장음표시 사용
271쪽
a66 CAP. VI. gravissima Symplomata in Hydrophobiam quasi incidit. Hie
enim, cum intentissima siti cruciaretur, eiusque os amarum dc lingua valde sicca atque aspera existeret, potum quidem anxie expetebat, sed quoties Cantharum ori admovebat, tanto tremore & metu percellebatur, ut eum illico deponere cogeretur. ininimo dum Cantharo seu poculo saltem nianum admovere iterum iterumque conabatur, saepius stibilo quasi perterritiis eam retrahebat, & ad solius hordeaceae aquae, vel potionum quoque alteriantium inspectionem expavescere aliquantum & tremere videbatur. In quartum igitur usque diem ea in miseria vivens, ne guttulam quidem Cerevilice vel alterius potus haurire potiS erat, quo & tandem extinguebatur, si Perveniente priuS parOxiSmo epileptico. Aliud Hydrophobiae gravioris a febre enatae exemplum Observavit etiam Medicus Hispanus, Sanchez, de quodam, qui medio Augusti incidit in Hydrophobiam cum febre continua, citra ullum morsum ab animali rabido, in qua non poterat serre aspectum aquae neque potus cujuSdam, aut Vini, aut jusciatorum, &quamvis bibere anniteretur, tamen ubi potum aut juscula sumpsisset, tanta eum premebat CordiS angustia, tantus tremor, tanta corporiS totiuS anXietaS, ut cogeretur liquorem ejicere loras, ne guttula quidem hausta ; agnoscebat quidem, se- non posse vivere sine potu, nec manuS tamen abluere aude-har, esimque jussu Medici scyphum admovisset, idem horror& tanta concussio apprehendebat eum, ut totus pertrernisceret,ut sudaret & convelleretur: hic quinto die periit; quae allegati
Autoris verba resert Michael EtimulieruS Oper. meae Tom. II. focm.s o. vid. etiam CaroluS Musitan. ci rurg. Tom. III cap. 3α
a Z QI OZ- g. 8. Aliquot etiam historiaSHydrophobia ex occulta causa l. La. pereuntium sequentibus Verbis & circumstantiis ex Joannis Baptistae Cavallaria es servationibus commemorat Marcellus
272쪽
prandet, n escio quid sibi gulam scalpere e istimat: I'oculum sumit, ut molestium illam potione abigat: sed potirin, vel summo Con.4da deglutire nequit : sibi ipsi iratus ad situlam aqua plenam accedit, ut bibat: sed vixdum labra admovens retrorsum cadit: mox surgit, abit, ea die non caenat. Postridἱe eadem omnia tum in prandio tum in coena patim r. Terti die ad me equo velfius in via uvas & multas δc facile vorat. Ego, hisce omnibus ab illo tum auditis symptoma exploraturus frigidae poculum illius ori semel, iterum ac tertio per intervalla admoveo amicos adspectaculum advoco: toties ille horrescit, tremit, animo linquitur Zc in summis faucibus ut resipiscens refer bat, susRcatur.Remoto poculo statim ad se redit,inente constar, validus est, non febricitat; nihil prorsus dolet,inctiones omnes inculpatae sunt, una excepta potatione. Praescribo antidota: intra triduum morS occupat. Q erendo, explorando, suscitam do nulla hujus affectionis evidenScausa comperta est. 2, Fcemina quaedam die quadam dolet, primum col o, tum brachio dex- leo; secunda die decumbit cum brachii dolore & tremore; tertio die cessat dolor, tota tamen tremit, nauseat inaniter, sudat&veluti sust catur. Si vinum, aqua, jusculum propinatur, con-- vellitur ac deficit, ova ac panem probe sumit, valde sitit, iacultates principes ac sentientes bene constant, mitis est animus: placidus est sermo: non videtur sobricitare. Quinta die illa effertur. 3 Virgo annorum sexdecim viSa quorundam digladiatione terretur : ea nocte febris vehemens: statim in invasione pustulae circa labia, post horas duodenta a prima invasi ne fit attonita, post alias duodenas febris sedari sibi visa est. Surgit brachio sinistro paralytico. Si brachium illud dimo-Veatur, dolor acerrimus lotus puellae transfigit, & ut ipsa inquit ad Cor usque pertingit, ita ut fere inde deficiat. In
