Josephi Eyerel Commentaria in Maximiliani Stollii Aphorismos de cognoscendis et curandis febribus

251쪽

e) ibidem p. 381. Debet autem sputum esse liberale, satis magna copia excretum & facile; semper enim fere per tussim de superficie interna tracheae aliquid murosi abraditur, verum hoc non mi nuit morbi caniam. Illam autem minui novi. mus, si cum sputo prodeunte minuantur dOIor & reliqua symptomata, adeoque manifestum levamen percipiant aegri. Inde Hippocrates a) generalem hane regulam posuit. omnia sputa mala esse, quae dolorem non sedant. omnium vero optiaea esse illa, quae dο- Iorem sedant.

ab In prognost. sentent. chari. T. VIII. p. 6 s.

Sine eooza. Si enim haec adsit, ingenseopia sputorum saepe prodit, quae sputa nihil faciunt ad materialem causam pleuritidis, sed tantum mucum catarrho sum evacuant. Vid tur & Hippoerates simile quid indicare Voluisse, ubi de sputis bonis & malis. quae in morbis apparent, agit: M se ungit enim sequentia et Cometas autem sernutationem iu

252쪽

emnibus eirea pulmonem morbiis V praecessisse,

di consequi, malum.

ab In prognost. sentent. 49. p. fis 3. & eoae. prae not. Nro. 399. ibidem p. 37S.

Mox puriforme, album statim, vel anta diem quartum. Ρluribns egit IV van Siste ren de his sputis, & conatus fuit rationem dare, quare puriformia dicantur, etsi alium coisIorem habuerint, quare in albedinem cito mutari debeant. Vidit lapius album illul coetum purisorme sputum sanasis pleuritidem rimo in muliere jam quinto mense gravida, dum secundo pleuritidis die sputum illud ad. erat copiosum, Omnia symptomata levabantur illico, & quarta die morbi jam sana fuit. Primo morbi die vente sectio instituta erat, neecpus suit illam repetere. uod imprimis notandum, quia Hippocrates a) absolute lethalem in gravidis hunc morbum pronunciavit;& b) alibi omnem morbum acutum in gravi. dis lethalem dixit. uamvis autem jure aderbam hanc prognosin limitaverit Celsus c) solummodo docens: mulier quoque gravida acu. to morbo facile consumitur ; tamen certum est,

pleuritidem graviditatis tempore natam semorer esse magis periculosam.

253쪽

Interim tamen non sola illa sputa alba cocta proslint, sed & flava illa cum paucosanguine silmisto. Vidit Ill. . tetentus &quandoque sputa tenacia, rubro sanguine cOlore tincta. aequabiliter cum levamine in initio hujns morbi eycreta. Galenus a) eXplicans teX tum Hippocratis, satis certe disset. Iem , & ob brevitatem obscuraim, quo Vetat

sanguinis missionem in illis, qui sanguinolentus exspuunt, si adsit pleuritis, dicit se vocatum fuisse ab aegro, qui credebat se litem Optoicum t esse, cum sanguinotinia a latere θueret; licet autem habitus & viros hujus aegroti tales essent, ut venam secuisset, illi, si haemoptysi laborasset, illud non fecisse, quia pleuritis mitis erat; additque, hunc aegrum aliis remediis congruis, absque venae semione . levatum fuisse r mitissmae enim pleuritides sunt, in quibus sanguinolentem spuitur. Ideo Hippocrates maxime salutares illas pleuritides aia firmavit , in quibus flava cum parco sanguine

sputa prodirent, quas ideo bilissas Amul

254쪽

sanguineas phinitides vocavit, & ut plurimum nono vel undecimo die judicare dixit. Biliosa autem dicuntur haec sputa a colore flavo, nam in Prognostico, & in Coaca Praenotione Fro. 3so. idem illud sputum, quod paulo an te biliosum vocaverat , savum appellat. Du'retus Q antem in Commentariis ad hune locum monet, se non sine moerore aliquoties vidisse, sanguinis missione tunc instituta a meis

dicis imprudentibus, suppressa haec spnta suis. se lethali cum eventu. Idem & suis obseravatis confirmat Sighuius. d

a) Baglivii Praxia med. Lib. I. eap. IX. p. 36.

