장음표시 사용
311쪽
etiam propriδm experientiam adducit, qua pluriesse didicisse ait, copiosiores ut plurimum variolas balneo ad brachia , dc crura proVocari quamquam non dissileatur, interdum id nequaquam contigisset. Nullus vero aequuS rerunt aestimator ex eo , quod balnea quandoque effectu caruerint , temere unquam concludet, uti supervacua , aut inepta , contra multo plura salubrium effectuum exempla, esse ableganda. Ad HAENIi partes omnino nuper accessit Cl.
qui praeterea animadvertit , universum quandoque corpus balneo immergi debere, eoque fieri, ut mirifice praesertim in pueris Variolarum eruptio succedat. Addit demum , multis abhinc annis a BOUVAR-Do hanc methodum commendatam fuisse , eamque diu quasi oblivioni traditam , a SENACIO , aliisque tandem medicis in lucem e tenebris quodammodo revocatam jure esse . Uerum jam apud RHASBN ,
A VICENNAM & DIOSCOR IDEM Vaporum, se tuum que humidorum in variolis curandis adhibitorum mentionem factam esse , ex FRE IN DII testimonio refert OCTAVIUS NERUCCRIS, qui anno I 748. epistol. de balneo tepido ad variolarum curationem Vernacula lingua conscriptum evulgavit. In hac tam suis, quam aliorum periclitationibus ostendit summam balnei universalis ad semihoram singulis diebus a principio ad finem morbi usque instituti utilitatem in
curandis variolis , FISCII ERI praesertim usus auctoritate , dc consilio , qui . anno 172 i. in comitatu Argae
oppidi in Hungaria superiore siti balnea istiusmodi
vidit prosperrimo evento universim adhibita , & deinde annis I 727. I 728. sua in regione eadem ipsemet ad Variolas epide micas non minus feliciter adhibuit. Ipse autem simul ac infantes, pueros , aut adolescentes febri correptos cernebat, eos moX in balneum aquae simplicis moderate calidae demittebat, idque bis in die, mane nimirum , & vesperihora quarta pomeridiana iterabat, balnei usum qua 'vis vice ab horam cum dimidia plerumque Produ'cens. Altero ut Pilirimum die, raro quarto erum
312쪽
2 3 CAP. IX. DE VARIOLis. pebant variolae quasi uno impetu per totum corpus cito turgebant, ad debitam magnitudinem perductae,
de quinto, sexto, dc rarissime post septimum diem
disrumpebantur; & tunc non ex aqua, sed ex sero lactis, aut ex lacte duabus tertiis partibus aquae diluto balneum administrabat, quo non secus , ac priOre uti pergebat ad perfectana exsiccationem , quae sere nono, aut duodecimo die contingebat . Rem confirmavit iteratis experimentis ex nostratibus pariter MORANDUI MORANDIUs Delia cura deI-Ju'l'. Ancona I733. p. 32. g. XIII. in pessimis malignisque variolis epidemicis ann. 1737. dc I74 I. in quibus , cum quamcunque aliam curandi rationem inefficacem deprehendisset, balneo tepido a principio ad finem usque ad FI SCHERI mentem usus selicissime est. Balnei quoque tepidi , aut moderate
calidi utilitatem tam ad variolarum eruptionem ad juvandam , quam ad suppurationem leniter promovendam expertus est in Gpllia cl. MARTEU, ut ex quinque historiis anno 1 6ῖ. in Diarii Medici T. 23. pag. 314. editis eluce cit. Immo ejus usum cum CLIFro No ad febrem secundariam mitigandam commendare non dubitavit. His unum, ut multos alios praetermittam , celeberrimum T IssoΤIUM adjiciam , ut in Variolarum curatione nedum pediluvia, Vapo
remque aquae tepidae toto corpore exceptum, verum
balneum etiam universale sui . r. argum. p. 39. seqq. tam revellendi a capite, quam extrorsum avocandi consilio approbavit. Quibus de caussis satis
e Vinci videtur, quotiescunque aut in Cyput humores Vehementius feruntur, aut lente, dc tarde ob vires Vitae languidas variolae erumpunt, aut arida , di densa cutis eruptioni renititur , aut pustulae ob frigus susceptum, aut subitum terrorem, aut imminutam cordis , arteriarumque vim propellentem repente deprimuntur, dc concidunt, pedum, manuum, immo totius quoque corporis balnea tepida, aut certe non valde calida non modo opportuna fore, verum etiam necessaria.
