장음표시 사용
171쪽
cana attentus observavit: Cum Parisiis, inquiens, Ambianos petens apud eam prandii causa diversarer, haec puellum suum eiulantem videns, primum blanditiis & osculis lenire dolentem satagebat, sed. Dustra: Ubi .vero, ipso, qua signis, qua balbutiente lingua, eiulatus causam aperiente, deprehendit, ipsi pedes poplitesque dolere ex stupore; quod cibum capiens diu nimium genibus terrae fuisset innixus : ipsum statim brachiis
amplexa ciepit ab ore salivam pollice sumere, sicque super mirumque pueri Calceum cruciS figuram efformare. Cumque ab ea, quo fine id faceret, exquireret Balduinus; respondit r. stica, se dudum audiisse, praesentissimum hoc esse contra pe dum stliporem remedium. g. 64. Cremsae Medici cuiusdam, Jacobi Hormi uxor pa-Moei-riebat mortuam filiam, quam Pater a mulieribus e Mucio catus hinc & inde lividam reperiebat, nihilominus talem in-tμ fantem, post semihorulam a Irartu elapsam, in lavacrum ex Malvatico & aqua mixmm immitti lavarique sensim, & pulverem confortativum, in Cochleari Malvatico pleno Solutum, in os sumere obstetricem & vehementi ac propiori afflam in
faciem insistis mortui inspuere jubet. ino facto statim infans clamat dcreviviscit, postea diu vixit, V. Joh. Schenta. OU
g. 6s. Contusiones, quae manibus fiunt, a Vari seu plus iaciri. . doloris excitare, si ante Contusionem SaliVa in manum e nis. spuatur, praeter quotidianam experientiam Plinius L. a. testatur, ubi etiam addit: Si quem ictus eminus cominusve poenitea & ille statim in mediam manum, qua percussit, exspuat, i vatur illico percussus a poena, &α ubi adhuc plura ejusdem
inae renerieru66. Apud Catholicae Religioni addictos tempore Elev
tionis in terram spuere tam grave delictum esse, quam spv- νMionis. tum in ore continere, dicit Johannes ierus de Prae q. Damon. Lib. a. Item in Baptismatis Sacramento apud Catholicos Sal, va liniri pueros ad Aures S ad nares, res nota est. Viae etiam
172쪽
Joseph. Lanzon. de Salis'. hum. cap. 1 pag. m. ra . Inter reliquas
Russorum Baptismi Ceremonias post abnegationem seu renunciationem Diaboli eiusque operum & ante Exorcismum seu expulsionem Satanae susceptores infantis cum Pastore ha-ptigante ter in terram exsipuere solent, juxta Adam. Olear. Itbnerar. orient. θί. m. ID. Item Christiani adulti apostatis vel etiam Ethnici Religionem suam tanquam haereticam abnegantes, atque Russorum Religionem accepturi ante Iaptismum ter exlpuunt, seque pristinam suam Religionem nunquam it, rum reassumpturum esse iurant viae ibidem f ιδ . Papicolas etiam sputum sanctorum aliiS osculandum praebere, refert Chris ianus Fridericus Garma in de Misacia Mortuor. Disserti
praemia . Sin. I. g. 21. p. m. Uy.
ἐκ civν- f. 6 . In Congregationibus & Conviviis procul spuere, E-
rariom. . minentiae dc Arrogantiae, e contra Vero, insimum proprium
spuere modestiae atque humilitatis signum non solum veter, bus, std nostro quoque tempore habetur. Alterum inspuere vel Salivam seu sputum in alium immittere, impri S in alterius faciem injicere, maxima semper injuria maximusque contemptus fuit & adhuc est: Videmus etiam, lege divina
Deuteronom. cap. as. v.f. sancitum esse, ut vidua defuncti rea
riti fratri, qui eandem in uXOrem ducere,fratrique suo nomen in Israele excitare recusavit, tu faciem inspuere debuerit. Praeter omnia ludibriorum & opprobriorum genera Milites Romani Salvatorem nostrum tempore Passionis suae, in majorem centemptum etiam conspuerunt. Imo Judaeos adhuc viventes in abominandam RedemptoriS nostri contumeliam sequentia verba, Schebem coreim unischiachavim lehevel varik u- mi pallelim telo iochia, in oratione quadam contenta habere. atque dum haec pronunciant eXJuere & a loco aliquantisper resilire, reserunt Domini CollectoreS NOVor. Literar-Gese
man. Hamburg. Cossict. Anno tros, Mens Novembr. p. m. Mor. ubi
tamen Serenissimum & Potentissimum Borusrae Regem Iudaeis, Berothii ct in aliis suis Provinciis degentibus, ut haec verba
173쪽
Mgnico dc Su PERSTITIOSO. I'ba in posterum omittant, nec liberos eadem unquam doceant, sub poena exilii imperasse addunt. De Virgine maniam Medico & Ecclesiae Ministro in faciem exspuente vid. Joh. Frestag. De Opis pax m. I. Qim Imperatoris Heraclii prima Coniux mortua esset, & funus ornatu regio per forum ad sepulturam ecterretur, puella quaedam barbara per fenestram ei uens elatum cadaver sputo attigit. Nulla mora interposita innocens illa puella Imperatoris juta comprehensa rogo imposita viva cremata est: quae sane fuit immanis crudelitas vid. Christian. Matthiae Theatr. Hisorie. p. m. ZII. g. 68. Denique Anicular nosraim circa Infantum dentiti s Eri re nem natione Salivae magnam fovent superstitionem. Notumjectis.
