장음표시 사용
311쪽
nera, quarum a postremanos, quam plane repudiat
ordiemur. Primum genus est eorum , qui se ex animodi corpore constare putant, ec corpus non minimam tui partem iudicant , Hoc eius commodis atque necessita.
tibus seruiunt Excedunt illi fortasse modum in ea re, &corp' magis quam animii, ac ne ipsum quidem corpus recte curant, atque in stirpesci pecudes depenerant. Sinthi sane vitioli, nec idonei Stoicae doctrinae auditores.
Sed hi tamen ii sunt, qui quacunque de causa ideo scilicet quod e re sua id esse rutant curent, ut & Epicte, tus & Simplicius habeant quod edant, quod bibant,
quo vestiantur, quo a tem pestatum iniuriis tegantur.
tum, sine quibus magnifica ista dicta literis mandari, dc ad nostram aetatem propagari minime potuissent. Sit ergo haec sex infima plebis. Sed tamen sine huius opera nec ipse Epictetus, quamuis
Iro pauperior . vixit. Fictilem enim illam lucernam, de qua tertio huius operis Tomo agitur a figulo emit.
procedit monetarius 1 dedit autem Epaphroditus hei us,
aut auditos atqDe amicus aliquis ant labo te manuum
ipse quaesivit Epictetus. Itaque Iouis ille filius , non
modo compotor, scd S consors deorum immortali iam,
fodit agrum, imita uir Eortum, descripsit C hrysippi libellos. aut alia tecit. Cur Vt haberet obolum. Vnde non restim , sed lucernam emeret: eamque fictilem, quo minus citet periculi a furibus, qui ianuam clausam sortasse non effregi Dsent, sed apertam ideo esse crediderunt, ut cuilibet eius domunculae opibus suo arbitratu frui liceret. Disputat alibi, pituitam boni esse consulendam, quod manus praesto sint quibus abstergatur: cur non furibus etiam
sores opposuit, ne ingrederent utὶ Auis candelabrum nihili fecit: cur annis sere Isoo post,nobilis ille philosophici cadelabri fur.& eius quidem ferrei, nec inelegantis, celebraturi Sed hactenus infimo generi hominu
- Θώπωνὶ utcunque patrocinati visum est. Etsi enim haec non ad vulgi contem-tum,sed ad studiosos admonendos di docendos pertinent:
312쪽
nent: tamen quia plerunq; fit,ut adolescentes salsa eris . ditionis&virtutis opinione inflati, homines indoctos& contemnant, de odio e insectentur e non inutile duxi, haec afferre in mea: u. Alterum genus eorum esse dicit, qui corpore viantur ut instrumento. Animus faber est. Is sua causa facit omnia: malleu dc incudem sua causa curat, dum dc qua-ten' eis est opus. Tertii sunt
dc vitiorum sordibus repurgare studet: qui,an corporis instrumentu prorsus negligant, affirmare no possum. Postrem i sunt οἱ uni contemplationi dediti. Sed hi an ut cicadae rore pascantur, ignoro. breui certe perituros existimo, nisi aut
quo alantur, aut opera infimae fecis hominum sustententur. Ad haec vitae genera rectius intelligenda, pauca libet ex Angeli Politiani Ε-picteti defensione ascribere.
tonem virtutum est gradus. Sunt enim supremae omnium, quas vocant exempla. res: quales in sapiente requirimus, in Deo statuim'.
animi dicuntur: quales in eo esse philolopho volumus, qui se ab omni corporis labe contagioneq; auo carit. Unde Jc in Prota ora Plato idem . cuius m. hi dulcissimum i i o e versatur nomen , c moriendum ei
esse dicit, qui sit philosophus euaturus. Tei liuin est: virtutum genus, quas purgatorias vocant: quales iacontinente e Te statuimus, negamus in temperante.
Has sibi virtutes is iure vinis dicet, qui rationis participem animum vere hominem essta sibi persuaserit,
quique neque corpus animae esse partem iudicet, neque ad hominem pei ficiendum concurrere ipsum arbitretur: sed eo quasi imstrumento utendum, animum induxerit. Nam qui
aut paria aut superiora compori tribuat: eum non ma
gis essie hominem putanda est, quam bruta illa, quae
natura ut egregie Salustius inquit prona ac ventri ob bedientia finxit. Animi
rio corporis seruitio magis utimur: ut quo uno a beluis differamus , quoque Vuo substantia constet hominis, id nobis liberum seruemur.
