장음표시 사용
281쪽
Sin NA PROGNos TlCA. 7673. CCXXI. Ut in duobus primis stadiis, sic in tertio alvi Ortia fluxus, ni si ex cacOchylia gastrica suerit , quod jam supra monitum est , plerumque ut noxius in di scietis, & benignis sa) damnatur. In ponfluen.
tibus vero puerorum non modo totum fere mon fu-hi cursum comitatur , Ut suo loco notavimus , 'ε verum etiam utilis esse consuevit , subtrahendo aliquam exuberantis materiae variolose portionem. Frigore suscepto si supprimatur ptyalis iis, piratis ἰpericulosuiu . Hoc ipso tempore dolorem osteocopum cum magna inquietudine interdum superve- D, ιν nientem , si viginti quatuor horas non excesserit, salutarem; ultra vero hunc terminum protensum, lethi ferum jam supra g. CC IX. ex
SA Anio b) pronunciavimus . Singultiam quoque sinus sub finem hujusce stadii , vel circa initium se rui a C quentis inoveri, aut ulcera in ore , & faucibus nasci, baud vacat c) periculo . Funesti quoque νης um, habentur horrores, aut rigores, qui in augmento morbi, aut sub ipsa febre secundaria aegros d)sorripiunt. LOBB. l. c. p. i. a b L. c. pag. I9.
c) LOBB. L c. p. LIVsd) HUXHAM. de aere , Θ-rb. Nid. r. pag. Π f. CCXXII. Calor temperatus nsn modo in tertio , sed quaruetiam in quarto stadio notis salutaribus adnume- atur. Alvus die du2decimo, aut decimo tertiouonei
282쪽
1 g CAp. IX. DE VADOLII: moderate fluens , & laxaea ita , ut Vires non poterata, cum in variolis confluentibUs, tum in di- i tui scretis malignis plurimum morbo te Vando , solis i '' ' uendoque sa) confert. Contra nimius alvi fluxus Tormiη , torminibus sine levamine ; dejectiones pu-nes. re , aut sanguine mixtae , epigastru tumor, &τ' U .v dolor gangroenam ventriculi, aut intestinorum in- ἰυiad- dicans; aut alvi adstrictio pertinax , item Ungua η nigra, aphtosa, arida, siticulosa ; bumidi desides tui . rium, & ejusdem avida suctio periculi magnitu-δ dinem, de quidem quam proximi ostendunt. Wina. exitiosa fere unt urinae paucae rarae, pallidae ;-nis,s inanis micturitio 3 delirium, convulsiones; & detist . naum arteriarum carotidum , & temporalium mi- .,ζώἶ catus crebriores, pZtentioresque, dum in carpis M' - . languent , cleficiuntque . His enim non modo
dum phrenitis , verum mors ipsa indicatur. Salutem lby ti' - vero sperare licet, si deglutitio facilis sit, si lin- 'ἡὰ gua naturalem modum servet, si nullus interior g μ iqης dolor m discruciet; si pustuΙarum exsiccatio eo-l ingua dem prope ordine, quem tenuit eruptio, proce-lnβοῦ- μ/i dat Pustularum vero exsiccatio vel nulla , vel iExfoearietarda nimis, itemque repetita crustarum s c) re-l . ' '' pullulatio, non expers sane discriminis est. a LOBI. l. c. p. LI. ROSEN. L c.