313쪽
Neque huic stadio aliena interdum est threni m reniti
tis I. CCV.) quae si cum ple thorae signiS, Ca- prope cu-lore ingenii , auctaque vitium vitalium actione ' 3. CCXXX l V. conpuletur, sic ut a nimia sanguinis copia , ejusqUe concitatiore motu pendere videatur, praeter phlebotomiam, temperantia, diluentia , antiphlogistica ; exposcit etiam balnea
pedum tepida modo s f. CCXXXV li I. laudata.
Si vero his furor non conquieverit, caputque ob c illnimium calorem quasi effervescere , atque aestua- o ' re pergat, capillorum sectionem non nulli proponunt, quae plurimum levaminis quandoqUe attulisse narratur. Similibus quoque ex CaussiS coma vigιl, aut somnolentum f. CCV. non nunquam exoritur r quod ubi incidit, eadem prope At curatio opportuna est , sed tum post quodvis pe- , di dum balneum cataplasmata, quae plantis ad revellendum , excitandumque admoventur , sinapios pulvere, aut aceto scillitico acui debent . Immo Sinapi si praevideantur variolae confluentes suturae , non solum lecti calor diligentius vitandus est , verum etiam vesicatorium nuchae apponentur b). a Mon NDius delia cura deI V uolo p. 43.
b) SY DENE. Di C. Dis. p. 42I. . CCXL. De ecla psia , sive epilepticis insultibus , uti symptomate hujus stadii , eruptionem interdum: '' praecedente, supra g. CLXlX. ) loquuti sumus . curren-
314쪽
goo CAP. IX. DE VARIO M .Plerumque hoc symptomatis genus cito evanescit subsequente paullo post variolarum benignarum ,
ela discretarum eruptione, sic ut vix ullo medicamento egeat , nisii diutius trahatur , aut ex alia caussa , quam a Varioloso contagio dependeat . Attamen SYDFNHAMI Us , quo facilius nervorum
systema ab irritante variolo is principio liberetur, m author est , ut sa) continuo aeger lectulo trada pa=u. ἰ tur , quandoquidem variolae, quae subsequi solent,ca ..' quia discretae, & benignae utplurimum sunt, lecti calorem innoxie serunt I & epis pasticum nu-chae, sive occipiti applicetur, deturque ei intrin.
secus aliquod cardiacum , paregoric Umqtae remedium , quo non solum nervosa sensibilitas minuatur , verum etiam Variolarum imminens eruptio adjuvetur . Ipse autem trienni puero guttas quinque Laudant liquidi ex cochleari aquae epide micae , Ut Vocat, sive cardiacae cujusdam dare solitus erat. Quae dosis Jc imminui, & augeri non solum pro aetatis , de temperamenti , habitusque . ratione potest , Verum etiam prout saturatius , aut dilutius laudanum ipsum fuerit . Interdum istu solo tempore sic condensatur , ut quaelibet gutta qMi - glus opii contineat, quam dum liquidius , tenuiusque erat. Praeter haec plantis pedum epispastica Epi pa- admovenda suadet M v ADt Us b) , quo certius a' '' cerebro revellatur. Nonnunquam vidi plurimum pro fui me calida , & humida fomenta cruribus cir-sbmhisia. cun Voluta , Utpote quae utramque peginam adim Liquor a- pleveriant . Laudano subrogatur liquor anodynus ''s, mineralis HoFFMANNi , aut spiritus vitrioli ante- antepile- pilepticias PIZoLDTi , uterque tuti stimus , & se-
. . tali. dandi facultate conspicuus . Quod si dentitio ipsa, uti caussa epilepticae convulsionis in suspicionem veniat , tum spiritus cornu cervi , aut li
315쪽
aqua aliqua cephalica, aut strupo aliquo gratiori f. g. datus multis aliis praesertur.
a) D ert, epist. p. 42o, bin De Varios. cap. 4.3. CCXLI. . Quemadmodum igitur in epilepticis convulsionibus *. CCXL.) & maxima systematis nervosi
ad spasmos proclivitate, absente tamen plethora , PHVIstri depressisque vitibus vitalibus licet ad paregorica atque Opium habentia confugere; sic etiam, ubi ' i acUt Us aliquis dolor aegrum torqueat , & quasi poscit conficiat, uti non raro in variolis confluentibus malignis g. CLXXXVII. ) usu venit, necessario consequitur , ut ille Opio sedetur, & natura pe- De Obruta , & fitiscens cardiaca ejus facultate excitetur . Est quoque , ubi alvi fluxus , ad quem
in primis pueri CLXX. & CLXXXVI.) proclives primo in stadio eisse solent, aliquam sui T
iationem requirit. Is si a saburra primarum viarum est, & vere stercoreus, & foetidus, & δε-cile toleratur , comprimi nullo modo debet, immo leniter sustineri, dato subinde tantillo vini , si opus fuerit, aut alio blando cardiaco, qUo Vires. recreantur, firmenturque sa) . Sin vero ab Quiuam acri Varioloso ab intestina stirpostere delato fiat ' μ' vite que prosternat, ut in primo stadio confluen- ratiovettium malignarum s 3. CXCIDI. ) saepe assolet , aut se tofus , & colliquans magna copia humor proueat CUM Virium jactura , cum opto sisti omni- oportet , dc quandoque etiam cantharii us cuti impositis , ut extrorsum malus huinor
316쪽
go 1 CAp. IX. DE VARIOL rq . Mummina vocetur . Hinc s 3. CCXL. & CCLXI. ὶ patet, ni fallor, non absolute opii usum ' in apiam paratu variolarum excludi posse , ut fortasse non
nullis placuit. 1 UARMiER Durnal de Mediom. T. V. p. II 2.
