장음표시 사용
561쪽
. Neque his obstat illud' Christi Matth r . uicunque dimiserit xxorem suam nisi ob fora
micationem , ct aliam duxerit , moechatiar IChi istus enim per hanc exceptionem , nisi eb fornicationem non significare voluit, eum, qui dimittit uxorem, fornicationem, & a. liam ducit, non moechari, cum enim illa exinceptio, ut recte Iansenius Gandavensis, de alii annotarunt non, assiciat totam sententiam, sed solum primam ejus .partem, facit hunc sensum: siuicunque dimiserit uxorem quod non licet nisi ob fornicationem uam duxerix , moeehmur. Quod si opponas, separationem quoad thorum fieri propter alias causas, quam ob sornicationem , &per
consequens exceptionem fornicationis non
intelligi de separatione quoad thorum, sed quoad vinculum: Respondetur negando conis sequentiam; licet enim aliae non desint cain, sae separationis quoad thorum , ibi tamen Christus non fecit mentionem nisi solius folia meationis, quia ista, cum importet divisio. nem carnis a carne, est causa per se, & dire. Oe repugnans matrimonio , cum aliae solum per accidens opponantur societati conjugali, nec eam dividant speciali titulo, sed commmni cuivis societati. Quod si aliquis contendat, praedictam exisceptionem referri ad totam Christi sentenistiam , illa Christi verba poterunt cum B. Martiali D. Petri discipulo ep. x. ad Tolo sanos cap. s. sic interpretari : Quicumque dimiserit uxorem suam, nisi ob fornicatimnem hoc faciat , moechatur; & quicumque aliam duxerit, moechatur; ille quidem moechia aliena , dando uxori occasionem moe chandi , iste vero moechia propria, cognovst do eam, quae non est sua, consormites
562쪽
De Sacramento Mattis Onἰἰ . aliis vel bis Christi , Matth. s. Omnis , quι dimittiι Mxorem suam , excesto a causa fornicasionis , facit eam murehari , ct qui dimissam duxεrit, a lxerat.
IMpedimenta matrimonii alia sunt, quae diis
cuntur impedientia tantum, quia scilicet impediunt, ne matrimonium licite contrahatur , contractiim tamen non irritanir alia vero . quae dirimentia appellantur', non quod
matrimonium jam factum, & valide contra-octum dirimant, ut ipsi termini significare videmur constat en i in ex dictis capite praecedenti, matrimonii vinculum inter fideles contractum, & nondum consummatum per solam professionem: uligiosam disIolvi λ sed qu a essiciunt, ut nedum illicite, sed etiam invalide matrimonium contrahatur . De hoe duplici genere impedimentorum breviter hie
IMpedimenta prohibentia duodeeim eo
muniter numerantur , quorum aliqua ex iure naturali, vel positivo alia ex crimine oriuntur. Primi generis sunt quinque, quae his verbis continentur a Eeelesiae vetitum, nec non tempus seriarum , Axque earecbwmus, BOUalia, m igito voxum , o Impediunt fieri, premissan; IDEM tenera i Piamum ergo impedimentum prohibens est.. , Eccle
563쪽
sso Tractatua VILEecisa vetitum, idest prohibitio facta a superiori Ecclesiastico, quae potest esse vel gen ratis , de communis omnibus fidelibus, ut prohibitio contrahendi sine praeviis denuntiati nibus, aut earum dispensatione, vel speciatis ut cum alicui in particulari justa de causa prohibetur matrimonium. Secundum est tempus feriarum, id est certum anni tempus, quo Ecclesia matrimonia celebrari vetat . Τertium est cataehismus , idest cognatio stiritualis nata ex catechigatione, seu instructione in fide , quae fieri solet ante baptis.
mum i ex hac enim contrahitur quaedam Cois gnatio spiritualis imperfecta, quae est impodimentum matrimonii s quamvis plures existiment tale impedimentum a Tridentino sublatum esse sess. 14. de matrimon. Cay. a. ubi expresse statuitur, cognationem spiritualem non contrahi in baptismate, nisi inter susceptorcs, & baptizatum iIliusque pM trem, & matrem , nec non inter baptiZanis te i&I apia2λtum, ba Zatique pariem,& matrem , nullamque prorsus,facit memtionem catechismi , aut tenentis in cat chismo. Quartum impedimentum est Sponsatia, seu promissio.futurarum nuptiarum alicui facta, qui enim cum aliqua sponsalia contraxit, non potest sine peccato mortali cum alia matrimonium inire, nisi ex iusta causa promissionem attςri factam dissolvatu . l. .l Quintum est votum simplex religionis, aut castitatis, vel suscipienda ordinem sacrum, aut non incundi matrimonium: tale enim votum impedit, quod vovens possit licite contrahere matrimonium, non tamen, quod illud valide Lotrahatι nam, ut ait D. Thom, hic q. 63. a. i.
