장음표시 사용
301쪽
a 6 CAp. VI. DE HYDROPHORIA Alii Themisoni hoc idcirco evenisse statuunt. quod ipse,anaici excitandi causa ad aquam & potum, cum eo manducat set ac bit,ilset ex eodem sane poculo ejus fortasse saliva insecto aut alio quovis modo oris spumam contigistet. Vid. Bapt. Codronch. L a.' G. Et juxta Johann. Pieri Hierogl phis. Lib. cap. 27 pQ. illi si qui canem rabie correptum medicare voluerunt, morbum Contrahunt, & qui Canem eo morbo laborantem dissecuerit, ea afflatus exhalatione contagionis vim essicacissimam experietur. Quod confirmat etiam Aretaeus, a rabido, inquiens, cane, qui in faciem, dum spiritus adducitur, tantummodo inspiraverit & nullo modo momorderit, hominem in rabiem agi. vid. Joh. Schench. l. a. fol. 8 7. dc juxta CaeL Aurelian. ae Morb. ωιt. I b. I. cap. s. p. m.
2II.Ieq. hominum hydrophoborum quidam in hydrophobicam passionem devenerunt solius aspirationis odore ex ra-hido cane adducto. Resert etiam Marcellus Donatus de Med. Histor. mirab. l. a.p. '. Johannem Coqueranum infectum fuisse rabie post multos dies ex sola impositione manus in os canis rabidi, etsi eum canis non momorderit. Nonne etiam ejusmodi exhalationibus & mlasmatibus adscribi debet contagium & mors, Cujus supra ex Thona. Bartholin. Cent. II. Hyl.-p. m. Ῥo. mentionem fecimus; scilicet de muliere hydrophobica in Belgio, in Rheno abluta, quae, cum in curru in Civitatem reversura animam evomeret, itineris sui sociam venenato morsu adspersam ita si naul insecit, ut tertio inde die quoque cxspiraret. Infusionem silicis, a cane rabido demo 1i, per summigium hominem reddere latrantem Sc suriosum, scribit Petrus Borellus obferv. med.ptris Cent- OU. 22. p. m. a .
μν Laae -- 3o. Esu Lactis vaccini venenum canis rabidi communi--smis catum observavit Baldassar Timaeus a nilae cis medicin. Lib. 7. Cafaῆ.pag. m. 327. ubi rusticum totamque ipsius familiam & alios ex lacte vaccae, a cane rabido demorsae assumpto
rabie infectos meminit; e quibus maritus & filiorum natu maximus auxiliis praescriptis servati sutat ; mater v cIo cum
302쪽
& RAs1E CANINA. 297 reu puis duobus filiis & totidem filiabus periit. Postmodum ex intervallo trium quatuorve mensiuin etiam ancilla et vicina cum quatuor liberis, qui laete istius vaccae usi erant. Omnes in furorem acti misere interierunt, horrend6 ac notabili exemplo, Item a Lactis Vaccae rabidae usu in una domo duodecim personas rabiem contraxisse, restri Johannes Ristius,
g. 3l. Venatores quidam in Lupum saeviorem irruerunt, trucidatum in varia obsoniorum genera appararunt et Xerunt. Omnes, quicunque esitarunt, non multo post tempore Rabie correpti ; alii lociorum morte prudentes sibi prospexerunt. In ea carne tam diligenter apparata vis lethibera et venenata permansit, juxta Joh. Fernet. de abdit. Rer. causLib. 2. cap. Iae .p.m ost. Et Anno i33s. in Ducatu Wurtembergensi
Caupo quidam hospitibus carnes porci, rabidi Canis morsu infestati, edendas proposuit: Ubi homines, ejus rei ignari.
