De obligationibus et actionibus tractatus vtilissimus, coeptus à Iohanne Borcholten, ..

241쪽

in definitione Procuratoris mentionem feci, quod a ICto Vlpiano traditum est, ita demum praesenti aduersus absentem rescissoriam hanc actionem Publicianam dari, si absens domi Procuratorem non habuerit, quem praesens conuenire potuisset. Nam si domi fuerit Procurator vel amicus qui absentis defensionem suscipere paratus sit, aduersus absentem

hanc actionem non competere ait. Mi ai. s.3.2 3 .ra. Lyo. .ex quibus caUs maior re. Absenti tamen haec actio a praetore conceditur,siue domi Procuratorem habue- t, siue non .lsede . 36. s. vlt. f. cx quibauca is maior . Dixi ulterius in definitio

: . DERI r; prius ad corporales res pertinet, i quae proprie usucapi dicuntur.Li. t. t. s.

de re pioru posterius ad incorporale qualis est usust rudius; de hoc siquidem ab Imperatore lustin. manifeste traditum est, quod non utendo amittatur.F. initur. 30 de Ut r. lib. a. Dico REsCIss A VsVCAPI'NE Namque hoc petitur hac actione, oves

242쪽

i Da Divrsao N. ACTIONUM. I97 ut res restituatur, quae per usucapionem iii pletani alterius dominio subiecita est. Ex qaia hoc fieri non potest, firmo manente dominio per usucapionem alteri adiecto Lidquιὰ nos um. f. de R.LIdeo o-jus est usucapionis rescissione, ut subla ' ta domini; causa ipsum quoque dominiuper usucapionem alteri adiectum au ratur, & proinde habeatur, ac si adie- P ctum ei non fuisset: qua ex re ingens Dd.' nostrorum concertatio exorta est utrum alia actione opus sit,qua usucapio rescindatur ante, quam haec nostra Publiciana i

s rescistoria locum habeat; Et ita quidem

existimant Zasius L. d. . rursu ex diuerso. h.t.&ibidem Doneliusn.1 - .ctδ. per λιμ hom rarus. ai. f. de O. Er A. ct i qui proprio . 6. s. item quaeritur. f. e procurator: Sed contrarium sentientiu opinio verior est,eoque magis probanda, quod Imperator Iustin. ipse in Z g.rur, ex diuerso. stitui. -

RE, id est, ita petere, ut dicat possest rem usu non cepisse, & ob id suam remi esse. Qihod nihil aliud est, ac si Imperator diceret, hac actione rescissoria Pub

liciana hoc agitur, ut rescindatur usuca

pio, & res domino priori restituatur

243쪽

Vnde Cia iacius contrariam sententiam recte reiicit,ut erroneam,& Imperatoris verbis contrariam. lib.7. ob . c. it. 2DO ρο-

rarit. C. nis testam. Denique in de-3 i. finitione dixi INTRA TEMPUs LEGITI-MvM & ideo certum non addidi spacbum temporis, ut tam ad ius vetus, quam ad nouum haec definitio reserri possit.' i Iure enim antiquo, etiam tempore con

scriptorum librorum Institutionum, vigore edicti Praetoris intra annum utilem. 'haec actio tantum competebat, idque ideo, quod contra ius ciuile a Praetore dabatur. l.3y. f. de obligation. 2 action. apua

aere latim videte parentensi meum H d. g. rvrysu ex diuerso. tui. hoc titulo nos o. Hodie autem, o uia omnes rescistoriae a Hodie autem, ciuia omnes rescistoriae a ctiones, quae in integrum rellitutionem concernunt, intra quadriennium con tinuum dantur. l. in i prsnc. C. de tempori in ini integrum restitat. Ideo hanc quo-

que actionem intra quadriennium con-. tinuum competere recte dicimus. Nec quemquam mouere debet, quod Impei. G Iustinian. d. g. rur m ex diue seo. D. , hoc titulo nolbo, inquit, intra annum hancoctionem dari. Nam respondendum est. Dd. s. rursus ex diuerso, abrogatum &

