장음표시 사용
91쪽
De PuRPURA SCARLATlNA. 27 usque rubore summo suffunderetur. Principio ri,. bor iste pressione albicabat , non ita Vero progressa , tam immutabilis , & Omnino constans fiebat. Cutis tactui aspera , & granulis minutis
conspersa, ardensque admodum reperiebatur. Increscebatque malum celariter inter duodecim horarum intervallum , ut non solum tota exterior cutis facies valde tumida extaret, dura , tensa ,δe quasi corio similis, verum tota etiam cellula-Ivcremen-ris tela intumesceret, & totius pene corporis for ' mam alteraret. Hinc labia, nasus, collum in tumorem enormem attollebantur . Tunbor autem non erat mollis, aque Us , Ut in Cede a te , sed renitens, & durus. Cutis feriDe sensus eX-pers videbatur , sed tanto exardebat calore , Ut
digiti ad pulsum explorandum appliciti , si aliquandiu ibi moram traherent , veluti ab igne
adurerentur . In hoc altero morbi stadio , sive augmento, Vigore aegri nihil querebamur, sed
stupidi, & plerumque taciti desipiebant. Os siccum, & linguam nigricantem etsi haberent, non tamen sitiebant, aut potum ullum petebant. Respiratio vix dici potest , quantum praeceps , & Cita esset . Urinae inscio saepe aegro profluebant. Pulsus quoque magis magisque crebri, & ceseres
Elapsis in hujusmodi stadio circiter sex horis , Mitii si, ungues jam nigricabant. Interdum alvus, quae ad- st cicha eousque fuerat , sponte laxabatur, prod untibus excrementis partim viridibus, partim sanguineis. Saepe phylictaenae in cute oriebantur , Mae si gangramosae essent , tumor subdebat , &
92쪽
cutis ipsa flaccescebat . Generatim partes Omnes paucis horis ante mortem detumescebant , & molliebantur : deinde leves convulsiones obortae proximam mortem portendebant. Post mortem livor cutim scedebat , quae pustulis minutis conspersa , atque aspera speciem ejus exhibebat , quam inje- ω cliones anatomicae repleverint. PGstulae vero hujusmodi num ad morbillos , aut ad miliaria spectarent, non satis liquet ex Lorryana descriptione . Si tamen ad morboram tunc gractantium constitutionem respiciatur, inter quos morbilli certe non infimum locum habebant , ad hos potius re
Quod si morbi perniciosa vis non tanta esset, ut omnem adimeret spem salutis, tunc paullatim symptomata mitigabantur, de plerumque narium haemorrhagia superveniebat, quae, etsi malum non integre judicaret, valde tamen sublevabat. Oculi , qui aridi , & prope Ustulati erant , incipiebant humescere, & lacrymas fundere. Circa septimam tussis se se manifestius exserebat, sed nihil notatu dignum excreabatur. Interdum copiΟ-siis salivae fluxus movebatur , & alvus laxata dejiciebat biliosa multa . Epidermis demum senstindecedebat, artubus interim , praesertim inferioribus perpet Uo humido vapore , atque halitu madentibus . Non tamen morbus finem attigeb At , ante XIV. vel XXI. diem . Eo vero superato , tussis molesta , & diutinae oculorum affectiones aliquandiu adhuc eos , qui feliciter evaserant , divexabant .
