Homeri Odyssea Latinis versibus expressa a Bernardo Zamagna Ragusino

발행: 1777년

분량: 493페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

401쪽

Corripuit socios, saxoque illisa voravit Membra ferox. tantum quisti perferre dolorem Impavidus, donec te limine mortis ab ipso

Eripuit, virtusque viam molita per artem est. His dictis animum increpitat, nec cedere victus 3 o Ille negat. curis ipse autem ingentibus actus Aestuat, ac stratis hac illac volvitur heros Sollicitus. flammis ceu quando viscera torret Pinguiaque & multo turgentia sanguine pubes, In partesque omnes Vertat, celeratque Iaborem ocius impleri cupiens: sic Vertitur heros, Et volucrem nunc huc mentem nunc dividit illuc Secum agitans, quanam saevis congressus Achivis Arte queat multos unus demittere luto pTalia volventi delapsa ex aethere Pallas 4o Venit semineos habitus induta, supraque Adstitit, ac tali compellans voce loquuta est. o duris homines vincis qui casibus omneS, Cur vigilas λ jam parta domus tibi, partaque conj ,

Gnatus & ipse tibi partus, quem vellet habere Quisque sibi. sic fata dea est; atque ille vicissim

Pauca resert: haec, diva, quidem non Vana presaris; Cura sed illa gravis residens praecordia torquet, Solus ego juvenes tot contra insurgere fortes Qui valeam Θ semper conserti haec limina servant. sold quoque praeterea reputo, si perdere turbam Avxilioque Jovis detur mihi, diva, tuoque,

Quo fugiam ρ casus omnes juvat ante videre Scilicet, atque animo varias eXpendere sortes. Dixerat; huic autem virgo sic caesin rcddit: Improbe, nonne alii fidunt mortalibus armis,

Ac sociis, quibus est haud par sollertia menti Me

402쪽

Me diva duce tu, per tanta pericula vectum Per varias pelagi inhdias quae numine nostro Incolumem duxi, metues Θ haec accipe porro 6o Dicta prius, penitusque alta sub mente reconde. Quinquaginta etiam si densis obvia telis

Agmina consistant contra, mortemque minentur,

Nil mecum tibi triste foret; quin omnia vastans Lanigerosque greges armentaque victor haberes. Nunc somni cape dona: est durum in nocte tueri Pervigilem tota; mox aspera fata subibis.

Haec ait, & feta placidam per membra quietem Irrigat, inque altum sese dea tollit Olympum

Nubiferos superans per opaca flentia tractus. 7o Ast ubi dissetvit curas huic fusa per artus Blanda quies; contra depulso excita sopore Penelope in thalamo maerens assedit, & ambas Sparsa genas fletu sic est assata Dianam. Diva, Jovis proles, magnum Latonia numen, o utinam perdas transfixo pectore telis Hanc animam nunc ipsa tuis; vel turbine nimbus Praecipiti involvat, nigrumque per aera vectam oceani rcfluo jaciens me in gurgite mergat Ceu quando immeritas saevae abripuere procellae 8 o Pandaridas. ollis divum vis dura parentes Abstulerat, solaque orbas in sede relictas Lacte Venus miserata & melle & noctare bacchi Pascebat. Juno formae praestantis honorem, Consiliique decus teneris amarat: at alti Corporis ingentos Latonia secerat artus, Addideratque suas operum Tritonia laudes. Vix autem Cytherea poli sublimis ad arces Cesserat optatos nymphis latura hymenaeos

403쪽

Abs Iove fulmineo; genitor quippe omnia norit 9o

Fortunasque hominum laetas, & tristia facta; Quum subito harpyiae miseras rapuere puellas Horrificae, Eumenidumque jugo pressere superbo. Sic ol me superi tollant; vel compta capillos Transadigat cupidam Dyctinna, ut per loca nigro

Senta metu visura abeam sub Tartara Ulyssem, Nec me deterior conjux laetetur adepta. Triste quidem, fateor; tamen est utcumque ferendum Nempe malum, cui luce urit praecordia luctus, Dein placidus sub nocte venit sopor, ille malorum, Ioci Laetitiaeque serens jucunda oblivia menti; At me etiam terrent ipsi per somnia manes. Namque mihi talis per noctem accumbere visus In thalamo nuper, qualis, quum Pergama primum Classe cita peteret, iuerat meus ille vir ipse Infelix: laetum tentabant dulcia pectus Gaudia; rem veram, non somnia Vana putabam. Vix ea Penelope; roseoque inceperat ortu Aurea procedens Tithoni effulgere conjux; Nec latuere Ithacum gemitus & verba loquentis: IIo Haesit, & occultae ceu jam bene conscia fraudis Ipsa seret, trepido visa est succedere coram, Atque adstare caput supra, Vocemque ciere. Prosilit, ac laenam villosaque tegmina surgens