Cura pisuritidis levioris. Ubi ergo pleuritide Iaborantem accedit medieus, primo attendit, an morbus adeo benignus sit, & levis, ut blanda resolutio exspectari possit. Symplomata levia, aegri laxa temperies cin duria enim & exercitatis coris

255쪽

pntibus talem morbi exitum vix sperare licet

hoc docebunt; si autem morbi major intensitas adiit, ita ut crura per simplicem resolutionem non sit exspectanda, sed requiratur. costio, & excretio materiae morbota , tunc fouicite indagandum, an artis auxiliis validis hic opus sit v. g. sanguinis missione larga, clysmatibus , aliisque, quae nimium s

bris impetum moderari Valent. Deinde attendendum, an quaedam phoeno, mena morbi doceant, nainram moliri talem coctae materiae evacuationem, Vel depositionem ad alia toea minus periculosa. Ubi haude re constat, cnm observationes practicae docuerint ab omni aevo, sic cito & tuto curari hunc morbum, facile patet, nihil esse mutandum, sed statum praesentem conservandum eia

se, quod fit sequentibus. I. In omni morbo vitae & viribus conservandis consulendum est, ad quem scopum ci-hi & potus serviunt. Verum haec ingesta non restitiiunt illa, quae per Vitae actiones perierant de corpore, nisi prius subacta, & mutata fuerint per vires corporis superstites. Cum ergo per morbum, etiam leviorem, langueat corpus, A multae functiones minus prompta perfietantur, quam tu sanitate, patet iacile,

256쪽

talia in victu subministranda esse, quae sanis humoribus jam fere similia subigi polliunt quam facillime. Pleuriticis Hippocrates a) ptisanae

hordeaceae cremorem dabat, chylo jam iermusimilem, ut humectaret corpus ix a leret. Similia laudavit, ut & avenacea decocta P pallianus b) , & generatim talia eXlii-benda jussit, quae humectent, nee tamen refrigerent , aut calefacta ut vehementer. Unde & simile moderamen aetas necellarium erit. Cum autem vigiliae turbent etiam corpus sirin mum & sanum, somno potius indulgcndum est; qui, ii sponte non adsit, ent ullis farinaceis ex amygdalis, seminibus frig dis &c. conciliari poterit , additis levillimis anodyniS, inprimis iliis, quae ex papaveris errat i lio

Iibus parantur, quae nunquam nocens. VR-lidiora enim, & narcotica hic non requiruntur, cum soleant saepe multas corporiS CXcremtiones si itere; hue etiam spectant corporis A animi quies, ut turbetur nihil, sed omnia pucarita sileant in corpore, dum natura coquendae& excernendae materiae morbosae intenta est, Npe alia requiruntur remedia , quam quas diluendo omnes humores reddunt meabiles,

257쪽

omni excretione, vel metastasi materiae morbosae : verum & alia adhiberi possunt , & debent, ubi constet de loco chiseos. Si ergo io7. N. I.) medicus noverit aegrum pleuriticum ante haemorrhoidibus obnoxium fuisse; vel dolor, rubor, pruritUs cir ca anum, aut irritatus alvum deponendi cona. His docuerint, tale quid exspectandum esse, balneo vaporis , cataplasmatibus mollissimisano applicatis , clysmatibus ex similibus paratis, continuo haec loca foveri curat. Simul ac incipiunt prodire tumores illi varicosi cir ca anum, laventur mollissimis, dein lanceoli Pertunduntur, ut sanguis exire libere possit. Omnium aurem frequentissimo in usu est, uehirudines applicentur turgentibus haemorrhoidibus, quae animalcula inflicto vulnere languinem exsugunt, & hoc satura decidere solent; tuncque pergunt sanguinem stillare hemorrhoides; imprimis si tune temporis in sedili perforato locetur aeger, & partes hae tepidae aquae Vapore foveantur.

