장음표시 사용
211쪽
Pleuritis morbus pectoris est & frequentissimus, & inter eos recensendus, qui catervatim subinde saepius grastantur, atque haud exiguam stragem edunt. Signa, quibus periculosus hie morbus ab aliis inflamma. tionibus distinguitur, haec sunt:
a. Ρulsus duris. Subinde tamen ficti.tie debilis, mollis est, tune praesertim, si aegri ob auctum ab inspiratione dolorem spiri.
tum diutius cohibent. 3.) Dolor acutus, punctorius; non enim omnis dolor laterum pleuritis est, subinde enim solum rheuma vagum niusculos intercOstales occupat. Dolor is Vehementer augetur dilatato per inspirytionem thorace, distractis nempe partibus inflammatis; ob eandem quoque causam lenior erit dolor inter exspirandum, vel dum aegri animam retinent. Rei piratio autem tunc ad vitam necessaria, immoto ferme thorace, solo abdomine peragitur subinde, at non semper tussis sicca adest, quae autem, ob validissimum dolorem, quem excitat, mox intercipitur.
212쪽
Ubi per tussim sputa educuntnr, qualiacunque haec fuerint, vocatur Pleuritis hum da, vero sicca & inanis tussis aegros VeXet, siccat dicitur; indeque habetur prima, & maxime obvia pleuritidis distinctio. Cum autem monuerit Galenus, a) in pleuritieis & perip. neumonicis assectibus, illam eXcretionem, quae per spatii fit, similem esse urinarum se. dimentis, quae cruditatem vel coetionem in morbis acutis designant, adeoque dixerit, siccam absque ullo sputo tussim idem significare, ac urinam aquosam, quae crudissima, & pessimi ominis merito habetur, patet, multum ad prognosin facere distinctiouem pleuritidis in humidam & siccam. Ab omnibus enim damis natur pleuritis sicca, tanquam periculosa, &molestissima curatu; & concoctu dissicilis, quae vel celeriter hominem rapit, vel non nisi longo tempore solvitur.
H Galenus de crisibus. L. l. c. I 8.
Disserentia itaque pleuritidis siccae Ab humida , seu inflammatione bronchiorum in eo eonsistit, quod haec tussim sibi junctam habet, qua lauta plerumque sanguinolenta Edueunis
213쪽
Nir, in priori vero vix aliqua tussis, eaque
Sedes pleuritissis. Alia disputatio est de sede morbi. Aliqui enim pleuram assectam esse contendunt. alii vero solos pulmones pleuritidis sedem esse astirmant. uid in utraque Opinione verum sit, huc sorte redit: I. In pleuritide sicca plenram ct inflammatam, & suppuratam, gangraenosam in. -ventam fuisse, accuratis utique anatomicorum observationibus constat.
3o Attamen id etiam verum est, eas pleuritides, quarum sedes in sola pleura est. rari stimas esse. Nam Hallerus eXempla refert pleuritide mortuorum, qui dissecti sanissimani pleuram, & pulmonum alterutrum inflamma tum exhibuerunt. Servius asserit Romae ultra trecentum pleuritide defunctorum cadavera dissecta, quorum omnium inflammati pulmones fuere. Morgagni sectiones cadaverum a Valsalva institutus recenset, ubi in tris cadavearibus hominum ex pleuritide mortuorum pulmones inflammati reperti absque ulla pleuraeis sione sunt. Res quidem captu paulo diffi-N a sta
214쪽
