Sialologia historicomedica, h.e. Salivæ humanæ consideratio physicomedicoforensis, qua ejus natura & usus insimulque morsus brutorum & hominis, rabies & hydrophobia, demorsorum delicta & defensio, item signa vitalitatis ex spuma oris in foetu mortuo

발행: 1723년

분량: 448페이지

출처: archive.org

분류: 해부학

201쪽

CΑν. U. DE Ui ERARUM MORSU. I93bus vix ac ne vix sensibilis, magnam esse, monstrat Robertus Boyle de Utilitat. Philosoph Experiment. Exerc. s. cap. IK

g. i9. Non autem tantummodo morsu, sed tactu quoque I preti, Serpentem quendam enecare, Partim ex Avicenna narrat Am diu nocenti dreas Matthiolus Comment. in Lat. K DisoraddoLm.s72. de Serpente, qui a milite quodam hasta infixus virulentam vim per 'hastani transmisit ad manum, quam primum insecit, & deinde totum corpus prorupit; partim etiam pro firmanda fide, proque hujus rei confirmatione id, quod in agro Tridentino evenisse novit, recenset. Nempe cum rusticus quidam esset in suis Vinetis, ad collis pedem magnum & horrendum vidit serpentem, cujus capiti luperne hastam satis longam iu- fixit: at dum fixam seram se hinc inde sortiter contorquentem & hastae circumvolutam , pro viribuS teneret, magno statim tremore correptus est; quo maxime deterritus vociferans viatores & circumstantes colonos ad se ire rogabat. Quam vociferationem audientes, qui non longe aberant, rustici, eo cursu velociter contenderunt & ipsum fere semimortuum invenerunt. Cognita tamen, ex occiso serpente, sui infortunii causa, per medicamenta ad vitam eum revocarunt.

Veruntamen duobus annis postea is universi fere corporis stupore in lecto semper decumbens aegrotavit. & eo praese tim brachio, quo perniciosum animal nasta occiderat. g. ro. Viperas verb non ubique terrarum aeque venenatas Aperie abis esse, tum aliorum serpentum historia, tum prUria eXPeri' ubique a1Mentia Eliae Camerario fere persuasit. v. effusae Disertat. Tauris. Numarae. φοι phns med. a. pag. m. aI. meminit enim , se viperam nostratem modis omnibus irritatam coegisse ad mordendum

canem, idque repetitis etiam per plures dies vicibus, adactis

in ventrem ejus, Cum mordere aliquando non vellet, dentibus, nullo inde malo cani eveniente, e vinculis tandem iterum dimisso; quod de Tarantulis & Scorpionibus itidem ex

Georgio Baglivo & Francisco Redi ibidem adducit. Qui B b a plura

202쪽

gei. Abbatae Viperae natura, Micia. Elimiliter. Oper. Vol. 2. Diss.s Jol. m. Hier. Mercuriat. de Morb. dene C. Lib. 2. capsa. b. eq. Franc. Redi Obserdat. le Viper. Sam. Hasenrestcrile Cut. ect. Lib.3. cap. S. p. MI.=q- . f. ri. De Scorpionum generibus, ictu ciusque symptoma- tibiis & Cura vici. Jacob. Grevita. de Henru. Lib. I. cap. 2 .p. m. 1οK. seq. Hieron. Merculiat. de Morb. venenos. U Penen. Lib. 2. cap. . p. m. I .seq. Eberhard. Goelies. de Iri n. cap. I . p. m. 77. O

Con I U. pag. m. 2Is. De scorpionum ictu ejusque cura ita scribit Robertus Bole de Utilis. Philosoph. experimem. ExerisI. cap. II. 3 ao.p. m.37 . Clim sto pii venenatae Creaturae sint, eorum sustiscatio& in Oleum insulto oleum ipsum virulentum reddere videri possit, nisi, experientia' magistra, Olcum hoc Morsus scorpionum venenatos sanare sciremus, quem este- ctum experimentis comprobatum Medici rationi congruum confitentur, eumque tribuunt attractioni Ueneni recepti in Corpus exteriad vulneri applicatum. Et Piso docet apud Brasilienses, quoruna Regio venenatis animalibus scater, usitatissimam hanc esse curam, ut corpora bestiarum morsum infligentium contusa vulneri applicentur. Itali quoque scorpii hominem morsu laedentis contusi applicationem ad partem assectam, citissimum&certissimum hujus mali remedium experiuntur. Senex in Anglia, qui saepissime viperas, bu nes. 8cc. venales eXponit, mihi recensuit, qubd a viperis periculose laesus, vulnere ob venenum intumescente, tanquam primariam Curae partem applicet creaturam virulentam, ad consistentiam sic o huic idoneam contusam. Et Theodotus Albinair Trariatu Ita lico de quattriElementi, discors. Ia. p. m. ras. inquit: Gli scorpioni confaccia lusingeno, e con relitentita delle Coda danno alle volte mortisere punture, alte quuligiova mirabilinente risfosso scorpione ammacato, & applicato sorradi esse, overo ungendole con otio, dove siano stati