quarta rigor eam rursum cubare cogit: dolor augetur: supervenit nausea, anxietudo, ori, spuma, lumen intueri nequit, eiulatur, fugit, pavet, domesticos dicit. Admota potione caput re-ranii, liorret, deficit: Per intervalla recta loquitur: post haec Ll a centi-
273쪽
dentibus stridet: linguam sibi emordet: in principio quintae
emoritur. 4ὶ Domini S Berectu' agricola, nuptUS, Ualidus, annos natus triginta septem, per dies octo ignota sis hi de causa brachiis dolitat : operarur tamen in agro, nec febrire se existimat: nona die in caena brodium sorpturus contremiscit, quare incoenatus decumbit. Ad mediam noctem pavore corripitur; ex illo vix contineri potest: sed timens ac tremens exclamat dc ab adstantibus etiam rogat se detineri, eosque ipse vicissim arreptos aristissime detinet. Summo mane consulitur vicinus Medicus, qui Picram imperat: qua paulo post vomitione dicitur, una cum cruentis. Ego a Pram dio accersitus domesticos& Parochum & caeteros, qui convenerant, seorsim ab aegrotante alloquor, ac inopinata illos conspecturos praedico: nempe virum hunc, vel si cogatur, non bibiturum, ac, si tentet bibere, animo desecturum, & demum ibium cito moriturum. Primam sententiam allato poculo adstam
lium magna cum admiratione comprobo : alterum eventus
brevi confirmat: siquidem post horas quatuor eXtinguitur praecedentibus fremitu inconstanti, clamore assiduo, inquietudine implacabili, sudore profusissimo, extremorum frigiditate, deliramento maniaco, & daemonum ut aiebat) spectris. ς Jacobus Piva,agricola, nuptuS, juventhsanuhrobustias, citra omnem manifessam causam ex agro redienS ad vesperam sudare caepit, cum angustia Cordis & agoniae Nocte illa per intervalla comtremiscebat, exsiliebat, Vociserabatur, assidue sudabat. Ego accitus morbum diiudico & adstantes in admirationem pertraho,pintionis horrorem & mortis celeritatem constanter praenunciam& dicta sectis mox comprobans. Namque aegrotanti oblatam frigidam ipse repente horrescit S linquitur animo; ea reducta actutum reviviscit. Iste vero neutiquam se tangi patiebatur; quin, si quiSpiam manuS propius inferebat, statim exclamabat. Horrebat etiam tantillum, dum faciei sudor frigidis linteaminibus abstergebatur. Invalescente demum sudore ac convulsi ne post paucaS horaSmente sana decessit. '
274쪽
g. 9. Singularem Hydrophobiam annotavit Joh. Baptista de ἐ
ptem, inquiens, abhinc annis figuli cuiusdam Uxor, temperamenti calidi & sicci, artatis quatuor & triginta annorum, cum marito ad nundinas venundando fictilia sua proficiscebatur. Contigit autem, ut mulier vini haustum firmeret, quo hausto Per quatuor dc semiannum, licet natura ad sitim pellendam institerit mordicus, attamen nec guttam aquae, Vini, mulsi i& c revisiae potuerit bibere amplita sed & nec fructus succulentoKaut cibos aqua coctos, Vel quippiam simile potulentum, sumere voluerit: Imo si extreme sitibunda vel parum semellae aqua, vino aut jusculo intinctum, degustare vellet, nec guttulam huiuS- modi liquorum deglutire potuerit; quin potius vomitu,tum capitisque doloribus intantum divexabatur, ut complurium septimanarum spatio decumbere compelleretur. De caetero durantibus hisce quatuor & semianno, in dies ad viginti aut triginta vel plures urinae uncias dimisit, nec fluxus menstruus interea temporis cessavit,sed ordinate ac in debita sua profluit quantitate. f. Io. Porro Hydrophobiam seu Aquae metum ex morbo si-ά mox λne ullo morsu accidere, in Vorderit ilomina, quae ne quidem - juscula ulla, nullaque alia liquida cernere tantum poterat, se V, disse scribit Petrus Borestus storie 'Ob meae cent.I. Ob .sy. p. m. aar.ses Exemplum Hydrophobiae sine morsu Canis rabidiab ab auri ι Uteri vitio seu hastibus malignis ex Ludovico Mercato resertost,
scilicet hac de causa Illustrem quandam sceminam potum aVe satam fuisse; aliam vero nullo modo potum admittere, quia pro tinus vomitu & aliis accidentibus excandesceret, licet potum porrigi expeteret, ita ut sexaginta diebus sine potu vixerit.
