장음표시 사용
251쪽
Constantia ris, habitum non confiimabis. Sed est inquit. in eo G, honesta- quod pio positum fuerit, tanqua bono& utili con rnm actio- stanter permanendum: S religioni habendum, id nujsequen, violare. Nam si vi: ium rerum pactioni by non stare. ratione ιΩ indecorum di nefas habitor , quasi veritate A fide, otu . quibus Omnia transse m r, rataque pei manent quantum quidem in nobis sit 3 abrogata: an non multo magis erit impium, pacta di convcnta cum philosophia & honesta vita facta violaret violat autem ea, qui cum dictis& scriptis assentiatur, ut honestis& veris, iisque uti coeperit: non tamen in iis persiqueret. Perleverate igitur iubet. Quid vero alii de te loquantur curare noli, ut supra dictum est. Innuit enim. sore multos qui dicant, subito te sa- Qui manu pientem rediisse: quique rogent, unde istud superaratro ad citium,& id gcnus alia. Non enim quid illi dican r. notiti, ne aut non dicant, nostri est albitrii. Videtur autem
respiciat. alludere ad id quod Pythagorei per ambages dicunt. Si aedem sis ingressus, non debere te conuerti: quo significant, qui ad Deum se contulerit. non esse debere ancipiti animo, neque res huma
OV s tondem disseres prorantissima quaqua
tibi mendi re, is nustate 3 disinctionem rationis violareὶ Accepsi pracepta qua amplicten tibi fuerunt, eas amplexus es. molem igitur adhuc do iorem exθεὸ fas ' colus in aduentum Itii correctionem disserab Non iam adolescens ei, sed matura alateor. Itast si neglexeris O cessaris, ac subinde more moram proposito pro sitim a iunxeris, o dies alios
polia alios constaueris: non Anima erres nihil te pro-
δε cis , sed homin in plebeium fore tam viventem quam morientem Z Nunc igii r viri perfecti is pro cientis vitam tisi sume ac quicquid tibi visum fuerit optimum, ea lex sit inuiolabilis. Acsi quid labori
sum, aut suove, Autgloriosum, aut ignominiosum i puerit : memento tum aues e discrimen, tum instara
252쪽
COMMENTARIV s. risObmpia nec licere differre: ac pro fictum una elade cremissio oe vel perire. vel retineri. Ita Socrates in eum euasit qui fuit, cum in om aibin se ipse promoueret: cum nemini Au cultaret, nisi rationi. Tu vero
et si non tum es Socrates, sic tamen vi qui Socrates esse
illud quoque decebat, qui praecepta persecte
audisset, ne cunctaretur& differret diutius. Recte Hesiodus: Disser optu, nunquam non confictabere damnis. Ignavit praetextus uiora est. ln quod igitur, inquit,tςmpus prorogas, quo minus dignum ipse te iudices, qui ungulis ias quae dicta sunt, utaris 8 Ea enim sunt optima & perfectissima,&finis ac meta disputationum, ut nusquam a recta ratione recedas, scd ut ea iubet ad arunistres omnia tam appetendo qua declinando. Ac alius quidem dixerit: exspecto dum Cunctato. artis differendi praecepta, di doctrinae quae est deres. moribus, audiero. Tu vero qui iam nonnullos iii doctrina morum progressius habeas. Praeccptaque perceperis. quibus in prirnis assentiendum est, ut veris & bonis, actum parendum ut notis & familiaribus: quem adhuc magistrum exspectas in cuius γ duentu in correctionem tui ipsius differas Z Alii sunt adolescentuli. Tu vero non iam es adolescens,
sed vir perfecta prudentia, ac ne decrepitus quidem senex. Quod si cessias, aut per incuriam aliud atque aliud tempus, aliam atq; aliam diem tibi praesinis,
