장음표시 사용
181쪽
I36 CAPvT TERYI v MErgo pendente quoque conditione, stipulator creditor est, & heres agit existente conditione, quamuis stipulator
sitierit mortuus, antequam conditio eueniret. s.chm quis aliqua conditione, o stit. de inutii stipui.Legatum autem vires accipit ex futuro conditionis euentu,hoc est, in legato spectatur tempus, quo conditio existit, & ob id existente conditione, legatum perinde habetur, ac si tunc primum pure relictum esset, &propterea legatarius conditionalis ante existentem conditionem creditor non est. Heres etiam legatarit; existente post mortem legatarij conditione, legatum petere non Potest. d. l. ita. s. sin autem aliquid. C. de caducis tost. Idcirco vero in stipulatione conditionali tempus contractus & con , a in legato conditionali tempus existetis conditionis inspicimus, quod contrahentes siue pure siue sub conditione id agimus, ut non tantum nobis, sed etiam heredibus nostris consulamus.I. Ii pactum. in . de probat. At sub conditione habito contractu, id non assequimur morientes, conditione adhuc pendente, nisi stat uamus eius contractus vires statim ab ini xio existere,etiamsi nondum venerit conditio.
182쪽
Qvo MODO OBIIGATIO N. FIANΥ. 137 ditio. At qui legat, legatarium duntaxat, non etiam herede eius spectat,&ideo in legatis tempus quo conditio existit, imspicimus, & si ς' tempore legatarius i vitiis non est, legatum extinguitur.Cutis. iis isii lii m. de Q. O. ex quo id retuli in Im tutis.de Q. O .in s. omnis stipulatio. Et que- admodum stipulator co ditionalis permdente conditione creditor est, & heres
ipsius agit, si stipulator prius quam conditio existit, moriatur. Ita quoque pro- mis r conditionalis debitor est ex nati cra relativorum. l. m. C. de indi EU Cidui tale toll. Et si moriatur pendente condi-
tione, herede suum obligatum relinquit,ac heres conueniri potet .siquis,si Titim
consulfflus erit. 17.de verborum obligat.d. - '
cum quis sub conditione. In liri de inutil. Illuti de Q. O. Et haec deprima parte. l. is cuiβb conditione.h.t.n. In secunda parte ICtus do- cet, qui sint creditores. creditores inquit, esse eos, qui aliquam actionem vel Aciuilem, vel honorariam, vel in factunt ciuilem. d.l.is cuisub condit.h.t. n. qualis est actio, quam filijsam. exercere solent, Liu Dctum. h. t.n. habent. Ita tamen, Vt CXceptione perpetua submoueri non possint. ά .is cum cond. . . h. .n. in e X cep tione
183쪽
tores. Sic ICtus in l. Io. de V. S. etiam do cet, creditores esse , quibus debetur ex quacunq; actione sine ulla exceptionis perpetuae remotione. Et rursus in I.cmi inr.is. de M. S. inquit ICtus. Creditor est, l qui exceptione perpetua submoueri non Potest. Sic etiam debitores sunt, qui cola-
uenti exceptione se tueri non positulat. Qui possunt se tueri exceptione, non sunt debitores. Sic obligatum accipimus, qui exceptione se tueri non potest. Qui exceptione se tueri potest,non dicitur esse ob-- ligatus. l. vel obligatis E. de liberali causa. Ibi quidam extraneum scripsit heredem silio emancipato, Sc in testamento Praeterito: Creditor hereditarius egit cum herede in testamento scripto, sibi dari o- Portere: Heres habet exceptionem: Ac sis non ea causa tabulae testamenti sint, ut contra eas emancipato bonorum posse Di sio dari possit. Et hac exceptione creditor hereditarius summotus est. HereS i itaque in testamento scriptus, quamdiu bonorupossessio contra tabulas fillio dari n. potest,quodammodo obitor non est, ut IC.loquitur in d.L qui cum herede agit. in . h.Lπ. Verum filio emancipato omittente
184쪽
Qvo MODO OBLIGATIO N. FRANT. H bonorum possessione t,quia intri annui eam sibi dari non peti largio tempuS..desucsesso edidis,creditori hereditario ad suersiis herede scriptum actio restituitur, quemadmodu Iuliansi docet.m d. he
quia iam amplius exceptione non habctheres scriptus,aduersus creditore hereditarium. In utraq;lege notanda sunt hac verba, Ac si non in ea causa &c His verbis, ac si non, Item si non,At si non,nisi, similibus, exceptiones concipi solebant,
quemadmodum in test. de replicat. I it. latius monui.Sequitur in d. obligatio3uk.t. n. causta
tertia, quae obligationibus a dijci solet, modus scilicet. Hoc nomen, io Dus,varie Sῖ accipitur in libris nostris. Interdum significat mensuram & spatium agri ut in iit si mensor fis m mo a dixerit. Nonnuimquam modus significat legem & qualitatem praScriptam, l. o. des uitutibus,
cum dicitur, lodum adijci seruitutibus, quando definitur, quo genere vehiculi agatur,vel non agatur, ut equo diuaxat voliatur,vel ut certia pod' vehatur,vel grex illic traducatur.Donationes cita sub modo confici dicunturit.t.C.de donat. qsubmo
Eo via cori consis. de legata modo differri.