g. It. A malo haereditario ortam Hydropnobiam annotausta macha. Mart. Lister de Morb. acus. ρ.m. I 7. . nimirum Mulier quaedam, HARXaginta annOS nata, ex matre vehementer phrenetica, ab ipsis
cundulis hujus mali materni quaedam signa habuit: exempli gratia,nunquam in vita nisi pilis sando & cum nescio qua difficul-
275쪽
tate,bibere pbtuit; contra cibum dc multirm Sc avide sumebat: γquum semper vehementer inhomiit, ut naviculae in flumine se nunquam committere per: aderi potuerit; imo iter factura vehiculo aquae metu supra modum affecta est; item repentinos favores late causa vehementer pasta est: subito dc supra humanitatem, praeterque Omnem rationem, alias mitissima foemina,
irasci solebat, I -imio Vini g. Ia. PBrZhemii in Marchionatu Baden-Duriacensi Nobilis potu. quidam post graviore Π, circa vini generosi potum, alterius ingratiam factum excelsum fbbre continua maligna correptus ci ca octavum morbi diem, adeoq; in statu hujus, demum in Hydrophobiam incidit, verum curn omnimoda phrenesi quatuor haec vocabula: sit on Betrer alis continuo in ore habebat) interiectis aliquot diebus occubuit. Demorsum hinc aliquando mille a Cane rabioso nemo recordabatur. vid. Rosin.
gnivolis. Α nimio solis aestu Rabiem antiolavit Th. Bartholinus
Cent.F. usi. . p. mIII. In Pago videlicet Saelandia Blistrup An. 16s4. aestate ferventii simu me, plurimi rabie corrupti, ne occurrentes homi S laederent,occisi sunt. Et eadem ternpestate non
pauci homines delirrrunt, imprimis illi rustici, qui fervente sole sin campis sub dio dormiverant. Ibidem etiam dictus Autor imulitatae equorum rabiei mentionem facit. ab Da. g. 3. Α proprio hominiS irati, a Cane rabido antea non demor- si, morsu Hydrophobiam exortam legimus: Juvenis scilicet vi- ginti septem annorum, Temperamenti calidi & licci, ira percitus graviter, fortassiS ex vindictae desectit, moesti cruento Indicem d igitum sibi ipsit vulnerat, hinc tota nocte inquietus aicli, ira flagrans VomituS patitur bili S porraceae copioso,, quos excipit horror atq; incalescentia sebrilis, brevi tamen iterum cessantes. Die sequenti ligna semanisestant in aegrotante hoc misero praesentis Hydrophobiae certissima, avertio nimivum aquae dc limpidorum omnium, rerum itidem candidarum atque splendenti- Em tanta, ut strangulationis periculum ad visum eorum immi
276쪽
Dt HYDRop Ilo I A. a neret. Brevi post in Maniam incidit ac rabiem, in qua constitutus aeger a pluribuS satis robustis personis vix compesci ac detineri poterat,prOVenae stetione maxime necessaria administranda; qu ut decet, celebrata ri anquillior paulo redditus, vomitus iterum bilis aeruginosae simul atque sincerae patitur, quos paulo post excipit mori ipsa; uti ex Epistola Johannis Baptistae Scaramucci ad halatonium Magliabecchum recensent CollectoresΑctorum Eruditor. Ips. . oa. Mens Aprisp.r 7. . ubi ita pergunt: Veram Hydro-phobiam hunc appellare affectum non dubitat Autor, utpote in quo signum eiuSdem pathognomonicum, aversio nimirum liqvis dorum omnimoda atq; ad strangulationem uSque periculosa, vel maxime manifestaverir. Neque enim semper necessarium esse existimat, ut a morsu Canis vel cati furiosi malum hoc excitetur,