244쪽

correctum esse per d.l. fia C. de temporibus in integr. restitui. quae Iustin. est, & una ex o. nouis decisionibus, posteriori Codicis editioni adiectis, ut ex inseri ptione & subscriptione patet. Et tantum de rescissoria actione. Sequitur alia in re δμPraetoria actio, ae reuocatoria vulgato nomine dicitur, quae hoc modo desiliri potest; quod sit actio in rem praetoria, qua res , quae in fraudem creditorum a debitore alienata est, bonis debitoris ex sententia Praesidis possessis rescissa tradi- νtione reuocatur. F. itemsi quis aud m. Instit. h. t. n.Vt autem in fraudem creditorum res a debitore alienata dicatur, dii haec concurrere, mea quidem sententia debent; animus scilicet fraudandi, de ipsum alienationis fraudulentae factum. Licet enim ab Imp. Iustinian. in d. s. item siquis. h. t. n. hoc additum non sit, edi alio tamen eiusdem Imper i loco, quod huic s. deesti supplendum Vst. Nam Imper Iustinianus in s.in fraudem. IUD.quib. ca . manumittere non licet. duo h aeς coniunctim requirit,ut seruus in fraudem creditorum anumissus dicatur , ςonsilium sciliciet fraudandi, & rem ipsam, id est, euentu in fraudis. Sicuti & Alexander Imperator

245쪽

' , '

CΑpvY sacvNDUM haec duo copulative requirit in l. i. c. manumittere non possunt. his verbis: Certumius est, non alias directas i bertates per LegemΑEliam Sentiam,quae sunt in fraudem creditorum datae, reuocari, nisi &consilium fraudis, id est, animus maniὶ mittentis, & euentus damni, suum recipere volentium, sequatur. Manumissio vero species alienationis est, in eaque ea-- ὰem ratio militat,quae in hac nostra quae- stione, qua de rescindenda traditione a- iarum rerum agitur, videlicet, ne creditores debito suo frustra defraudentur. Idem ergo & in utraque quaestione ius statuendum est, iuxta vulgatum illud Ac . erissimum ICtorum axioma, quo dic, tur, quod ubi eadem est ratio, ibi idem ius sit statuendum: &sic recte dicimus, 33. duo haec copulative requiri, ut alienatio rerum in fraudem creditorum facta dicatur, & haec nostra actio locum habeat, animum scilicet fraudandi & euentum, nec satis esse bona debitoris creditoribus nonsufficere, ut haec actio detur, nisi& fraudandi consilium accesserit , idque

propter rationem a Iustin. Imi'. ind. .in raudem. Instit. quibus ex causis manumittere Gicet. adductam, Qv9D S 2PE DE FA

246쪽

quitate nititur. Iniquum siquidem esset cum accusari fraudis, cui nunquam V i is et inanimum, fraudem committere, aut res in fraudem creditorum alienare, verbi gratia: Aliquis apud nos mercator negotiationes quamplurimas in exterista longe dissitis locis exercet constitu tis ad hoc procuratoribus, hic dum res suas in optimo statu eise putat; & tamen hoc in loco pecunia eget, fundum Vendit paulo post debitores ipsius in exteris locis,violata fide ipsi non soluunt debita, imo omni spe solutionis ipsum priuant atque sit c de diuite subito pauper fit,creditores ipsius debita sua repetunt,&qui Propter inopiam soluere non potest b

nus hic noster mercator bonis cedit, e que creditoribus per sententiam Praetoris adiudicantur, bona non sufficiunt creditoribus. Quaeritur ergo,utrum mercator noster fundum nuper alienatum in fraudem creditorum vendiderit, Vt reuocariis fundus hac actione possit Z Et

certe dicendum est, quod non. Neque enim hic noster mercator animum fraudandi habuit, ideoque praeter suam cub

247쪽

pam dicendus non est fraudem commi sisse. Porro sicuti in fraudem creditorum

alienatio facta non dicitur , & naec actio locum non habet, ubi in alienante frau-: dandi animus non fuit: sic quoq; haec actio locum non habet, si is, in quem res per venditionem a debitore translata est, fraudem ignorauit. l . de his, qui in raud. credit. Quod si donata alicui res sit a debitore , indistincte haec actio locum habet, siue is, cui res donata est fraudem sciuerit, siue ignorauerit,i.6.g. miri modo. 3 de his qua ud. credit. Alienationem

cum dico in definitione, omnem omnino alienationem intelligo. Patet autem alienationis verbum latissime, ut in l. alienationis v rbum 2I. I.alienatum. Q. f. de Q. S. f. de his, quae in faud. credit. Ur L i. i. sine. C. de fundo dotali. Oidere licet. Tandem lin definitione dico, REsC1ssA TRADITIO-

Ns. Traditio enim modus est transferen- l

di domini j a Iure gentium inuentus. .per i i

traditionem. In litui. de rerum d se lib.a. prassertina si a domino facta silerit. l. traditionibus. Ur ibi Dd. C. de paclis. Debitor autem dominus est rerum suarum ante

cessionem bonorum, ideoq; de ijs dispo-

nere putest, ut libet. l. im re mandata. C.