185쪽
L .autem. . de legat. L. Modus per particulam ut effertur , exprimitur , concipi tur, sicuti conditio per Si, Ut dono tibi ut me alas, modus est, non conditio. Hic longe aliter modum accipimuS.Nam mo-
lus est alternatio rerum in stipulatione deductarum, ut, cum stipulor decem,aut hominem mihi dari. Hic utrumque dece& hominem petere non possum, quod si faciam, in poenam plus petentium incido, Vt Iustin. docer in Asi quis agens. Instit dς action. Vtrumque quidem ad obligationem ponitur, sed non ad solutionem. L sduo rei Vulandi, in si de Vo. Et reus ele-
ctionem habet, utrum decem, vel horninem dare velit, plerumg. s. n. de re domitum, hoc est, promissor eligit. g. qu agenσ, vesic. huic autem. sit. de Aelion. Pro
misi r potest soluere vel deccm vel hominem. l.2.I. Scaevola. de eo, quod certo loco.
Et decem solutis, aut homine soluto totat obligatio perimitur. d. l. Obllationum fere. s.modiu. h. t. n. Alterum peti non potest, quamdiu utrumq; estia obligat. g. mo m. h.t.n. Eligere promissor potest, quamdiu utrumque est, ubi alterutrum esse desiit, extinguitur electio. d. l. a. s. Scaevola. de eo sod certo loco. Postrenu obligationum causa
186쪽
QvoMODO OBLIGATIO N. FIAN4 . I rcausa hic proposita est, accessio, quae ni hil aliud est, quam alternatio persona- lrum aut rerum. Vt si ita stipuler, Mihi 3 aut Titio dari, ccessio est personarum. Meae enim persona adijcitur Titius, 3ctu mihi obligatoris. s. plane solutio. Insit. de inutilo quiation. non Titio. Per liberam enim per nam obligatio alteri non quaeritur. Soluere tamen Titio etiam in ulto& prohibente potes. ι Vcro procuratori.s.' nult.de solutio. . .plane solutio. sit. de inutilib. stipui. nisi litem fuero tecum contes ratus.l deiussor obligari. g. i. de se iussor. Et, quod notandum est, Titius, qui solutionis gratia adijcitu semper posteriori loco ponitur, hoc modo, Mihi aut Titio dari, visu. propositum fit, & adie- fetus dicitur. Ls ita stipulat in sum. desoluti Rerum accessio est, cum mihi decem,aut Titio hominem stipulor. Hic alia res in
mea persona, alia in persona Titii designatur. I. vlt. cum mihi aut Titio . de Q. O. ,
Quaestionis est, an ipso iure libereris, si 33 hominem Titio soluerisΘ& dicendum est, te ipso iure non liberari, quia aliud solui sti, quam debuisti: Debuisti mihi decem, hominem non debuisti, homo non fuit in obligatione, sed in solutione. Cum sit ac S
187쪽
t et i CApvT TERTIvM cessio personae tantum, una τes est in ol ligatione,itemq; in solutione, Ideoq; ie dio solutione facta & promissor ipso Iure liberatur s. plane solutio. Instit de inutii Apul.non idem est,ctim sit accessio res d.l. est.s.cum mihi aut Titio. e. mo. Nanare ad- lecto soluta, quae in eius persona designa-eta est, promissor, qui soluit, ipso iure nondiberatur,per exceptionem tamen defendi potest. d. l. vlt. s. cum mihi aut ditio. de verbor. oblig. pacti scilicet conii orati, quod conuenerit inter stipulatorem & promis-
re 't liceret Titio hominem soluere, qui t men, ut dictum est, in obligatione non fuit, sed in solutione duntaxat. Sic cum ita stipitior, Si fundum non dederis, centum dare spondes, sola centum in stipulatione & obligatione sunt, in solutio ne est fundus, & promissor ipso Iure liberatur, soluta pecunia, solutiS centum. At soluto fundo promissor non liberadur ipso iure,sed per exceptionem pacti cor uenti, quia in exsolutione fundus fui