scilicet est cuilibet, Infantibus Dentitione laborantibus utplurimum Gingivam atque Labia Salivae irrigatione madere sum de etiam Persio Satyr. a. Uda labella vocantur quod pro b no signo Medicis habetur, quia talis Salivae affluxus Gingivam emollit atque ad meliorem dentium perforationem disponit. Nonnullis vero Uetulis largior eiusmodi Salivae effluxus saepissime maxime est taediosus, hinc Salivam illam, instar fit rum crassiorum latisque longorum protensam forcipe resecare sblent, sse vers Midni hen Stifer, ut loqui amant sicque
ulteriorem Salivae proventum impedire conantur. Quod ut- ut cuilibet ridiculum aut superstitiosum non immerito vide
tur, inpius tamen sive Dei permissu, sive Diaboli auxilio,aut casti fortuito iactum id sit j cum desiderato effectu, utplurimum etiam subsequentibus variis periculosi,simis Symploma tibus v g. Tussi convulsiva, tumore Parotidum, Epilepsia& facti m id observavi. g. 63. Ad Historiam medicam pertinet etiam, quod gista
quae exspuitione refert ThomaS BartholinuS Vstor. me .cine. Ling . a. IIs p. m. ιIo. Salmuri, inquiens, ex Variolis quidam ex otiit lingvam totam, nec tamen loquendi promptitudinem amisit, quanquam exacte aliqua literarum elementa proferre
nesciverit. Hujus exempli neminit etiam Philippus Iacobus
174쪽
CAp. IV. DE SALIVAE Usu NATu RALI Saclis a Lewenheim & quidem non solum ex allegato Ba molino, sed etiam sequentia addit. Propter raritatem hujus Galli in loquela edidit integram Tradfatum Jacobus Ro-landus Chirurgus Salamuriensis juratus, cujus Titulus Aglos msto graphia, sive in absque Lingua, quod perfecte loquitur, ubi agitur de mirabili Casu cuiusdam e Pictavia inferiori oriundi, qui puer quinquennis Linguam bphaceto a Variolis tum temporis ibi locorum epidemialiter grassantibus totam corruptam & putrefactam amisit, ut nihil prorsus in bucca remanserit, Omnes tamen quinque functiones, quae huic parti tribuuntur, ut sunt loqui, screare, gustare, cibos in ore iriter masticandum volutare & eindem denique deglutire bene &distincte omnium cum stupore & admiratione potuit obire.
tum Jacobi Rotandi de Belebad de Aglossostomographia, e Gallies in Latinam a Carolo Renero versum reperies CAPUT R
MORsIBUS ET ICTIBUS ANIMALIUM.
