장음표시 사용
191쪽
creditorem ex alia lucrativa per rit, an tollatur obligatur 3. uuaenam dicatur causa lucratiua ' . . meruenire quid denoret ' eor. uuatenus locum habeat Regula Iuris , qua
dicitur, quod duae cauia lucrat is eandem rem, ct eundi currere non posc. Explicatur l. plane de ιega .I
. uuis dicatur idem homo 'r. Explieatur Lex promi one.de O. in. ρ. 6 itis diminutione an tollatur obligatur
raperator Iustinian. in Institi quibus modis tollitur obliga diligeter exponit modos,ubsobligationes extinguantur. Et sane obligationes multis modis liniuntur. Vt solatione eius, quod debetur,tollitur obligatio. Tollitur ite obligatio accepti atione vel sit inplici , vel ea a sit inueto modo novandi perAquilianastipulationem. Sic nouatione tollitur obligatio, nec non & delegatione.Sed de his& similibus modis ab Imperat. nostro in Institui. traditis , nihil hic dicemus: Sed
192쪽
Ostro. de Oblig. ct Actioη. proponuntur. primum tollitur obligatio si res ex causa a lucrativa debita,ex lucrativa aliqua causa ad creditorem peruenerit. Omnes enim, inquit ΙCtus Iulianus, debitores, . qui speciem ex causa lucrativa debent,
liberantur, chin ea species ex causa lucrativa ad creditores peruenisset. I omnes debitorci. hoc titulo nostro. Eadem regula
Proponitur ab Imperat. Iustin. D. Instit. iit de legatis, sed ali)s verbis,his nimirum, Duae causae lucrativae in eundem hominem, & in eandem rem concurrere non
possunt. Asires aliena stit de legat. Causa jucrativa, cuius Iulianus & Iustinianus memi herunt dicitur, ex qua rei domini- una nobis acquiritur gratis, sine ullo onere aut impendio nostro. Huiusmodi causa lucrativa est, hereditas, legatum, donatio, fideicommissum, stipulatio dinationis causa interposita, usucapio, proderelicto, pro donato, pro herede, pro legato. Causa non lucrativa est, ex qua res nobis acquiritur, cum onere vicissim dandi aliquid. Huiusmodi non lucrativa causa est enatio . Nam rem quam emi, non habeo gratis, & sine onere. Abest e
nim, mihi pretiri quod pro re emta dedi.
193쪽
Sic permutatio causa non lucrativa est: Si enim rem meam permutaui cum alia re non habeo rem gratis. Abest enim mihi res, qua pro re permutata dedi. Sic datio in solutu est causa non lucrativa. Quod enim mihi in solutum datur, non habeo gratis ex causa lucrativa. Abest namque mihi pecunia, quam praenumeraui,&propter quam alia res mihi in solutum data est. Denique datio dotis causa non est lucrativa causa. Res namque dotis causa mihi data, gratis apud me non est. Abest etenim mihi pecunia, quam quolib. die pro oneribus matrimonij sustinendis impendo. Si itaque rem, quam Iulianus speciem appellat, & Paulus corpus DG LThia Sela.de legat. 2.ex causa lucrativa mi
hi debeas, ut quia rem illam mihi dona sti, &species illa ex causa lucrativa ad me peruenerit, ut, quia res illa mihi lega ta est, tu liberatus es, qui pecies, quam debuisti mihi ex causa lucrativa ex alia
causa lucrativa ad hie peruenit. - debitoros. h.t.n.Et duae causae lucrati
us in eundem hominem & in eandem rem
concurrere non possunt. Si item rem meant, quam ex causa lucrativa stipulatus risum, postea nactus fuero ex alia causa lucra
194쪽
QvoMOD. OBLIGAT. EXTINGUANT. I slucrativa,ut quia mihi donata est evanescit stipulatio. Linterstipulantem. g si rem .
