장음표시 사용
311쪽
CAp. VI. DE HYDROPHOBIAsima parte grani unius Moschi. Hisce ita positis, debet san- suis noster tandem particula hac salivae istius canis totaliter
infici & circulariter circumduci, eodem modo, ac in cane lgio rabido. Et Prax. med. cap. Ia. Oper. Tom. II. pag. m.
inquit idem : Causa rabiei Hydrophobicae externa cst canis rabidi morsus, atque hoc modo ab ipsius saliva, sive per vulnus morsum, sive per os, nonnihil sanguini nostro communicatur : quare tunc tota massa inscitur; non secus ac tantil- Io fermenti acido integra farinae massa acida redditur. Separatis itaque ex tali sanguine in cerebro spiriribus, eorum Ope tales quoque, uti in Cane, Canaliculi in cerebro apertui, itur: hinc sumptomata, ut in rabido cane, ita in homine ea- idem sunt. Et si materia subtili vehementer moveatur, manice, deliria, vigiliae, irae generantur. Huic porro si acce- sdant acres & pungentes particulae, convulsiones, dentium stridores, dolores, lipothymiae, singultus & mordendi appetitus oriuntur. Spiritibus hisce aestitantibus ad pulmones euntibus, calore non amoeno suffunduntur pulmones, cor, ventriculus, respiratio laeditur; & convulsionibus factis mi. rus efficitur clamor ac gestus', quibus spuma e pulmonibus
quoque exprimitur; Oesbphagi Musculi spasmo aflectis, dis ficultatem humido deglutiendo pariunt ; hinc iis injicitur
metus potulenta degluriendi, atque ea de causa aquam timent : non tam propter aquam, quam quia hibentibus iam
Cet, post potum enim statim in convulsiones &spasmos in L dunt. Et ex Christiani Iohannis Langit Prax. meae cap. N. Oper. lnieae Tom. II. fol. viIU. sententia Hydrophobia causam agnoscit ut plurimum canis, fetis aut alius animalis rabidi morsum. Qiiaeris modum fiendi λ Scias in saliva non paucas spirituosas laetare partes. quae sub hoc tegmine vulneri a dentibus inflicto simul ac instillantur, ideam suam rabiosam spiritibus impri- 'munt sicque in nobis similem non modo rabiem mctumque aruae, sed etiam reliquas caninas proprietates communicant. Si ubites de hacce idearum communicatione, probationis loco l
312쪽
viperarum morsum accipe, cujus venenositas si non ex toto, maximam tamen partem ab exagitatione et excandescentia
alarum hestiolarum dependet. Nondum haec tibi si satisfecerint, aliud adducam forsan magis amicum exemplum. D cent, qui amandi praecepta tradunt, nullis illecebris citius ad amorem reciprocum invitari posse puellas, quam osculis. non tamen vulgari & rusticorum more cum crepitatione Scsono impressis. quam quae cum aliquali labiorum morsu tre- nauloque Saliva madentis lingvae motu dantur. Adhuc haeres, quomodd tam exigua in copia rabiosi animalis spiritus tantas in humano corpore turbas excitare insignemque spirituum nostrorum copiam subigere possit 3 nihil hoc mirum,
clam illi rabiosi, hi meticulosi sint, ut hi fugiant ab illis fugati.
6 38. Patet etiam ex supra allegatis & aliis Autoribus, ho-a-γ' mines ab animalibus rabidis demorsos non modb rabiem in- ω.