si quis pro eo. 6 mandati; Ibi pro eo spo- spondi, qui ita promisit, si Stichu non de dero,centsi dabo,& Stichii redemi vilius,
eumq; solui ne stipulatio centu minit-
188쪽
QvoMODO OBLIGATIO N. DAN Iq3teretur. Constat, inquit IC. me mandati agere posse Nam ibi quoq; centu in stipi latione siue obligatione fuerunt: Stichus fuit in exsolutione. Et dando Stichu debitorem liberaui non ipso I re, sed per exception pacti conuenti:Et ideo mandati aetion habeo aduersus eum pro quo spopondi ἀ.lsiquis pro eo mandati. Illud no-.tandu est, i ex hac stipulatione si fundunon dederis, centum dabis, tunc centri qui in obligatione sunt peti post ex si ii tentia Pegasi,cum suntl' dari posse desierit, q, accidit,si chasmate, vel terrae motu perierit. Nam stipulatione ita chncepta, Si Pamphilu non dederis, centum dabis, centum peti potiunt,ubi homo desijt dari posse, st ex seritentia P g si accidit m Ine mortuo. Ex ientcntia vero Sabini, centu confestim peti pollunt, postsi fundus aut Pamphil' dari potuit,nec tamendat est Sententia Sabini probauit Papi anianus in I. itastipui. e VO. Sed ad s.fi. d. l.
Oblig. fere h. t. n. transeamus. Pone, naue
fieri stipulatus sum,&si non feceris,centii dari. Huaeritur, 'trii sint duae stipulationes, Vna pura, altera conditionalis λ α ita dicendum est. Pura est stipulatio nauis, conditi*dalis pecuniae. Sic duae sunt
189쪽
r CAPvT TERTIvM stipulationes, cum stipulor Stichum m hi dari, & si Stichum non dederis, dari
centum l.i astipulatiu. de Q.O. Inde quaeritur,si promistor moram fecerit in facienda naue, an sit in arbitrio stipulatoris,ues Pecuniam petere ex posteriori stipulatione, vel petere ex priori stipulati rie, ut nauis fiat, quasi manente utraque obligatione, nec priori translata in posteriorem. Et ICtus in d. Iobligationum fere. g. fin. h. t. n. statuit, duas quidem ab initio stipulationes esse ante moram debitoris; Verum existente conditione posterioris, & promissore non faciente navim,priorem stipulationem quasi nouari, transferri siue transfundi in posteriore, Ita ut iam non ex priori stipulatione sti sulator agere possit, sed ex posteriori tantum. Pecunia itaque in petitione est, nauis in petit ne non est, est tamen in exsolutione, cum purgari possit mora usque ad litem contestatam. Ut insulam . de Q. O. Idem omnino proponitur in l. si penum, quando dies legat: cedat. damnatus es dare penum,& si non dedisses, decem. Hic duo sunt legata. Vnum lega tum penus purum est, alterum legatum,
decem, conditionale. Sed legatum Pu -
190쪽
QvoMODO OELIGATION. FIANT. Imruim transscrtur in legatu conditionale, si heres penum legatam dare noluit, &tunc pecunia debetur. d.lspenum. quando Au luatorum cedat. Nouatio enim non fit, inquit ICtus, μή. l. obligationum, in . hoc titulo nostro quasi nouationem fieri prioris stipulationis , quia mutatur debitum,&pro naue pecunia incipit debcri. Nouatione non mutatur debitum, sed causa debedi.Quasi nouatio sit, quia stipui tio nauis ex mora transfunditur in stipulationem pecuniae, quae transfusio par, ter iit nouatione, eiusdem tamen rci, non t hic,alterius Iacob. iaciis uias, Diatm.de VO.