de I O. quia species, quam mihi des uisti
ex causa lucrativa, ex alia causa lucrat, ita ad me peruenerit. Et duae causae lucrautitiae in eundem hominem, & in eandem rena concurrere non 'ossunt. Sic si res liena mihi legata est , & dominus vivo testat0re eam mihi donauit , post momtem testatoris rem ex testamento petere non possumatatio est, quia heres testato-xis, qui debuit rem ex causa lucrativa, ex causa videlicet legati, liberatus est, ubi res debita ex causa lucrativa ad me peruenit. Necesse tamen est, ut species siueres, quae ex alia causa luerativa mea facta
est perse cte sit mea facta. si ita fuerit
mea facta, ut possit avelli, obligatio le- .gati non extinguitur. L non quocuns - in princi de legat. i. Nec enim perfecte vi-d tur meum esse, quod ex casu aufferri mihi potest. l. omnes obligatio. ID. de R. LHinc etiam Iulianus in d. l. omnes debitores.
h. t. n. utitur verbo PERVEN IENDI.
1Debitores, inquit, liberantur, cum species ex causa lucrativa debita, ex causa lucrativa ad creditores peruenerit. Pervcnire Plus est, quam venire. Peruenire
195쪽
dicitur, quod persecte ad creditores venit, ut avnrri ex casu aliquo non possit. ιυrbat ismilia. ins de HS.Pone ergo,re aliena mihi est legata pure, testamento primi: eadem res testamento secundi veri domini legata est Titio sub conditione. lHeres secundi pendente conditione eam rem mihi donauit, atque ita accepi rem ex causa lucrativa. Quaestionis est, an stimationem rei ex testamento primi p tere possim. Et quidem dicendum via debatur, me ex testamento primi aestia mationem petere non posse, quia rem ex causa hicrativa iam antδ habeo, ab her . . de secundi, qui eam mihi donauit, & si consequerer rem: siue aestimationem rei ' ex testamento primi , haberem quoquQ rem siue aestimationem ex alia cgus li cr tiua,.& duae cause lucrativae in eun dem hominem , & in eandem rem con-
currere non possunt. Verum hac ratione non obstante ex testamento primi rem si-
ue aestimatione ipsius petere possum: Licet enim heres seeundi rem Titio sub conditione legatam mihi donauit; tamen, res plene & persecte mea non est facta: Sed existente conditione, sub qua res fixit testamento sςcundi legata Titio,
196쪽
, QvoMono OELIGAT. EXTING. IFITitius rem ab herede secundi alienatam, mihique donatam vindicare potest: Heres enim rem sub conditione legatam frustra alienat,quia existente conditioneres legata, & ab herede alienata, a legatario vindicari potest. Gruo legato G. s. I.
deleg. . Donatio itaq; ab herede secundi mihi facta est admodu infirma, & finitur existente conditione legati, Conditione legati deficiente firma est, & rem habeo firmo iure.Quia igitur rcs mihi ab herede secundi donata perfecte mea non est, sed auelli mihi potest existente conditione, sub qua testamento secundi res fuit legata Titio: Ideoq; re mihi ablata,ex testamento primi re siue aestimatione rei pos
Sic pone,debes mihi rem e stipulatione
lucrativa, verus dominus rem illam legat Titio sub conditione. Pendente conii tione heres rem mihi donat,atq; ita rem habeo ex causa lucrativa. Verum res d nata perfecte mea non est Nam vindicare rem Titius a me potest existente conditione, sub qua ipsi res legata fuit. Saluam itaque habeo, re mihi evicta, actionem ex stipulatu, quia donationis caris non durauit.aelinon quocῶ modo.sci. de leg.