Si ci o7. N. I. in Observatur; ea locum habent, quae de simili evectiatione in perip-neumonia dicta sunt. Cum autem per sudorem imprimis, uti & yer aliaa evacuationes,

258쪽

avocetur quasi a renibus pars diluentis velitisculi, hinc illae vitandae sunt. Hinc &lauri datur aeris minor calor, quia sic ex iudor cavetur, & etiam in sanis hominibus videmus, sub aere frigidiusculo minus liquidi per emtis 1 iracula, plus vero per renes traul ire. In casu ror. N. 3. in eadem valent, qua supra de peripneumonia diximus.

pneumonia convenit, hinc eadem quoque agere oportet. Notandum autem es , tales ab scessus cito aperiendos esse ; non enim requiritur hic maturatio crudi inflammatotii in bonum pus; Verum illud pus alibi jam factum

ad haec loca deponitur tantum, & 1ic subito abicessus nascitur, licet cutis nullo modo muritata appareat. Locus autem talis post aperturam abscessus irritatur levibus suppuratoriis remediis, sicque prohibetur, ne statim iterum conerescat.

In casu Io7. N. s. ubi nempe dolor ex

latere transit ad humerum, manum &c. Fidelis obser vatio docuit levari sie morbum; adeoque ars conatur, per diluentia, alterantia &c. solvere, & mobilem reddere morbi materiem, simulque leni frictione, fomentis mollibus, emplastris, aromaticis, V. g. de labdano, me- ii

259쪽

a4 Ililoto, vel similibus, severe, & leniter stimulare haec loca; ut versus illa facilius, &citius derivetur illud, quod per salutarem

metas asin liue deponendum erit. Denique in ultimo dato so 7. N. 6. Omnia hic eadem sunt, ae in peripneumonia, quae per sputa curatur. Ρraeter has criticas eu edationes, aliae etiam crises a medicis subinde observatae sunt. Amatus Lus tanus a) refert pleuritidem saevam sine venae sectione die decimo quarto per

sudorem sanatum. Aso b) refert pleuritidem die7m O. sudore solutam, Lotichims b) pleuritides refert hieminorrhagiis die septima judica.tas. Forsus vidit pleuritidem haemorrh8gia uteri die septima solutam; aliam haemorrhagia narium die Iato.

ab Amatur Lusitan. cent. 7. eur. 28.

M Piso de colluvie serosa. p. 128. Edit. 4.

Cura pleuritis gravioris. Vidimns in praecedentibus, quomodo openaturae pleuritis in satiationem abeqt, absque multo Artis molimine; totum enim, quod medico in illis casibus agendum incumbebat, erat. Vol. II. ut

260쪽

ut in benigna resolutione statum praesentem conservaret, mutaret vero nihil. Ubi autemper coctionem & excretionem causae sanabatur pleuritis, loca & vias, per quae haec eX- cretio futura praevidebatur ex lignis, laxa. re, emollire, fovere conveniebat, vires sustentare victu levi A blando, diluere humores. Haec sulliciebant ad hunc scopum. Verum si pleuritis valida sit, quod cognoscitur dolore acerrimo, respiratione ad. modum impedita , febre valida, tunc resoluistio illa blanda sperari nequit. Si nulla spessit, materiam morbi cito coquendam & eκ- cernendam, esse, & praecipue, si nulla, veli pauca sputa absque leVamine ullo prodeant, tunc sicca pleuritis dicitur, & concluditur facile sponte sua tam gravem morbum in sanitatem minime abiturum esse, imprimis si in robusto & exercitato corpore fuerit talis morbus. Oportet itaque ea remedia recensere, quibus tam gravis morbus feliciter' plerumque profligatur. I. Sanguis mittatur quantocyus, & quidem . satis magna copia, habita tamen ratione aetatis, & virium in diversis aegris. Syrin, hamus a) maximam spem in venae sectione posuit, atque mOX ubi accersebatur, sanguinem