장음표시 사용
71쪽
DE PURPURA SeAR LATINA . Itiens . Interdum hae maculae ita dilatantur quaquaversum, ut una coalescant , & totum corpus erysipelatis instar universalis occupent . Qua unque autem ratione rubore isto sive sparsim, sive viniversim cutis afficiunt ό planus is est , laevis , noci asper, & pressus praesertim inter initia albicat, etsi , remota pressione, inox priorem colorem recipiat ; nec valde cutim ipsam sa) attollit . Quibus quidem notis multum sitivilitudinis habet cum Erysipelate , sed ab eodem tamen differt primae eruptionis intuitu , febris , & quo rumdam symptomatum ratione, exitu, & successionibus , Uti mox ex ejus historia apparebit . Quoniam vero duo praecipua ejus genera sunt , benignae Un Um , alterum maligna , de priore primum, deinde de altera, ut tecte distinguantur, verba laciam.
Qu is anni tempore hie morbus , sed frequentius, SYDENHAMio teste , autumni initio a , aut, ut IUNCKER Us b) mavult, aestivo & sereno tempore se ostendere consuevit. Raro poradice,
72쪽
plerumque epidemice excurrit, saepe integras familias invadens . Iuniores quidem , infantesque magis infestat ; non tamen hinc parcit adultis. Plerumque incipit a febre , ut reliqui morbi exanthematici , sed qHandoque eruptio scarlatina prius emicat, quam febris percipiatur oc). Febris vero remittentis ut plurimum typum tenet , &vespere , ac nocte qualibet suas accessiones repetit, ingravescitque s . Interdum stic remittit, ut intermittere videatur, aut verae quotidianae intermittentis reapse morem induit se). Quale nil mirum, si a febre nomen apud plerosque habeat, a) Oper. omn. fessi. VI. c. 2. b) Tabul. LXXV. e) HEISTER. l. c. d) UoGEL. de cognosce, curand. morb. I. III seq. e Andr. B nard. KIRCHVOGEL Diar. med.
pract. cap. 3. p. 29. Edit. Vindob. 177 I.
suisaam Febris autem ista exorditur leni ah horrore, erμptis aut nigore . Huic succedit calor plerumque tem peratus, moderata sitis, faucium dolor, aut a
dor aliquis, & virium dejectio. Interim quaedηm pectoris oppresso, respirationem difficilem, atque
inaequalem reddens supervenit , itemque capitis gravitas vertiginosa, aut etiam acutus ejus dolor, S quandoque tussicula sicca , sed non ita molesta, nec constans, ut in morbillis sa). Saepe his nausea, vomitus, nariumque haemorhagia se adjunguntur os, sed haec posterior frequentius sub ipsa eruptione in plethoricis contingit oc), quam
antea . Interdum coma aut epilepticae convulsiones ν
73쪽
DE PURPURA SCARLATiNA, 39nes , sive eclampsia, in pueris praesertim, antecedunt eruptionem , aut ipsUm eruptionis exordium comitantur d). Die secundo , aut tertio
s e ), imo interdum quarto σ) facies intumescit ;
& macular intensius rubrae, crebrae , prim Una parvae, S multiformes, mox latiores, confluentes,& in majus sensiim spatium eXpansae eam totam contegunt; deinde in dorso, pectore, & demum artubus eaedem erumpunt , & quidem satis amplar , ut brevi universa fere cutis scarlatino colore g) rubeat. Tum manus etiam digiti sic tu ment , aut tenduntur, ut non nisi dissiculter in flecti h) possint. Interea tamen, detruso ad exteriora morbi fomite , febris , & symptomata omnia insigniter mitigantur, vel etiam omnino decedunt .
Postquam rubor ejusmodi ad diros, ad rres . aut quatuor dies perstitit immutatus , paullatim minuitur; facies detumescit, & concidit; cuticula fore tota cum notabili pruritus molestia secedit, immo quandoque in magna frustra separatur a), ahit certe sacili , & levi negotio deglutitur; Deisu , relictis quibusdam minutissimis squamulis farinae instar cuti adhaerentibus , quae abeunt , Sc re deunt vicissim ad secundam interdum, & tertiamus
74쪽
R diei so. Usque b) vicem . Nec rarum est , maculas ipsas post aliquot dies reverti sc , sed tunc pauciores, minoresque esse solent, & nullo graviori sympto male plerumque stipatae . Intera febris, quae jam ab eruptione ipsa coeperat cum omnibus symptomatibus multum mitescere, sit nondum cessaverit, ad inclinationem maxime properat , & aucta Ἀ- tutari diaphoressi cito, δc penitus evanescit. Toto primo, & secundo stadio, sive toto initio , &augmento alvus adstricta esse consuevit a in tertio vero, sive versus finem laxatur Q.