93쪽
Non possum inibi temperare, quin aliam Scarin Alterum latinae, mixti generis ', nempe cum exanthema mi igς
te miliari complicatae historiam priori adjiciam riptism idque eo libentius duabus de caussis faciam, primum quod haec multo minus exit tota existitit , deinde quod ab illustri , & medendi 'laude percelehri Medico, Archia tr. Caesar. Comite. ANTONio STOR CKio , cujus saepe Oh servationibus utimur, accurati s Iime scripta suppeduatur, nobisque ea Videtur , quae ininus exercitatis quibusque quam maxime profutura sit . Ex scribam igitor ferme totam ex ejus ipsissimis verbis. Mense Novembri ann. I 739. cum Vindobonae in Nosoco mio Pagmariano ex flabii continua cataci hali , cui saepe miliaria exanthemata superveniebant, multi decumberent , alia febris non paucos COCLI-puit , quae primis diebus valde mitis videbatur. ri Etenim levis tantum , & obtusus aderat capi- minia tis dolor, appetitus languit, pulsus fuit naturali Θή- paullo celerior , nec tamen plenus, nec dUTUS, nec suppressus , sitis mediocris, lingua humida 'alba, Oculi solito minus vivaces. Alvus quotidie naturalis prodiit, urina crassam in medio nubem ges sit . Incipiente a 3ΑRTo die Omnia symptoma- ista sUbito exacerbata sunt. Pulsus summa Violen e tia exagitabatur, ita quidem , ut eodem die hi-fernaeve largae venaesectiones debuerint institui, caput acutissime doluit , in pectore Orta est anxietas, & respirandi magnus labor, lingua fuit aridissima, oculi rubore suffusi sunt, &
94쪽
So C A p. IV. protuberarunt , sitis immaniter augebatur , totum
CorpUS , maxime vero extrema, c3lOr Urens invasit; urina fuit ruberrima , crassa , quasi multo sanguine tin sta ; accestit delirium , sopor, corpo ris inquietudo . Factis necessariis vente sectioni bus, & dato copiosissimo potu diluente , nitroso sub sinem diei quarti tota critis aspera , seu anserina apparuit, & mox rubuit colore scarlatino . Eruptio Nullum tamen symptoma inde levatum est, δί - ' aegri freque uter tussitarunt, & noctoin habuerunt
admodum inquietam .' Mixti generis fuit etiam scarlatina ann. I73 I. abzΟSENIo descripta , quae, etsi cum angina inflammatoria conjungeretur, non tamen valde mortifera
Q UiNro die , praegre so pes universum corpus largo sudore, remisit calor urens , & tussitatio ; mox pruritus elatim Occio pavit , dein vi- Eruptio sae sunt numerosae pustulae albicantes , Opacae , H 'diversae magnitudinis , R figmae , quaedam e his confluentes sat magnas vesicas efformarunt . Pustulae hae densissimo agmine coli Una , pectus ,& abdomen obsederunt , in facie autem erant AJhctus nUllae , in extremitatibus paucae. Factis his eru- ζiμ ionibus quidam aegri se multo melius habue- 'i naruit enim sopor , abiit delirium ; sit iis, ec . s velocitas imminutae sunt . Immo pulsus in quibus darni suit adeo bonus , & se Ualis , ela omnia symptomata adeo mitia , Ut totum opus soli naturae tuto tunc potuerit comin
95쪽
DE PuRPURA SCAR LATINA . st mitti . Aliqui autem manserunt soporosi ; continuo delirarunt; eorum pulsus fuit debilis , inaequalis, intermittens ; urinam & farces inscie di miserunt, tendines subsisterunt, & artus convulsionibus exagitati sunt. SEXTA die in eodem statu perstitere.
g. LXXX.,, In principio SEPTIMi diei ortus est borror ;m, b, dein ingens frigus omnia membra perrepsit, quod frigui cri ultra horam duravit , extrema reddidit gelida , rigida, & tantam induxit virium prostrationem , Ut mortem allaturum videretur . Cessante tamen hoc frigore mox aegri ad se redierunt, nec delirarunt amplius , pulsus fuit aequalis, liber , mi nus velox , & ab eo tempore vires auctae sunt , nec ullae convulsiones , aut tendinum subsultus amplius Observabantur , in quibusdam febris fere penitus desiit . Eodem adhuc die pustulae omnesNova ma- magis elevatae sunt, & redditae pellucidae; etenim limpidissima lympha videbantur repletae; color scar- ςretio per latinus coepit evanescere, & sitis imminui ;' urina fuit crassa, turbida, & copiosissimum sedimen- v- tum subfuscum deposuit ς.