564쪽
De Sacramento Matrimonv. s 3IVotum simplex est tantum promissio: res a tem alicui promisia tantum manet adhuc in
dominio promittentis , potestque valide , quamvis illicite ab eo donari alteri. Alia septem impedimenta dirimentia, quae ex crimine proveniunt, his versibus recensentur: Incestus , raptus sponsatae , mors muliebris , Susceptus propria sobolis, mors presbyrer alis , mel si pa nitear solemniιer, aut monialem Accipiato prohibent haee coniugium foriandum .
Sextum ergo impedimentum prohibens est Mesus V nam, licet ille matrimonium irritet inter eos, a quibus commissus est, ut s. 3. diiscemus; non tamen dirimit, sed solum imp dit cum aliis contrahendum. Septimum est raptus θο α alienae, nam istud etiam crimen est unum ex illis, propter quae iure antiquo interdictum fuit matrimonium, ut constat ex c. Statutum 27. quaest. g. ubi se dicitur : Mamrum est a Lacro eam, in Concilii Toletani, vel potius Rheis mensis, ex quo caput illud desumptum est
ist fi quis sponsam alterius ruuerιε , publi. ea paenitentia muteretur , o fine spe eonimgii remaneat. Hoc impedimentum post Tridentinum non solum impedit matrimonium contrahendum , sed etiam dirimit contractum, seu reddit illud inavalidum, ut insta
i octavum est mors muliebriae, id est uxorie dium, quod si committatur 'animo ad alias nuptias transeundi,.est impedimentum dirimens, ut infra patebit; si vero ex odio, ira , aut vi dicta, est tantum impediens ι qui enim uxorem interficit, privatur spei conjugii, cap. Inters ctores, cap. Quicumque, & cap. Admonemuvss. qu. α. Quod diximus de uxoricidio, dicem
565쪽
s si Tractvius m. . dum est pariter de viricidio, quia, ut restae ait Paludanus in A. dist. 37. quaest. a. I ex data pro uno correlativo extenditur ad alterum, quando eadem militat pro utraque causa : Sed eadem militat ratio in viricidio, ac in uxoricidio: Ergo eadem poena privationis perpe tuae conjugii utrumque crimen ab Ecclesia punitur. Nonum est fusceptas propriae sebalis , id est cum alter, vel uterque conjux proprium filium de sacro te suscipit, matrimoniis insidiandi causa, id est ea intentione , ut privet alterum conjugem debito conjugali ratione assinitatis spiritualis, ex ea susceptione inter eos ortae. Ille enim in poenam hujus haudis inhabilis redditur, ut defuncto conjuge ad alias nuptias valeat .perv ire , ut conitat ex can. De eo, m. quaest. . Decimum est mori presb ter aus , G
cisio presbyteri, ut patet ex can. Presbyterum , de poenit. & remissi ubi sic dicitur::r
Indecimum est poenitentia pubdica, &s
Iemnis, qua durante, matrimo mirum olim ii, radictum erat poenitentabus. , ut .constat excan. ai. Concilii Atelatensis ex cap. Anotiqui 33. q. a. . y . ἰδ' . DuQd imum .. ultimum impedimentum prohibens est matrimo um sacrilege attenta tum cum. moniali, ut tabellar cap. Hi emo, quant. I. ubi statuitur, Mi qmsanctimonialibus scienter matrimonio ad iminiam Christi eUn Iati sunt, juxta eensuram eteli Christiani, sepagentur , ct nunquam eis conredatur coniugasi
566쪽
De Sacramento Matrininniἰ. ys Ivehementer , dum sivunt , assiciant, ac proin
inde tota vita ab omni conjugio abstineant, cum illud , ut supra vidimus, iniri non posset, quandiu pubIica, &solemnis poenitentia durabat. Plura ex his impedimentis non vigent amplius, sed per contrariam consuetudinem abrogata sunt. s. II.