Atque haec est Purpurae Scarlatinae species , quam HAENius ta) cum Rosalia PRospERI MA TIAMi quo nomine non scarlatinam , sed inor-b illos certe MARTi AN Us b) vulgo appellari animadvertit , Ut ex ejus descriptione quisque collio 1'. i is get & MARTON Us cum morbillis confuderunt morbillis. sc) . Sed facile a morbillis videtur segreganda , quia haec ruborem intensiorem , Jc persimilem erysipelatodi praeseseri, & maculas multo latiores,& diffusas, nullique figurae addictas ostendit, nec
cutim inaequalem, aut asperam reddit: dum contra morbilli verae, & circumscriptae pustulae sunt , pstrvae, elevatae, rubrae, & crebrae quidem , sed discretae, Se sejuncta, quae non modo oculis tales cernuutur , sed etiam tacuui asperitudinem
manifestam, α granosam, saltem in facie, obji
75쪽
De P0RPURA SCARLAT1NA. 5 Iciunt . Deinde in morbillis permolesta tussis est, immo praecedit; oculi illacrymant i, sternutamenta crehra cientur; quod nequaquam evenit in Scar- latina. Non tamen negaverim, UtrumqUC interdum exanthema Una consociari, sic ut pro complicationis rati e duplex cum VOGELIo genus Duplexc stitui possit, morbillo iam scilicet , aut milia z 'μ 'ν , prout purpUra scarlatina cum morbillis , aut siripi., miliaribus pustulis complicatur : de quibus infra qm
opportunius. Quare ii plex illa , quam des crapsi, fibe Mdistinctionis caussa vocabitur maculosa, complica- PIta vero pustularis. ri1.
Caussam si quin ras proximam, ea videtur phlo. ccliaragosis erylipelatodes totius cutis, quam infert ia 3-tc. A teria quaedam acris e sanguine per motum febri mR erilem extricata, & partitis vicibus ad Cutanea vasa translata, ibique irritatione culina, & corpus mucosum Malpighimum inflammans. Haec autem materia acris vel in ipso sanguine gignitur &colligitur, donec exstimulata vis vitae se ea liberare nititur, vel a perspiratione retenta suppeditatur, vel a primis fortasse viis etiam in sanguinem irrepit, vel a natasmate exteriore, quod in aere volitat, aut contagione & contactu suscipitur, communicatur; quod & frequentius est, &iete a quibusdam Scriptoribus unicum & perpetuum
76쪽
quando titilis . Cur interdum malignus. Purpura νegressus.
tuum habetur . Nam omnibus hisce in odis exanthemata , etsi ob diversitatem & gradum fomitis,& corporis constitutionem differentia ἡ δc varia, cieri, probabile admodum est. Occasionem vero praebent generatim acritates humorum Undecumque ortae , victus salitus , re calefaciens , motus corporis immodicus, pestivi calores, frigus repente Ohortum, & constitutiones epide micae, & contagiosi ἀPrognosis.
Levem morbum esse , & per se periduli expertem , quando benignus, in junioribus, ho
nis humoribus praeditis censetur , & talis experientia comprobatur . Nam saepe solo regiminediae tetico , 3c cutis blanda expiratione int i paucos dies discutitur. Haemorrhagia narium sub ipsa eruptione accedens insigniter morbum levat 90. Quamquam vero benignHs , facilis, & brevis morbus est, tamen aut ob neglectam expirationem culaneam , & frigus susceptum , aut obcalefacientcna nimis medendi rationem in periculosum, & malignum vertitur. Summum enim pGriculum imminet, si purpura scarlatina retrocesserit; pessimae tum phrenitides, anginae, peripneVmoniae , convulsiones, tusses exoriuntur, plerum que malum eventum habitura .
77쪽
Itaque in hac specie , in qua Natura salutarem crisim per se ipsam molitur , SYDENA AMIUS Benign- Clinicus longe felicissimus , & si quis 3 lius, in
morborum indole indaganda perspicacissimus , quem ceteri fere Omnes sequuntur, jure conten dit , nihil movendum esie , sed cunctandum, ut sanguis ab heterogenea , & noxia acritate se liberet , & per cutis spiracula eam difflet. Hinc abstinendum jubet a sanguinis missione, ab ene malibus , itemque a medicamentis quibuscunque
calefacientibus ; ne prioribus illis opus naturae , quae extrorsum malum protriadere tentat , impediatur ; his vero postremis nimius motus concitetur , febrisque ultra modum increscat, sicque se opponat moderato & pacato motui , qui ad lenem secretionem, successivamque morbi fici fomitis excretionem requiritur . Quamobrem victum temperantem instituendum praecipit, carnium e- sum, & liquorum vinosorum usum penitus ablegans . Potui autem Iac cum triplo Bquae coctUm , Noeei ae hydrogatam vocant, dandum esse, nec sinendum vς με aegros foras prodire, aut aeri libero se objicere, quamquam nolit tamen , ut perpetuo lectulo defigantur . Hac enim ratione sine molestia , &periculo morbum discuti asseverat, contraria Vero excandescere , & mortiferum quandoque feri. Ubi sub initium coma , aut epilepticae con GV.lsiones s 3. LX. ) accesserint , amplum vali- σμγ
78쪽
ε ι C A P. I V. . dumque epispasticum posteriori cervici applicanodam , & par egoricum, quod singulis noctibus ad
finem usque iteretur , statim propinandum commendas . Cute demum omnino desquamata , le-I, Fh. aianem alvi ductionem proponit, ut, si quae morbi viductio. reliquiae supersint, penitus exturbentur ; qua in re aliquos omne consentientes habet.