currere, sed quandoque etiam mordentium animalium mores & actiones imitari, ita ut a morsu canis rabiosi novam naturam .Caninam aliquatenus induant atque instar canum latrent & ringant, ac interea manibus & pedibus gradientes, se etiam canum more in ea volutent, obviam factos morsu adoriantur ac mordendo simili vitio labefactent. Id quod nonnulli a depravata phantasia & exinde derivant, quod a rabido
Cane demors, se Canes esse, imaginentur, vid. Marcell. Donat. de Medic. Histor. mirab. Lib. s. cap. I.pag. m. ff. quo loco etiam I quentibus verbis ex Alontuo cujusdam meminit, qui mortus
fuit a cane rubido dc non curavit inde ; & sine laesione exercendo sua negotia stetit triginta quinque diebus. maiah vero diei trigesimi sexti surrexit & posuit se retro uxorem suam stans in terram sicut canis & caepit latrare post eam ; Sc clim reprchensus fuisset ab ea , surrexit de terra subridens ; δc hunc actum pluribus vicibus eodem die fecit ; sero corrupta est ratio ejus in totum Sc mortuus quadragesimo die a die morsus. Quare , pergit allegatus Donatus , ad depravatam imagi-
313쪽
nationem dicti symptomatis causam deducendam esse magis rationabile videtur, quam ad alias recurrere. Lautier Varurensis demorsus a Cane rabido obiit septom abhinc annis ab illius morsus veneno, ratione tamen servata usque ad mortem ; dum autem sanus omnibus haberetur, imb sibimet, subito ei latrandi cupiditas maxima supervenit, imo tanta, ut socioruni amicorum consortium dimitteret, ut, averso ab iis vultu, latrare posset, sed postea paulatim resipiscens, pe Cepit mentem suam quodam veneno laborare, & quaedam
remedia sibi admoveri jussit, sed frustra. Quare paulo post
in Hydrophobiam incidit, & in horrorem aeris motuS, adebui vultum tegeret, dum quis ad illum accederet. &C. vid. Petr. Boreli. Ob 1 sic. Cent. IOU. I ..p. m. V. Juvenem queri dam a rabido Cane morsum. instar Canis latrasse, scdine, ac manibus, pedibusque incessisse, ut caninam omnino videretur induisie indolem, ex Philostrato refert Cornet. Stalpartvan der Wiel cim. i. Ob Ioo. Scho l. m. ds. Corporis spirae similis sive caninam involutionem, id est, Corporis decubitum Canum dormientium contractioni similem non modo inter
signa praesentis Hydrophobiae locat Caelius Aurelianus
iacui. cap. II. p. m. 229. sed etiam Pagseq. addit, Sorano quendam
Alfeniensem retulisse, qu54 viderit Hydrophobum ex domo fugatum ad locum venisse, ubi inclusus corpore implicato, seu Canis more convolut5 vitam finiverit: sed in ipso loco sui se canem jacentem, quem rabie accensus repente accurrens momorderit. Imprimis hos aegrotos Canem oretenus pilis imitari, quam ullis aliis corporis membris, ubi scilicet Salivae propria excretoria vasa sunt, inquit Martinus Lister se Morb. chron. p. Iaa eq. g. 39. Miram etiam ac caninam sagacitatem in Viro a rabido cane demorso annotavit Pet. Borellus Cemd.OU. cfyl.Vo. Visus est, inquiens, Vir a mu itis amicis meis, criticum a canis petitus rabidi morsu fuisset.ejus veneno non solum rabidus factus est,&canis venenum in eum non modo inseruit, sed etiam odoratum
314쪽
& sagacitatem suam venaticam illi communicavit, adeo ut accedentes amicos e longinquo, licet eoS non videret, olfactu venire perciperet, R. amicis diceret, talis N. amicus meus hic jam venturus est, & statim veniebat Scc. Sequentem Observationem communicat Johannes Rhodius Observ. med. Cent. I. Ob A p. M. Io. Anno I63o. Patavii superstes erat Virso instituti Capucinoruni ante triennium post morsum canis ab annis duodecim nabie correpta. Ingens per acceS-sionem torquebat mordendi desiderium, mente nihilominus integra. Praecepit enim se arcte constringi, ne adstantes laederet. Imminente furore loci demorsi stigma evanuit, &c
Pariter etiam in illis, qui a selibus rabidis vel morsu vel sellam
plura laeduntur, earundem mores observantur, dum mores
selinos sono oris, ungvibus& dipitis mutub in alios invadendo imitantur. Talem rabiem a morsu selis in Indice digito