Quad/m At supersunt quaedam aliae obser v tiones gene-lι Σ, .. ratiores, quas scire maxime expedit , Ut praesa-lnei ςirca gloriana doctrina cumulatior habeatur. In univer-l
Σ'' sum Oeticulae , & mictus cruentes , quocunque l
283쪽
Sic NA PROCNos Τ1CA 269 stadio accesserint , item suppressa ex toto vario Iarum eruptio febrisque sectandaria, quae ratio cruentus,nem multitudinis pustularum sequitur , sunt aditus praecipui, quibus ad interim sa) ducitur. Gra pressio,vidae mulieres, si variolis prehendantur genera z.ati utim non modo facile abortiunt , verum etiam Graυιάι-
cum ob febrem puerperalem , quae saepe eas inva με dit, tum ob haemorrhagiae metum gravissime plerumque vita periclitantur. Hystericae affectiones,
spasmi , frigus horrificum, rigor ve pessime b, audiunt. Urinae emissio , aut alvi dejectio inscio m aegrotante; sudores profusi , aut viscidi & frigi scio aegro di, aut ephidrosis, sive sudatiuncula tenujs, aut gae . guttatim exstillans fere mortis prodromi sc) habentur. Tubarcula, sive phymata rubra , crebro
e sub finem . morbi exterius se produnt , membra i namque adiposam occupare consueverunt. Si sup- purationem subeant, citoque aperiantur , Ut plurimum criticae evacuationis vice funguntur : at non suppurantia, aut non opportune, & in tempore aperta alterutrum denotant, videlicet vel ideficientis naturae conatum , vel materiae purulenta: H ad interiora regressum . His vero tu herculis frequentius obnoxii sunt illi, qui mictu βμi' cruento laborarunt, & ope acidi vitriolici &i Vesicantium , ut animadvertit se MEAtius , eva ' ἐφ' serunt . Sed hi in tumores etiam glandularum T mstre non suppin ames , & gangraenosa tonsillarum ut . L. cera incidunt. Ex quo patet , virus variolosum H: nulla alia ratiGne tutius , meliusque e corpore 'um efferri σ), exernique, quam suppurationis via , atque adjumento. Non nullos ShcΑRius vidit O θ Π' i qui praeter variolas suppurate solitas costallinis& verrucosis simul affecti erant. Hi suppurationis
tempore sui quasi obliti , icturiique jacebant i
284쪽
α o C A p. IX. DE VARIO Lis. donec inopinato quasi e vita excederent ι quod supra *. CXCIX. ) jam ex eodem retulimus . Mirabatur autem , eos neque tum febricitasse ι neque unquam facie intumuisse , neque ullum ferme salivae fluxum expartos fuisse .
Absoluta , Ut potui, accurati s Irine variolarum ' historia, conquisitisque undique illustrium Medicorum observationibus, in quibus prolixitate , &copia maluimus , quam inopi brevitate peccare nunc, qua ratione earum curatio instituenda sit, exponere aggrediar. Sed primum animadverten- , is sis' dum est , naturam ut in ceteris exanthematicis variolis morbis , sic quoque in variolis summa ope niti, φέ - 'ut principium illud heterogeneum , quo ipsa instigatur, ad cillim IV.) critice protrudat, seque exiguis phlegmonibus ibi inductis , atque itipus honae notae conversis ab omni noxio humore oua liberet. Id autem etsi non nunquam leni , &ferme insent ii motu moliatur , plerumque tamen febris cujusdam manifestae concitatione ipsa consequitur: quae febris apparatus , sive contagiis 3. CLXVII. appellari solet. Haec vero quodam gradu, & tempore eget, quo mi asina variolosum pr arari, extricari , & expelli queat , non secus
285쪽
VARIO L. CURATIO. 27sac in fermentationibus usa venit , ut liquor ser Mqt quo mentans heterogeneas, impuras; inutilesque sub m f., stantias secernat, ac dimittat. At illud mi asmatis variolosi proprium Videtur , quod non modo Mi maequamdam sermentationis veluti speciem exsulat iqi tet, verum etiam fermenti instar plus minu, sa δε Σὸ nos humores in sui naturam transmutet sibique 'ἴμ' assimilet. Hinc consequens plane est, Ut, si na- M. ti turae motus iste neqtae excedat, neque deficiat nullo tanquam aris; auxilio perturbari clyho,t εμ' ρή
sed sint, donec se una Opus perficiat, & compleat
Si vero aut torpeat nimis, & praeter modum cunctetur in emcax, aut contra Vehementi Us , quam portet, concitetur, t Ulbasque cieat ; tunc eum
prudentet , & caute sollicitari, aut cohiberi conveniat '. Sed in primis quam diligentissime curandum est, ut, quoad fieri potest , minima hia. M im morum assimilatio a valioloso fermento praeste IV tur; id quod in regimine potissimum diaetetico ffst reiu rite instituto pene totum contineri , vix est hodie, qui ultro non fateatur.