In solio ponit, celsisque e sedibus effert

Exuvias tauri; tum supplex voce precatur Caelicolum regem tollens ad sidera palmas. Juppiter o genitor, vestro si numine vectum Per terramque fretumque hanc me voluistis adire Iam patriam, postquam tam longa exercuit ira; Iaci Nunc ol nunc aliquis vigil in penetralibus omen, Det

404쪽

Det precor, atque ipse veniat mihi ab aethere signum. Talibus orabat dictis; & rector olympi

Audiit Orantem, tonuitque in nocte corusca Desuper e nebulis, signum pater aethere ab alto ostentans: visu subito laetatur Ulysses. Nec minus & vocem mulier captiva repente Sustulit inclamans penetrali in sede, ubi stabant Marmoreae moles tundendis Dugibus aptae, Quas famulae urgebant bissienae, stangere semper I 3 o Et cererem justae, haccas & pinguis olivi. Jamque aliae pensis defunctae corpora somno Festa dabant; sociis tantum haec ex omnibus una Aegra magis, necdum cessans, revolubile saxum Continuit, laetumque omen sic edidit Ore. o regis aeterno qui res hominumque deumque

Imperio, insenuit cur tanto murmure caelum

Stelliserum sine nube 3 aliquem felicia certe Signa petunt: jam jam, quod posco munus & ipsa,

Da pater. extremum heic epulis operata juventus I 4o Assideat, longo exercens quae membra labore Perdidit, ac vires mihi fracto in corpore solvit Dona laboranti Cereris: lux ultima visat Ista procos Iaetis celebrantes munera mensS. Tantum effata: heros tali simul omine gaudet, Terrificoque Jovis senitu simul; ac serus ultro Sontibus exitium jam certo in corde minatur. Interea complet famulantum turba penateS, Sopitumque socis serventibus excitat ignem. Surgit & ipse toro sulgentem indutus amictum Iso Telemachus, laterique ardentem accommodat ensem, Et sermosa pedum circumdat vincula plantis: Tum capiens serro praefixum robur acuto Li-

405쪽

Limen adit, soribusque adstans ita fatur ab altis. Dic age, cara mihi nutrix, quem dignus honorem Nactus habet; thalamone hospes, dapibusque potitus, An jacuit neglectus humi λ non inscia rem Saepe alios genitrix meritis & laude minores Nostra viros large coluit; cur immemor unum Scilicet hunc solito meritum sine honore reliquit 8 I6o Dixerat, atque olli prudens ita pauca vicissim Euryclaea resert: ne vero, O gnate, parentem Incusa: quantum libuit, se munere hacchi Proluit heic longum residens nocturnus ad ignem; Exstinctaque siti nihil ultra saepe rogatus Poscere se dixit. jamque ut nox prona quietis Dona tulit, jussique toros, intextaque poni Strata parens, que is ipse altus recubaret; at ille Heu nimium maerens molli requiescere lecto Abnuit; & cruda nudati in pelle juvenci, Ι ΤΟ Caesarumque Ovium male tectus vellere ad ipsum Vestibulum accubuit; nos laenam injecimus ultro. Haec ubi; Telemachus crispans hastile coruscum Limine procedit; gemini quem pone sequuti Nota canes fido servant vestigia gressia. Ille abit in coetu sorres visurus Achivos; At Pisenoridae creta opis sanguine claro

Continuo hortatur famulas. mora tarda secessat, o sociae; sordes tectorum everrite, & undam Spargite, purpureasque toris insternite vestes, I 8o Atque aulaea. undis properet pars tergere mensaS, Craterasque simul caelataque pocula lustret: Pars adeat sentem celerans, atque ocius adst.