Comederunt, mox versi in rabiem mutuis se morsibus lacer
verunt; uti ex Surio restri Johannes Schenckius I. a.f. My. Ex straminis, in quod rabie perciti sues decubuerant, esu equos, boves, oves & reliqua animalia, quae stramentum degustallant, rabiem contraxisse, tandemque periisse, vidit Iulius
nicum quendam suem rabidam occisam miniis alte in terra defodisse, uam cum tempore hyberno vulpes olfecissent erutam rue vorassent non tantum illas in rabiem actas fuisse, sed eanem etiam alias pecoribus & hominibus morsu communicasse. 32. Notatu etiam digna est observatio, quam de Comnausergia. m. nicatione ejusmodi veneni per gladium recenset Zacutus Lusitanus de Prax. medie. ad ir. Lb.3. OU. I7.fo m. rus de generoso quodam viro , qui cum sorth per plateam iter ageret; e CC oborto tumultu adspiciens retro vidit Canem rabiosum
sus candum, quem plebeji funibus devinctum deserebant vociferatione magna. Ille ut . effugeret Canis morsum stans
303쪽
circa illum gladio circumfodit, &eo immiss5 in vaginam cursum suum peregit. Ecce post octo annos, ctim ira percitus
tres invaderet, eos graviter eodem gladio percussit. Hi, vulneribus curatis, citra manifestam Causam post tres annos renuere potum inceperunt, tandem versi in rabiem furiisque agitati misere vitam Cum morte commutarunt. Simile fere exemplum resert Johannes Schenckius Le. cit. scilicet puerum
equitem apud Nobilem sorid fortuna invenisse sub sponda delitescentem gladium, quo exactis pluribus annis Canis rabidus con sitis fuerat; is sibi concederetur petiit; quo facto, cum ensem rubigine & ferrugine obductum extergere &perpolire vellet puer, improvidus sibi digito inflixit vulni,
. sculum, unde rabie percitus, nemine advertente, periit. Dνὸν phisbo- tem Phlebotomum, quo balneator antea partem a Canera-ιomam. hido moriam scarificarat, foeminae cuidam ejusque lactenti infanti similem labem excitasse, ex Petro Rommelio narrat Jacobus Wolri Scruris. Amulet.p. v. etiam Luc.Schroech Schol in M. N. C. Dec. II. A I. ObfFI.pago ubi addit, maxime activum ejusmodi venenum Phlebotomo adhaerens, dum Uasa sanguifera in toto Cutis ambitu obvia secando in dehiscentes eorum cavitates penetrat & sanguini calenti immergitur, ab eo solvitur & abluitur, qui ulterius ad majores venarum ramos versus Cor properans totam sanguineam massam iniicere valet. Huc pertinet etiam, quod Paulus Spindlerus ex ore cujusdam viri nobilis, fide dignissimi, refert: scilicet Canis rabidus a rusticis occisus & foras projectus fuerat, quod multos ex incolis perdiderat morsu. Hunc conspiciens rusticus quidam ebrius transiens humi jaccn- , tem indignabundus pedibus conculca sit, ita ut iisdem nudis in dentes canis demortui allidens digitum unum vulneraret. Hoc clim negligeret rusticus, eaeinde inopinato mortuus est. Plures ejusmodi Observationes reperies apud Johann. Schench. l. a. Casp. Theophil. Bierling. Theseur. theor.pradi. Os
304쪽
1on benen ii utenden Dunta Si tu .' p. tu. Ig. 3a. Possibilitatem equidem Contagii hujus per solam Salivae aspersioneni, vel in diitans. negat Hieronymus Fra
storius de Morb. contagios Lib. a. cap. Io. Oper. Pan. I. pag. m. II.
rabiem, inquiens, non concipi contactu omni, non fomite. non ad distans, sed tum sollim, cum e morsu canis ita dilaceratur cutis, ut sanguis eliciatur, quasi in sanguine ipso coni gio fiat per contactum dentis & spunice animalis rabientis. Inquit etiam Amatus Lusit. t.' O I. Schol. se scire, canis rabidi sputum, si sanguinem non attigerit, exterius appliciatum nihil noxii inducere posse. Et contra adducta exempla Nicolaus Tulpius, nedum cuiquam detrimento fuisse rabiaorum sputa, scribit ob med. Lib. I. cap. 2olag. m. interim tamen addit, ne three talia sputa nocerent, se nihiIominus curiose mari semper abluere jussisse, &c. Et Johannes Fernelius de abdit. rem caus Lib. a. cap. II. p.m. Q . Qius rabidi canis halitus contagione Quenquam non polluit, sed in partem dena orsu apertam & salivam vel humorem eructat, cum quo viscus illinc sensim in omne corpus evadit; in integram vero cutem si incidat, nihil officit. Vae etiam cap. .p. m. S. Idem negat etiam Cornelius Stalpari van derwiel a.p. Ios. ubi ait: Per inspirationem contagiosum estis hunc morbum, a vero Mlienum videtur. Si enim tantae esset efficaciae, ut etiam emianus, & per inspirationem inficeret, non lateret tam diu, ante-
ouam se proderet illud virus. Et pag. i3. de Contagio per salivam canis rabidi aut hominis rabie intecti dubitare videtur, si sputum, inquiens, hujusmodi insectorum cutem atti gens alios 'quoque inficeret, quidni eadem sudori esset vis. Hic tamen pergit Autoo clim maximh oppressorum sudam
tes manus, arterias caret exploraturus, arripercm, quarumpori isto in angore plurimum plerumque emittunt humoris, mihi nunquam nocuit, quamvis non alio fuerim usus Antiatodo, quod aqua pura, qua manus lavi, suppeditat.