cis aiῖ, Ae prosecto usu comprobatum est , purpuram V ioris 2arlatinam , quando levior , & benignior est , sola natiarae ope , idoneoque die tetico regimine sine medicamentis feliciter solvi . VaTum si paullo gravior, & vehementior sit , Medicinae aliquo adjumento egere videtur . Tune diluentia , temperantia , & subacida a plerisque ut necessaria proponuntur, ut acritas peculiaris , & calida
humorum demulceatur , atque emendetur. HEI-sTER Us sa) pulveres, Ut Vocant, temperantes, δίhlande diapnoicos quibus ferme tota Statilia na , & Homanniana schola maxime considit , utiturque in illis adjungi, unaque adhiberi, e resore existimat . Quamquam ejusmodi pulveres, qui ex absorbentibus , cinnabri , & nitro parari solent , virium ita exiguarum nobis videntur participes, ut parum , vel nihil reliquam simplicissimam curationem immutent . Illud porro , n, quod de sanguinis missione omittenda habet SY-gi inii DENHAMI Us , aliique post eum doctissimi viri I L. non ita perpetuum, atque inconcussum praeceptum habendum crediderim, Ut numquam ei locus e Die possit. Id auxilii in maligna, ut postea vide,
79쪽
DE PURDURA SCAR LATINA . 63bitur, a plerisque exercitatoribus Clinicis , tam quam praesentissimum praedicari solet . Cur non item in benigna , quando aeger plethoricus sit , febrisque vehementior , aut grave aliquod sympto a capitis, aut pectoris urgeat Z Apposite,
liisqus similibus vitiis , si vehementia snt sym
ptomata , ct caput, Uei pulmonem assiciant , aut in alia quadiis parte dolorem ingentem moti eant , haud absque ratione , ac tuto vena inciditur. Ego certe , quamquam haud aliud frequentius experimentum instituerim , ne semel quidem anima Derti quamlibet harum eruptions m post mi Dsionem Janguinis retrocessisse , tibi affectus id auxilii requireret . Neque ab eo distentiunt experimenta aliorum medendi arae praestantium . Timor autem retrocessionis rectius imminet a L aucto fiat, ris mota , aut a spasticis contractionibus , quas dolores , aut inflammationes inducunt: cui malo sanguinis missio prae ceteris omnibus enacacissime prospicit . Tum enim in tali motus sanguinis excessia , quamqam per sanguinis missionem ses ramari quodanyTodo eum contingat , tanta ejusdem vis adhuc tamen superest , ut versus cha tina valide humores propellere queat, quin eis retrogrado motu , introrsumqUe remeare liceat . Cautio itaque ad hi heri debet, ne sanguis eo usque temere profundatur , quo Vires vitales ni istum enerventur , ejusque projectio praeter modum infringatur, & languet. Hoc dumtaxat casu retrocessio ob motum a tergo deficientem timeri posset . a) Compend. med. Pract. cap. IV. g. XXX- mist. Medecin. p. 21. edit. Venet. auπ.I733 ο
80쪽
De purga- Alvum quoque laxari SYDξNHAMI Us & JUo- sic timent, Ut alter vel en emata ipsa su-uum . specta habeat, alter illarrhaeam , sit supervenerit , sistere paret, addendo pulveti attemperanti, quem adhibere , ipse solet, decem grana Cascarii e pro qualibet do sit . Timor autem iste non semper prohandus esst , nisii purgatio mori Una excedat , aut non debito tempore instituatur , aut alvi fluxas ejusmodi sit , ut vires vitales prosternat . Immo primis mox diebus, antequam eruptio ad cutim facta sit , si signa gastricte saburrae non desint , cur alvum leniter ecoprotico medicamento laxari non liceat Z Quid ab enematibus blandis, & nihil icritantibus, quae sordes molliter avocent, detrimenti metuendum : TARGiONIUS TOZZLT TUI obferoa- uir sane doctus 3c longa experientia probati stimus τὰ - .m; non semel in hoc morbo dialirrceam tam ab ini- Ton' laetio , quam in progressa saluta rem admiratus est , H Vi ui deinde quaereret, num ita religiose, Ut v Ulgo putatur, ab eccoproticis, & clysteribus abstinere
oporteat a Z Ego equidem, ubi gastrica saburra Damn sui signa profert , numquam eam cito subducereta dubito' , quod viderim ispe, relictam intus vel majorem labem sanguini impertire, vel spasmos ,& dolores in abdomine excitare, quibus moibidi mitis secretio retardatur, vel jam secreti regres