197쪽
Atque ita intelligimus hanc regulam,
Duae causae lucrativae in eundem hominem & in eandem rem concurrere non possunt, tunc procedere, quando quis rem ex chusa ratiua ita nactus estivires illa unquam ei aufferri non possit. Secus vero est, quando res, quam ex causa
lucrativa quis nactus est, rursus ei auςlli potest. Sic si propter rem,quam ex causa lucrativa habeo, mihi aliquid abest, ut si rem consecutus sum cum onere fide, commissi, vel cum onere dandi aliquid,
conditionis implendae causa, id quod mishi abest, petere possum. L, me. s. quod si
renide In diuersis quoque rebus duae causae lucrativae possunt concurrere. Diuersae res sunt, si in testamento v-nius mihi legeritur pars Stichi,& in test mento alterius itein pars Stichi. Hoc ca-: si ex utroque testamento est actio , quo niam eadem Stichi pars mihi non vide
rum.de a Nersae item res sunt, si mihi legatus sit stichus aut Pamphilus sub dis. iunctione, & ego Stichum acquisierQ ex causa lucraxiui tunc superest Pamphili petitio; quia alia res est Pamphilus, alia Stichus. l. huius G. s. si Titis Stichi . d.L
198쪽
gat.a.Ibi testatrix Titia Seio tesseram frumentariam comparari voluit, Seius viva testatrice tesseram frumentariam ex causa lucrativa habere coepit. Quaesitum fuit, an actio Seio competeret taleicommissi nomineὸ Paulus respondit,Seio pre- tium tesserae praestandum, quoniam tale fideicommissum magis in quantit te, quam in corpore con steret. Eadem igitur quantitas siue summabis praestari potest ex causa lucrativa. Quinimo eadem summa ex eodem testamento bis debe- . tur, si testator multiplicari summam v 'luit. Eadem species saepius legata in e dςm testamento,amplius quam semel p . ti non potest, sufficitque vel rem consequi, vel rei aestimationem. lpiane. g.I. de le- segat./.Sed aduersari ijs, quae diximus, vi-6. detur, quod ICtus in d. iliane. . r. de leg. r. docet, eandem rem duorum test mentis
mihi legari posse, eamque bis posse peti
ut ex altero testamento rem consequar, ex altero aestimationem. Ergo videturi dicendum, unam eandemq; rem ex duabus causis lucrativis me habere posse.
199쪽
Verum ad hanc difficultatem ita respon
dςndum est. Cum eadem res duorum testamentis mihi legata est, prius ex uno testamento pretium ipsius rei petere debeo, ex altero deinde testamento rem ipsam. Atq; ita necessario procedendum est, cum ex utroque testamento solidum ferre volo. Si prius ex uno testamentorem petiero, non possum postea ex altero testamento aestimationem petere, propter regulam saepius dicta, Duae causae lucrativae in eundem hominem, & iii . eande rem concurrere non possunt. Norta, quod Iustinianus Imperat. inquit, IN. EVNDEM HOMINEM. Idem homo hic non
sunt pater & filius, dominus & seruus. Reputantur quidem pater & filius,dominus & seruus pro una persona, & patris vox tanqualia situ est, & contra fi lij vox
tanquam patris. s. ei vero. Instit. de inutii, I
stipui Sic cum dominus stipulatur seruo, Perinde est, ac si seruus sibi stipulatus esset, & quod seruus sibi stipulatur, domino sto acquirit, quemadmodum latius, exposui in s. ei qui tuo iuri sub Est. Instit.de inuistipui. Sed hoc iure ciuili procedit. Secus est, si naturam inspiciamus. Natum
ri inspecta pater α filius, dominus M
200쪽
seruus non sunt idem homo, sed duo homines diuersi. Et naturam spectamus, cum de re filio vel seruo donata agitur. Itaque quod mihi ex testamento, idque ex causa lucrativa debes, quilibet alius
seruo meo donare potest, manente.a huc mihi ex testamento actione. isserum legatus. isti. g.i elegat.1. nec duae causae lucrativae hic cadunt in eundem hominem, sed in homines diuersos. Porro quemadmodum duae causae lucrativae in eui
dem hominem, & in eandem rem concurrere non possunt: Ita e contrario , lim crativa causa cum causa non lucrativa potest concurrere. I si is qui Stiani m. hoe
lituo nostro. Ibi Stichum mihi dari stipulatus sum, Stichus hoc casu debetur in
hi ex causa non lucrativa. Nam quod debetur ex stipulatione,ex cauSa non lucra-itiua debetur, nisi ex causa lucrativa,puta donationis rem stipulatus mero Gnter stipula,tem. g si rem. de Q. O. Ideoq; supra inter causas lucrativas retulimus stipulationem donationis causa interpositam.
Pone nunc ego qui Stic hu stipulatus sum, heres ex isto ei,cui ex testamento ide Sti chus debebatur, ua legatus ipsi Stichus Rit,atlita Stictis mihi debetur ex legat