De obligationibus et actionibus tractatus vtilissimus, coeptus à Iohanne Borcholten, ..

201쪽

& lucrativa causa. Si ex causa lucrativa Stichum petam, non consumo stipulationem. d.L is qui Stichum.h.t.n. hoc est, nihilominus Stichum possum petere ex stipulatione ex causa non lucrativa.Qui igiturre habet ex causa lucrativa eande potest consequi ex causa non lucrativa. Et contra, si ex stipulatu ex causa non lucrativa Stichum petiero, actionem ex testameto

saluam habeo , hoc est, Stichum possum consequi ex causa lucrativa, quia initio ita constiterunt hae duae obligationes, ut altera in iudicium deducta, altera nihilominus integra remaneret. d. l.siis qui Stirishum .in .h. t.n.Idem proponitur in L ex s. promi one. h. t.ου. Promissio dotis non est

lucrativa causa, sicuti supr. diximus,&qui dotem petit, quodammodo creditor intelligitur. Creditoris verbum hic strictissime sumitur, pro illo, qui mutuam pecuniam credidit, quemadmodum et iam scipitur in LI. g. is quos qui non debG

tum. v. b. t. n. vi in primo capite monui.

Ex qui dotem petit,creditor quodamna do intςlligitur, hoc est, non est absimilis illi, qui mutuam pecuniam dedit. Sicuti enim ille iure pecuniam repeti quam mutuam dedit; ita iure petit dotem pro-

202쪽

QvoMODO OBLIGAT. EXTING. Is missam, qui onera matrimonii infinita sustinet. Intelligitur etiam quodammodo enator, qui dotem petit. Sicuti enim emiator rem,quam emit,gratis non habet,sed pro ea pecuniam suam,sive pretium exponit, ita qui dotem petit, quodammodo emtor intelligitur, quia dotem gratis non habet,sed dotem accipit propter onera matrimonij.l sicut g.quod si in dotem . uuibus modis pignus, vel Hpoth. luitur. Expromissione itaque dotis non est causa lucrativa,sed quodammodo creditor aut emtor intelligitur,qui dotem petit d.l. ex

pro suom.hain Porro cum creditor pecuniae mutuae, vel emtor ex lucrativa causarem habere coepit, nihilominus integras actiones retinent. d. l. ex promi one. h.t.M.

Retinet igitur integram quoq; actionem, cui dos promissa est, si dotem ex causa aucrativa ab aliquo alio habere coeperit, atq; ita qui rem habet ex causa lucxatiua eandem rem habere quoq;potest ex causa non lucrativa: & e contrario qui rem habere coepit ex causa non lucrativa e dem non prohibetur ex lucrativa causa petere expromissione. f.b. t.n. Et haec de primo modo, quo tollitur obligatio, qui sub hoc titulo proponitur. Secundus modus,

203쪽

C Apur QVARTu M- modus,quo obligatio tollitur, extat o I. serum essedius. h.t. n. his verbis, seruus eis ctus, non idcirco, quod postea indulge tia principali libertatem consecutus est, redisse dicitur in obligationem credit rum. Ex hac lege intelligimus debitorem obligatione liberari, si capitis deminu- tionem passiis, & seruus fuerit factus. In seruum enim nulla obligatio,ex qua actio detur, cadit. l. in personam seruilem. de R. .

quemadmodum , latius exposivi c. as in ...tari

Actio igitur non est in seruum effectum, sed creditor actionem habet aduersus fiscum, in quem bona eius, qui seruus effectus est, pςruenerunt. l. a. C. de sententLpassis. l. . C. de ianis proseriptorum. Quod si seruus effectus principis beneficio liber talem rursus, consecu us fuerit , non redit in obligationem creditorum. d. l. serum esse Ius. h. t. n. hod est, non obligatur rursus creditoribus, quibus obligatus fuit, antequam in seruilem conditionem aedigeretur. Semel enim liberatus fuit acreditoribus, & semel actio, quam credi- tores in eum habuerunt, antequa seruus fieret,extincta est, postquam seruus effectus est. Extincta autem actio non restia

tuitur Qui rex s. aream. desolutismi si im

204쪽

mo Mono OBIIGAT.EXTINGUANT. I s. s. se jactum. de pactis. l si alienu erum. de noxal. action. nisi forte seruus effectus a. Principe etiam ad bona restitutus fuerit. L. C. sentent pasi. Non solum vero debitor maximam capitis diminutionem passus liberatur a creditoribus, verum e

ciam, qui mediam capitis diminutionem passus est, & ciuitatem amisit , non etiam libertatem, quod accidit debitori, cui M a &igni interdictum est, vel qui in I sulam deportatus est. In totum enim debitor mediam capitis deminutione passus liberatur a creditoribus, non secus ac si maximam capitis diminutionem passius esset. Uidebitori. defdelusi. Ibi ICtus Papinianus docet, quod debitori irrogata deportatione,non possit pro debitore fideiussor accipi, quia, inquit, tota obligatio, naturalis & ciuilis contra debit rem extincta est; & bona amittit, qui ciuitatem amittit.l. 7.in . de capite minutis, ita ut penitus, a creditoribus conueniri non possit. l. a. DO princ. de capite minutis.