siquidem dc ex morsu galli gallinacei, in pugna cum alio impediti,
lethalem Hydrophobiam exortam iuisse memorat, ex Observatione nuperrima amici sui D. Nieoliiii. Quod autem in praesenti
casu u nulla cauSa externa, quam a sui: animi excandescentia ac
proprio morsu orta fuerit Hydrophobia, testem seipsum sistit utor ocularem atque certillimum; nec rationi adeo repugnare recensitam morbi historiam existimat, posito hoc, quod Hydropho-hia furoris vel maniae sit species, ira autem ipsa nihil aliud, quum
furor brevis, teste Seneca. In resolutione ulteriori hujuS Observationis putat, Autor, a commorione spirituum in tali excandescentia omneS in corpore humano humoreS eXagitari enormiter,praesertim autem bilem, cujus salia una cum partibus sanguink melancholiciS in tantum exaltentur gradum, ut venenum ejusmodi ra biosum constituere facile pollini, quod communicatum postmo dum, mediante morsu,de noVo cum ipso sanguine Cerebrum prae sertim atque eX eo prodeuntium nervorum propAgineS, in specie autem illaS,quae sub nomine pari, vagi atque intercostali, veniunt, alterare USque adeo valent, ut corrupta cum spiritibuS animalibus phantasia, atque, veneno illo vilcido ἔ: melancholico stiti vocat opaca quasi ac tem bi icolου fDei 1 omnibus illi laed. tur idaeiS, quae r a tione Pellliciditati, ac si lilluc,rib, q ai:, Equa est, cum statu spiti' iuni
277쪽
2 CAp. VI. tuum naturali, quem luminosum sibi concipit, aliquam saltem hahent similitudinem; sicuti enim illi, qui in tenebricosis detenti aliquandiu fuerunt locis, meridianam lucem apertis tolerare oculis nequeunt: ita dc spirims animales, a veneno hydrophobo confusos, tetrin atque opacos redditos, illas tolerare ideas nullo modo posse persuasus est Autor, dcc. Ipsam hanc Epistolam Scaramucci
insertam quoque reperimuS M. N. Dec. III. .s.-Io. Append. p.
a y.seqq. Rabiem caninam seu Hydrophobiam a causa interna, ahile scilicet, derivare videtur etiam ipse HippocrateS de intem. at finctionis . Oper. Sect. δείη ν. Ilo. inquienS: Bilis, quae est in hepate, pituita & sanguine referta, velut ratione colligimus, disrumpitur, cumque diSrupta fuerit, citissime ad insoniam deducitur, indignatur & imprudenter loquitur, more canis latrat, unom puniceo sunt colore, oculis cernere non potest, pili capitis erecti manent de
febris acuta invadit. Quem Hippocratis locum, a nemine, qui de Hydrophobia scripsere, fuisse obiervatum, cum tamen sit elegam tissimus, miratur Georg. Wolfig. edelius Dis t. de Hydrophob. es. p. p. ubi ita a mentatur: inando inflammatio hepatis, elogio iuvini Senis, disrupto selle inflammato, ut non inepte rationatur, potest inducere tale delirium, cum kbri acutia, ut celerrime ins niat aeger, indignetur & loquatur stulta, & latret velut canis, cur
non Naviori hoc malo & causa putemus & idem fieri posse hoc, quod revera Dioscorides aliique fieri in quibusdam hydrophobis
affirmant,& coniungi aquae timorem. Allegato etiam capite dictus medelius praeter morsum animalium varias causas adducit. A Drmibus. g. Is. Denique ab alia adhuc caum interna, abSque Canis mori, nimirum a VermibuS, Rabiem varia animalia incurrere, testatamr
Autores. Refert enim Salomon Reiselius M. N. C. Dec.L M.f.