qua te ipsum sis curaturus: spe inani lactaris, diem hodiernum & crastinum cogitando : itaque imprudens paulatim regrediere magis quam progredieris Vna et da assuetudine cordiae; & rudis atque indoctus Per- vitae Ihο- manebis oculuens dc mortuus. Vt enim illa horum minis Samprincipia sunt,& magnum adiumentum est naturq te natiuita- atque ingenii praeparatio, quam inde habemus: sic tem, o in ea quae loc fiunt, illorum sunt principium & prae terris, separatio. una enim est tota vita ratioque vivendi, pos oritum
253쪽
sitae hic&illic mutatur. Iam igitur, inquit, viven- dum tibi esse statue tanquam persccto, non quod pei sectionem sis assecutus id enim sermones huiusmodi non desiderato sed quasi ratione progressi um perfectus. qui nunquam progredi di sistas, nun- Sem era- quam cesses aut remolliscas. Scd quia quid tibi re- r laudis, ctum videbitur, id legem putato. quae idem exsicquis ' στι- iubeat. Omnibus autem iis quae incidet inr, recte uti Hoxia cara. licebit,atque etiam rebus in ter Iese contrariis, si eas recta ratione moderere: sue res laboriosis, siue suaves obiiciantur, siue gloria, sise i nominia. Nam sue paruum fuerit illud quod offertur, non con temnes: siue magnum, non rcs .midabis: neque illud prac: crstuere sinc s. sed in uno quolibet tibi certa mea esse propositum statuito in quo aut coronari sit ncccssi , aut repudiari. Nec enim aliud est reli-Parua ne- quum instante certamine. Nec Vcro ullus d cs cst stata ma- negligendus, nec ulla ros, quod ex eius contem tugnam sit m nili. l ad Adamnii cdi urum cxistimes. Cbunum rumam ira. enim diem O VM.m rem, tua, inquit, progi est: o &k-ι. conseruatur, dipi rit. Qiic modo istud 3 An luc dis qui uno die de in una recessam, sepidior fit atque remissior, ut alia re incidente minus habeat 1 irium quam prius , di magis cis . ccumbat quam pilus:
idque in dies magis ac magis, dum aucta paulatim socordia sunditus pectetit rectae rationis progressio3
quae ratione contraria conseruatiar atque augetur.
Nam ab uno die & vnare, nota quaedam imprimiturin qualiscunque fit accellio, ut quicquid possit die inciderit, eo minus offendaris, &minus etiam Socrates ex- die tertio. sic&Socrates, inquit, omnium virorum emploratio- sapientissimus euasit, cum se consuefecisset, ne ullanis iussa tam in re sui correctionem procrastinaret: sed in casu
pigri quolibet alii nemini pareret,nisi ei rationi quae ipsi
cogitanti optima videretur. Tu vero si nondum es' Socrates, at sicut qui Socrates esse velis, vivere debes. Qui vero exemplum aliquod intuetur, &ad eius similitudinem contendit: no committi quin semper in eo imitando elaboret.
254쪽
P Rim maxime n/cessarius in philosophia lo-
I is , qui agit ou i is decretorum: eteliati danon mentiendo Alter qui femon grationcstractat: Ueluti, cu non sit merat en um Tretiim, is qui ha3
teri su Acin necosarius eii pro 'rer secuta an . secti propter primum. Maxime autem necessu ii , ct in ovo conquiescen um sit, trimi s. Nos vero diuersum facim, . nom in tertio loco immiramur, itaeocli, omneseu Tam n rum con Amimine primum autem pror in negligi μου. Proia te mentimur quidem: quomodo autem demonseretur non esse mentiendum, in promtu habemus.
