장음표시 사용
81쪽
c,pvT Ρm M v. unes negotiorum gestorum ex malefici Neque enim ullum maleficium est, sine mandato suscipere negotiorum admin stratione. Et is cuius negotia gesta sunt, ignorans non delinquit. Et quod dicitur, culpam esse immiscere se rei ad se non
67- pertinenti l.culpa Ie regauris, ad gesta absentium negotia non pertinet. Et absentium negotiagerere utilitatis causa receptu est,ut ICiusCaius hic loquitur,quod i latius e plicat his 'verbis: Hoc edictum ecessariu est, quoniam magna utilitas absentium versatur, , ne indefensi rerum possessionem, aut , venditionem patiantur, vel pignoris distractionem, vel poenae conas itendae ctionem, vel incuria rem suam amittant. Culpa igitur non est absenti, negotia v-tiliter gerere: Culpa non est amicirem. seruare. Ideo vero utilitatiS causa receptum est absenti; in negotia gerere, quia pleruq; homines e' animo peregre prΟ- . sciscuntur, quasi statim reditura, nec ob id vili curam negotiorum suorum mandant; deinde nouis causiis interuenient bus ex nee essitate diutius absunt, quorunegotia disperire iniquum erat,quae sano i
dis erirent,si vel is,qui obtulisset se nego-
82쪽
isis gerundis , nullam habiturus esset dictionem de so, quod utiliter de suo impendisset; vel is cuius negotia gesta essent,
aduersus eum qui inu sisset negotia eius, nullo Iure agere posset, ut eleganter Caius hic loquitur d. l.f. h. t. n. Secundo ex u quasi contractu est obligatio ex tutela descendens. Haec obligatio ex contractu . non est . Nullum enim negotium inter tu- torem & pupillum contrahitur. d. l. s. t reia quρbh.t. n. Pupillus non eligit tutore, sed incidit in tutorem. l.vit s. vlt. rem p ristisiuamstre, & ignorat omnia. d. l. vlt. s. sinali. Cum ignorante autem non con trahitur, ut sup si I dictum. Nec obstat, quod tutela contractibus annumeratur. . .contractus. de regu . uris. Quia hoc non
proprie sed per abusionem fit. Rursus
obligatio quae ex tutela descendit, non est ex maleficio, quia tutelam gerere, &res pupilli tueri, nemo maleficium esse dixerit.Ad quasi tamen contractu tutelae gestio accedit. Et hoc casu mutuae quoq; sunt actiones, ut Caius hic loquitur. d.Ly.s tutelae quo&.h t. n. Sc Iustin. in Institui. de oblig.quae quasi ex contractu. O . NO tantum
enim pupillus cum tutore, sed & contra tutor cum pupillo habet actionem.
83쪽
is Pupillus cum tutore habet actionem ti- telae directam toto tutulo, de tutelae ct rati ni.distrahenaeactio. ut tutelae rationem red- dat s. n. stit.de Attiliano tutore,vel quod ex tutela dari seriue oportet. limuli. re pup lli saluam. fore. Tutor cum pupillo
contrariam, toto titulo de contrar. tutor. a-
Ectio. g.tutores. Instit. de oblig. qua sunt qua si contractu, ut consequatur, quae sibi pro- pter tutelam absunt, ut si quid impendit in rem pupilli , vel pro eo fuerit obligatus, vel rem suam creditori eius obliga uerit. d. I. i. g. tutelae seo h. b. t. n.d. .lutoruquos, Instit .de obligat. qua ex q. co tractia, . . 7D Tertio ex quasi contractu obligatur he- i res legatarijs, quibus a testatore lega- tum est rei ctum. Ex co ntractu heres le-
gatarijs non tenetur: Nam neque cum
ἡ defuncto, neque cum herede contraxisse Rursit τ i CX maleficio heres non est obligatus te ' gatariis , idque plus quam imauises una est. d l.s. . berci quos.h. . n. Obligatur ta-. . Tmen heres quasi ex contractu, quia a eundo hereditatem contrahere videtur cum legatarijs. l. p. g. '.quibus ex causis i p .eatur. & .in se recipere solutionem Ie- . gatorum, & propterea legatarius ab he-
84쪽
VNDE OBLIGAT. NAscANΥ. 13rede, quasi cum eo contraxisset, legatum petit actione in personam , habet etiam actionem in rem, & in arbitrio legatarij positum est, qua adtione uti velit. l.i.C. commu.de legatis. olgemadmod. latius exposui in tit de legat.in In sit. Quarto & vltimo Π- Obligatur quasi ex contra ,qui non de 'bitum accipit, per errorem soluenxis. L . l. F. .isqu61 b. t.n, Ex contraditi non obligatur, quia non habuit animum contrahenaicum eo qui soluit, sed quod acce-' - pit, quasi sibi debitum, per errorem ac- .cepit. Is quoq; qui soluit per errorem, magis distrahendae obligationis animo, quam contrahendae dare videtur , ho est, dare videtur distrahendae obligatio-
nis animo, non contrahenda . Particula
enim magis πι ως id est , positive accias Pitur, non γ mi in id est, comparatia udi Lursus ex maleficio etiam non obligatur, qui indebitum accepit, quia inde bitum per errorem accipere, maleficium nullum est. Ex quasi tamen contractu obligatur, & quasi ex mutuo, video qui
indebitum accepit, eadem actione tenetur qua debitores creditoribus. d. l. i. g. is quoD. b. t. n. oc est, tenetur condidi one , ut Iustin. interpretamri in s. item D.