M iante saliva quandoque Variorum Morborum lais
hem aliis affricari seu communicari facillime posse, tum autoritaS, tum EXempla probant. Inquit enim Johannes Tacrius Triphc-Phas meae Part. a. Ch dogon. anima . misera . p. m. 1 f. Sali Va hominum aegrorum uti qualitate peccat, ita qu ue ipsa sermentationi inepta est : aut si fermentationem emcit, vitiosam tamen parit. Veneres inde venenatam habent, quemadmodum & leprosi, dc qui veneno pa
175쪽
Mgnico Ac SupERs irroso. Ire scuntur, aut Peste insecti fiunt, ut vel contactu possint similem introducere morbum. Et Fridericus Hosta annus Dissiis. de Saha . cs ejus Morb. cap. 6. g. r. p. ao. ita scribit: Saliva miasmati- bus contagious & particulis peregrinis morbiferis quibusvis facile recipiendis apta nata est. Quemadmodum enim alimentosis & medicamentosis quibusvis se facile permiscet: ita subtilissimas ejusmodi particulas, queis miaSmata constaren cessum est, longe facilius admittet. Ipsa remedia praeservativa cum successu in ore detenta, dc h1nc contagiosaS particulas aut alterantia aut non admittentia, satis id evincunt. Ex hoc ergo fundamento quiviS morbi contagiosi tam maligni, quam benigni optime deduci possunt ac debent. De malignis v. g. febribus & Peste ipsa, nemo dubitabit, quin hac via tantopere disseminentur, suique multiplicativae nant. Gmque talismodi essiuvia contagiosa in assectibus exanthematicis, V riolis puta, Morbillis atque PetechiiS in majori copia protrui dantur fora, & hinc dicto modo pluribuS aliis communicentur, quid mirum, tales aflectuS prae reliquiS magis esse contagiosUS3 Benignos autem quod attinet morboS, suiuscule cum Saliva communicari & radicales in sanguine neri non est, . uod dubitemus; praesertim si quis assiduus, accubuus & imi vulsus contagioSo morbo laborantis comes sit, & peregrinae Salivae particeps fiat. Hucque pertinet, quod in Capite ara cedente de praeservatione a morbis malignis & ipsa Peste per salivae reiectionem seu frequentiorem exspuitionem prolixius adduximuS. g. a. Inter alia autem per Salivam communicata mala Oc- Di M. currit Epilepsia: Spumam enim Epilepticorum contagiosam in duobus militibus, qui post epilepticos, spumante ore ex amphora potantes, biberunt, atque derepente epileptici facti sunt, se observasse refert Carolus Raygerus Schol. in Paucvinnuer. Ob . p. m. roo. ubi addit, muliereS non libenter comcedere, ut una eademque nutrix epileptico & lano infanti al-
176쪽
tro C Ap. V. D 2sALIVA Erpsic risus ternatim ubera praebeat, eo quod postbibenti Virus epilepti. cum communicari non Vana superstitione, sed certo tape e. ventu credant. De Puero epileptico, qui cum minime valetudinarius ex eodem cyatho, ex quo paulo ante aeger epile-prieus potum hauserat, bibisset, protinuS eodem malo fuit cor- reptus atque epilepti S corruit, Vid. Vii. Riedlin. Obs s. p. m. g. 3. Huc pertinet Contagium Phthiseos mediante Saliva communicatum, quando stilicet Conjuges, Parentes, Liberi de cohabitantes ex eodem Vase edunt aut bibunt, ubi Saliva a grotantis phthisici, Cochleari aut urceo adhaerens, facillime aliis communicari potest; cuius Salivae, a phthisico accepta particular acres Zc corrosivae, vel sani hominis Salivae commistentur, vel una cum aere per inspirationem pulmonibus impelluntur , ibidem circulantibuS humoribus eundem motum, figuram & magnitudinem imprimunt, Vasa corrodunt, sicque Phthisin producunt. V. Joh. Bernhard. Gladbach. Prax. p. m. so. Si iuxta Dominita Panarol. Pentecos. a. OU . p. m. N. Sputum phthisici virulentum muscas enecavit; si juxta Joh.
sit, qui sputo a phthisico reteisto nudis pedibus inambulavit; item, si Medicus, teste eodem Autore, sputa tabidi cuiusdam prunis iniecta subinde olfaciens Phthisicus factus est; cur non etiam superiori modo, per os videlicet, mediante Sisiva, praesertim etiam per oscula contagium phthisicum propagari potuerit 3 Exemplum Phthiseos contagiosae recenset Lazarus R, verius Cent. I. Ov. s. p. m. a . de Vidua viginti quinque annorum , quae fluxione tenui S acri in pectus delabente graviter assiciebatur, cum Tussi sicca sere perpetua, macie, febre lenta & genarum rubore, quae Vitia per Contagium' contraxerat, ex marito suo, qui ante duos menseS phthisicus perierat. Et O u. p. st . aliud exemplum incipientis Phthiseos communicar, de ancilla, quae Dominae suae, Phthisi defunctae, per aliquod
177쪽
quod tempus diu nostrique ministrarat. Foeminam minime ad Phthisim praedispositam, ab accnmbente marito phthisico Phthisi desimistam, novisie se resert Johanne8 Dolaeus Enc clopad. med. Lib. a. cap. ψ. flag. m. Ioo. QVidam Vir, nomine Luff, postquam matrimonium cum Virgine phthisica qua etiam intra annum a matrimonio completo Phthisii vitam finivit) ex contagio post paucos menses elapsos in Phthisin imcidit, teste Richardo Morion Phthisisclog. Lib.f. cap.F. p. m. v .