Ouamquam enim ME ADIUS de Varion cap. 3. dc MOR TONUS Exercit. 3. cap. VII. p. 71. aliique ante plenam vario Iarum eruptionem Opii, narcoticorumque usum reprobaverint, multis de caussis, sed praecipue, quia materiae variolosae separationi ob istare , deliriumque a febris impetu genitum augere, aut spiritus consopire, eorum vires minuere, & Coercere creditur: tamen utrique post insultus epilepticos in hoc ipso stadio , in doloribus vehementioribus , & magna ad spasmos & convulsiones quorumdam, sensibilitate , a Rue irritabilitate nimia praeditorum, proclivitate , itemque in alvi fluxum immodico, & debilitante, pustularum eruptioni adverso , ut supra g. CCXL. & CCXLI.) comprehensum est, a Laudano, pare goricisque non penitus abhorrent; cogunturque vel inviti Syden hamianam doctrinam amplecti, qui Laudano suo vim tribuit non modo convulsiones sedandi, evacuationesque nimias sistendi, verum etiam variolarum eruptionem Differt. Dist. p. 42o. adjuvandi: Qua in re consentientes Video cum STORACRIUM Ustruet. Traiic. P. I. p. 288.) qui somniferorum amicissimus fane est, tum cl. TISSOTiUM, qui, etsi ea plurimum Vituperet sic , ut neque in febre apparatus , neque post eam somniferum ullum dari Epist. tar. arg. p. 17. velit; ob vires tamen cardiacas, dc diaphoreticas , ubi in hoc stadio iis opus sit, non audeat rejicere . Plis subscribere etiam videtur cel. GATTUS , qui sedantia , dc paregorica insti
317쪽
geκ. quodammodo admittit. Ceterum, quoniam de ejusmodi remediis multa in utramque partem disputantur, aliis effuse laudantibus, vituperantibus aliis idcirco non deerit deinceps occasio auctorum dissidia commemorandi, nostramque super his opinionem aperiendi. Hoc loco tamen non praetermittam animadvertere, Opio rarum in Variolis locum relinqui, quod a viris celeberrimis quaedam proprietates ei tribuuntur, propter quas noxium in ejusmodi morbis cens tur. Habetur enim r. calidissimum sv d ori serorum ;2. acerrimum I. septicum , & gangraenas facile inducens 4. rarefaciens, & quasque excretiones, sudore excepto , supprimi ens . s. ptyalismum speciatim inhibens . & 6. somno inducto, qui noxius in vario- indeprehenditur , calorem , febrem , capitisque affectus adaugens. Vid. Timot. Dist. Par. arg. p. s. ad 17. In quibus etsi aliqua exaggerata videbntur, iuum veri vin tamen veri habent plurimum.