Ita pedimenta matrimonium dirimentia, sesi
illud invalidum reddentia sunt quatuor. oecim, his versibus comprehensa.
Error, eoniaria, Norum, cognatio, crimen,
cultus disparitas, vis , ordo, ligamen, honestas , Si sis asinis, si forte coire nequibis, Si Parochi, o duplicis desis praefentia testi ,
Raptave sir mulier , me parti reddita tutae, me setare vetant eonnubia, facta retractanx.
Primum ergo impedimentum dirimens est Ηνον circa substantiam personae, vel circa a- Iia, quae essentialiter pertinent ad matrimonium a ille enim tollit consensum in essenti Ita matrimonii,subindeque illud irritat, ac invalidum reddit, ut contingit etiam in aliis contractibus, in quibus error circa substantiam contractus reddit illum irritum jure na- Turae, ut si quis pro tritico vendat hordeum, Pro auro aurichalcum, pro gemma vitrum. Unde si quis contrahat cum Martha, putans il-Iam Mariam, matrimonium ipso jure naturae irritum est; secus vero si error non sit circa substantiam, sed tantum circa qualitatem versonae, puta si existimat se contrahere
Cum pulchra , vel nobili, aut divite, quπ
567쪽
s 14 Tractatur mutamen reipsa est deformis, ignobilis, & pauis
per . Si tamen error qualitatis redundet in errorem personae, quod contingit, quando qua-.litas est simul cum persona per se intenta, dirimit matrimonium, v. g. si scemina contrahat cum aliquo, quem Principem esse existimat, ita ut personam, & dignitatem per modum uis nius integri, Se totalis objecti simul intendat, non valet matrimonium, si ille revera Pria. ceps non st. Secundum est e disio, sive status servitu'tis, si quis enim existimet se contrahere cum libera, & contrahit cum ancilla, matrimonium jure civili, de canonico irritum est, ut constat ex Authent. de nuptiis b. M vero deer
sum , de ex cap. Si quis ingenuus 19. quaest. 2I.
Rationem assignat D. Thomas hic qu.s x. artia. ubi fic discurrit: se In matrimonii contra- ,, etu obligatur unus coniugum alteri ad de-
,, bitum reddendum: ideo si ille, qui se obli
is, gat, est impotens ad solvendum, ignoran M tia huius impotentiae in eo, cui si obtig ,, tio, tollit contractum. Sicut autem per linis potentiam coeundi efficitur aliquis impintens ad solvendum debitum,ut omnino nos
., possit solvere, ita per servitutem, ut libere,, debitum reddere non possit, & ideo scuto, impotentia coeundi ignorata impedit ma trimonium, non autem si sciatur, ita condi' is tio servitutis matrimonium impedit . . . Tertium est votam, quo nomine intelligutur Votum solemne religionis, quod non iniuimpedit matrimonium contrahendum, sed c tiam illud irritat, de iuvalidum reddit, ut d finitur ab Alexandro III. cap. Meminimμ ab Innocentio III. cap. Finali , Q, Curici,
vel voventes, a Bonifacio UIII. cap. unico devora in si di novissime a Tridentino sessi γε
568쪽
Da Saevamento Matrimonia. yyytan. s. Est autem difficultas, de controversia
inter Τheologos , an illud ii riter iure naturae, vel solum iure humano Ecclesiastico ὸ Sed probabilior videtur sententia D. Thomae hic
Non quod lib. 3. art. 18. dc quodlib. I.. articis
II. ubi docet, votum solemne religionis jure naturae, si ve ex sua natura habere, quod dirimat matrimonium contractum , idque probat hoc discursu: Ius naturae dictat, ut qui semel aliquid donavit totaliter alteri, et isque donatio fuit ab illo accepta, non possit illud idem postea alteri tradereo Sed per V eum soIemne Religionis vovens totaliter se donat Deo, corpusque illi ad perpetuam con-etinentiam tradit, quae donatis , & traditio ab eo per religionis Praelatos acceptatur et Era o ius naturae dictat, quod non possit suum coi pus alteri per matrimonium tradere in virum Conrrarium Voto , quo Deo illud donavit, tradidit. Nec valet,quod ait Martinonus hic disp. . Tect. 3. nu. 34. nempe,quod licet professo R Iigiosa contineat aliquam sui traditionem , Non tamen omnimodam , & maturaliter i compatibilem cum matrimonior Sed sicut servus voluntarius, aut emptitius non ita domimo traditur, ut privetur naturali iure matrimonium ineundi,domino licet invito: scprofessus in Religione approbata non ita se tradit Deo, & Religioni, ut quantum est onatura rei , non possit valide matrimonium Contrahere, quamvis illicite . Non valet, inquam, haec responsio: esto enim, quod pioresso religiosa non importet omnimodam sui traditionem Deo, & Religioni , importat i mea traditionem su-d caste vivendum: Sed
traditiosii ad caste vivendum est ex sua nari a a cura
569쪽
Traaama re. eura incompatibilis cum matrimonIo, eum iblud sit sui traditio ad copulam carnalem: Er. go professio Religiosa importat traditionem
naturaliter incompatibilem cum matrimo- .