post duas horas lethalcm, qua aeger mordere volebat, ex JO-hanne Colle refert Michael Εtimulierus Operi med. Vol. II ol. m.s I. Et Juvenis ille viginti annos natus, cujus supra ex Guil. Fabric. m. IOI. meminimuS, post scalpturam a sele rabiosa in dextro pollice acceptam, se in adstantes projiciebat, eosque dentibus arripere tentabat, nisi custodes
eum retinuissent, imo demorsos a cane rabido non modo instar canis latrare, aliosque morsu petere, sed quandoque etiam penitus dilacerare, jam supra, observatione Viti Rieci lin. Mille. r. Curar. meae obfh.p. n. Io. de sponso quodam adduximus, quippe qui nuptiarum die cnoreas aucens a cane quodam par vo morsus paulb post cum sponsa concubiturus tantam incidit rabiem, ut sponsam aggrederetur atque totum ejusdem Pectus dentibus suis dilaceraret. Huc etiam referre liceat,quod scribit Athanasius Icircherus Scrium Pest. Sect. a. cap. al. m. Ia quod selis rabidae aut morsus aut comestio omnia venena superat, dum non secus ac canis rabidus admorsum in sui transformet imaginem, ita & selis in suam; & lugubre superior,hus annis exemplum docuit trium hHelvetiorum juvenum,
315쪽
qui Patriam repetitiari, dum irescio in quas cum Cauponetricas circa ciborum conditionem incidissent, is lindicaturus se selem in rabiem primo actam assatamque hospitibus apposuit, quam illi cuniculum reputantes totam Consumpserunt, 14d vix itineri se, peracto prandio, Commiserant, dum ecce omnes in rabiem acti voces simulantes felinas, manibus quoque digitisque in ungrium modum incurvatis obvios quosdam impetierunt, capti tandem constrictique omnes intra paucas
horas interierunt. campanelia g. ψO. De hac materia liceat etiam Thomae Campanellae de μη/- Srer. Lib. cet. II.p. m.IIoseq. verba adducere: Qui mordentur a Cane vel soli rabidis, molestiam vix sentiunt usque ad quadragesimum diem. Dehinc languent& latrant ut Canes aut feles, mordentque alios homines, sicuti ipsi morsi fuerunt. In aquam claram introspicere abominantur, & fugiunt, tandem quasi canes aut feles vociferantur rabidoque furore pereunt; &emittunt ex genitalibus semen instar catulorum canis aut sella, Fc tandem in canes transformantur,licet non in figura exteriori& misere pereunt latrando & imaginando se esse canes. Unde palam fit, ardentem spiritum humoremque in vulnere a Cane derelictum passim augeri & temperamentum vincere, scut
modicum coagulum lac multum inque te ipsum convertit. Quapropter spiritus adeo assicitur, quod obliviscitur esse humanus, Halagmaturque isse caninus. Alotiones enim passiones. que caninae inesi praevalent,imaginantemque vim caninam faciunt, sicut furiosus quidam se esse Papam credebat. Et veluti modicum semen fili menti terram multam mutat in frumentum, sic caninus ille spiritus modicus operatur vchomentia sua immutando temperiem sensumque in se. Itaque patiens credit, se esse canc ira, & jam canis cit intrinsecus, non autem in figura; nam sicuti mutatur in corpore canis cibus & sanguis in spiritum caninum: ita& in corpore nostro, dum caninum semen sc potens est. Mens autem a Deo nobis indita patitur eadem
passione Sc credulitate. quia est involuta spiritu patiente & credente,
316쪽
& RABIE CANIN A. dente, se canem esse. Scc. insuit: Generant quidam catulos, quoniam caninus iactus est spiritus ipsorum, ergo ex semine canes sormat ; sicut semen hominis in utero sormat homine ira, quoniam ejus spiritus retinet in se Ideam πcnitoris &veluti nutriebat & vivificabat & sentiebat& operabatur in genitore, sic agit & operatur in utero, ergo & umilem genitori fabricatur. Sic etiam spiritus caninus operatur, quod& siicut in Cane operabatur, & nutrit & generat & latrat & omnia aget juxta Ideam suam &C. . i. sciret, circa Canis rabidi morsum notanda Venit nonnullorum opinio, qui ex ejusmodi Canis rabiosi spuma, in veste demorsi relicta animalcula quaedam minutissima, Canibus simillima, progenita fuisse, item in excreta demorsorum urina ejusmodi canum imagines vel potius catulos minutissimos apparuisse statuunt, mi sententiae tum veteres, tum recentiorum etiam Autorum nonnulli adhaerent, quos prolixe allegavit Caspar a Reres Gimp. Us. .es. B. g. a. m. Io Meqq. V1d. etiam Dan. Seianere. Institui. medici b. 2. PariS .a. cap. q.p.