cilior est, quomodo pulmo ferme indolens,& paucis nervis praeditus tam acute dolere possit. Sunt qui in pleuritide membranam pulmones vestientem potius , quam inferiorem ejus substantiam inflammatam'. indeque tam acutos oriri dolores credunt; econtrario Vero in sola peripneumonia interiora pulmonum magis inflammata arbitrantur , ut idcirco unum idemque viscus tam inpleuritide, qnam peripneumonia, sed diversae ejus visceris portiones assectae existimentur; non negandum tamen est, tam in peripneumonia, quam in pleuritide pleuram subinde assactam inflammatione reperiri, quod ob membranarum vicinitatem capi haud dissiculter potest. 3.) Cum rarae admodum sint illae pleiiri. rides, in quibus inflammatio pulmonum non simul adsit, aut superveniat, plurimi medici nullam pleuritidem siccam inter & peripneu.m6niam distinctionem statuerunt. Sydenhamus a) tantam assinitatem inter pleuritidem A
bus pleuritidis phoenomenis concluserit: is morbum illum nihil aliud esse: quam febrim a propria & peculiari sanguinis inflammatione Ortam, qua natura materiem peecan. tem
215쪽
tem in pleuram deponit; nonnunquam & in
pulmones, unde peripneumonia suboritur; quam a priore gradu tantum, & pro majore ejusdem causae tutensione , extensuque latiori dissere autumat. o Eadem etiam Prinzlii ab opinio est; atque ipse Stollius c), de
sede pleuritidis dubius haerebat: se quorsum referre causam doloris punistorii oporteat inpleuriticis vel pleuroperipneumonicis necdum videtur exad te constare. Id solummodo certum per observationes est, pleuram ea ratione absolvi posse, ni dolor ab ejus inflammatione, utpote quae saepius abest, non semper repeti debeat, quamvis si revera phl0gosi teneatur, ea sic atasta citra acuti dolo ris sensum respiratorio thoracis motu distrahi nequeat. Fors non inepte doloris causam ex arctis illis pulmonum cum pleura neXibus
moltoties eXplicare possumus , cum pulmo turgens, seque ipso durior majorque factus, versus alterum thoracis latus prominet, aut , ut
phrasi Hippocratica utar, ad latus Protibitur, quod certe fieri nequit, quin simul nexus hi urgeantur , ae distrahantur, & pleuram sol-
216쪽
Pleuritidis divisones. Reperiuntur dolores laterum cum febre, qui respirationis liberam actionem utcunque laedunt, neque tamen adeo perieulosiim eXitum habent. Hinc illa distinctio pleuritidis in veram ct inuriam nata fuit. si ipsa pleura vel partes huic proximae inflam- matae sunt; spuria autem, si superiores his partes, & integumentis externis magis vici ne laborant. Diversum discrimen in utra*ue pleuritidis specie imprimis inde patet, quodoo magis impediatur vitalis inspiratio, quo magis versus interiora haeserit malum ; & suppuratio natam inflammationem sequens eXtror. sum tendat potius, si in exterioribus parti. bus morbus fuerit, ' contra versus pectoris eavum ruat , si profundius malum haeserit.
Pulchre haec notavit Caunus ab , signaque recensuit, quibus bini hi morbi adeo affines distingui possent. Postquam enim de pleuritide dixerat, sequentia subjicit: Sunt ve o alii Lee οι dolores eum seisibus, per quas
217쪽
19s nece Fario dens parva respiratio ' ; nibilautem exspuitur, ut ideo sputis expertibus pleuritibus similes stant; serum facile ab illis discernuntur ; tum quod nulla sit e s , cum sputi expertes leuritidesd siceam tu sm habeant,
tum quod neque te onem, neque duritiem ullam referat pulsus, neque adeo acuta febre laborent, respirationis dii cultas minus illos molestet; nonnulli etiam, prementibus nobis extrinseeus locum in vingatum, dolent. Illis repurgatio nouset persputa, quia ab inito nihil humoris in ammationem excitantis ad thoracis spatium fervenit. Concocta vero inuammatione, ni pus prius discutiatur, ad cutim attolitur, secatur.
ab GaIenus de locis affectis. L. V. e. 3.
