Josephi Eyerel Commentaria in Maximiliani Stollii Aphorismos de cognoscendis et curandis febribus

361쪽

sit hunc exitum cum summo periculo Conjunctum esse, quicunque facile intelligit, ScAerlaavius hasee alvi excretiones brevi lethales esse professus est. Sed in prognosi sor-

manda ad evacuatae materiae qualitatem, ' reliquas aegrorum vires respiciendum est e constat. Deinde etiam in eo multum consistit, an illis exeretionibus omnis ab jecinore remota sit purulenta materies, utrUm remanserit sinaedam; quo in casn eadem, quae in pulmonum vomica contingere solent: quae enim restat materies, proximas partes arro dit, partimque hasce ita destruit, ut muneribus suis imposterum non fungi queat hepar, partim vero sanguinis massam corrumpit, corpus maxime debilitat, sicque mortem aece. Ierat. Interdum autem contingit, ut subito rumpatur abscessus in intestina, & aeger pristinam valetudinem recuperet. st a) Μedieal Εssays by a Society os Edingburgh. T.

4. Ρuris in thoracis cavum transmigratio. Hic exitus in eo tantum casu contingit,

cum nempe abscessiis suppremas hepatis parti insidet, ut summa hujus superfiates septum

convi

362쪽

contrectet transversuin. Tum vero in vomicae obtensa membrana, prae ente calora & inflammatione eodem loco & diu phragmati quaedam phlegmone communicatur, qua sit, ut ambo coalescant, posteaque &-a sanie persorentur, Vel saltim sema exedissitur, ita, ut dein minori etiam nisii, sternutatione, tus si &e. facile rumpatur abscessus, tillaeque mlhoracis cavum effundatur. a uandoqUevero cum illo diaphragmatis hepati jam annexo loco pleura etiam & pulmonis pars vel iam coalitae sunt, vel nune coalescunt b), in quo casu, sicuti quidem testantur observatores c), in hepatis abscessu praesens telior hujus ipsius membranam disphragma & pleuram perserans, pulmones ipsos erodit, per ille hos sibi viam parat.

a) Morgagni Epist. XXXVI. N. 4.

Cujus exitus signa haud semper aeque certa , ac praecedentium evadunt. Dolores in hepate perseverare consueverunt, dum Omianis saniosa materies in thoracis cavitatem raro transferri queat, sed plerumque quidquam illius

363쪽

illius in abscessus cavo remaneat, quod aerimonia sua nervos irritat, & proXimas partes corrodit, hincque dolores vehementissimos gignit. Ρersaepe etiam in thoracis loco hepati proximo pungentem, & gravativum dolorem sentit aeger, quandoque etiam fluctuatio ibidem observari potest. Ista vero materies in thoracis cavitate collecta, brevi ut- plurimum temporis intervallo pulmones quoque auredine sua asscit, & eorum consumptionem progignit, sicque simul phthysin pulmonalem procreare Valet, tuneque sputa purulenta tussi ex pulmonibus ejecta saepissime in hoc morbo ab observatoribus deprehensa

animadvertuntur.

Sed variis quoque aliis modis spnta haec purulenta in phthysi hepatica possunt contingere : Ia Si sanies in thoracis cavita tem effusa, antequam pulmones ipsos erodat, a venis resorbetur, & in bronchia deponitur. ab Si abscessus membrana, di aphragma, pleura, & pulmo coaliti sunt, ab ichore aeri perforantur , seque immediato tramite in pulmonem, & bronchiorum ramos ascendit purulenta materies. a) 3) Sputa ex pnimonibus in phthisi hepatiea purulenta , quin abseessus diaphragmati contiguus sit, contin