85쪽
In lit.de objqua quasiex contr. . quem, modum condicitione tenetur, qui multi , am pecuniam accepit. Debitoris nomen ICtus strictissime accipit pro eo, tui mutuam pecuniam dcbet, quemadmodum etiam in l. incendium. Csi certum petatur: &, creditoris pro eo, tui mutuam pecuniam credidit; Hi proprie creditores sunt. l. o-χm em. Do istis verbis, quamuis non ex crediti causa debeatur, de ει ui . l.creditores.in fine i creditorum. in illis verbis, non hi tanthmi, qui pecuniam, crediderunt, de verb signi P. P uest. . . s.'. ibi, etsino=O mutuum n-7' tractum. Superest ut dicamus de obli- , gationibus quae quasi ex delicto nascun- 'tur. Primum quasi ex delicto nascitur obligatio, cum iudex litem suam, siue ud
Imperatores loquuntur in l. a. 2 l. t 6. C Th od is quorum , appellationas non trecipia Ἀ-tur, causam suam facit. Seneca in libro ustia solatione ad Polyb. in princ. Ipse hanc litem
meam aciam. Estque litem siue causam suam facere litis periculum in se vertere, litem aduersus se tacitare. quod falcic Iudex, cum perperum iudicat , Minale absoluit reum, quem condemna re debebat, aut male reum condemnat,
quem debebat absoluere. Vtruam, iudex
86쪽
VNDE OGIGAT. NAsCANT. facit vel prudentem vel per imprudentia si prudenter,ut quia pretio deprauatus, siue pecunia corrupto male iudicauit, vel etia male iudicauit per gratiam, de dolo tenetur,ac aestimationis dispendio,& litis discrimine punitur, h. e.infamia notatur G ei quem laesit,veram litis a limatio es Praestat. l. a. C.depoena iudicis, qui masse iudi- cauit.lssim Om. in Ο.de iudici s. Et is qui Iudicem data pecunia, qua sordes ICtus
. vocat, ina t. filius mil. corrupit, actio . . nem amittit. I. I. C.deptirna Iudicis, qui male dic. l. i. g. ct constitutio. de calumniat.
Si per imprudentiam Iudex perperam iudicauit, hoc est, per inscitiam iuris, quae etiam stultitia dicitur ab Vlpiano
lsipre imprudentiam. in princ. de euictian. &' inde stulti Iuris ignari. inl.vit. .penuit. Iuru. secti ignorant. tunc Iudex ex contractu reo vel actori non obligatur, quia nullus intercessit contractus inter Iudi
cem & reum vel actorem Non obligatur etiam Iudex proprie 'ex malefi- ῆ acio siue delicto, quia nihil deliquit, nec dolo malo perperam iudicauit: Ob- , Igatur tamen quasi ex maleficio, &peccasse utique aliquid intelligitur quod cum Iuris scientiam non h*ber x,
87쪽
. CAPvτ PRIMvM iudicandi munere functus est , nec perit ores consuluit. d. l. iudex. h. t. n. docet Iustinianus in princi tit. de obligat. quaquas ex delicto nascuntur, in Institui: &prO- pterea a parte quam laesit, actione in f ouin conueniri potest , non ut praestet veram litis aestimationem, sed quantum : ea de re aequum religioni iudicantis vi- debitur, ut Caius loquitur in I. n. de vari s ct extraordinar cognit. Et Iustinianus in instituti d. t. de obligat. qua quo ex delicto n si ivprinc, hoc est, ut praestet poenam, quam iudex arbitratus fuerit.Ita demum tamen iudex aftione de dolo, vel in factum tenetur, si pars quam Iudex perperam iudicand0 hesit, non appellauit, vel etiam propter paupertatem. appellare non potuit, ut dicitur inl.I. s. penula. ma dati. Nam si pars laesa remedio appellationis utatur, non est aequum actionem
cem, a quo appellatum est, sed qui laesus. 76- est, altera via contentus esse debet. Deli de quasi ex delicto nasci ur obligatio, chm quid px ccenaculo sicuius, Vel pro- prio, vel conducto, vel gratuito deiectu,
88쪽