In hoc ipso apparatus, sive contagii statu accedunt non raro harmorrhagiae , quae tamen non semper formidanda: ; nam a plet hora, & concitatiori febris motu genitae saluti fetae plerumque deprehenduntur . At si malignior morbus est , Ε - morrhagiae ejusmodi, narium videlicet, intestinorum, atque Uteri , sed prae ceteris haem tysis , atque haematuria, sive mictus cruentus 4.CCVII. fere lethales esse solent; quae, si a nimia sanguinis tenuitate, & solutione profluunt, uti plerumque sit , praeter regimen frigidum cogentia , incrassantia, atque adstringentia requirunt. In his primum locum sibi vindicant acida quaecumqUetam vegetabilia, quam e fossilibus educta, liber baurienda. Deinde veniunt paregoiica Ridringentibus admixta, SYDINHAMius in ita mo-
318쪽
go . CAIN IX. DE VARioi is p tysi, δc misthi cruento non timet sanguinem semel e vena primum mittere aliquanto laigius iij, quod in plethoricis tantum , & viribus satis valentibus licere existimaverim; nam in mictu cruento , qui serius morbo provecto supervenit, &a soluto sanguine proficiscicur , venae sectionem nocuam alii experti sunt sc in . Deinde haustum commendat, qui habet aquae horum papaveris erratici uncias duas , Laudant liquidi guttas quatuordecim, aceti stillati drachmas tres, Syrupi de
Meconio semunciam. Caveto tamen ne tota haec dosis detur , nisi adulto . Postea ad vere adstringentia descendit, uti ad terram lemmam, ligiliatam, holum armeniam, corallium rubrum , in ast chem demum & gumimi arabictim, tamquam glutinantia. HOFFMANNO in magno pretio erat seram lactis , in quo gGmmi cerasorum , RUt tr3inacantha solutum esset dὰ . In summo vitae discrimine , & effreni sanguinis liquatione ad le-rum lactis quod vocant , aluminosum, atque ad specificum HELVErii fas erit confugere. Sunt qui epis pastica etiam ex cantharidibus proponunt: Inter quo Angli primas tenent , utpote qui ne miliabete quidem a cantharidibus abstinent. ta) TIsSoΤ. Epist. var. arg. p. cis 32. S ENH. De febr. putrid. Variol. confluent. superT. Oper. p. 63 . is schedul. monit.
319쪽
Sudores immodici , praematuri adultos exer- Sudoro
Cent , magis in discreto tamen f. CLXlX. ) i ii με quam in confluenti 9. CLXXXVI. ) genere . Ia42.
Hos , quia er aptioni , pus Ularumque elevationi impedimento sunt , coiΓpesci cito oportet mora extra lectum, aere subrigido, libero, puro , &levibus sa) tegumentis . De vigiliis vero, vomitibus, jactationibus, abii Q Ue molestiis, quae eru- matumptionem necessario antecedunt , nisii ad sumi num 'γ gradum perveniant , atque ideo aliquo medicamento anodyno, & sedante mitigari debeant, nillil peculiariter dicam, cum sine noxa ut plurimum tolerari soleant , & sponte post eruptionem ex toto cessent, aut certe insigniter leniantur. a Hori. Princ. med. de morb. febri . Sect. VIL
Eruptionis tempore omne studium eo spectet . . ' i' natura te penitus exuat variolosa materia. Si a. Raaei . per se id praestet , sic ut eruptio rite procedat ,
& regularis sit , ut in discretis g. CLXX l. &CLXXl L) aut confluentibus non perniciosis Si eru- M. CLXXXVI. J, & ea apparente , aut faeta ε
febris , ejusque symptomata cessent , aut saltei, i nihil mo multum leventur , nihil immutandum plane est ive in Iegimine, sive in medicamentis, quae dria uunt, & opportuna in primo stadio visa sunt sTom. IV. V qua -
320쪽
go 6 CΑΡ. IX. DE VARI LI s. quaeque continuari etiam poterunt ad finem us que morbi, nisi quidpiam insolidum incidat , quod peculiarem medelam postulet.
Epapito At natura, ut in malignis tam I ntis s*. CCXI.).qμ 'ήρ quam putridis CCXIII.), saepe sic a venena a to mi asinate opprimitur , prosterniturque , Ut
g i ββ μμ ejus expulsioni moliendae pene impar existat: quo casu evidens est, eam blandis cardiacis erigi , atque excitari oportere Praeterea multis aliis
c Mia- de caussis, quas supra jam CCVI. ) indicavi,
H μ ei uptio variolarum retardat Ur , aut impersecteda fue- absolvitur. Harum autem major p rS Vires Vita- - μ' ' les iieprimit , motumque a centro ad circumfe- ais Eru- rentiam minuit, vel resistentem cutis vim ad ZU-at, 't et . Utres vitae deficere commonstrat in primis πιrium pulsus debilis , parvus , mollis , & inaequalis.
Tetri Multoque id luculentius apparet , si aeger ipse
Ign - langueat , simuIque pallidus sit, anxius, & mente motus ; aut si etiam hic illi aliqua pustula decolor se exserat , & cito evanescat, aut cutis in toto corpore flaccescat , & quodammodo frigeat b) . Inter cardiaca hic opportuna celebrantur - prae ceteris diluta calida scordii , cardui benedic' sti, rutae caprariae, forum tiliae, sambuci , quibus additum sit aliquid brupi contrayervae , aut chinae chinae , aut corticis citrei , aut liquorisanodyni mineralis, aut elix iri vitriolici , aut etiam acidi cujus ana valentioris , si id ab imminenti singuinis corruptione , ac liquatione extingatur . Quo casu etiam mirifice prodest campho