313쪽
Corpore autem ipso non quidem ut parte aliqua animo adiuncta, sed ut instrumento utamur. Hunc Epictetus hominem instituendum accepit. Neq; enim vel
ille sapiens his praeceptis indietebat, qui se iampridem in libertatem vindicauit, I uis metus omnis, ct in exorabile fatum. Subiecit pedibus, Arepitus
Neque cum eo sibi essene. gotium putat, qui a sua tantopere natura degenerauit, ut sit in brutorum numerureserendus. ολως εἰ νει βουλε των κρειτ-liis M. Omnino esse vult prestantiorum. J οἰκρύίονες hic videntur intellisendi dii: ut sit sententia, τον in se Sis, diuinam vitam aemulari &totum Pendere a numine. Malim in , hoc est, & animo & corpore. - sis νορώροσης. J Lego
DM. J Sed quomodo nobilitas illa amissa sit, non explicat. Videtur & Isocrates naturae humanae corruptionem intellexisse: quum e trema par ne si scribit: μυλις ἶς - ς'ιο, εἰ-
sed forte legendiam σωυπι-ὼ ΗΜ. coniuncto quasi in eadem acie collocato. οι λοπι σκεπουσr. J Aut ρέ-πMeti tendunt, inclinant: aut πεπatiri, impellunt. γνώμων τε. J Lege γινι
tassis ιοῦς. λαβων eργείας.J Abactione seu essicacia. Malim ναργείας,ab euidentia: hoe est, iis rebus quae sub sensus cadiit. Sed iam omissis verbis ad rem ipsam veniamus,& quid virium habeant siue Platonicae siue Socraticae istae rationes de artifice Minstrumento,uideamus. Ac Platoni quidem & Socrati. Epicteto item & Simplicio. caeterisque philosophis sua, per me quidem, constet, de constabit, ut debet, auctori . tas. Nobis autem quasi quidam ingenii lusus,quamuis in re seria, concedatur: & is quidem exemplo Platoni qui nisi lusi si et toties, nunquam tot absurdis opinionibus occasionem praebui C. set. Sic igitur sere in Alci
314쪽
biade priore disputat Platonis Socrates, quem sibi multa falso tribuisse, ipse
aliquando lectis eius Dialonis exclamasse fertur. Diuersa sunt, quorum diu ersa munera sunt, atque effectus. dc diuersis appellanda nominibus. Nam quia ignis urit, aqua humectat, candor visum diffundit, nigredo contrahit .sanitas vires & forma tuetur , morbus destruit: eadem esse qui possunt'Iam vero animi & corporis qua diuersa officia, & fere contraria reperiunturὶ Animos sentit, vivit, viget: corpus stupet, torpet, mortuum iacet. Animi imperium est, seruitium corporis . animus artifex est,corpus instrumetum: animus hospitem repraesentat, corpus domicilium: antinus est qui homine faciat, ac pene dixerim Deum: corpus si non stirpem, at pecudem. Corpus per se immobile, animi arbitratu agitatur. Et haec non confingi pro nostra libidine,sed
abi pia reru natura spectanda proponi, atque adeo palanda manibus,quis est qui ominem viventem dc actuosum, contraque desuncti
cadauer intuens. negare amdeat ' Quod aute arthritici, mutilati, vincti, debilitati, TIONE'.