364쪽

gere queunt, si nempe pus ex hepate insan-gitinis massam resorbeatur, sicque communi humorum circuitu ad pulmones transferatur, ejiciatur; quo in casu a deposita in ι Ul Ilo nibus materia lii ipsi facile arrodi pos- unt. by Tandem ista spnta observandi oe.cquo praebetur, si praeeXistentia pulmonum vitia, tubercula praeprimis, ex mala humOrum diathesijam inflammantur, posteaque suppurantUr , VOmieasque clausas' progignunt, qtiae serius Ocyus rumpuntur, nec Taro phthiati hepati ea aegri morte jamjam destinata, &pleuritidem inducunt, haecque illius anxietates adaugent, ejusque instans lethum certo ceratius reddunt. Reperiendi autem, certissimis. que viis demonstrandi, qua in pulmones pervenerit purulenta materies, quam dissicile

sit, douet inter multas alias historia, quam traditi Roncoliti c)

Puris in sanguinem transitus. Fre. qtiens est puris ex hepatis abscessu in sanguinea vasa transmigratio , ut hoc ipsum rarissime

365쪽

me nil a via absque ejus simultanea in sanguinem resorptione evacuetur. Quem vero transitum duplici ratione fieri constat: I vel

enim a venis bibulis, iisque adhue integris resorbetui purulenta materies; αὶ vel vasis perforatis atque exesis sanguini admiscetur. id quod non ita recente ulcere hepatico in hunc morbum cadere solet. Quantum corpori ex abscessu puris exitus detrimenti injun. gat, inferatque , intelligitur facile, si rarissima boni in hepate puris generatio perpendatur. Transponitur autem resorpta sanies vel per metastasin ad alium locnm, vel co di data lacnndum cognitam circuli humorum normam subigiti ir, & sanguini commiscetur. Evidentissime in oculos incurrunt ex resorpti puris aerimonia pronascentes noXae. Ρutrida receptae saniat aeredine universam quoque sanguinis massam dissolvi manifesto patet, quo facto omnes etiam ex illa sedemnendi humores, ut liquores gastrici, aliique putridam induunt indolem, ita, ut suis muneribus fungi porro haud queant; cuncta quoque excernenda dissoluta,& putrida evadunt. continentes puries acrimonia sua irritant, sic. que varia symptomata maligna progignunt. Observantur nempe sudores colliquativi foe

ten.

366쪽

tentes, eX quibus eruptiones maeaneae lam. mae dolorificae nascuntnr; urina rubicunda Omnino, & nigri eans, summae putredinis signum , ischoriar & stranguriae fons evadir; alvi fluxus oblesva ur colli quativus , copiosissimus, pniri dissima es amurcosa sunt e resemis; ruit enim haec apsa, vel immediato tramite perin. testina, vel & per res Orptam hilne putrilaginem totus sanguis di i intus & putrefactus per vasa me raica in intestina eκit. Nascuntur inde tormina, non raro & enteritides , dolo. rum ardentissimorum fontes. Si autem porro tam acris ichor in toto corpore cum sanguine per breve tantum temporis spatium citacumagitur, non raro Omnes universim machinae functiones turbantur semel & simni, subitaque mors Oritur. Sola indicatio medica tune haec est, elue re de sanguine illul eorruptum, magna copia liquidi diluentis & blande detergentis exhibita; putredinem hic maXime metuendam cavere, vel natam jam emendare, quantum

per artem possibile est ; simulque blando, &a putredine alieno nutrimento, novos humores suppeditare corpori in locum illorum . quae jam corrupta eliminari debent de corpo- re. Serum laetis recentis eum acetosa coisctums

367쪽

ctum, juseula carnium cum laeuo citri vel aurantiorum, Vinum riIenanum, decocto panis , QryZae, a Venae &c. dilutum , t e prae reliquis presunt. Spiritus acidi fossilea, imprimis ex sale marino, aleoliolis vini tripla copia permisti, & repetitis destillationibus bE- ne uniti, putredinem emendant quam e fieacissime. Laudantur tunc & aquae minerales, quatenus per Omnia fere vasa mobiles, absterguiri, abluunt, & per urinae Vias, quandoque & per alvum educunt. Verum magna plerumque debilitas comitatari solet hunc moriabum, & observant Omnes practi ei, aquasillas, ceteroquin adeo salubres, nihil prodesse, nisi tantum de viribus vitalibus adhuc super. sit in corpore aegro, ut moveri possint. 6. Ultimus tandem exitus hepetis suppurati is est, cum abscessus in anteriore &gibba hepatis parte sedem figit, cum perito. neo ibi coalescit, atque tumorem versus eX-teriora apparentem producit. Is tumor vel sponte integumenta per rat, perque haec sibi viam parat, vel chirurgo abscessum operatione aperiendi ossiuium imponit. Res est medicis notissima, in iis corporis humani locis , quibus vi scera membranis circumdautur; in statu sano tenuissimum