Haud aberunt longum; quin primo ad limina stabunt Mane proci, festae celebrent ut gaudia lucis,

Sacra

406쪽

LIBER VICESIMUS. 36i

Sacra redit laetis quae civibus orbe peracto. Dixerat, & justae properant mandata puellae: Bis denae sontem petiere, aliaeque frequentes Rite suos obeunt passim per tecta labores. Haec inter venere proci, subitoque per artem I9o Institerunt valida dissindere ligna bipenni.

Nec minus & reduces aderant de fonte ministrae, Atque una Eumaeus magnorum horrentia ducens Corpora terna suum. quos intra septa relinquens

His Ithacum senior dictis compellat amicis: Mollius aspiciunt tene o, mala pestis, Achivi, Turpibus an probris velut ante incessere pergunt λTalia quaerenti suspirans reddidit heros: Supplicia ol divis utinam pro talibus ausis Expendant sontes, aliena in sede nefandum et oci Dedecus aggressi; jam jam est pudor Omnis abactus. Alterni haec memorant dum voce, Melanthius ollis Adstitit ille malus custos ex agmine toto Munus agens pubi lectas de more capellas; Pastoresque ibant gemini simul. ipse ubi circum Atria curva gregem vinclis religavit Olentem, His ultro regem dictis incusat acerbis: Pergis adhuc gravis esse, avidus nec poscere cessas Quemque virum , necdum tete his penetralibus effers Haud prius absistes, credo, quam saucius hasce et I o Experiere manus; tanta est injuria, demens, Qua furis heic, alii ceu nusquam epulentur Achivi. Dixerat: ille nihil contra, sed turbidus ira

Quassat utrinque caput, graviterque in corde minatur.

Tertius ecce alia se parte Philetius infert, Caprigenumque pecus, sterilemque a litore vaccam Ducit: seum soliti pelago transmittere, quotquot

407쪽

Huc veniunt, curva nautae advexere carina).

Isque ubi porticibus longis armenta revinxit, Sic prior Eumaeo: dic o, quis sedibus hospes aeto Hic novus in nostris p qua se de gente profectus, Qua patria, & clara qua sese ab origine jactat

Infelixi praesert regalem corpore sermam; At superi dura curarum turbine mergunt Magnanimos etiam reges, quos casibus actos, Errantesque diu cogunt serre aspera fata. Haec ait, & subito dextram complexus inhaesit, Compellansque senem: salve o pater optime, dixit, Dique tibi meliora serant, licet horrida luctu Te nunc exagitans multo fortuna fatiget. 13o Juppiter, heu divum quis te crudelior alter, Nil homines miserere, tuum genus: ut semel oras Hauserunt vitae, gravibus tabescere curis Sponte sinis. gelidus mihi dura per ossa cucurrit Sudor, ut hunc miserum vidi; lacrimaeque volutae, Dum memorem domini pietas, dum strinxit imago. Ille etiam pariter, caeli si vescitur aura, Phoebeamque haurit lucem, male tectus, & exsul Scilicet a patria, saevis procul errat in oris. Sin periit fato, nigrumque abreptus in Orcum est, et o Heu mihi quid misero restat λ me laeta per agros Ille Cephallenum teneris armenta sub annis Pascere, me validos voluit submittere tauros. Nec labor ingratus cessit: stabula alta juvencis Innumeris iam plena sonant, laeturaque votis Haud usquam melius domini respondet avari. Nunc alii ducique boves mensisque parari Dona jubent, patria gnatum nec sede relictum, Ultoresque deos metuunt: quippe omnia certant DL

408쪽

LIBER VICESIMUS. 3is 3

Diripere, atque opibus sine rege impune potiri. aso At mihi curarum vario mens fluctuat aestu Multa volutanti mecum: discedere longe Scilicet, atque alias armenta abducere in Oras

Indignum est, salvo juveni dum vita supersit. Durius heic etiam, nequidquam aliena sedentem Ad stabula infandos longum perserre dolores. Atque equidem regem, hinc jampridem elapsus, adissem Ipse alium neque enim scelerum vis tanta serenda); Ni tenuisset amor miseri; ni certa subisset

Spes animum, reducem vastata in sede videndi, a6o Caedentemque armis pubem, crimenque piantem. Cui referens heros: non te rationis egentem, Quisquis es, aut animi arguerim; sat pectoris acre Consilium admirans video: quare accipe contra, Quae tibi nunc caeli testatus numina dicam.