Philosophanti, ut qui naturalem suam persectio' ses/istia tonnem tum vivenditum cognoscendi recuperare cu'san .mpiat, quidnam sit verum, scientia comprehende e asilini necesse est: ne, si opinione tantum fretus, magistris Em. ab sque ratione' ac rebus inexploratis crediderit, simul & a scopo aberret, simul etiam alias ad aliud transire cogatur. Scientiae porro cognitio demon- Scientia δε- stratione comparatur. Demonstrationem vero esse mostrationeratiocinationem, quae ex euidentibus propositioni- coparatur. bus rite collocatis concludatur, Jc quae propositi nes firmamenta rationum non desiderent, quotq; modis inter sese componantur: id docere artis di inserendi munus est. Quod cum ita sit, tres sunt in Trei loci phiphilolophia loci maxime necessari L primus, in usu losophici
post tus praeceptorum: modestiam in factis, verit tem in dictis esse cole da m. Alter demonstrationis, qui rationibus couincit, haec esse facienda. Tertius, qui disse redi praeceptis confirmat, dilucideque declarat, eam e sie demonstrationem,& non deceptos esse
nos, ac docet quid sit demonstratio,vid cosecutio,
255쪽
SIMPLICII quid pugna 3 Consequentia esse angustioribus ea
quae latius pateat: ut si homo sit,esse animal. Contraria inter sese pυgnare: Aliquis,nemo: Omnis, non omnis. Neque posse fieri ut ea simul vera sint aut falsa. Ostendit etiam quae vera sit ratiocinatio, e quibus conflata propositionibus, qua compositione ' quae falli 3 Perspicuum autem est, hunc quidem tertium locum necessarium esse propter secundum , ut certa scientia comprehendamus quae nostra bona sint, & quomodo paranda t acquiri ea ipsis actionibus sit hic quidem maxime est necessarius,& omnis institutionis finis. Ob hunc enim &huius gratia caeteri adhibentur. Nos vero contra facimus. nam in tertio loco immoramur potissimu,
alterum leuiter attingimus: primum Vero, cui se Uiunt caeteri, negligimus. Proinde mentimur: quomodo autem demonstretur, non esse mentiendum,
di quibus dialecticis viis: id in promtu habemus. Enim uelo decebat,cum didicissemus quomodo ecset demonstrandum, Mentiri non oportere: mox dei non stratione certaque scientia cognoscere, non esse mentiendum,idqi ubi cognoscemus, in eo perpetuo elaborare, quod ea gratia & sccundus di tertius locus esset traditus. Optimo igitur ordine, &aceri i me etiam in hoc capite nos ad praestanda ea quα praecipiuntur,veluti manu duxit.
uoius incepto haec optanda synt:
a Me Iupiter due, se Fati necessitas, Luocuns vestro Asinatus numine sum. nam volens sequar. Luod si minu τιlim, sequar coactus, improbis 8 ct impim.
Quia praeceptiones suse traditas veterum quida
256쪽
in compendium redegerunt: eas in promtu semper habendas este monet, ut& memoratu facile S, Jcut ob testimonium praestantium virorum, ipsorumque dichorum leporem, fiduciam nostiam de hisce admonitionibus confirment. Prima est Cleanthis, Chanthis
Stoici philosophi, Asso nati,qui fuit Zenonis disci- si si
pulus, Chrysippi magister. Huius statuam adnari. - ιDa. bilem. magnificentiae Romani Senatus specimen, in ipsa Asso vidi, in viri eius honorem dedicatam. Precatur auteni in iis iambis, via Deod cicatur.&, Coti Ar quae ab eo per omnia ordine transit, causis cssere ice r-iiρ dimotrice, quam Fatum appellabat: pollicens se strenue atque ultro secuturum. Nam si repugnaro, inquit non modo malus ero. scd di plorans & ge mens sequar. Necesse enim est, imbecilliora sequi ea quae fortiora sunt,&causas ea quae octa sunt de causis. Quae ipse etiam Epictetus innuit in eo capite, quo ait: Noli velle, ut ea quae fiunt, ita fiant ut tu ν vis : sed ita veli; ea fieri quae fiunt,ut fiunt. Sic faci- , lime agitabis. Hoc enim disciplinam morii omnem νε continet, seco iungere cum uniuerse, & totum cum eo esse velle: non autem ab uniuerso sese avellentem,& in angustias, ac poli' ad nihilum redactum, uniuerso repugnare, & velle ut uniuersum partem tam vile sequatur. Alterum dictu Euripidis esta ra-gici, eandemq, sententia continet. Necessitas enim est, quae ad superna diuinamq; causiam reducat, omnia, tam inuita quam voluntaria. Cui qui assentitur& comitatur, nec renititur,sed strenue sequitur, vere sapiens est: rerumque naturam , & partium ac
totius discrimen satis intelligit, & honorem habet eum qui decet diuinae potentiae.
erit,ita lat. Me autem Avius is Melitus oecia dere sanepossunt,ia ere vero non possunt.