in Inlusione gli Scorpioni. Chi vuot pigliariae graia quantit a

203쪽

vi concorreranno tuiti gliscorpioni vicini. I ho m. Bartho linus Dis eri. epist e Transplantat.Morbor. mHermann. ub.de Ariscan. Medico . p. inquit: Similia cum similibus facile conspirant. Ruber pannus sanguinem ad exteriora provocat. Scorpio contritus vulnus a scorpione illatum sanat, quod remedium in Italia frequens. Busones exsiccati manuque retenti laesos a bufone curant. Et hic & ibi & illic similia simi- Iibus sociantur bono aegrotantium: vid. etiam Jacob. Wolis.

Scriιim. Amuler c.2. SH. In Sula.Boccon.Obscura δε f. 22. An acumen aculei scorpionum foramen aliquod ha- - Ω-μ hcat, per quod humor venenatus, PUngente scorpione, tran- aculeussit sire possit, negat equidem Galenus de L . affect IIb. C. cap.s.1 per ora 1 et

admiratione, inquiens, dignus cli scorpionis ictus, qui breviori admodum tempore gravissima infert accidentia, quippe clim sese implicat aut perquam exiguum est, quod insiCitur, aut nihil omnino, nullo apparente foramine in ipsius aculeo: Cui tamen contradicit Franciscus Redi de Generato Infectorip. m. Ia oe q. sp. U7. ubi refert, se in acumine minutissimam &, fere invisibilem guttulam aquae candidae vidisse, idque lapius Observari, cum irritatus motu scorpio ferire niteretur. Cui assentit Claudius AEliamus de Animal. Lib. s.cap. a. fol. m. 7. in scorpii aculeo, inquiens, meatus quidam timorias replicatur, adeo angustus , ut visu non percipiarur : in eoque venenum gignitur, contineturque quod, cum ille ferit, mox per fora men, id quoque minus, quam cerni possit, emanat. Et juxta Joh. Muralium scorpii aculeus est recurvus, pilosus & cavus,

veneno pollenS. Vid. M. N. C. Dec. II. An. I. Obf. csis pag. In

Scorpionibus, in Insula Ceylon, leviter compressis obse vavit Hermannus Nicolaus Grinam, quod liquidi quid ex iis effluat, qui deinde liquor sulphureum lumen exhibet veneni sui ardentis sulphurei indicium, ut quis ab iis ictus, tanquam ab aqua torti, vel oleo sulphuris, aut Vitrioli vel BD 3 ca

204쪽

i98 CAp. V. DE SCORPIONUM ICTU.cauterio actuali fuiste laesum se putet. P.M. N. Dec. H. An. I. Obs Ira. p. o7. Oligeri Jacobaei verba de Scorpionum aculeo ita sonant: Apex seu acumen aculei durum valde & crusto- sun , an pertusuin , micros copio armati oculi vix assequi potuerunt, adstipulante quoque fi liano, aculeum Scorpionis adeo insensibiliter perforatum, ut aciem oculi vel acutissimam eludat. Cuspide tantum velut acu ferire Scorpio' nem, Galenus dixit, sed experientia refragante, cum guttulam inde exprelsam vulneribusque post ictum immissam scpius observaverim. In Spondylo leu articulo caudae extremo vesica latet, qua ictu Scorpionis compressia venenum ejaculatur. vid. Ach. Ham. Volum. V. Ob Io.p. m. as. Ubi variae de Scorpione Observationes reperiuntur. Prolixe de hac materia agit Franciscus Redi de Generat. IUector. pag. Ia . seq. Magna, inquiens, inter Scriptores Controversia est, an acumen aculei foramen aliquod habeat, nec ne, per quod transire humor venenatuS, pungente Scorpione, possit: & certe acumen hoc usque adeo dextre Sc tenuiter terminatur , ut