nio subindeque habet quod illud jure naturae, seu ex natura sua dirimat, non vero solo jure positivo Ecclesiastico. Confirmatur : quia jure tantum Ecclesiastico votum solemne castitatis est annexum
statui Clericali , potest Papa , relinquendo Clericum in suo statu Clericali , dispensa
Te cum eo, ut matrimonium contrahat, vel matrimonio jam contracto utatur , ut Coa-4 at in Sacerdotibus Graecis, qui ex dispensatione Rcclesiae utuntur conjugio ante s cram ordinationem inito : Ergo similiter , si votum solemne Religionis non ex nat ira sua , sed ex sola Ecclefiat constitutione vim habeat impediendi matrimonium con- rahendum , di dirimendi contractum, po Merit Papa hanc vim a voto solemni tollere,, auferendo praeceptum Ecclesiasticum, & tamen relinquere tale votum in suo subjecto , , subindeque essicere poterit, quod Μonachus, manens Monachus , nubat, uxoremque, ac liberos in Monasterio habeat; quod aperte repugnat Innocentio III. Cap. Cum ad Monais serium, de statu Monachorum, ubi sic ait r-bdicatio paupertatis , sicut eriam eustodia, castitatis, adeo es annexa regulae monachali , ras contra eam nec Summus Pontifex pulla ti- . eentiam indulgere.
o objicies primo: Bonifacius VIII. interro. gatus ab Episcopo Bitterensi, quodnam votum debeat dici solemne, & ad dirimendum matriis
monium emcax Respondet cap. unico de vaisito, voti redemptione , in o. quod eum voti
sumntias ex Dia constitutione Ecclesia sit in-
570쪽
Deo, ιllud votum debet diei solemne, quod per 'septionem sacri indinis , aut per professio- .em in Religione approbata solemniustur . Ubi
Pontifex expresse asserit, solemnitatem voti esse ex sola constitutione Ecclesiae, & in hoc differre a vinculo Μatrimonii, quod est immediate ab ipso Deo. Sed respondetur, duplicem esse voti sinismnitatem, unam substantialem, consistente in traditione sui ipsius facta in manu superi ris ad servandum illa, quae promittuntur ν& in aeceptatione, quam ille facit nomine Dei; aliam vero accidentalem , & caerem nialem , quae consistit in modo , & eaere. montis , cum quibus ex statuto Ecclesiae fieilla traditio, & aeceptatio; Pontificemque loco citato non loqui de prima taemnit te voti, sed tantum ae secunda. Nec valet j
si dicas, ex solemnitate accidentali non pocis definiri, quodnam votum debeat dici s lemne, ti essicax ad dirimendum matrimonium: licet enim ex illa hoc non possit vinusi, 3c definiri a priori, Ze tanquam a ealisa Phene tamen a posteriori, dc tanquam a signineum non sit in usu Ecclesiae adhibere 'o v os simplicibus caeremonias illas, ac solemnia tales accidentales, quae adhibentur in votis lalemnibus. Dices, si summus Pontifex statueret, ut ea vota,quae in Religione aliqua approbata emi
iustur , non essent solemnia, revera talia nota
essent et Ergo non χlum intemnitas accidenta lis, sed etiam substantialis votorum solemnia pendet ab Ecclesiae, subindeque non est de jure divino, sed tantum Ecclesiastico. Sed ne go consequentiam : sicut enim, licet Ecclesia possit essicere, ut matrimonium, quod antea