Hare respondet optimis documentis, quae Sr- DAMHAUIUs de vario lis regularibus ann. I 667. 68.69. 1cribens s Oter. Dct. a. ca'. 2. D. IS9. edit. Patad. iquit , ubi indicationes esse , ut aequa-btiis 1l e tenor ebul itionis in Janguine conferPetur , qui neσud nimis propere feoorationem nimia Haut ter crat , neque tamen tor ido nimis motu eamdem Imoretur, vel non fatis idoneam praestet ; 2.ti absces uri, postulaede fumma cura fustineantur is
286쪽
Π Nihil enim magis conferre ad febrim praeter modum augendam , humoresque sanos varioloso MMςμV- assimilandos asseritur , quam lecti, & cubiculi nimius calor μθ . Hoc scilicet sanguinis aestus, i c fervor, qui in Variolarum apparatu mΟ- tui , & fervori sermentationis valde affinis est , sic excandescit, intenditurque , Ut cuncti prope
humores, amissa priore blanda natura , noVZm , pravam , analogamque varioloso fermento quali-Jatem adipiscantur . Quapropter SYDENHAMI 'SP et 'suadere passim non desiinit , aegros non ante le-Amm ' ctulo addicendos esse , quam tota variolar Una eru-
ptio in conspectum venerit ; id est non ante sextum ab initio morbi diem , sive ab eruptione Incepta tertium, aest quartum . Quin etiam post holae terminos lecti calorem ita suspectum habet , ut ex eo vigilias , phrenitidem , aliaque periculosa symptomata derivare ib) non dubitet . Quamobrem continuo subjicit , aegrum post sextum etiam diem extra lectum interdiu , quoa per vires licuerit , detinendum esse , piceiertim cum pustularum frequentia, & copia tanta at, ut stamo, & moderamine coerceri debeat. Junc
F*ceptio' vero non amplius e lecto eximendum , cum a-
α' crior pustularum dolor , aut animi ad deficiendum propensio decubare , & quiescere eum cogat. Concedit tamen in variolis discretis benignis od , itemque ubi sanguinis copia per Venam sectam minuta est , minorem esse extra lectUmmanendi necessitatem ; quandoquidem. In his non adeo vehementer effervescit sanguis , ne-
287쪽
VARIO L. CURATIO. 273que tantus est memoratae assimilationis timor. Excipit quoque casum, in quo ante Variolarum eruptionem eclampsia , fave morbus comitialis accesserit ; nam tunc lecto tradendum esse argrum, &
cardiacis medicamentis cum paregoricis junctis , in primis laudano liquido ad paucas guttas prOpinato, & cantharidibus nuchar impositis variolas ad cutim alliciendas m) jubet. Neque pariter eos e lecto eximendos existimat , qui aegritudine vehementiori, intensiori fcbre, vomitu enormi, Nemrigine , artuum dolore , quasi rheumatismo laborarunt , & similibus contra indicantibus afficiuntur . His enim, Ubi maxime sanguinei , aetateque Quibui florentes sunt, quia lecto abstinere non possunt, ' Opem fere nitebatur sanguinis e brachio missione nere non primum , & deinde aliquot post horis emetico ; hac quibcis sic eos revelari vidit, ut quas sani lectu Al daulo abesse te) possent. ''m
Non modo assidua in lecto cubatio vitanda Nox ca- est , verum etiam cubiculi calor nimius. & diu V hi'tina in eodem aere, non renovato , praesertim aeri: non tempore aestivo, mora. Pernecessarium enim prae ''v' idicat idem SYDENHAMius sa) aeris puri , & recentis accessum . Nec ab eo dissentit ME ADt Us bb, ubi aeris puri, novi, & subfrigidi laudes; talidi vero , clausi , halitibusque infecti noxaseommemorat, utpote qui respirationem anxiam , cc difficilem reddit , febrim , & pustularum nu'Tom. III. S me-
288쪽
a CAP. IX. DE VARIO LI s. metum adauget , unde inflammationes, & gari-graenae postremo in equUntur. Confirmantur haec omnia a fidistimo SYDEN HAMn sectatore , & clinico expertissimo ANTONi O HAENio sc) , qui non. cessat sui Diris celebrare laudibus crebram aeris renovationem , & diligentem lecti mutationem , stragulo i umque , & cubiculi ventilationem . Nihil enim praestantius se nos e affirmat, & cum eo a Dfirmant omnes fere nuper i scriptores , in primis ii, qui in oculationis utilitatem experii sunt, Ad, Variolarum malignitatem cum praecavendam tum inhibendam, quam longiorem extra lectum interdiu moram , lecti, indumentorumque munditiem, animi hilaritatem , oblectationem , jocos , musicos concentus, & prae ceteri lenem in aere libero deambulationem. Deambulationis vero hu jusce saluberrimos , indubiosque effectus a nemine satis mente concipi posse dicunt, nisi ab eo , qui ejus periculum se) fecerit. A fleverant enim , langUentes, anxios, immani aestu , & febri prope conflagrantes , statim ac in aerem apertum transferuntur, & manibus assistentium suffulti ad deambu Iandum leniter impelluntur , brevissimo temporis spatio recreari, alacres fieri, vires resa me re , spiritum liberius ducere , exhilarari , . &sensim sine ullius subsidio huc illuc vagari ; febrimque quam plurimum defervescere , pulsu arteriaium citissime ad pacatiorem rhythmum restitutio. a in L. c. p. 4o7. b) variol. c. 3.