impossibile sit oculis dijudicare, an fere perforatum sit hoc

acumen, nec ne. Galenus Lb. o. de sic. .ect. c .s foramen ibi

nullum esse dicit. Plinius, Tertullianus, S. Hieronymus, Basilius. AElianus & Graecus Nicandri Scholiastes Gorraeus, Aldrovandus, multiq; alii moderni econtra pertendunt, Scorpiones non ferire tantiim Cuspide aculei, sed excernere etiam& in vulnera infundere liquHum quoddam venenum, & Mag, ster Dominicus affirmat venenum aculei Scorpionis liquorem esse candidum & tenuissimum.Poetae tamen nigrum este aiunt. Quare ut de veritate ejus rei mihi constaret, ex plurimis Microscopiis duo selegi, quorum subsidio fretus, aperturam cu- . spidis aculei scorpionum Tunetanorum, Egyptiorum &Ita-- lorum detegere conatus sum, sed frustra ; Ac si fidem adhubere voluissem illis, quae exquisitissima haec Microscopia mihi amicisque meis exhibebant, non sine ratione aperturam ibi nullam esse assimiassem: sed non contentus vidisse acule

205쪽

CAp. V. DE SCORPIONUM ICTU. I99um scorpioliis Tunetani, premere OCcoepi, nullo frustu, una aculeus durissimus, & substantiae crustolae, qualis locustarum marinarum, tactui non cedat, nec ulla ratione ita comprimi possit, ut quod cavitate aculei continetur foras prodeat. Incitatum irritavi scorpionem, ut ferri laminam sapius percuteret ; sed nullum ibi liquoris vel humidi signum reliquit. Caeterum cum in eo essem, ac jam ante fuissem, ut Crederem, verant esse opinionem Galeni, casu accidit, ut in acumine minutissimam & sere invisibilem guttulam aquae candidae ubderem, qualem postea multoties vidi , Cum irritatus motu scorpio ferire nitebatur. Et hinc colligit Franciscus Redi, Verum esse, quod A lianus & Graecus Scholialles Nicandri dixerunt, assirmantes, aculeum scorpionis usque adeo insen-'sibiliter perforatum esse, ut omnem oculi aciem foraminis illius structura effugiat. Antonius Leewenhoech in Continuatione Arcanorum Naturae detectorum repraesentat aculeum scorpii apertura quadrata praeditum, ea gemina. V. ACt. Ε-

rudit. Lipsi An. I N. yanuar.p. I . An vero scorpius post inflictum vulnusculum, relicto in plaga aculeo, aufugiat, fieri non credit Simon Pauli Digres de Febro. malign. g. 3 .p. m. s. De soramine aculei in scorpione Africano videatur Observa. tio Antonii Valisnerii Ephem. Acad. N. C. Cent. II. U IT OU. 3I.

apud Autores extant, quorum nonnulla tantum allegare libet. Ictui SP Refert scilicet Antonius Beniventus de abdit. morbor. ωή. cap. s. onum.

p. ars. se famulum habuisse, qui a Scorpione ictus tam subito actam frigido sudore toto corpore profusus est, ut algentissima nive atque glacie sese opprimi quereretur. Veriam clim ab genti illi solam Theriacam ex vino potentiore exhibuisset Beniventus, illico curatus est. Sic meminit Marcellus Donatus de Hi stor. medic. mirab. Lib. I. cap.'.p. m. M.quendam Campegi uni Bononiensem Scorpionis ictu maculis nigris conspe sum, expellente narura una cum mala veneni qualitate nigram

206쪽

aoo C Ap. V D E S conpio NUM ICTU.gram bilem, qua illius corpus assiuebat, quod in multis aliis a Scorpionibus iciis nunquam se observallh dicit. Scripsi etiim Johannes Pagnius in Academia Pisana A4edicinae Proseisor ad Franciscum Redi I uneto , Mauros illius regionis