g. 4. Non autem tantummodo per Salivam, sed etiam per solas exhalationes atque vapores Phthisicorum aliis eiusmodissia exh malum mediante inspiratione atque saliva communicari' tum est; hinc incertus quidam Autor apud Nicolaum Bleg Maeae. Medico astu. An. Iri Ρα. 'cap. l. pag. m. aa.. inquit: si quis . cum pthisico commercium habuerit diuturnum & consuetudinem proximam, Ocyus serius in Phthisin prolabi compe tum est, quia e pulmonibus ulceratiS continui Merunturtabifici vapores vel corpuscula acria Sc acuta, quae pulmoneS pe--netrantia proximi, cum aere, quem inspiratione haurit, d cursu temporis, eandem labem imprimere solent &c. Et Joh. Jacobus Waldsthmid Prax - Med. p. m. vr. inquit: Phthisis est 'morbus contagiosus, qui per Miasmata facile transplantatur,. hinc, qui vivunt cum phthisicis, se invicem inficiunt, uti Conjuges; si enim maritus est phthisicus, lacile Conjux inficitur,
ct contra dcc. vid. etiam. Casipam Theoph. Bierling. Thesauri theoret. pracit. CAEC. 1δ. Schol. g. s. p. m. Π seq. Notabile exemplum Phthiseos contagiosae recenset Philippus Salmuth obyrmeae Cent. s. Obs M. pag. m. ἔ a. his Verbis: Tres Marchiones Brandenburgici Adolescentes ex Phthisi moriuntur, δc brevi quidem temporis intervallo, unus nimirum post alterum. Causa fuit relata in Praeceptorem phthisicum, quo cum dies noctesque vixerant, dc eadem mensa perpetuo usi fuerant.
Non inepte igitur hic quidam eos admonent, qui Phthisicis adstant,
178쪽
adstant, ut semper Theriacam Vel simile quid in ore teneant& nares illinant. Si enim Coryzae halitu sunt contagiosae, &praeterea Vulgus in Germania non ex eo poculo, e quo malaborantes potum hauriunt, bibit, alfe illos quoque, quorum Capita infirma ac pituitosa sunt, illa assici experientia testatur, quid est cur miremur, si phthisiici foetidis suis exhala tionibus & cadaveroso sere odore aerem Cubiculi, in quo degunt, cibum & adstantes ipsos iniicere possint i Eiusmodi ex. halationibus, vaporibus, vel ipsi etiam Salivae seu sputo exste-cato adscribendum est mirum Phthiseos contagium, quod Johannes Selimidius M. N. C. Dec. I. An. y cs Io. Obs. F. pag. No. amnotavit. Uxor scilicet cujusdam Viri Senatorii, Phinis1 mise--re divexata, tandem moritur. Maritus amplissimus ut & doctissimus illius vestes, lintea, lectos statim in loco separato as servari iubet. Annuo spatio elapso ad secunda vota transit, &. ne sponsa priori affectu contaminaretur, modis praecavet se,. licitus omnibus, pretiosas vesteS Uxoris defunctae nuptam noviter induere prohibet: illa etiam ob periculi metum lubens obsecundat. Habent autem contra DiguS munimentum aliquod muliercular nostrae, quod Vernacula lingua SNiiij appellant, cui manum utramque imponunt; nihil exinde maritus mali metuens, cum pellibus ZObelliniS obductum, & propte . ea pretiosa valde reS esset, uxorem hac Veste uti concessit. Ipsa statim russire incipit, tussisque aucta tandem in Phthisim, haec denique in mortem, adhibitis licet mille remediis, desiit. μνωιω. g. s. Scortarum pariter Saliva per Oscula mutua & pocuIacommunia contagiose communicari posse statuit Guernerus
Rotfincius Epitom. Method. cognosi cur. Lib. s. cap. a. p. m. a - Et juxta Gregor. Horst. Tract. de Morbi t. g. II. Oper. Tom. II.