c) dat. contin. T. I. cap. V. f. VII. 4.
289쪽
Neque mirum cuiquam videatur , tot emolu- ra menta a puriore, liberiore itae aere permanare ς γ. .is, uuandoquidem nemini in hac physices c ac physio t--m 'IogLe luce ignotham elie potest, puti & n OVIS ea dytis praris accessu non modo calentem , atque effluviis ης εrefertam aegrotantis alimosphaeram , quae respirationi hora minus , quam exspirationi insensibili sere inepta reddita est, procul ab ejus corpore dispergi, calorem paullatim contemperari , & minui , pulmones facilius ad ducendum spi i itum dilatari,& sanguinis servorem, & quassi dixerim seria entationis speciem , qua ebullit , effervescitqUe ,
dompesci: verum etiam utramque insensibilem exspirationem, cui an eam videlicet, & pulmonarem promoveri, extrorsum quodammodo allici, attrahique lege affinitatis , & chymicae cujusdam solutionis , quam prae stat aer purus & recens , sicque Variolosi mi asmatis fortasse partem quod sane mAgni refert, insensibili ex 2 latione efferri, pc disperdi . Quae omnia tanto in pretio habentur a magnis viris , Ut inanem timorem Cor Um , qUi ab aere libero , & aperto variolarum eruptionem fri
impediri , aut earumdem retrocessum induci ci e Ierro facidunt, fidenter aspernentur, ac derideant, constanti, diutina , Ut ipsis videtur, experientia con e- victi, Variolas m ejusmodi aere facilius, certius, interdum
tutius , ac mδgis regulariter ad cutem prodi re solitas ei se . Si quis tamen objiciat, ab ejias' - , rastra modi regimine interdum pustularum eruptionem aetardari visam, qUOd negari omnino nequit, &S 2 hoc
290쪽
Σ 6 CAP. IX. DE UARIO Os. hoc minus periculi pendere diseverat SYDENA Mi Us, quam ex νlla humor Um depravatione, quae regimen contrarium subsequitur, quaeque in caussa est, ut die porro Undecima Oh innc meras vatariolas suppurationem subeuntes exOxia vclaetyen- tior febris rotantem Occidat b . a) SΤΟRCX. l. c. p. 272. 27
Cuncta igitur haec, quae de recta lecti, cuti-suli, aerisque procuratione, & de aura liberiore captanda , ac de ambulationibus , aliisque animi oblectamentis interdiu, assidueque adhibendis ex magnorum virorum sententia , & praeceptionibus
hactenus s3. CCXXV. ad 3. CCXXVI l. expo fuimus, semper prae oculis ita habenda sunt profecto, ut nunquam nobis e memoria excidant , Praecepta utpote & rationi consona , i multorum firmata priuatia experimentis. Nolim ta eri quis credat, hoc re-ςμη - giminis genus indiscriminatim , & sine ulla limitatione , & quovis anni tempore Observandum, aut 'quia uniuersim in variolis instititiis irio lin- & artificialibus felicissime cedit , pari se per e
ventu in naturalibus , sive spontaneis este cessur 9 rum . Non leve enim inter utrasque di scri ian en, interecedere videtur , quo maxime sit , ut non eadem omnino regiminis , & curationis ratio semper eis accommodari queat . Namque exigua admodum puris variolosi, quidem benignioris , meliorisque notae particula ad insititias procreandas adhibetur; auod sane plurimum inae rest. L