368쪽

halitum ex minimis aeque visceris ipsius, aecingentis membranae superficierum arteriolis

exspirantem unius cum altera coalitum ini pedire ; praesente contra alterius utrius partis

inflammatione alteram hujus participem fieri,& partim ob earum calorem, partim Ob humorum densitatem phlogisti cum istum humorem neutiquam eXhalare, tumque istas partes facillime coalescere. Cujusmodi rationem videmus pulmones inter & pleuram, cor &peri cardium , & in nostro casu habemus hepar

inter, & peritoneum. Quod si igitur in hy

pochondrio deXtro tumor nascatur mediocri--r circumscriptus, in quo fluctuatio satis manifeste percipiatur, sciatque medicus, laborasse antea hepatiti de aegrum, hie ipse, si

febre remittente exacerbationibus vespertinis detineatur caetera hucusque fuse explicata symptomata appareant; medicus omni jure vomicam in hepate haerentem spinari, & huic malo accomodata remedia applicare, optima conscientia convictus potest. Quas conditio. nes proponere oportuit, eum duplex praeter illum tumor eodem loco quandoque observetur, qui minus attento atque perito hepatis

abseesshs videri posthi. Primus in vesieula fellis a bilo inclusa Oritur. Altera tumoris

369쪽

species nascitur ex abscessu intra musculos abdominis, Vel in peritonaeo praesente. Falsi ejusmodi judicii Ioannes Selenc ius mentionem feeita a) o Puero , ait, ea parte, qua musculi resti ad sternum pertinent, cum abscessu in ventre tumor manifestus, digito cedens obtigit. Vocati fere judicarunt abscessum in rectis musculis; alii in ventre, quia attenuato fere puero, & consumptis musculis, facile emineret tumor. Ρaucissimi in hepate quod quibusdam hepar totum ventrem ad partes sinistras pertendat); aperto loco, exiit pus Vtrosum , & graviter foetens , corrupto peritonaeo. Abscessus sedes in parte hepatis, quae illic proveniebat. Quod magis apparuit, morino , ct dissecto puero.

Confundi quoqne subinde ex hepate tu.

morem eum peritonaei intumescentia quadam circumscripta, hic loel quapdoque obveniente, testatur Areta s M : Tumor sub mammis, collis ve assurgit , quem in peritonaeo esse, multi falso opinantur. Verum si super costas nothas tumor exstet, jecur, dolore pressum, intumescit , quia humora plenum est. , ,

370쪽

.) Arelaus de signis & eausis morb. Lib. I. eap. XIII.

nicunque vero abscessiis, quum non potuerit, quin phlegmone praegressa oriatur, obtensa quoque praesenti abscessui membrana, aeque ae ejus margines durante morbo continuo fere inflammatione laborent: in liocre casu salutaris ille halitus eκ utriusque superficiei innatis arteri Olis quod jam cesset, peritonaeum quoque inflammationis particeps fiat, hocque ipsum hepati adnascatur, non sane mirum. Ρost fudium coalitum praesens in vomica pus quandoque intensam sibi membranam, peritonaeum, musculos tuneque integumenta communia corrodit, freque sibi ipsi viam e corpore aperire consuevit. Rarius vero hue pervenire solet abscessus; aeger enim ejusmodi quid sentiens, medicum, vel chirurgum consulet plerumque, qui, ut naturae praeveniatur, suadebunt. uandoque Vero accidit, ut famae suae consulens abscessui, sui i p. sus potestatem cedat chirurgus, vomicam nimis magnam, & a puris evacuqtione subitam mortem metuendam esse intelligens. Ejusmodi casus Fabricio Hildano ab obtigit, qui ad aegrum vocabatur, in quo cutis totius ferme lateris ab ilei osse ad costas veras, lineamque,