corpus Vt volunt mouere loco non possunt, aduentitiam id habet causam : aut ab externa vi, aut a prauis redeficientibus humoribuS, aut ob inopia natiui caloris
tuti. Nec id aliud est, quam si debilis faber praegrandem malleum aut es auis affixum tollere nequeat, quem sol uintu alius,dc viribus praeditus. facile tolleret. Quae quum ita sint,aliud esse corpus, aliud animum. est statuendum, Zc animo deberi hominis appellatio
δρον, ut alio loco ait Plato. Nec enim ipse homo: sed hominis siue domicilium, siue sepulcrum,sive vestis&quasi concha incurrit in culos. Plausibiliter haee, Semagnifice, nec sine probabili specie dici videntur iis, qui quis dicat potius,quam quid dicatur, ει quam Vere,
considerant. Mens sabro. corpus malleo, alteriue instrumento comparatur. Sed
propi' intueare, nec in uno, quod consentire videtur haereas: sed complura quae dissentiunt, ob oculos po nas3 Nam malleus quidem
315쪽
Iatione abiici vel in ardentem sornacem potest: manus pars instrumenti humani, nec sine mutilat lorie corporis, nec absque animi
dolo te secari de uri potest. Est enim longe arctior ocinterior coiporis cum animo coniunctio di necessitudo quam fabri 6c mallet. Sed haec est fortastis plebeii
immortalitatis dignitate recudum animas donare, qua hominum Z quum de illae motum ac vitam suis corporibus a merant:& non-rullae hominis impetium velitae, suos reprimant im-Petus Jc cupiditatest An cro menti 5c rationi tantum dominatus iste est ascribendus Θ Deinde si corpus ab ho ne separaris, homo ne erit soluta dc libera mens: an genius quidam, de numen Z Num mens ea quae agit. e. tra corpus
agit, dc sine sensii Sc adiumento eorporis 3 Nullae ne sunt in ratiocina do cerebri partest Nullae cordis dc sanguinis in affectibus functiones 3 Non ea corporis de animi copulatio est, ut ancipiti saepe victoria de imperio decertent, ut virumisque assiciat alterum, modo
Vincat, modo vincatur3 lam quo quisque nictior est artifex, an non eo diligentius instrumenta sua cuiat 3 Secale cultri usus est, sectio artificis utili ras. Qui ut acutiorem habeat cultrum, dc cote opus est , dc theca ubi recondatur. Sic, ut animus valeat, valere colpus est opus: ut corpus valeat,
victu δc cultu salubri, ad quem parandum ς ων. Omnino pluribus rebusis agilitati humanae vel ad . mediocrem felicitatis umbram est opus. Qua de re olim . quum in Aristotelis Ei hicis disputatio nem de selicitate primum legerem, paucos versiculos luit, quos ascribere visum est: ἀμ- αυτάρκης, φι
γ ν ι . δρομους ὀλIsso Lui valet inter opes modic/M, cum coniuge dulci.
316쪽
Inter amicitias firma4 9 co moda pacis,
Leuo i probat eximius d Elor Aristoteleti Num igitur multitudo malefacit, quod fundos &reditus suos curati quod valetudini dat operam Z quod sim consulit vel ad posteritatem Θ Non olutior Sed in
eo peccat, quod nimis ina gnum studium multamque operam i ii hoc con fert, nec a malis interim artibus ab horret, neglecta fere mente, quae ut non sola hominem
absoluat labascunt enim profecto istae siue ακυρολογψ, siue hyperbolae at ii minis praecipua pars est, de quidem talis, in qua selicitas de summum in terris bonum magna ex parte collocetur. Uerum esse hoc vel absque subtilibus rationib', quotidiana exempla docere possunt. Quis enim non videt, suauius & beatius vi. uere non doctos modo homines. re tenui & otio literato fruentes : sed etiam opifices de agricolas pleros que, sua sorte contentos, naturamque sequentes ducem . quam eos qui in sumassina potentia, copiis rerum omnium. de deliciis ac voluptatibus circumfluentes. nisi coelum 5c terra illorum moribus de cupiditatibus inseruierint, coelum terrae ii possent in miscerent, infi- , nita Jc inexplebilia uiditatis siri aestuantes 3 quam virestingua ut, vi, dolo, ferro, Veneno, omni scelere gra ta-ri ut poeta ait Flectera si nequeuntsseros,
non dubitant. Quid tali an o miseri' 5: sceleratius Quid ea mente melius Sebeatius,quae Deo dc naturae
parere studet Z Αd quod studium, si a ni mia corporis de rei familiaris cura homines reuocare philosophi e
nantur, dc in iis extenuandis, quae plerique supra veri
fidem exaggeramus, ino dum excedunt, animique viribus nimium tribuunt: probanda est eorum voluntas, de boni consulenda. orationis insolentia, lectorum utilitati seruien S. απα-
Θειαν illi postulant: ab iniquis philosophiae licitatoribus με ιοπάθειαν aegre impetraturi: rerum externarum contemtum exigui,
vix id conseqnuturi, ut i tra naturae limites iis appotendis resistamus. Illud
317쪽
certe constat, suo quemque malo praecepta haec contemturum et maximo suo commodo , quoad potuerit di licuerit, sequuturu . Constat de illud ,in eo vehemen.