248쪽

Ds Divisio N. ACTIONVM..

mandati. atque ita dominium per traditionem in accipientem transfert, hoc sine facto eius, cui acquisitum est, auserit rursus non potest secundum regulam Iuris ciuilis. l. id quod nostrum. de Reg. ris. Necesse itaq; csti ut rescindatur traditio, re ita causa dominij tollatur, & sublata causa es eius quoque. Ad eam autem rescissionem non est opus alia quadam actione, sed actio haec nostra reuocato ria, & hoc in se continet, ut traditio rescindatur, & perinde habeatur , ac si fa- 'cta non esset .vi res restituatur,te re Iustincin d. .itemsi quis infaud. Instis. hoc tis. Host.

Denique illud non est hic silentio praetereundum, quod a Dd. nostris in dubium

vocatur,an actio haec nostra reuocatoria '

ea sit, quam Ic tus P ulus Paulianam dicit, a Paulo Praetore Romano ni fallor, in i6l. Ni camus. ys. g. in Fauiana. st . de Usuris. Et licet Donellus ti d. s. item quis in faud. InsAut. h. L. n. existimet, hanc actionem reuocatoriam a Paulo ICto non intelligi, contraria tamen sententia verior est, ita

perhibentibus Theophilo, VVesenbecio& reliquis Dd. in d. g. item si quis it faud. hoc tit cui ex l. 3s f. de et furis cuilia set eam l. perpendenti facile pate Et haec quoque

249쪽

quoque de reuocatoria actione sic dicta si ' sufficiant. Sequitur alia Praetoria actio, V quae Seruiana dicitur, & hoc modo de ii nitur, quod sit actio in rem Praetoria,qua, dominus de rebus coloni, vel inquilini, Pro mercede pignoris Iure sibi obligatis,

agit, & eas sibi tradi petit. s. item Seruiana.IUD. h.t.n. ae definitio ut rectius intelligatur, quis colonus aut inquilinus in iure dicatur, ante omnia sciendum est. i: 3S' Colonus ergo est conductor praedij rusti cti scuti inquilinus conductor est praediis urbani. l. rci pignoris nomine. f. de acquis pq sDeinde εἰ hoc sciendum est, quatenus coloni siue conductoris praedij rustici res in praediuim inductae & inuectae, domino

praedii pignori obligentur , item quatenus pignori obligentur domino praedii vi bani res ab inquilino in praedium inue diar & illatae. Et quidem coloni res non aliter domino praedi) pignori obligatae

micuntur,quam si inter colonii & locatorem nominatim de hoc conuenerit. Inquilini autem res tacite, hoc est, sine ulla conuentione pignoris iure praedij domi,. no tenentur: l. s. quibus modis pign. vel p ac contrah.l. . f. de pactis.L 1. C. de locat.

cud. Diuersitatis ratio in ex praedium

N . - .

250쪽

, DA DivisION. ACTIONUM. aos urbanum & rusticum, quoad obligationem rerum inuectarum & inductarum petenda ex moribus,&antiquo iure consuetudinario Romanorum: siquidem pud Romanos primum moribus receptum fuit, ut in praeda)s urbanis inducta,

inues a & illata pro mercede domino prςdij tacite obligaretur in praedus vero

rusticis inducta & illata, non o ligaretur pro mercede, nisi nominatim de hoc inter locatorem & conductorem conuenis set: Ea aute qus in huiusmodi praedias rusticis nata erant, domino pro mercede obstricta manebant Et ex illis moribus Roman .sus consuetudinarium postea factum est, teste Iac Cuia C. MAE de his Et hoc quoq; a Pomponio ICto traditum est, quod fructus in praedio rustiaco nati domino praedi; pro mercede pignori obligati sint, etiamsi nihil de eo nominatim conuenerit. l.7ssin quibus causis pig. vel hypoth. Quibus ita breuiter addu-qo.ctis definitio nostra facile intelligi potest,

nimirum, hanc. ob causam proposita est, & introducta a Prietore haec actio, ut 'dominus praedium suum alii locans, de mercede tutus esse possit: Et ita agit is minus hac actione. ut dicat res coloni

Pignoris