,, AEgri qui Qui NTo die magnum levamen 'Horripi- perceperunt f. LXXIX. , & habuere stmptomata admodum mitia , ii spi TiMo die levem tan- ptionem tum horripilationem perceperunt; pulsus fuit paul'lo celerior , re pustulae magis repletae sunt , &c perunt pellucere ; reliqua autem omnia opti-VO in statu permanserunt . OcrAvo die nihil Tomi. III. F mu-
96쪽
C A i . I V. nisi quod is qui sypτiMo die ma habuerunt, aliquoties alvus biliosa , liquida , a 4,ia i in tua cum magna et phoria prodierit : iis velo, ha, alvus fuit nat Uralis , qui minorem septimo die quibuε molestiam perceperunt. No No die febris suit admodum exigua ; Urina fere naturalis ; alvi profluvium siluit ; color scarlatilius sensim in naturalem abiit ; pustulae partim rupico sunt , & limpidum serum fuderunt , partim conciderunt , &pti oti is exsiccatae sUnt, DECIMO die tota fere cutis natu-2. - 'lam colorem habuit, & Omnia erant meliora, isti & quidam ex his aegris ab omni febre liberi ,
jam per aliquot horas extra lectum fuerunt. VN-F Π DV Dzci Mo die in omnibus desiit khris, rediit appetitus, epidermis lamellatim secessit, intra paucos dies viguerunt vires, & valetudo fuit integerrima Mixti pariter generis scarlatina, mA- ligna , & epide mica fuit , quam in Cephaloniae
urbe , vicinisque locis anno 1763. gratantem vidit Amicus meus ANGELUs ZULATTUs b). Cum magna primarum vi artim cacochylia , multaque lumbricorum congerie sic copuIahatur, ut solo alvi fluxu vel spontaneo, veI arte concitato pessi-nia ejus symptomata, uti delirium, convulsione S, parotidiam tumores, fauciumque inflammatio feliciter , dc plene tollerentur. a) . n. medio. fecund. p. 46. bin Giorisale di Medicina di Pietro ORΤΕsCHIT. 2. um. XXIX. Ubi absolutissima ejus historia inserta legitur. Quae cum multa contineat, quae mor hum illum, caullas ejus, curationemque plurimum illustrant, rem gratam tironibus me facere confido, si eam hic breviter transcripsero. Hiemi praehumidae nec multum frigidae successit ver siccum, & solito fri-
97쪽
Ds Pu 'p'RA SCARIAT IN L. 83 rigidus. Siccitas autem tanta fuit, ut per quatuor subsequentes menses nulli imbres deciderint, & ne rores quidem nocturni qui calorem , dc siccitatem illud Insulae temperare solent, adfuerint . Mense
Majo ad finem Vergente tempestas repente in calidam , dc opprimentem mutata est. Tunc praetex febres 'tertianas duplices continuas Purpura scarlatinatam in urbe quam in vicinis pagis vagari coepit , pueros praesertim , dc adolescentes utriusque sexus corripiens , immunibus, qui annum vigesimum praetergressi erant, relictis. In aliquibus morbus incipiebat ab horroribus vagis cum virium dejectione , dc acutissimo capitis dolore; in aliis a subitanea lassitudine cum intolerabili totius corporis ardore. Fere omnes querebantur apetitus defectum , sitim magnam, atque inexplebilem , oris ariditatem , amaritiemque, dc membra veluti fracta. Mis praeterea lingua erat
sordida , muco albo, δί visci do obducta, dc nausea
perpetua, quam interdum excipiebant vomitus spontanei aquosi, spumidi, flavi, atque amari . Secundo , tertio, aut quarto die a febris, quae semper vehemens erat, accessu Collum primum , deinde totum corpus rubore suffundebatur . Rubor autem magis , vel minus intensus apparebat, prout morbuS gravior , vel mitior erat futurus. Rubore non minus erat cutis ardor , dc siccitas , quibuscum conjuugebatur . Colorem hunc vere purpureum hic illic inter singuebant quaedam minutissimae bullulae non valde elatae, semina sinapios magnitudine aequantes interdum etiam minores . Exanthematica ejusmodi eruptione non febris, nQn ejus symptomata minuebantur, immo atrocius mox capitis dolor intendebatur pectoris oppressio, anxietas , & inquietudo magis assidue premebant , Non nunquam accedebat etiam delirium :immo infantes inter brevem , interrumptumque somnum subinde convellebantur . Punctiones vero , sive mavis morsus , quos circa cordis scrobiculum percipiebant, molestiores sebant . In plerisque alvus adli ricta erat. Hi febri vehementiore , di gravioribus symptomatibus assiciebantur. In aliis jam ab ini-F et uo
98쪽
C A P. IV.tio fluebet, egredebaturque foetentissima, crocea Ium. bricis permixta; atque in his mitior morbus erat