ter aberi asse a scopo philosophos, quod solidam felicitate in terris & hac caduca vita quae siue rut: qui omni Se coelo petenda est, ut unicudiuinae liberalitatis munus: nec ulla hominis industria, in hac animorum caligine di infirmitate, parabilis. Sed haec hactenuS. ANNOTATIONES, Ad p. I. Pag 7.
nobis illa esse escit, quorum domini sumus,& quorum potestatem habemus. Haec enim in unoquoq, esse dicimus, quae non ab alio habet, quaeque ab alio impediri nequeunt. Sic verba Simplicii se habent, quae noannumeranda censui, quod Graecum loquendi modum tantum declarant, quid τὸ ἐφ' significet. Dicunt &Latini, Quatum in me erit: l x , iluantum potero. No-im tamen dicere, haec res in me est: pro, in potestate mea,vet,arbitrii mei est. Cucero dicitia liquid si tum esse in aliquo,aliquid esse in potestate alicuius, potestatem alicuius rei in aliquo esse sitam, in alicuius potestate situm esse aliquid, &e. Aristoteles αρο-ρεαν definit ἱ-
voluntarium aliquid ant gressa deliberatione, de reb. agendis, qui in nostra potestate sitae sunt,& appetitionem reru quae in nobis sitae sunt cum deliberatione. ,- e ἐπ' o L J Lego,
πό- ωρεαν. J Non potest foras moueri voluntas. Non
satis assequor quid sibi velit. Nam si dicit voluntatem
extra corpus non prominere ita, ut cochlea extra testam prominet: quis nescit
nam alioqui cerneretur. Propendere tamen Voluntatem δε quasi colungi cum re extra seposita, animad
siue id ipsis in mentem V nerit, siue ab aliis acceptum suerit.
318쪽
γε 'ολως, emphasis est in verbo hξαζειν, quo significat, hominem non dare sine mente sonum, sed quid loquatur intelligere. Confusior hic locus est.& mendi
Commouetur omnino declinat io aut desiderium, comitatur appetitio. Cicero τοπιζετον rem expetendam dicit: . ψω ε ορεξιν,appetitum seu appetitionem,interdum desiderium. Tria igitur hic, ερμη, uni Cice. xoniani appetitioni respondent.Sicut idem mφρο μην, ἀταξίων asci Gam ναν, uno modestiae nomine interpretatur. Sum igitur animi d bius, ne an ρμη appetitio sit vertendum. Utraque certe vox animi commoti
nem significat. Sed credam' Simplicio, &-propen sonem siue inductionem
impetum, impulsionem animi, seu appetitionem Ver
τῆς eoo ίσως JVidetur legendum , τῆς τε τῆς εκκλίσεως. Sed ingenue fateor, me nec Stoico, um, neque Simplicii rationem satis intelligere , tam paruo di scrimine let hi, ut Poetae verbis utar. Quodsi τί ορμοί s αφοραίω antecedit: qui possitiat κμη αφορμη primi esse animorum motus 'πολυ πο ετεροκίν τον.JHuic contrarium est το - Gκ ἰνῶν.
Significat iram & cupiditatem cieri a corporis humoribus. Qira de re praeclare disputat Aristoteles in Pro
& Galenus cum alibi, tum in eo libello quo probare instituit, animi affectiones corporu temperiem sequi. νεργειαν- εργειῶν. JLego ονεργῆ . αυτ Legoti φυ, αί- ταρπ , quae Platonica est compositio, frequentissima in Parmenide. quanquam
est ipsum irincipium esse potentissimum.