cell. Donat. de Medic. Histor. mirabit. Lib. s. cap.I. p. m. Useq.Quod - etiam exemplo F Dinae Serues anae,in cu)us fimbriae locis quibus Canis dentes infixerat, Vermes capite Catulis prorsus con- si1Diles conspicuisnerunt, ex recentioribus probat Philippus Salmuth Cent. a.OU. δῖ-p. m. Ioo. Et Mich. Elmullerus Oper. l.
II. Veterum sententiam destiadit; notabile est, inquiens, quod subinde animalcula generentur vel conspiciantur in saliva vel lotio animalium rabidorum, similia iis quodammodo animalibus, a quibus rabies mit inducta ; unde v. g. vermes catelli formes . aut capitulis catulorum similes in urina talltce aegrotantium Observarunt. .: Notarunt hoc jam suo tem Pore veteres Arabes , in specie Avicenna & Aven-zoar; quod, tamen rarum est, unde ex modernis quidam plane negare volunt, sed male. Certum enim est, r
pecta interdum suisis talia anipialcula, non tamen semperi
317쪽
CAp. VI. DE HYDROPHOBIA Fidem tacere aliqualem videtur exemplum illud notabile δε muth Cem. 2. Obseruat. v. de muliere, quae fuit in fimbria vestis moria seu lacerata a Cane rabido, & ista fimbria Saliva adsper se; unde mulier suspendit vestem laceratam ueri libero , ut exsiccaret & post unum vel alterum diem in loco, ubi fuit Saliva, percepit parva animalcula, quorum capita simillima
fuerunt Capiti canino. g. Non autem tantummodo in demorsorum Saliva, sed etiam in Urina cjusmodi vermiculos reperiri scribuntur; siquidem Pet. Andr. Matthiol.CoinmentanDisscor.Lib. s.cap. fotin. 1οοδ dicit: scribit Avicenna evenire interdum, ut a cane rabido demorsi quaedam frusta carnis ingenti cum dolore mingant. quae forma prope Catulos parvulos reserant:quod otiam ab aliis recentioribus accepimus, quin & ab iis,qui hujusmodi catulos se minxisse fatentur, &c. Juxta Petr. Boreli. Cent. I. Ob ag.'. m.37. in urinis demorsorum a canibus rabidis emgies canum percipiuntur, ob seminis aestuantis portionem quandam, per
canis spumam morsis communiCatam, quae etiam Cerebrum inficiens eos in canum naturas mutat, latrant enim & mordent, ut canes. Inquit etiam Emanuel ΚCenig Regn. animal. Sect.3. ArricuL Canis rabidus morsu suo venosissimum est animal, dum hominem mire transformat, ejusque spiritus inficit ac velut transscendit. sicque in similem Hydrophobiam, latratum ac venenatum, morsum adigit, prout& quidam experti grumos sanguinis vel etiam frustula carnis per secessiim & urinam deposita formam exiguorum Catulorum habuisse, imb in tali vulnere vermes esse enatos capita habentes canum similia. De hac materia ita loquitur Samuel Hasenresterus de Cut. AMA. Lb.I. cap. p. m. I. Est u rina a cane rabido morsorum pinguis, in qua res carnosae mirabiles, similes parvis canibus aut eorum stercoribus, vel viscer, hus, aut aliis consimilibus & horribilibus: quia venenum ra-hidi canis, ex sui proprietate, quam habet ad hominem, dilbonit omnes humores ac humiditates hominis, cui commu