Dicta socratis est,e Critone Platonis, eandemq;
257쪽
sententiam maiore compendio complectitur. Qui enim non tantum ita loquitur, scd ita etiam vivit separationi sui ab uniuerso,& fugae a Deo medetur,&a deterioribus omni b. reccdit, Quiveri rati&Deo Contist si, mancipatus Ac videtur mihi hic vir per hosce testes DEuhu in fine citatos innuere: omnem humani animi per--,is; , sectionem conuersione ad Deum,eiusq; coniuncti
one ab lui&consummari. Quod autem extiemua dicitum est, Me vero Anytus & Melitus occidere sane possunt, laedere aute non potiunt: sumtum est ex Apologia Platonica & Socrati sacculatoribus Anyto& Melit0 dictum.Finem autem principio con-neetit, dum initio dicta in memoriam reuocat, eum qui bonum & malum in rebus in nostra potestate
utis collocet, non autem in rebus externis, neque
coactum iri unquam, neq; laesiam iri ab ullo. Haec habui quae Epicteti studiosis, ad dicta illius
declaranda pro mea virili conserrem. gaudes&ipse datam mihi occasionem de huiusmodi uermonibus corramentadi, quae quide in tyrannicas graisationes peropportune incidit. Peculiari autem voto his a lecto concludam hunc Commentariolum. Supplico tibi Domine, pater & dux rationis nostr vi nostr nobilitatis recordemur,qua tu nos ornasti: & ut tu nobis praesto sis. ut iis qui per sese m uetur: vidi a corporis c5tagio, brutortique affectuum repurgemur, eosn; sit peremus oc regamus, &sicut decet, pro instrumentis iis utamur.Deinde ut nobis adiumentosis ad accuratam rationis nostrae correctionem,&coniunctione cum iis,que vere sunt, perlucem veritatis. Et, tertium Seruatori. supplex oro. ut ab oculis animorum nostrorum caliginem prorsus abstergas,ut quod apud Homerum est, Norimus bene rui Deus aut mortalis habendus.
258쪽
IOANNIs s TOB EI COLLECTA-ncis, ex iis ut coniicimus ARRIANI Commentariis teliquae, quibus ille ut auctorcst , impliscius vitam & obitum Epictetic riose descripsit:
sis interprete. DE FORT V N A. V Ita quae a Fortuna pendet, torrenti flumini si
milis est quippe turbulet. a,coenosa,imperiata, tyrannica,tumultuosa, non diuturna.
Animus virtuti familiaris,perenni sonti est similis, qui puram, placidam, potabilem, salubrem, sociabilem, innoxiam, incorruptam aquam sup
De profecIu. Si bonus esse volueris, primum credito te malum esse. Castigato affectus, ne illi te puniant. Opinionem non tam verere, quam ipsius rei veritatem, Bene audire si cupis, disce bene loqui: bene loqui edoctus. bcne facere conare. Ita id consequeris, ut Abene audias.