Conlianter assirmare, nullum annum verti, quin ictu Scorpionum haud pauCi numero homines intercant, & venenum illorum terribilissimum esse, nec velocissime modo, sed via olenter etiam, & non sine gravissimis symptomatibus operari; id quod ante aliquot annos mercator expertuS et , qui in pede sinistro ab istiusmodi animalculo percussus, non in parte modo laesa, sed per omnem quoque coxam ad humerum usque punctiones sensit atrocissimas: Sc quanquam dolor esset acutissimus, totum tamen latus sinistrum stupere. deperditis viribus, conquerebatur, &c. Sequentem Observationem de Ictu Scorpionis lethali verbis Francisci Evangelistii communicat Josephus LanZonus M. N. C. Dec. III. An I. Obfao.p.Iyseq. Elisabetna de Thirianis sub fine hiensis Junii I69r. cum sese ad latrinair s. h. in loco praehumido sitam contulisset, a Scorpione, ibidem latente, icta filii circa ultimas recit Intestini plicas. Alre inopinata perterrita me accersitum voluit, ut praediista narrarent. Petii ab . eadem, num esset certa, quod vere ictus Scorpionis fuisset, quem statim mortuum mihi ostendit, quia ad infitino vulnere istum calceamentis contriverat. Interea ut mortem, quam imminentem arbitrabatur, evaderer, medica poscebat praesidia; Unde praecepi. ut locum sauciatum cum eodem Scorpione Optime trito fricaret. quod non permisit. Quapropter suffumigium, cum eodem animali perficiendum commendavi, quod factuna imit; quamvis pudibunda dilationem puncturae, opera Chirurgi peragendam, renuisset. Interea nulla seviora accidentia apparebant. Post duas horas a maxima viscerum commotione, vomendi stimulo, sudore frigido, & quadam veluti lipothymia infestata denuo ad visitationem adstantes me Vocant. Ego indicatione sumpta a

207쪽

CAP. U. DE ARANEARUM PUNCTURA Venetio repente ad luperiora, hirudineS ad locum sauciatum.

unam poli aliam , apponendas consului, & interim specificaalexi pharmaca althmenda praescripsi, quae omnia integre pediacta fuerunt. Post sex horas incidit in adeo perversum Intestinorum malum, ut omnia, quae per os assiimebat, statim evomeret. Unde cum per superiora non posset dari medelae locus, clystcribus, fomentis & unctionibus alexipharmacis Scspiritiis refocillantibus usi fuim . Primus clyster vix injectus fuit, clim jam per superiora redderetur, de certitudine Volvuli nos certiores faciens. Interea pluries animi deliquia ipsam apprehenderunt, & post horas aliquot convulsa obiit. Ante triginta aliquot annos Virgo quaedam Nobilis ex Prosapia de Schleinig ex Domo Muckenbergensi, non procul a Patria mea Hayna, tunc temporis desponsata Generoso Domino ab Erdmansdors Venatori summo Aulico nostri Regis Poloniae & Electoris Saxoniae, paucis ante institutas nuptias diebus ex improviso a Scorpiove, quorum quampluriamos ipsius frater ex Italia redux secum apportaverat, In m

Ia seu gena sinistra paulb infra oculum ictu laedebatur, a quo

intra paucarum horarum spatium mortis praeda evadebat. Plures Observationes de Scorpionum ictu & alia notatu digna vid. Zacui. Lusiit. de Medici princip. Historiol. m. Iooseq. Syruvcst. Boccon. curios' Anmersung obfralag m.3 seq.es Ob U.p. VI se .s hinc inde. Johann. SchenCh. Obseruat. medie. Lb.

ab. Epilepsiam ab aranei punctura in Nobili quodam annotavit Philippus Salmuth Cent. I. OV U. pag. m. IV. Foemina

quaedam ribesia comedens inter manducandum ictu quodam

208쪽

C Αν. V. DE ARANEARUM PUNCTURA.mox assumta rejiciebat ex Ore, inter quae conspexit araneam minorem viridem, quam Cum ribesiis non admodum prob. purgatis assumserat. Post octiduum vocatus Medicus, Godolredus Schulgius, invenit faucium dolorem insignem, 'ardentem & fere intolerabilem , inflammationem Palati, rigorem totius Corporis, cum Calore continuo, tinnitu & surditate auris simistrae atque vigiliiS,&C. V. M. N. C. Dec. III . a. Obs. 73. p. Ist. Ab aranea demorsos duos observavit Dominicus Panarolus, quorum Primus clam per septem dies totus frigidus esset, nihil interim juvantibus alexipharmacis remediis, octavo die mortuus est; secundus vero, cum interne ureretur, externe frigesceret, motumque quendam convulsivum pateretur, septimo die judicatus est. v. Domini c. Panarol. Pem tres. IOU. T7. Araneae ictum lethalem observavit

etiam Salomon Reiselius, & quidem in Viro robusto, qui, dum in horto esset, in Collo aliquid titillans sensit atque eo

delapsam araneam tetigit & compressit, unde ardere & pungi sentiebat. Talia vero non advertens altero die abiens ruri hilariter bibit, tertio inflammatio Colli, quarto etiam pectoris accedit cum deliquiis ; cui Tonsor Nutritum Litha gurii imposuit; quinto accedens Medicus sudores praecipit& Theriacam imponit; sexto moritur. Vid. M. N. C. Dec. II.