Audiat haec superum genitor, sociique penateS, Atque arae, mensaeque Ithaci, quas nuper adivi; Te coram huc veniet proles Laertia Ulysses, Aspiciesque illum, seret id si corde voluntas,

Sternentemque procos, multaque in caede cruentum. 27o

Tantum effatus; at ille: ol jam Saturnius, inquit, Adnuat, ac nutu firmet tua dicta potenti; Quid mea vis animi possit, quid dextera, nosces. Haec eadem Eumaeus, divos per vota precatus, Orabat, cupiens quam primum visere regem.

Atque illi inter se congressi talia dictis Dum jactant, juvenes fatum crudele struebant

Telemacho; utque Jovis venit laeva ales ab aethra Altivolans, trepidamque tenens sub nube columbam, His tunc Amphinomus, cunctis mirantibus, infit. 28 oo socii, haud dabitur votis & caede potiri

409쪽

crata: praestat nunc tandem dulata mensae Dona sequi. vic fatus erat, quum laeta juventus Paruit, ac celeri subiit penetralia gressu. omnes jamque toros atque alta sedilia circum Purpureas ponunt chlamydes, mactantque bidentes, Et pingues do mole capras, feriuntque rudentum Colla suum, ingentique addunt his corpore taurum. Viscera divisi torrent fumantia, & implent Crateras baccho: tum pocula laera ministrans ago Circum obit Eumaeus, cereremque Philetius ultro Dat calatho e pulcro, vinumque Melanthius haurit. Incumbunt epulis alacres; nec secius ipsum,

Versans gite dolos, Ithacum considere jussit Telemachus celso bene structae in limine sedis, Vilis tibi spreto stat sella & mensa parata.

Mox etiam dedit exta viro, laticemque lyaeum Miscuit aurato in cyatho sic voce loquutus: Eja age nil metuas; fruere una heic munere bacchi: Ipse manus rapidas arcebo, & foeda minantum 3 oo Dicta procum: non haec certe sunt atria vulgi Publica, verum Ithaci multo mihi parta labore. Ergo omnes cohibete manus, & jurgia linguae, Ne qua fuat magno nobis discordia motu . Haec ille: infremuit pubes, labrumque momordit Admirans pariterque animum vocemque loquentis; Ac subito Antinous sic interfatus amicos: Dura licet sint dicta, tamen ferte omnia sortes

o socii; nimis ille minaci pectore fatur. Monstra Jovis vetuere; aliter jam magna sonantem 3I .

Sedibus in tacitis mersisset funere rirca. Digerat Antinous; nec talibus ille movetur.

Et jam praecone3 talemnia sacra per urbem

Ibant

410쪽

LIBER VICESIMUS. 36s

Ibant dueentes, populumque ad festa ciebant Munera; conveniunt Phoebi jaculantis opacum In nemus, & molli sternunt se in gramine cives.

Postquam autem pubes tollas detraxerat armos, Partibus aequatis gaudens convivia curat,

Indulgetque epulis. nec non sua dona ministri Aequa serunt regi pariter, ceu jusserat ante 3 aci Telemachus magno proles dilecta parenti. At non passa diu est juvenes Tritonia Bedis Parcere flagitiis, major quo luctus in imo

Corde furens Ithaci saevas accenderet iras. Forte aderat mediis, scelus Omne audere paratus,

s Ctesippum dixere, Samos patria alta superbum Ediderat) Detus qui gaza opibusque paternis

Penelopen alios inter poscebat amantes; Atque is tunc fari socium sic coepit ad agmen. Accipite haec animis comites, generosa iuventuS, 3 ue a Quae dicam: ut meruit, jampridem sorte potitus Aequali est senior; neque enim fas spernere quemquam, Telemachi ad sedes quicumque adcesserit hospes. Hoc super ipse dabo, nostrum testatus amorem Scilicet; ille autem pro magno munere contra, Cui libitum toto famulantum ex agmine, donet. Sic fatus validis intorsi viribus actum Corripiens de lance pedem bovis. Ocius heros Submisitque caput pronus, torvus Ue repente Sardoum in morem risit: super evolat alte 34o Missile, & adverso vires in parjete stangit. Tum vero alloquitur Ctesippum, atque increpat ultro Telemachus: salvum te sors inopina tuetur;

Haud seriisse datum, avertit sese hospes ab ictu. Namque aliter ferro medium per pectus adacto

SEARCH

MENU NAVIGATION