Nec deportatus a principe ciuitati restitutus redit in priorem obligationem nisis mul α bonis,quae confiscata fuerunt,r stitutus fuerit. l. a. 2 3. de sentent. passi

Deniq;

205쪽

reo CAp.W.QUOMODO OELICAT &c. Denique debitor minima capitis diminum tione a creditoribus quoq; iure Ciuilii heratur;non enim a creditoribus conii nisi potest. Naturaliter tamen minimam capitis diminutionem passus creditor, hus obligatus ctanetia.s his qui capite -- nuuntur.de capite minutis. Maxima igitur di media capitis deminutio omnem obligationem ciuilem & naturalem tollunt. Minima ciuilem obligationem duntaxat, non simul etiam naturalem. Et tantum

de obsgationibus: deinceps det

actionibus agemus,

206쪽

DE ACTIONIBUS.

Ostrum ut obseruemus morern, Acti nes explicatori, decertis at iquot ca pi ti bus i ux ta m ethodi seriem dispositis agemus, & primo dicemus, unde dicatur actio, quid sit, & ex

quo Iure origmem habeat. II. de variis actionum diuisionibus secundum ordinem a Iustin. in hoc titulo nostro, praescriptum agemus III.finem actionum omnium demon strabimus. IV. Indicabimus,

quaenam actiones concurrere

207쪽

ralibus nobis sermo erit,& ita titulum sextum cum hoc titiconiungemus. Deus haec coepta nostra clementer

cundet.

Quid sit Actio, unde originem habe

at, item Vnde dicatur P

. . Summa, L .

i. octio unde dicatur ' a. Actionis verbum ansit aequi cum,ct quid

siqnisicet 'Directa Actio quaenam is, ct qua utilis'. i ae disium virum Actionis nomine veniat' o

s. sectionis verbo utrum sputationes P -; toriae comprehendantur' . o. Inter icta an Actionis verbo contineri

208쪽

Acrio, UNDE ORId HABEAT,&c. 163a p. sectiones mixtae an Actionis verbo generali veniant 's. Utrum exceptio Actionis nomine contineatur Zp. Explicatur l. verbum oportebit. f. de V.S. o. Explicatur l. i. s. de Exception. ii. Speciali Aelionis nomine quid dcnotetur'ia. Explicatur desinitio Actioni, Iustinia- nea' ν -

u. cuid debendi verbo signi eiur Zι . sectiones et originem habeant 'as. e ctiones an ex Iure diuino, quo ad ρr

ginem, dici po; int fissi Explicatur L a. s. deinde, j. de O line . Iuris, ti . cui Iuri formis Actionis adhibenaea lapis. uuaenam hodierna sit Actionum forma pCtio si Theophilo graeco Institutionii paraphrasti credimus in tit. de Actio. in princ. attestante Guillelmo Forne- Aetionis verbo. . de verbor ignis D ἀγριν τους ἁγνομονα:Cm τῆ διωμ ριον, hoc est, ab eo, quod improbos, perfidos vel sine lege viventes homines ad iudicium agamus & ducamus. Actionis verbum definiri certo non

209쪽

CApuae I. Qv I D S i τα. potest, cum aequivocum sit, & modo generaliter, modo specialiter in iure acci, piatur: Vt ergo definitio a nobis trada- tur, primo loco de significatione nona, nis tam generali quam speciali paucis di

camus. Generaliter ergo actionis nomine

tam actio in rem, quam in personam denotatur , id est, tam rei vindicatio, quam condictio. I. pecunia verbum altionis. f. de QS. Lactionis verboss.de O.2A.& tam dir 3 cta, quam utilis actio. Dirceia actio est, quae recto Iure ex praescripto legis competit: Vtili , quae negotio alicui ac ira modatur ex mente & sententia legis Mopraeiudicium quoque actionis verbo venit, teste ICto DG d. l. Adtionis verbo. f. de ' O.2 A. id est, causa siue quaestio status, quando quaeritur, utrum quis liber sit an seruus, in potestate aliena , an tui Iuris s. sitὸ Sic actionis verbo etiam stipulationes Praetoriae cautionales comprehenduntur , qualis est stipulatio iudicatum solui, rem ratam haberi, iudicio sisti, & damni insecti.d.I.actionis verbo. f.de O. A. l.non solum frem ratam haberia iambris. f. F.de compensat. 2LI.s.cautionalta C de prato-

ι ist putationibus. Interdicta quoque ctionis verbo generali continentur. d. L

210쪽

insuper Actiones generali Actionis nona, ne significantur. Mixtae actiones sunt 7 familiae herciscundar,communi diuidun- do, & finium regundorum. Inde vero dicuntur mixi & quia tam in rem, quam inpers anmunt, ut loquitur Imperat. in s. quadam.Instit. h. t. n. id est, quia his actionibus rem aliquam corporalem vindicamus, & simul contendimus aduersarium nobis obligatum esse ad dandum a- liquid vel faciendum. Inde quoq; mixtae dicuntur, quod in his actionibus uterque

stor est, uterque reus. d. l. actionu verbo.s mixta. U.de O.9 A. a.gan familia. f. am liae hercis. & singulae personae duplex ius - habent, agentis & eius cum quo agitur, ut loquitur ICtus in I. iudicium. f. iuniregund.de denique par causa est omnium, id est, omnes actores sunt & rei, teste . ICto AI.a.I. . s.communi diuid.l. in trib s. f. de iudici's. De exceptione quaeri hoc lo- 8co solet, utrum actionis nomine generali comprehendaturῖ & quidem Paulus IC.

tradit, Actionis verbo exceptioncm non contineri. l.verbum oportebit. f. de H.S. Unde non desunt ex Dd. nostris,qui concludat, M 3 exce-