An. . Ob X'p. I76. Aranei ictum solio Salvite nobilis, cujus fruticis superiori parti hoc insectum antea insederat, in seipso

sanavit Georgius Hieronymus Velschius vid. M. N. Dec. LM. g. OU. zs.p. sies. In Sardinia reperitur Araneae genus Solis ga dictum, patrio nomine Bargia vel Vargia. Dum tales araneae hominem pungunt, corpus totum intumescit cum inquietudine & tremore spasmodico. Medela est defossio in fimum calentem aut in clibanum immissio, quoad calor tolerari potest. Qiaod ni mature fiat, intra paucas horas moriuntur. Vid. Sylvestr. Boccon. Obse .cv ig. Ia.pag. Na. Plura illisis aranearum exempla vide etiam Joh. Schenck. Observat. medio. Lib. 7. fol. Boccon. Lalag. 2D. De araneo,

209쪽

' CAp. V. DE IcΤU TARANTULARUM. 2OS neo, Democulo, tam crassis corpore pollente, ut pugnum hominis magnitudine reserat v. Adt. Erudit. Lips Tova.

g. as. Datur adhuc alia Aranearum species in Apulia, Taramuia quam Tarantulam vocant, & quidem exinde, quia haec aranei species praecipue circa Tarentum, Apuliae Civitatem, reperitur, atque utplurimum inter segetes & campos latet. v. . JaC. Grevin. l. a. p. IN. Reperitur etiam Tarantula in Sicilia. Neapoli vicinisque locis, atque morsu suo, nisi trita quoque confestim imponatur, Tarantismum insere. Ab hoc demorsi mirabilia patiuntur symptomata & fere omnia, quae ab aliis araneis & scorpionibus excitantur; prieter illa autem adhuc aliquod peculiare, scilicet quod, quando Tarantula momo dit aliquem, in eo statu & opere, in quo invenit, semper eum Conservet, uSque quo venenum e Corpore pulsum sit; ita ut si mordet aliquem ambulantem, semper ille ambulet, si tripudiantem, semper tripudieti s ridentem, semper rideat. Vid.

Hieron. Mercuriat. de morb. venenoffvenen. cap. M. p. 3es ubi ita pergit: Utrum hoc verum sit, ego assirmare non audeo. sed

qui in Apulia versati sunr. illuci pro certo assirmant, , alia quando vidi quendam, qui perpetuo saltabat dc dicebat, sese

commorsum a Tarantula; sed olim a Praetore esset captus &funi alligatus. Curatus fuit. Tarantulam araneam majuscu-

Iam magnitudine superare, sed forma esse simili, nigris maculis distinctam, scribit J'homas Bartholinus Histor. medici Ceut. M. Histor..is.'. m. VI. ubi quoque refert, Monachum quendam CapuCinum a Tarantula morsum semper laetum fuisse Scignarum ante artis gladiatoriae, eo tamen paroxysmo et, am Magistros in arte vincere visum fuisse. De Tarantula ejusque veneno sequentia resert Autor du Journaldes 'qVans Tom. s. pag. m. ' . seq. La Tarantule est uneespecud'Aragnee, qu 'on appelle ainsi du nona du Territoire. de Tarante, qui la produit. Le Venin, quecet Animal communique par sa morsure produit. Des effeta si surprenans'

Cca si con

210쪽

teuvent descendro sans discontinuation. En corrompant a Bile ce Ventia cause les fievres ardentes, & se joignant avectes Espriis a l' origine des Neris it picote extraordinatrementies Muscles, & par se picotem ent parte te malade a gesticuler & a danser, lore principalement que ccs Εspriis y sontexciteg par quelques atrS de Musique Conrenabies au tem

SEARCH

MENU NAVIGATION