Inquire in teipsum, diues ne malis esse,an beat' 'Quod si diues: scito id neque bonum esse,neq; omnino penes te. Sin beatus: id & bonum esse. & penes te. Nam opulentia quidem usura est ad breue tempus, a F ortuna concessa. Beatitudo vero ab animo dc voluntate pendet. . De improbitatris diuitiis. Vt viperam aut aspidem scorpiumue in eburnea vel aurea cista visum , non ob materiae pretium
magni sacis di diligis, sed ob pestiferam naturam
259쪽
Odisti dc auersaris r ita cum in diuitiis 3c fortunae splendore improbi ratem caispexeris, noli percelli
diu mariam magnificentia, sed perueisitatem morum aspernare. Modsia non tem re cum opulentia Diuitiae non sunt in bonis: luxus in malis est modestia in bonis. Modestia vocat ad frugalitatem dc paranda bona: opulentia ad luxum , dc absti ali ita
modestia Difficile igitur est vel in diu mis modestiam colere vel in modestia parare diuitias. Quemadmodum si in naui conceptus aut natus esses. eius esse gubernator non studeres: ita neq; in terris diuitiae libi expetenda: su nr. Neq; enim illic natura tecum cohaeret nauis neque hic opulentia: scd ubiq; RAT io. Quae ut tibi cognata dea natura tributa est: ita eam tuam esse ducito atq; eAcolito. Si in Persia nat is esses, habitare in Graecia non cu-po res sed ibi degens beatus esse. Cum aute in pau- pci tate natus sis, quid ditescere cupis, ac non potius, in ea esse felix Z Vt in paruo lectulo coarctatum valere praestat, quam in amplo thalamo voluptatum aegrotare: sic in paruis copiis anguste vivere Pr stat, quam in magnis opibus asiliciari. Non paupertas dolorem parat,sed cupiditas: neq; diuitiae metu liberant, sed i alio Ratione igitur exculta, nec diuitias optabis, nec paupertatem reprehendes. Neq; equus ob pixi aere, phaleras cita potes, neque auis ob crista dc nidum insolescit, sed uterq; ob celeritatem. alter pedum, altera alarum Z Neq; tu igitur ob victum dc amitti malit vllas externas copias efferaris, sed ob humanitatem dc beneficentiam. Discrimen beata luxuriosa vita. Beata vita differt a luxuriosa. Nam illa quidem
modestia, animo sua sorte contento, bona consu tudine, temperantia, frugalitate paratur: haec in- te a per antra. dclit iis, pei iurbatione ordinis, immodestia,ac finis illius laudatio vera est, huius vitia pe-
260쪽
Tatio si ergo beate vivere cupis, ne captato laudem Rr e luxu. Modus tibi omnis cibi & pol' cito prima ex - plerio appetitus: condimentum & volseptas, ipse sit appetitus. Sic neque plus quain Oportet ingc rcs, neq; coquis egebis, di quovis potu contentu, eri . Prandia de coenae sint neq; petulantes, neq; scue α. sed hilares oc fiugales: ut neque propter corpo amentes perturbentur inescatae voluptatibus,neqoepi se ipsas negligant,opum delitiis&moibis corporis Ili afflictae. ib Aximim curandus polim quam cor με. Curato ut non ea tantum quae vcnixi ingesseris. te laudent: sed di animi hilaritas, nam illa quidem; a in stercus redacta.torientis instare illuunt: ha e vel a ro etiam separato animo, perpetuo incolumis ma-: net. In conuiuiis meditare, quemadmodum duo: haec, corpus&animum, tractcs Quicquid autem: a corpori dedetis, statim effunditur: quod animo, perpetuo conseruatur. in Ira luxui non miscenda. , e, Noli mista irae luxui ia frui. Luxuria enim intrapa corpus recepta, non multo post perit: ira vero diu- γ tissime permanet. Quamobrem vide, ne ira impultra ius, conuiuas laute simul cicontumeliose tractes,
sed ut eos potius placabilitate Jc frugalitate exhila-
su res. Apum enim muneribus cibos quidem de po-ι, tiones delinire, dono ucro deorum Oratione vitiastas tanquam aculeo acerbe insectari, turpe est. lnser-
ea culis curae tibi sit, neministri locupletiores sint ijs nil quibus mini stratur. Absurdum enim est, multos homines paucis seruire lectulis.
si AEqualitasseruanda in comittitis. iti Optimum Laine suetit, tum apparandis rebus necessariis manum admouere, tum in comitui riuinistris i in pertiri de iis quae adsunt. Quod si perils tempus praestari commode ite quiuerit: memento i , tibi otioso non istrare negotiovis, edenti esurien-αst tes, bibenti sitientes, loquenti tacentes, exhilarato: m instos. Sic nec ipse inflammatus quicquam in-