Lib. I. O . s . fol. m. III Redditur in ScorbiticiS plerumquci cruenta Salivatis, proprer GingiVarum sangVinolentiam, qua- rum ichores exsudanteS cum Silva commiscentur. Manifestum
179쪽
stum hinc est, in quonam potissimum Scorbutici mali contagium consistat, & in alios, dispositos tamen, propagetur, nimirum osculiS mutuis poculorumque commercio; illis alterius halitus oris foetidus, instat beneolentis Moschi, trahitur, quo Spiritus, omnis actionis autores, inficiuntur: hoc saliva foetida communi potiis materia diluta ebibitur. Quid ergo mirum,
quod in Hollandia malum scorbuticum fatame serpat & in
exteros etiam hospiteS grassetur, cum ibidem tot oscula, quot salutatiόnes, praesertim apud foeminas, easque non solum i venculas a quibus exosculatis forte minor expectanda noXa, tum quod malo dicto non admodum obnoxiae, tum etiam, quod, sicut Poeta dicit: mollia semper oscula delectent: at quo quid jucundum ac delectabile magis, eo minus noxium, pro Pterea quod appetitus sequatur imaginationem, cuius in hu-- mores & sph itus viS maxima non contemnendis rationibuS statuitur, sed proh dolor, etiam vetulas, exsucca'exian es, solo aspelliu infantibus, aestimativae facultatis operatione desti- tutis adlius horrendas; quae, si absque osculo salutarentur,de- maxima injuria contemptuque insolito conquererentur inid, mirum, quod in Civitatibus Ans alii is & inferiori Saxonia tam, oberi proventu Scorbutus seminetur, cum rarius in una mensa Convictores aliquot inveniantur, inter quoS non quidam sint Scorbutici; at hoc non obstante, mos nihilomi S communis observatur, ut pocula sint communia, plerumque tantae magnitudinis, ut vix impletione secunda sit opus, in quae, non semel, sed multoties inter bibendum Saliis scorbutica deponitur & a vicino ad vicinum una cum potulenta materia . communicatur &c. Hactenus Horstius, Vid. etiam Joh. Michael. Prax. Gmc. Spectac CUrp. p. m. Dicit etiam Daniel.
SennertuS Prax. med. Lib. III. Part. s. Sect. a. cap. 3 p. ad
Morbuti causas referri pocula aegrotantium usu, in bibendo praecipue, inquinata, oscula etiam dc aerem exhalationibuS, exspirationibuS & foetidis halitibuS aegrorum infectum, inspira V 3 tiGI1e
180쪽
C Ap. V. DS sALIVA Eppeter illustione attractum, communicari posse; & paulo post inquit, Contagium scorbuticum sive per Salivam , sive per halitum&c. sanguinem inficit. Et juxta Michael. Aloys Sinap.
surae γιν. . Parati . medic. Part. a. cap. I. p. m. U. contagium
hoc sive mediantibus eduliis, poculis, lectis, sive communi Co- habitatione, halitu & affatu frequenti, sive quacunque Comversatione communicatum, scorbutum propagare Valet. Vid. etiam Casp. Hom de Morbui. p. m. 36. & Valentin. Mollenbrocis Varis Cap. . g. N. .p' 'v' . . . e tio τὸ ne. g. Luem Veneream per saliram communicari, docet fio, rea. mina illa, cujus meminit Iohannes Muys Prax. meae chir. rat. Deis cad7. Obs. ro. Oper. p. m. sa. haec enim Mnhemii novarum me
perarum lac e mammiS sugendo Vidium quaerebat, morbo Gallico contaminata, sicque Saliva sua morbosa per papillas calide intrante sanguinem miserarum puerperarum tiam hodirendo assiciebat malo , ut infantes etiam hunc affectum ex mammis matrum eXsugerent. Ex osculorum etiam commercio, quo micantem linguam intra labia amatorum vibrant amantes quod basiorum genus Olim Graeci ob muniam & alternatam linguarum insertionem κατα γλῶτέ αα, Latini Cois lumbarum osculum nominabant, Vid. Henr. Salmoth in Pan. cirol. Part. I. Di. με. p. at . cf. Galli Vocant baiser a la Florem tine, eo quod haec oscula steminis Florentinis maxime sint comisera) cum uvulae & vitae amissione in duobus exemplis comtractam legimus apud Joh. Michaelis l. a. CU. aa. pag. 1M. Puellam quandam a Sacerdote hoc malo contaminato per oscula infectam ex Horstio resert LOssiuS Disp. de Lue vener. eap. r. q. 3. Luis venereae per Osculum mediante halitu dc Saliva pro-pabiae exemplum non modo ex Petro Foresto allegat G. oli . edelius Dissut. de Vener. medita morses cap. s. p. zν. sed etiam tale contagium hi S VerbiS describit: dum amator Conjugem, Scorbulo, Phthisi, imprimis Scabie & Lue vene rea seu Gallica fartam, agminatim ingestis basiiS leniter prcssam