장음표시 사용
91쪽
eultro stri let ; in bronchiis spuma stalenta. Ρulchra si id. H manui a) observatio ad
amussi n ostendit, qua via hic morbus in mortem tendat. Dum aperitur cadaver J avenis Viginti LX annorum peripneumonia desim fili septimo in orbi die, pulmones conspicieban-- tur admodum distenti ,& ad tactum duri. Omnem corporis cavitatem replebant, diaphrasemati, costis, & dorsi vertebris tu utro luelatere adeo firmiter accreti, ut cultro dissiacillime separari potuerint. Exempli de thorace pulmones carnem compactam reserebant, eorumque vesiculi quasi earnea, crassa, rubicunda substantia erant in sarcta: & qnum discinderentur, pavea quantitas i choris putridi sanguinei effluxit. uinque libras pol de re aequabant pulmones lanci impositae, &aquae submergebantur. In aspera arteria spumosse & tenax materia reperta. In v8sis pulmonis, uti & corde, & auriculis, inventae fuerunt polyposta coneretiones, quae simul omnes eXcedebant pondere binas uncias,
92쪽
3. Sanguis tranare non potest per residiasin partein pulmonis. Hinc palleus pervenit ad cor sanistrum, ad portam , ad reliquum
corpus; hinc pulsus debiles, mollesque ingra Issima peripneumonia , atque lis de pulsu duro aut molli in peripneumonia sacile componi poterit. Hinc pulsus vacillans, inaequa.
4. Respiratio sano pulmone peragitur;
tunc autem inaequali er thorax attollitur. Hinc
cita & sceelerata inspiratio. Hinc respiratiolat, ii sa si naui tune adest, Orthopnoea dicta Veteribus medicis, qu8ndo aegri proprio in-1tinctu corpus in lecto erigunt, ut facilius inspirare possint. Eresto enim corporis sitnabdominalia viscera suo pondere deorsum ducunt diaphragma. sic ille pectoris dilatationem augent. Notavit lime Aretius ain monens, quo edere vo i laborantes ; adspirmium ducendum corpus rectum statuitur, ad id
enim hic situs apti simus est. Designat ergo erecta illa respiratio semper impedimentum in pulmone liberum sanguinis transitum tollens; atque inde patet ratio, quare Hippoexates b) dixerit. uod si in morbi vigore aegrotus Velit residere, hoc in Omnibus quidem acutis morbia malum es, pessimum vero est
93쪽
decrescunt, minime malum signum est, ii in lecto Teiidere velint aegri; tunc enim incres en tibiis viribus, se satis cente morbo, jugem de cubitum fastidiunt. Verum in morbi vigore semper molestam anxietatem, ob difficilem sanguinis per pulmonem transiitum significant. Inspiratio thilli prohibita. Exspiratio calidissima.
s) Aretaeus de causis S signis morborum I. I. e. I. b: Hippo e. in progn0sticis.
Symplomata repitis plura, scilicet ru. hos & livor faeiei, oculorum, stupor; sapor. a popleXia; summa anxietas, &mors. Ob impeditum sanguinis eX capite reditum.
Faust tim in line morbo eventum his tantum circumstantiis eX spectare licet: I Si inflaminatio unius tantum lateris sit, Ρulmone enim utroquΘ valide inflammato sanguini per pulmones tranaturo omnis via intercipitur ; aegrique eκ magnitudine inflammationis pereunt, Icio
94쪽
Imo unius, at totius pulmonis inflam-mptio, vix sanatur. Multum itaque ad formandam prognostin interest nos einflammationis magnitudinem, an uterque pulmo, an unus tantum , isque totus , Vel aliqua ejus pars, & quaenam illius plaga inflammatione laboret, quae omnia ex gravitatis sensu, sympto ma-
race inaequaliter, & uno thoracis latere prae altero citius elevsto, dijudicari debent; ubi enim ulterior thoracis elevatio impeditur, ibi inflammatio sigitur; thorace unius lateris ferme imis moto magnam in alterutro pulmone inflammationem adesse recte conjicies; at utroque pulmone inflammato, uterque thorax immotus, ct respiratio abdominalis. Si unius lateris pulmo, atque ejus ea tantum portio inflammata sit. Non enim sanationem morbi sperabat MOLlius, si ultra duas tertias pulmonis parites inflammatas esse ex respiratione colligeret.
s. Si a causa mitiori morbus origis em duxerit. Si enim e. g. homo a perstigin
95쪽
rato corpore post validissinnm corporis exercitium peripneumonia corripitur, justiis metus est, ne niaxima in- . flammatio adsit.