p.ss. Venatores in lupis & rabiei & lumbaris impotentiae atq; doloris causam credere singulari providentia naturio Serpentes in renibus natos, sine qua serociSsima bestia multo diutius victura, ct robustioribus viribus praeditura multo majus damnum sit illatura. Et quamvis dictus Autor i. a. lupae meminerit, in cujus simistri renis,plape consumpti, superstite membrana Vermis viginti & unam Unciam
278쪽
unciam seu pollicem longus, serpentis forma, enectus, sub teneracute quasi sanguine suffusus alter apparuit; alter pedem longus, multo gracilior, ore patulo, quale mordi lapides habent, cruentum caput erexit: plures insuper albi longe minores inventi, SQ nulla Dista rabiei mentione. In lupis tamen rabidis vermes, dc quidem in
eorum renibus,reperiri,juxta Rosin. Lentil. Patromnem. Part. L. e. L
m. I. historiae non unius fide docemur. Scribit enim Christianus Franci Paullini Deograph. Parta. se a Venatore in Comit m Waldeccensi accepisse,in evisceratione lupi,ob rabiem enecti,in dextro rene plane Gesb, vermem rubicundum, sed albis maculis eleganter distinctum, palmam infantis longum, cauda bifurcata &acuto rostello armatum inventum fuisse. Imo idem Paulini creseri,secumStenonio in junioris lupi sinistro rene integrum nid tum vermium erucisormium, crebrioriS ululatus causam, vidisse; tam alte enim rostella in renem valde consumptum defixerant, ut non nisi vi aliqua evelli potuerint. Non autem tantummodo in renibus luporum,sed in ipsorum etiam Ventriculis vermes reperiri atque rabiei occasionem praebere suspicatur Joh. Jac. emerus
M. N. C. Dec. II. Aiso. I. Obs. I. pag. δ. .
s. I6. In Canibus etiam rabidis eorumque Variis partibus Ver- inciribis mes reperiuntur atque pro rabiei caun ab AutoribuS agnoscuntur; remensiquidem Theodorus ZWingerus causam rabiei in Cane vermem, in pedisjunctura repertum,annotavit MMCDec. III. An. a. Os m. p. m. o. Puerum Videlicet momorderat Canis rabidus,qui domesticis suis nihil damni intulit; hinc a proprio Domino observabatur continue pedis anterioris dextri mediam juni haram lambere, fricare,mordere,ac inde iratum & rabidum circum currere; quo quidem Dominus commotus explora vittanis pedem & locum,quem continuo lambebat, ceu perpetuo eiuS dolore vexatus, tantillum tumentem scalpello aperuit; prodiit hince vulneriS cavitate VedimiS Vivus, albus, craSsiusculuS, a quo statim crediderat Cani molestias continuas fuisse excitatas, Rabiemque inductam. Ac ceridrostea canis quietus mansit atque a rabie penitus liberatus, neminem amplius morsu imperiit. Occasione hujus observationis Mm scribit
279쪽
CAP. VI. scribit Rosinus Lentilius Iairomnem. La. investigatu dignum existere, an in aliis quoque rabiosiS canibus Vermes reperiantur. Id quod aliae etiam Observationes confirmant 7 Cani enim ven fico in rabiem acto venator Theriacam & Mithridatium cum immixto tantillo argenti vivi dedit, unde longissimus 3c crassissimusexpulsus inumbricus, &binia integreconvaluit, reserente Christiano Francisto Paullini M. N. Dec. H. Ans Appenaepag. r. Qui Autor etian Cyngraph. curisC. Secit. . cap. II. e. m. a K Apsequentia refert: o, ut nihil omitterem, quantum ad notitiam veritatis, ab ipsis canicidis per alios expiscatus sum, annon ipsi in rabidis