas interdum, aut spurias recenseri si , sed tum malignitatis signis, febre , & diris symptomatibus alii, quae discretas malignas exercent , facile carent. Quando vero malignae sunt , nequaquam suppuratione solvuntur, neque in crustas fiat scunt, aut decidunt , sed paullatim si
tantummodo desquamantur . Pejores crystallinis eas existimavit ME ADt Us , quamquam id alii negent , quod fortasse eas benignas, uti HAE N ius m), viderunt. a ΗΑEN. Didis febr. cap. 2. b) MEA D. de Variol. cap. 2. c) HA EN. l. cit. p. 99. d) De quibus i. Vario. gener. ad Cl. MEA D. D. r. se) MEA D. I. c. f) SAGR. de Variol. Iguviens p. 29. ig) MEA D. I. c. p. 18. SAGR. l. c. p. 28. g FREIND. De quibus d. vario . gener. ad C . MEA D. Epist. Σ. b MEA D. U. Exemplum mali gnarum videre est apud FRE INDIUM L. c. ubi fatalis morbi historia perdiligenter descripta est. ij HAEN. l. c. pag. 92. qui dubitat, an Variolarer fallinae MEA DII , FRE INDII , item
que Verruco de , aliaeque ad anomalas, malignasque Vere spectent, quia eas terminari s ne molestia, Ac periculo observavit. Sed tum benignarum, aut spuriarum Varietatem eum dumtaxat vidiise censerem.