319쪽
que voces didicerit, ex indiuiduorum, specierum, generum & differentiarum ratione, ea quae hic di cutur, Don ignora bit. e m uisa -Των Muso ντ ρο μν. J Similia producere ante dissimiba --:α. sciis licet to-H: Deus tibi similia procreat Pr Ius, quam dissimilia. De ordine creationis, dc rerum conditarum
dignitate loqui videtur: Lerit pilli spiritus sunt Deo:imiliores, quam homo, aliae
ἀφω γέ νον. J Lege per min secunda syllaba. at s Uzz ἀυτῆς Ου2κως,ουδι πιλAκῶς J Nullunoui politicum motum in Playsicis. Fortasse legendum, mi Uar' ίυτῆς κινάς at si Ozi κως,οὐδ. οπικῶς. Mouetur ab eo principio, non ratione interualli aut loci, dcc. τῆ υνάλ. Jὶνοις Γρονας idem e Te videntur. Nam& quod unum, solum: &quod solum, unum est. Scipio cum solus erat: sui ipsius respectu erat etiam unus
in eo loco, in quo erat. Et si
autem in ratione loquendi communi, unum & solum nonnihil differunt: tamen mνάδα no habeo quo pacto
Vertam, nisi unitatem. Nisi quis forte solitarium numerum dicere malit,auis litatem comminisci. παρεπαρνον. J Lego παρο πρυων, vel et ηγμόνων. Et
φεθα νειν. J εφι νειν, sustinere sese,&conseruare. Nisi sorte κάνειν, essentiam
sibi ipsi tribuere. umζασαι r ἰῶκινήτου. JIpsiam animam dicit esse ἀυτοκίνηον, qtaae utiq; seipsa inferior esse nequit. Legendum igitur ἀκινητου. eius quod non mouetur, de in eodem statu permanet. ἀαν τῶν ιλ q. J Lego αυτῆς, scilicet ἡ ἀκινητου
- ορ- μη ρίου ζε .literum hic nobis haeret aqua,& in arctum nostrae coguntur copiae. Sed ut quimus, quando ut volumus non licet. οωρε- via ostremo ordiar) electione oc loco vix ausim dicere, licet apud Ciceronem sit: Quorum ex electione virtus
possit exsistere. Ne optio quidem
320쪽
quidem placet, nec voluntas satis. est id quod amplectimur, dc in agendo sequimur. Delectus vocabuluvidetur ferri posse. Apud
Isocratem --e'λιπει,, decreui praetermittere: praete imittam, potius volo, malo, praeopto. εἰς εας
εων, Alterutrum faciendum eli, optio datur e duobus alteri u sutrius. ἔφεπιν verti solicitudinem. Si quis mauult, cupiditatem reponat. caetera, ut ante. Qui aliquid habet melius. eo Vtatur.
quibus mouendam controuersiam Galenus non censet.
Deus unus, auctor omnis boni. χαυπηγου 'ες αἰα --
βολοι, per se bonitates immutabiles. Sic fortasse dicit sanctos genios , Dei ministros, qui Platoni sunt νεωτεροι dii iuniores, quibus mundi & hominis creationem assignauit ei quod a principe illo Deo nihil mutab .le , nihil interaturum Procreari fas esse videatur.
vel principe, animi. Hi qui sint, nec Simplicius decla-
Tat, nec ego coniectura di amare positam: nisi forte heroas aut inferioris ordinis genios intelligat. . eve hω-ν , humani animi facile mutabiles. Plato ienim non hoc tantum dicit.. 2 Choc εον aiahωστα τό όρώ- μον, hominem non cadere sub at pectum oculo tum: sed illud etiam, οῖο hώm ἀμεταβολον φυσi, ho .i ne esse animal suapte natura immutabile.
νοις.J Haeremus & hic. Nam neque praeelcctio, neque praelatio probatur. Sententia cst quum e duobus alterum, aut e
multis aliquid praeferre significet: non posse haec debeatis illis geniis dici, qui
non multa, sed unum summum bonum Deum propositum habeant, ad quem unicum eorum desidelium
Nisii torre quispiam allectionem illam principum animorum appellet