Quibusdam pueris, qui videlicet facie pallebant.&macilentiores videbantur, lumbrici non pauci tam equam ano sponte , dc sine aliis excrementis prodibant modo vivi dc vegeti, mndo mortui , dc corrupti. Per utramque hanc viam spatio quatuor dierum amplius quinquaginta lumbrici a Puella duodecim annorum excreti sunt. Fere omnibus post quartum diem do-Ior , tumorque parotidum superveniebat. Ouibus hujusmodi, tumor deerat, fauces inflammatione ten-habantur, & dissicilis deglutitio evadebat. Paucissimi ab alterutro incommodo ii ri existere. Nemini parotides suppurantur . Resolvebantur enim modo citius, modo tardius, prout rubor dc febris evanescebant, dc prout dejectionibus morbi fomes depellebatur . Satis erat eas inungere lini mento aliquo, cui camphora adjecta e siet. Eodem pariter ordine, eademque naturae providentia faucium inflammatio minuebatur . Huic profuit magnopere aqua hordei leviter aceto rosaceo imbuta. Die septimo , aut etiam
ante, in breviori morbo in longiori vero die undecimo, duodecimo, aut decimo quarto rubor quadam quasi tenuissima farina aspergi videbatur, qua sen-1im cuticula albelce Dat , principio in supera oribus partib s facto. Tunc silc pruriebat cutis , ut scabere eam oblectamento esset . Sic farina ilia secedens aut cuticula in squama soluta decidebat. Tum febris cito mitigabatur; interdum etiam eχ toto cessis abat, etsi adhuc ad aliquot dies rubor persisteret . Appetitus redibat cum somno long dri, pacatio-xi. Sudor vero nullus erumpebat, nisi discusio penitus scarlatino rubore. Urinae quae inter initia parcae , tenues, dg aquae fluebant; progressu, di inclinatione uberiores , dc faturatiores factae sunt. Hinc vires , & sanitas redintegrabantur. Qua ratione curati0 instituta sit, referam infra.
99쪽
Quam dedimus Scarlatinae malignae, atque ejus Dia1nσ- differentiarum descriptionem s3. LXlX. ad LXXX l.) f silc puto exemplis opportune , & diffuso adduistis illustratam, ut plana atque expedita sit cuicunqtie ad rectam diagnosim via. Superesset, ut de caus- 6 UTAE sis aliquid dicerem; verum liae satis expositae fuerunt, ubi de scat latina benigna g. LXIII.; retulimus. Nam, si quid discriminis inter eas est, in gladu , copia, & potentia majori omnino positum videtur. Quare etiam illud consequitur, ut Prognesi maligna non modo plus gravitatis & periculi haheat , sed etiam sepe mortifera animadvertatur . Iule igitur SENNERT Us scripsit , malum hoc gra-υe , ac periculosum , ct saepe lethale esse sa). Anginosa , si ve aphtosa f. LXXI. 9 di prae ceteris epidemica, & mixta I. LXXIV.) plerumque, ut notavimus, in lethalem gangraenam di horribilem strangulatum desinit . Quae a LORRYo observata fuit g. LXXIV. majorem aegrotantium partem enecabat , nequidquam proficientibus qui huscum. que artis sele et tot ibus adJumentis. Non ita vero contigit scarlatinae mixti generis ima lignae, & ver
quippe quae rite curata neminem occidit sa) L. c.
100쪽
Puetallo. Primis statim diebus , antequam Scarlatina erumpat, si cacochyliae indicia se prodant , lene eccoproticum dari oportet, aut vomitum, si breviori via expellenda videatur , aqua tepida cum oleo subacti , aut oxymele scillitico , aut Ipeca cuantia pro aetatis, & viri Cm ratione cieri. Sed nulli hi magis emetis nec ellaria est , qua in ubi amia a te epidemico origo morbi pendere videtur , stibi radio enim per vomitum fomite pri as vias ingresso multo mitior morbus evadit . Id inprimis perspectum saepe est in epide mica Scarlatina , cui angina a phtho se , aut gangraenosa adjungitur . Cum autona febris vehemens , calor Urentissimus, atque alia symptomata gravissima in hac esse soleant, inflammationisque me ius ubique immineat, sanguinem non solum mitti licet, verum necesse etiam est. Id quoque post ipsam e-IUptionem quarto , quinto die , immo tardius fieri interdum debet . In pestilenti , nimirum c a , in qua parotides, & bubones eruptioni jam Sanguini isectae si perveniebant f β. LXX l. , sanguinem uti '' liter mittendum curabat MOR TONUs θὶ, & veL sicantia adhibebat. Quo in cases largiorem etiam Chinae chinae usum propos Uit sc) HAI Q Us . In re. liquis mei hodias antiphlogistica omnino huic quo que accommodanda est , qualem henignae paullo graviori s 3. LXVI.) convenire supra traditum est. Atos sis Alvi fluxus minime sistendus est , si primae viae
sordibus scateant , & vires vigeant . At si immodicus videatur, tunc aliquantulum coerceri de-