318쪽
nicatur mirabiliter ad ipsius rabidi Canis complexionem, naturae ut introducat formam, ex Continuata veneni in hominem actione & diuturna veneni ipsius dispositione, assidua fortissimaque patientis imaginatione de canibus, ut eorum stercorum vel viscerum . in vapore praefatorum humorum introducit ipsas canum figuras in superfluitates ultimae digestionis, quae expulsae cum urina, tanquam hypostasis, repraesentant in ipsi aurina figuras canum, patienti prius, quam aliis. Praecipue Concurrente melancholica patientis dispositione; praecedente vero adhuc ulterius confirmatione dispositionis. repraesentant non solum patienti, sed etiam aliis non patientibus, parvorum Canum figuras, seu eorum stercorum, vel viscerum aut aliarum horribilium rerum, Inquit etiam Paulus Ammannus: si Saliva canis rabidi hoc semini uni ad verminationem, juxta Phil. Salmuthii Observationem, in sic continet, quidni etiam accedente Phantasiae vitio illud ulterius ropagari, ulterius eGrmari & urinae communicari poterit pIti ex Ammanno allegat Christianus Fridericus Garmannus seMiracul mortuor. Lb. a. Tit. Io. g. III. qui Autor etiam equidem non ia at, nec inficiatur, adstantes aliquando, in ejusmodi Urinae inspectione, phantasiam non minuS, quam OcUIos adhibere; interim carunculas aut vermiculos canisormes etiam inter ea, quae naturae impossibilia, non reputat. Et Christianus Franciscus Paullini Cynograph. curis.p. m. aa . intrepidEasserit, E seminio hydro hobico nujusmodi animalcula seu
ideas caninas vere in lotio interdum generari posse. Imo frusta octodecim albicantia, Catellis nuper natis ita similia, ut ovum ovo a muliere ex morsu Canis rabidi diu rabida ejecta adique ab Illustrissima Domina Bathianiana propriis oculis observata fuisse, refert Paulus Spindlerus Ob . .p. m. Ires Cujus Observationis meminit etiam Carolus Raygerus M. N. C. Dec. IAN.
g. OUII p.si. ubi Illustrissimam Dominam Budianam Anno i638. Oretenus Spindlero eandem retulisse dicit, & simile ferE exemplum annectit. Porro etiam in Urina eorum, qui a pha-
319쪽
CAp. VI. DE HYDROPHOBIAIangio commorsi sunt, conspici substantias quasdam innatam tes aranearum telis persimiles ex Pet. Andr. Λ atthiol. Conmem. Det Dioscorid. Lib. K. cap.3 s. rcfert Zacutus Lusitanus de Medic. primcip. Histor. Libis. Hi . I Jol. m. M . quem tamen locum in Alatiniolo reperire non potui) & Daniel Sennertus Practic. med. Lib.