Iustitui de situ quasi ex delirito nascun- . tur. IS ex cuius coenaculo quid deiectum, e lusumve est ex delicto vel ex maleficio non pr0prie obligatus intelligitur, quia :pla: rumq; ob alterius culpam tenetur,vel liberi vel serui. Per liberum Graeci intel- .ligunt filium; Sic enim verterunt,tenetur ob culpam τοῦ λ Et liberum in singulari. numero pro filio accipit . Iustinianus i f. hoc quos a nρbis di positum est, Instit. per quas person s nobis acquiritur, Parens inquit, emancipando libςrum situm: Et in titulo deseruili cognatione liberunt vel liberos habuerit. Idςm Iustinianus in t si quis juo, i trinc.C.de inlicio se tessamento, libero, dicit, . vortionem relinquere. Et Valla in libri elegant.c. iosi. tradidit, liberum pro filio a- .l pud Quintilianum reperiri,quemadmodum
latius monui in Instit. de seruili cognatione. .
Theophilus in Institui. de obligat, quae quasi rex deliciis naso. Liberum accipit pro libero
homine. Qu natus autem is, ex cuius coe
naculo quid deiectum vel effusum est,non . proprie ex delicto, ut dictum est, obligetur,obligatur tamet, tu si ex delicto,siue quasi ex maleficio, quia quodammodo' peccasse & deliquisse videtur,quod in sit νccenaculo habuerit incautum & inpro E si uiduin
89쪽
ue CAIvχ Phuas vii uidum seruum aut liberum, qui quid de
iecit, veleffudit e coenaculo, quod alteri noceret. Huic ex cuius coenaculo quid deiectum vel effusum est, ita ut alicui no ceret, similis est is, qui ea parte, qua V uia
b iter fieri solet, id positum aut sit pen
sum habet, quod potest, si ceciderit, alicui nocere. ael s. g. is uos, versic.cuis misis
cui similis e se. Instit. de oblig. quae quasi ex . . Inquit Caius ICtus, itemq; Impe-
rator Iustinianus, ea parte qua vulgo ite fit. H. clausula non tantum ad eum per- tinet, qui quid positum aut suspensum habet, ea parte, qua vulgo iter fit, se etiam ad illum, ex cuius coenaculo quid deiectum vel effusum est, ita ut alicui in ceret. Nam ita demum, ex cuiuS c naculo quid deiectum vel effusum est, ut a- licui noceret, quasi ex delicto tenetur. si ea parte qua vulgo iter fit, deiectum v et effusum fuerit, quemadmodum constat ex L i. de his qui e derint,, vel deiecerinta. Ea enim loca, per quae vulgo iter fieri solet, securitatem habere debent,& publice utile est, sine metu & periculo per itinera commeari. d. l. i. de his qui oud. vel deieci Tunc demur' tamen, ex cuius
90쪽
coenaculo quid deieetum vel effusum est ea parte qua vulgo iter si, tenetur, cum quod deiectum vel essu sum est, alicui nocuit. Is vero qui quid positum aut su-
spensum habet ea parte, qua vulgo itersit, ex eo solo tenetur, quod positum aursuspensum potest nocere; quamuis non- , . dum nocuerit. Et inhabitans coena
culum, ex quo ea parte, qua vulgo ii 4 er: quid deiectum vel effusum est, ita ut alicui noceret, in duplum damni quod datum est a seruo, filio aut libero homine tenetur. Is qui positum aut suspensum habet ca parte qua vulgo itersit, quod potest, si ceciderit, nocere, in
decem tenetur aureos, quemadmodum
traditum est a Iustiniano, in In iis de situ qs ae fuasi ex delici. nascuntur Et haec non so- Mim i ta patre fami lias, v e r u mellam in L llofamilias seorsim a patre habitante procedunt. Etenim si quid ex camaculo . eius deiectum effusumve sit ive quid po- JA sitiam, suspensumve habueriticuli,s casus periculosus est,h. e quod si ceciderit, ali-
cui nocere potest, Iuliano placuit, in pa-.trem neq; de peculio neq; novalem dan- da este actionem, sed cum ipso filio agen- . O i sSi quos ver id os lituom. h. .n.