305쪽
3oo CAP. VI. DE HYDROPHogi Admonet etiam Paulus Spindlerus I. a. p. nos horrenda ina*mplomata non ex simplici morsu, sed communicatione contagii rabiosi, quod non in dentibus, sed in spuma vel saliva canis haerere credit, provenire. Alii hoc negant eb, quod venenum istud sit imbecillis activitatis, hoc est, ita ignavum in penetrando & agendo, ut nisi aperta fissave cute communicari non possit. Imb in aliquibus rabidis virus istud esse ita
tardum ac debile ajunt, ut etiam per morsum non Communicetur, & hinc videri multos a cane rabido commorsos nullis adhibitis praesidiis a rabie praeservari, alios etiam rabie non corripi, nisi virus sit in quantitate debita ac convenienti, ut vulneri inflicto adhaerere ad altius penetrare queat. Vid. Bapt. Codronch. l. a. p. Defensio. f. 34. Huic tamen sententiae alii contradicunt atque possμbilem veneni per cutem communicationem defendunt. De canis enim rabidi morsu Sc sola salivae conspurcatione ita scribit Rosinus Lentilius Iairomnem. cap. s. p. m.37 eq. A cane rabioso cum homo mordetur, discontinuantur in admorsa
cute quidam tubuli non modb sanguiuehi, sed potissimtim' lymphistri ad glandularum acinos terminati. ejusque saliva, in quantilla etiam copia cum latice seu lympha, corporis hi mani miscetur. Neque fit aliud in illis, qui sine commorsione, tantum ab ejusmodi saliva, minus etiam advertentes, conlpurcantur, vel a rabiosis canibus lambuntur. Cutis enim elim sit perspirabilis, Eglomeraminibus glandularum, ad quas lympbatici tubuli desinunt, contexta, silinum acre corrosivum, fixum rabiola salivae sermentum in dictas glandulas tubulosque facile transmittitur atque sic eodem modo latici admiscetur. Idque fieri posse, vel soli scabiosi declarant, per quorum stragula sanis quibuslibet Psoram affricari posse nul-46 non tempore conspicamur. Item cur multi non ex morsu, sed tantum saliva vel spuma suPerfusi suo tempore rabiem patiantur, hoc inde contingere, cum salinae scoriae summum exaltationis &volatilitatis gradum, nactae sint, & Epidem,
306쪽
& RΑκ1E CANINA.3 Idem, imo cutem penetrant, statuit Carolus Musitanus Chiruet. Tom. III. cap.Jθ.p. m. Ios. Et sanE, quid mirum, quin saliva, clim pius nimis acriis simulque satis viscida sit, ob glutinositatem suam. humani corporis poris quam facillime se ad ptet atque diutius adhaerendo, virus suum& acrimoniam hinmoribus internis Communicet λ quod, uti per osculum, V. in rustici, ex Julio Palmario allegati, liberis, ita etiam in aliis subiectis eorumque partibus, quae rarioris texturae, hincquemiasmati huic hauriendo aptiores sunt, facillime fieri poterit.