es de morb. occuli. Part. S. cap. 2 . pag. 3n.3 3- nonnunquam vel per
Urinam ab araneis laesorum, aranearum simile quid excerni scribit. vid. etiam Casp. a ReieS. l. a. uuaest. Fa. q. p. VI. So7seq. negatara g. Φ3. Quamvis autem Casparus a Reies l. a.'. 8 . prolatis variis exemplis& autoritatibus de Corpusculis catuliformibus, Concludat, non omnino fabulosum esse, quod de Urina rabidorum ajunt, conspici quidem in ea aliouando catulis aliquid
simile, cusus eventus veram Causam nullus rerum naturalium
acerrimus licet indagator afferre poterit; nihilominus tamen paulo post de veritate dubitat, inquiens: Licet hujusmodi mi. Cula non penitus in naturae maiestate impossibilia judicem, cum alias sciam, credibilia non rarb esse, quae talia non videntur; tamen istis vel leviter fidem praestare doctis non convenire arbitror, potiusque hoc ipsius rabientis corruptis imaginarionibus, quas canis perpetuo obvolvit, tribuendum sore ju dico : quae licet hic sicuti in gravidarum conceptibus aliquam immutiandi vim habere posse non videantur,conceptam tamen canis speciem cum horrore & metu menti infixam in aquis & lbquoribus, si non vere, erroneo tamen mentis excessu si hi ipsis repraesentari ac aspicere imaginantur; quod ab aliis, qui integro fruuntur judieio, non conspici certum est, cum nec in urina aut aliis liquidis aliquid hujusmodi realiter existit,nec menseanino veneno minime delibuta ac depravata, Canum fg arani nullo modo existentem percipere valeat, cum a falsis phantasmatibus haud possit deludi: quare ipsos solummodb labora res in sua, vel aliena etiam urina, illa canum idola conspicere dicendum est. &c. ubi prolixius hanc opinionem detendit. Hanc sententiam amplectitur etiam Marcellus Donatus de ness. Histor. mira, Lib. K. cal. I. l. I.seqq.stilicet, cum rabidi effecit
320쪽
Itomines operationes intellectus corruptas habeant, fiat, ut ex longa circa Canes cogitatione imprimantur in corum imaginatione formae& idola canum, ita ut assidue sermh prae oculis canes habere sibi videantur; quin imo &se ipsos canes essed os putent, tumque potissimum, Cum aquam , tanquan speculum splendidum imaginem reddens intuentur, imaginentur in ea canes esse; quod vero alii non demorsi nec phantasia depravata laborantes in rabidorum urina ejusmodi animalcula seu catulorum imagines conspicentur, id mini inhverum esse suspicatur allegatus Marcellus Donatus, ctim ex antiquioribus neminem, quos legerit, id certo aflirmantem observare licuerit. Item Carolus Musitanus Chirurg. Tom. III. cap.3o.pag. m. IMA AEudosiann judicat, in lotio excreto canum imagines apparere, quae nulla experientia Comprobetur. Anilis quoque fabella eidem habetur illud, quod ex Canis rabidi spuma vesti aut linteo inhaerente, animalCula quaedam parvis catellis similia generata fuerint. Et Georgius WolfDnangus wedelius Di p. de m trophil. cap.3.p. relationem senilerti de animalculis e spuma Canis rabidi in Veste haerente. Canibus similibus progenitis, suo loco rclinquit.
3. 4 . Utri :verb sententiae, an assirmativae, an negativae, semadhaerere debeam, in materia tam obscura dubius adhuc n a. neo, Clim neC Salivam nec urinant a Cane rabido demorsorum, indeque rabidorum, examinare mihi licuerit. cuiatamen allegati Autores varia Exempla & rationes pro armati v a adducunt, praeterea etiam in aliorum subjectorum non rabidorum Urina , Saliva & spermate, absque praecedente morsu, testantibus Observationibus, quandoque Vermiculi variae figurae apparent, quidni etiam in dictis demorsorum es rabidorum liquoribus excrementitiis nonnunquam Uer miculi reperiri poterunti quos sortasse veteres Medici, Microscopiis nostrae aetatis destituti, ex persuasione pro minimis Catulis seu vermiculis catuliformibus habuerunt, climpraeptimis ejusmodi vcrmiculorum capitula utplurimum Ce Rr a toris