Canibus occisis vermes annota Tentὶ Negantes promisso praemio monui, ut scrutarentur. Multum enim intereme, ut scis rem. Fecere, bisque mihi monstrarunt Vermes in Capitibus, renibus ac intestiniscanum, ob rabiem caesorum, inventos. Ibidem etiam mentionem facit Canis, eX cuius toto corpore magno cum foetore innumeri prodibantVermes albi, qui ei intra biduum moditem intulis. miserrimam. Hic canis rabidus antea fuerat sanatus tamen iterum. Cum vero Cadavere equino, intolerabilem me phitim longe lateque spirante Fesceretur, denuo incidit in istum morbum,in quo etiam periit. Item, perfit idem Autor, cum An. x6 4. ipsis diebus canici laribus Hamburigo cum aliis in Saxoniam inseriorem proficiscerer, occurrit nobis in rheda amice conis Iantibus, haud procul ab ignobili quodam Vicillo, circa crepus olum,canis pastoralis rabidus, que ne aliis in Vicinia noceret,ocyus ruidam e ibciis nostris plumbeo globulo trajecit. Chirurgiae Canis idatus literisque bene tinetiis, qui post sobriam camam mihi in horto ambulanti sese sociat,causam rabiei cupide indMans. Placuit Juvenis studium. Expositis ergo meiS de putredine animata conis jecturis ille caesi canis caput serra dissecabat. Dissecto capite neuter quidem foetorem persensit, ambo tamen deliquio animi correpti
carpimuS titubare, illeque Vomere. Sumti S vero Rotulis bcgo ticis statim nobis ex voto redditi. Hinc contra Venenum, qua tum potuimus, Balsamo apoplectico & Aceto theriacali fatis muniti, sumaminatb hasitu, clauubque naribus & Ore, hoc que aceto a illo
280쪽
De HYDROpΠΟBIA. a rillo repleto,accensaque circa Cadaver strue ex ligno quercinodc fagino congest propius 8c animosius acceS11muS mirabilia Natura contemplaturi. O si tunc inobis adstitisset Reyesius, ex punxisset forte merum Cerebelli sui figmentum publice pronuncians,se injuriam secisse Jacobode Partibus. Totum Cerebrum maxime putridum e Calvaria statim prolapsum in gramine longius dimisit, inque eo diversi vermiculi, quorum plus culos in maioribus bullis, e viscoso putrique Cerebri liquore elevatis, Vel ex motu interiori notavimus. Haec agentibus supervenit canus opilio Anatomen nostram visuruS. Qui, eum utrilinque adhuc quasi attonitum cerneret, cum cachinno aiebat: Dat
noVi, cum tamen literis nunquam me manciparim. Par ratio cum ovibuL. Cui nos regerimus: Notastine talia minacula in
les vermiculos 3 sunt rabidi vermes seu potius vermes rabiem inserentes) corrodunt bestiis cerebrum inque rabiem agunt, ut quiescere nesciant. Uterque ei viginti quatuor votas ostendetis, dic nobis, quaesumuS, O bone senex, at dic serio, an res itasthabeat.
Ille corrugata fronte: Dat fidis ire ethiden ann lugen, nunc pectus suum palma tundens) th lis inici de Dum. Quid εsi ego silicernium vobis mentiar, rapiat me Diabolus: abolit ium
man, odide Eude sind seine Narien. Vultis interiora canis in. que iis vermiculos contemplari Z vera loquor, credite mihi. Et senes adhuc sapiunt. Bene: mane igitur ad Canem. Quod si feceris gratiam mereberis & hoc praemium. Ille sumpto prius ientaculo, devoratisque duodecim, ni fallor,baccis Lauri, quidus se canitiem suam debere sancte fatebatur, rem animose aggredienS, nobis interim procul sensim recedentibus, aperto canis Ventre, Μm a viscera