Ut omnis morbus, ita etiam peripneumonicus in sanitatem, morbos alios, & mortem terminatur. in sanitatem autem peripneumenia finitur aut Mysi, cum phlogistica materies solis naturae viribus mobilis reddita sensim sine sensu sanis humoribus assimulata a corpore difflatur ; aut non penitus subacta manifestis evacuationibus criticis e corpore elimi
Prior exitus, etsi maX me optandus, rarior tamen contingit. Illa autem resolutio tunc potissimum sperari poterit, si in corpore laxo peripneumonia oriatur. II nc Hippocrates quod densa& exercitata corpora citius a pleuritieis & peripneumonicis morbis pereant, quam non exercitata; hine foeminarum peripneumoniae essent, ceteris paribus, leviores. Hunioribus bonis. Hinc ruincti
96쪽
sti eorum, potui non deditorum, ' ruri, perippeum Oniae leviores. In urbe gravior Apertinacior morbus ; item si peria varia lin- moribus in ista , actiores, scabies, herpes,miasma syphi liticum &c. Item si inbercula pulmonum, serOphulae, arthriticum vitium adsit. Crisis. Alter modus, quo morbus in sanitatem terminatur, est, quando materies morbi per vim febris subacta quidem , ct mobilis reddita est. nondum tamen simul sic mutata, ut absque ima redimento aequabilis circulationis cum humoribus sanis per vasa suere possit, neque etiam adeo dissoluta, ut insensibilis perspirati specie expelli queat de corpore. Requiritur ergo ad sanitatis restitutionem, ut sensii bili qua- dum eupcuatione eXeat. Idem in peris neu monite felici in sanitatem exitu contingit Ionge frequentius ille morbus hoc modo tollitur, quam benigna resolutione. Videndum ergo est ex fidelissimis, veterum imprimis medicorum , Observatis, per quas vias natura moliatur materiae morbosae exitum in hoe morbo.
97쪽
Sputa eritica Si itaque praegressis coctionis signis, atque diebus, quos antiquitas eriticos digit, materia per sputa ejicitur, ea critica esseco dei es, si sequentibus dotibus insignita sint. Sputum cito compareat, id est, inflammatione nondum in suppurationem Vergente. Sit liberum, facile & absque multa molestia per tussim educatur, cum valida & sicca tus sis pulmonem inflammatum irritet pessime, simulque designet, nec praesto esse materiem per sputa, & pulmonem in vasis sanguineis inflammatum & tumentem aretire & comprimere bronchia. Unde Hippocrates a): Durum vero in omnibus doloribus, qui circa puLmonem V latera sunt , celeriter ac facile exis ui oportet. Si enim multo post doloris ini. tium exspuatur avum , aut fulvum , aut quod multam ius m excitet, deterius es: Et paulo
post habet sequentia b): Sputum verol avum
mixtum cum pauca sanguine in per neumonicis , in initio mor i excretum salutare est , revalde confert; vero jeptimo die , vel etiam Ierius procedat, securitatiS minus es.
98쪽
aethcopiosum autem debet esse, ut omnis morbi materies evacuetur integre, aliter enim irritum naturae conamen indicat, quod in om- 'nibus vacuationibus materiae morbo in pro malo omine habetur.
Sputum sit, nempe subflavum , subinde silamentis sanguineis permistum, mueo, quod in coryga cocta e naribus dueimus, non absimile. Hinc Cessus a): Neque inter initia ter reri convenit, δε protinus sputum mistum est rufo quodam sanguine, dummodo statim sedetur. Crassities autem sputi, & color flavus
inceptam jam coctionem materiae morbos se indicant. Disserunt autum cacta haec sputa, aut puriformia a purulentis : Illa enim sine solutione continui ; hinc autem non nisi cum solutione continui oriuntur.
Talia autem supta, cum & satis crassa sint, neque tamen nimia viscositate firmiter adhaereant, facile semper educuntur, tenuia autem& ichorosa sputa longe dissicilius. Qui catarrho pulmonum laborant omnes hoc eXpe. riuntur: in initio enim morbi sputa tenuia non nisi molestissime educuntur; postea vero eadem erassiora facta facillime prodeunt. OP
99쪽
Optima autem bonorum sputonim nota ex morbi emendatione colligitur. Si enim& gravitatis tensus, & inspirationis impedi. Deutum , & febris ipsa mox a s putis minuantur, puli usque magis fiunt evoluti, pulmonum integritas reditura est. Μ oc res : ab omnia sputa mala sunt, quae dolorem ni orti uni) non levant. Videtur enim sic indi care voluiise , sputorum eo lorem Varium . si illi tuduiem i c. multum quidem ad progno-ssim facere; interiuriam En syniplomatum morisbique levamen sputorum eXeretionem sequens, omnium certassimillia si gnum dare, licet etiami puta a modo laudatis conditionibus recederent. Meminit Dan Sisisten se aliquoties vidi ite in ipso hujus morbi initio sputa mucosa, tenacia, sanguine aequabiliter per totam substantiam tineas, insigne levaven attulisse non tantum, sed & brevi sanationem Reu tum futile.
Explicatis iis notis, quae sputorum salu-- britatem significant, facile illa sputa cognoscuntur, quae infausti eventus metum nobis injiciunt. Malae not: e itaque sputa sunt , quae
100쪽
screatio tenuis, flava, croco quasi tincta, aliud
febrium peripneumonicarum malum est symptoma, cum Vel lentorem pulmonum inflam mutorium visceri tenaciter inhaerere, Vel totam sanguinis massam a dissolutione proxime ab eise significet. Omnis vero multo pejoris, Mit Haxfamus ab , hoc tenui , est livida ista,' glutino. sa, & saniel similis, frequenter rubri vini sedibus , qualis, interdum nigrior, & interdum valde foetens exscreatio; haec enim vela pulmonum flatu gangraenoso, vel sanguinis crasis per majorem 8erimoniam destrLctione pendet, qui casus saepe in hominibus scor buto graviter affectis obvenit: cujus rei plura haud ita pridem inter nautas post longos cur 'sus e X ploratorios & expeditiones in India occidentali Occurebant eXempla.
Cum videant medici, peri pneumoniam sputo sen ans cithar sit solvi, hanc voluerunt peculiaribus expectorantibus diciis,
Sunt autem expectorantia, quae humores aliquantum incitant, movent, movendo atte. nustac s