Intcrim negandum non est, longe citius & vehementius per . morsunt rabidi canis ejusque sanguini admixtam salivam,mam per solam salivae aspertionem malum hoc communicari posse. Quam disserentiam etiam annotare videtur Julius - . Palmarius La.p.III. Rabiei inquiens, causa censetur maligna& venenata, eaque caeca & inexplicabilis qualitas e rabioso Cane in partem demorsu apertam ves salivae contagione infectam inserta. Ea autem, quoniam spumota rabidi canis salivae insiidet, in integram cutem si inciderit, nihil sinistri tantopere metuendum hortatur, modo statim probe deterius& elotus fuerit locus : neque enim densa & adstricta epide anis Crassiorum venenorum c jusmodi est venereum, elephantiacum & rabiosum vim humori insidentem protinus altius in corpus penetrare sinat, nisi vel fissa vel dilatatast alioqui vulnera demorsu illata quis unquam ex veterum praescripto sugere audeat 8 At in partem demorsu vulneratam, quum incidit venenum, tempore membratim insinuatum, non solum humorum & spirituum, sed etiam viscerum constitutionem sensim pervertit ac labefactat, dum tandem via oriam consequutum in corde vitae triumphet, in eoque a censum manifesta sui furoris edat symptomata. 'Item Zacutus Lusitanus de Medic. princip. ustor. Lb.I. Hist. M. xabiem esse morbum contactu & ad distans contagiosumaeontra Petrum Salium, Fracastorium & Amatum defendit. Et Baptista Codronchus I. al. s. tam per morsum, quam so
307쪽
3o2CΑp. VI. DE HYDROPH BIA 'Iam Salivae aspersionem hoc virus inferri posse censet, si virus rabidum sit multum & insignis malignitatis, tangatque etiam carnem diu, seu partem mollem & rarae textunae, ut
sunt praecipue labra & lingva , & potissimum si corpus sit imbecille vel malis succis resertum. Quodsi virus sit exiguum, minoris pravitatis, tangatque carnem brevi temporis spatio, duram ac densae textura . non soluin non eX contactu solo, verum ne inflicto quidem parvo vulnere rabiem semper excitari, dc potissimum si corpus sit validum dc optima salubritate fruatur. Quin potius citra contactum ex sola inspiratione seu affatu morbidi animalis rabidi aerem inficiente hoc virus posse communicari, quidam Autores arbi
mς- 3. 3s. Quodsi proinde per solam salivam externae cuti aspersam, vel etiam per levissimam laesionem atque sculpturam ab ungue imprimis spuma venenosa maculato .felis rabidi factam squalem Observationem jam supra ex Guiel. Fabric. Hildani Cent. r. m. IOI. recentivimus) hoc periculum communicari seu Rabies inferri potest, tunc sane a rabidi Canis morsu ejusque Saliva rabiosa, per vulnus massae sanguineae communicata, multo magis tale contagium expodiandum erit. Circa hujus tamen operationis seu rabici mediante Saliva propagationis modum, qui Aflichaeli sitimul-Iero Operi IIIJoLmor . a nemine hactenus perspicue e plicatus videtur, Autores varias fovent sententias & expi, Cationes, quarum aliquot adducere liceat. Imprimis autem illi rem acu attigisse videntur, qui morbos ideales defendunt, atque in hoc allectu Ideas seminales ab animali rabido in animal, quod laedunt, mediante contagio spirituoso, transplantari statuunt; a quibus ideis archeus animalis laesi postmodum ita determinetur, ut pro illarum directione & non aliter operari queat; siquidem secundum Joh. Baptist. ab Heramoni Tr. Demens Ideas. ΠseqsoLm cum insanitate alioqui non fiat conceptus absque ideis, necesurio & in deliri.
308쪽
ideoque & nanc violenter extra orbitam abducunt. Tantum abest quod insanae ideae formentur a mente stultescere nescia. Nam patet, quod ideae sequantur perturbationes rerum Unde fiunt. inod maxime clarum est in rabiente & Tarantula: quorum virus propriam, determinatam aequalemque,
mentiam producit & Ideas sibi perpetuo consimiles &c. vid. idem de Ideis morbosool. m. Maseqq. item David von cre
Horum tamen sententiam de Ideis rejicit Michael Eremul- Ierus I. a. Hi ipsi Autores inquiens, prae caeteris omnibus nonnihil plausibiliter rem explicant, sed ideatis haec hvpothesis, 'Diut subtilis admodum & prima facie plausibilis videatur, il- Iis tamen, qui intelligibilem, seu, ut vocant, sensatam amant Philosophiam, nullo modo satisfaciunt. Nam si ad ipsum fundamentum perveniamus, est haec hypothesis smpliciterideatis. Unde & hic profitendum est, aquam in hisce nobis haerere & rem a priori non esse explicabilem; a posteriori ergo saltem dari potest hypothesis nonnihili plausibilis.
f. 36. Fermentum autem peCuliare ab animali rabido per an perno morsum communicatum idem Autor loco allegato accusatim ν - .