Alia iterum divisio pleuritidis est 1nidis. Pathicam, B tomaticam. Idiopaeliea diacitur, quando pleuritidis causa a primis ip- sns morbi initio adfuerit ; fmptomatica autem quae in decursu cujuslibet febris, vel in ipsa. putrida Dbre Observatur. Uti euim e. g. pa- otis, ita & peripneumonia, pleuritis, sero
quandoquo nascitur. Frequens morbus est,
ct quasi prava crisis, & metastatica prioris febris; hine tanti momenti est bene spirare
218쪽
Causa praedisponentes phuritidis. Docuerunt observata fidelia, non omnem aetatem & temperiem aeque huic morbo obnoxiam elle, imo & varium anni tempus, aerisque vici istudines, considerationem hic mereri , de quibus nunc agendum erit. Pleuritis morbus inflammatorius est, adeoque maxime metuendus illis, qui sponte in hos morbos vergunt. Tales autem sunt, quibus vasa robusta & contracta, humores densi sunt, acriores, & celerius moti . Pulsus his hominibus majores & crebriores esse solent, eorpus gracile, agile, robustum, calidum. Adultos hinc potius invadit, quam juniore3, in quibus solidorum laxior compages, & fluidorum minor densitus reperitur; unde & Vp- monuerat, pleuritidem & peripneumo. niam ante pubertatem non fieri: interim tamen quandoque licet rarius & junioribus hic mor.
hiis contingit. Ob eandem rationem notaverat Aurelianus ii , maribus frequentiorem quam foeminis esse hunc morbum: testatur autem
Trillerus b), foeminas prius assiet quam Viros, si hoc morbo corripiantur, licet hoc rarius contingat. Valide enim tunc videntur fuis. se causae, quae in corpore foeminino, minus ad hunc morbum praedispositio, pleuritidem
219쪽
excitare potuerunt. Monuerat autem Hippo crates c) sequentia: In morbiS minos pericli..tautur , quorum natura , aetati, labieui, re anni tempestati morbus magis familiaris fuerit , quam quibus in horum aliquo non fami foris se. Et Galenus d) in commentariis in hunc textum Optime notavit, periculi magnitudinem tunc non pendere ab ipsa constitu. tione corporis aegrotantis, sed a vehementia causae, quae morbum produXerat. Possunt facile conciliari modo dicta, cum illis observationibus, quae Videntur probare, peripneumoniam pueris & foeminis, & laxis hominibus rarius contingere, atque facile, &fere sponte, sanari, quatenus nempe ipsa fluidorum& solidorum dispositio naturalis in his hominibus minus favet huic morbo. Interim tamen ubi cauta procatareticae tanta efficacia est, ut in minus praedispositis talibus corpo-rthus validam tamen pleuritidem excitare possit, non repugnat , periculosum morbum esse posse quandoque, licet tamen in duro & exeris citato corpore ab eadem causa prior adhuc nasceretur morbus, & a leviore etiam cgusa
in tali corpore eXeitaretur. a) Acutor. morbor. lib. H. Cap. XIII. p. III. b) De pleuriti de P. q.
220쪽
M ibidem p. 76. observavit Syrinhamus a), quod hic morisbus temperamento sanguineo praeditos 'priae rein
Iiquis age reditur, saepe etiam rusticos V durs am fractos membra labore. Densis autem illis ix exercitatis corporibus imprimis perniciosum esse hunc morbum, jam monuerat Hippocrates. b) Et in macilentis & siccis corporibus frequentius se hunc morbum observasse, quam in obesis & humidis, testatur Dillexus. c) Rigida enim in his vasa, & humores
densit observantur. Ob hanc causam Aretaeus d) credidisse videtur, senes imprimis pleuriti di obnoxios esse, sed & saepius evadere cum valida phlegmone in senili aetate
raro eXcitetur. Contrariam vero de juvenibus, & in flore aetatis constitutis hominibus, dixit, nempe, minus frequenter hoc morbo assidi, sed & raries emergere, quia majori impetu in talibus fuere solet pleuritis. SO- Iidarum autem partium firmum robur huiumorbo favere, colligi etiam potest ex illis, quae apud Hippocratem in libro de aere, locis aquis e) habentur. Notat enim, homines, qui incolunt urbes septentrioni oppositas,