quod sermentum ideas, ab animali furente impressas, homini communicat, primario miritus animales; quod etiam confirmant pathemata convulsiva, secundarib naassam sanguineam asticit, ita ut sere similes evadant spiritibus & san- g. ini animalis furentis: hinc fieri non potest, quin easdem quoque actiones edat, quas canis aut aliud animal rabidum edit. &c. Tale fermentum fermentativum agnoscit etiam Georgius Woli angus wedelius Amoen. Mater. LGASecf. a. Cap. 1.pag. m.JIT. his verbis: Uenena animalia agere potissimum vi sermςntativa peregrina, siye viperae morsus exempli loco
309쪽
CAs. VI. DE HYDROPHOBIA loco sit praecipue, seu canis rabidi, seu alia consimilia. Hinc cum Sativa talismodi sal peregrinum, irato cumprimis animali, in vulneratam partem illatum, mox serum & sanguinem immutat, ut corrumpantur, ἀασιν, fermentationem,
patiantur, facta hinc, recursu ad Cor, communicatitione, etiam reliquam massam sanguineam mox inficiendo.&c- Et Disput. se Hudrophob cap.3.p. I s. idem scribit: Actuationem hujus venenosi Miasinatis optime possumus Concipere. s consideremus, venenum esse sui generis, animale puta, e-cificum & sic vi potissimum fermentativa agens. Fermenta tivum est, quatenus humores vitales imprimis aggreditur, inquinat, turbat, profundius unitum eosdem nutat, immutat & aliena prorsus natura characteriZat: unde ipsam etiam contagii rationem non nisi per fermentationis analogiam cxplicari posse affirmat Κergerus &c. Item Panholog. mea. Dogmat. Sect.3. cap.9.p. m.MF. haec habet wedet. Optime affectus hic seu
rabies a morsu inducta, explicari posse videtur ex principiis chymicis , circulationis sanguinis & venenorum natur . quae ex animalium genere sunt fermentifica magis seu immintativa; addito cumprimis eo, quod anima brutorum magis corporea & materialis sit, adeoque in sanguine & huic in
logis habitet. Hinc si rabidis Saliva, fermento hilioso volatili, sulphureo salino inquinata per vulnus demorsione facta ad massam sanguineam sibi aditum inveniat, in eadem
fermentationem, imo graviori statu consermentationem imducit, unde spiritus turbantur, & cum similem rabido anima. li dispositionem nanciscantur. mirandum hinc non est, comsimilem insaniam oboriri. Plura de hoc fermento viaeThoe
Statuit etiam Richardus Mead Tractatu Anglico, Mechanicia Account gnis tas,seu Mechanis. Relat. de Venen. quod Rabies in Canibus effectus sit febris violentae, quae sub aestatis calore intensiore accenditur, &, Cum per sudores Canes here roge- lneitates cluninare nesciunt. augetur, ita ut in glandulis co
310쪽
sor lympha, eaque salinis S aestivis partiCulis referta sece natur; quae si per morsum sanguini hominis amicetur, fermentorum instar se multiplicat, & estervescentias p. n. humorum & spirituum animalium motus inordinatos concitat. Hinc quoniam eodem motu hi moventur, ac in Canibus, non mirum, quod Canibus furiosis similes actiones, prout organorum constitutio id permittit morsus, puta, latratus&c. exerant homines rabiosi &c. vid. AE . Erudit. Lips Au.
g. s . Alii Contagii hujus modum Salivae mobilitati, a spi-- spiritibus vel aliis causis adscribunt. Inquit enim Johannes bucwalaeus Methcm.practib. a. c. al. m. Ux. momodo ex tali Saliva Hydrophobia nascatur . didiu dissicile est, & , si tamen in re dissicili aliquid divinare liceat, videtur id contingere propter Salivae mobilitatem & penetrabilitatem & coagulam di vim, quae sanguini per Circulationem Communicata, eum instar coaguli incrassat, unde statim sequi ur Melancholia, deinde Mania, postea Hydrophobia. Haec vero Saliva dum sanguinem ita coagulat, segregat tenuiores partes a crassis. tenuior autem ille humor racile suscipitur & imbibitur a g la propter partium circumjacentium spongiositatem, unde aliquam moestitiam & molestiam aegri hic percipiunt, quam adeo magnifaciunt, ut sese deglutire non posse arbitrentur;& juxta Stephani Blancardi Institutinerim. Pa 3. cap. s. Oper. Tom. Ilag. m. Cum quis a Cane rabido morsu sit laesus, certi nonnihil ex Canis Saliva in Vulnere est impressum. quod in vulnere receptum, ibi non quiescit, verum sensim sensimque a finguine aliisque succis absorbetur, hinc sanguini admiscetur: porro aliquid etiam in vulnere remanet. quare vulnus Corrumpitur, & succi in idem stillantes. & illi iterum sanguinem poaetereuntem : hinc tota sanguinis massa inficitur, non secus ac a pauco fermento magna farinae
pasta fermentatur. Sic a particula opii vel olei Cinamomi omnes nostri Corporis succi affciuntur, imo vel cente-