장음표시 사용
172쪽
S. I. Necessitas indagandi Veterum Idololatriam ad plurima loca S. Scripturae exponitur. S. II. origo Idololatriae ad posteros Chami refertur. S. III. Ab
Scripserat hane Dissertationem Vir Nobilissimus atque Spectatissimus, cui propter insignia in Rempublicam & orbem literatum merita hanc Sectionem Sacram fecimus, annor 68 g. cum in Belgio sub ductu Celeberrimorum virorum, praesertim autem Herm. misi, animum suum elegantisti. marum literarum cognitione imbueret. Cum autem in paucissimis pagellis omnia ea vir Amplissimus exhibuerit, quae alii in magnis voluminibus vix tradere potuerunt, eruditam hanc Dissertationem, cum in paucorum hodie sit manibus, hoc loco merito recudendam esse existimavi-- - nus. J. G. Alim.
173쪽
his descendit Idololatria ad Chaldaeos , AEgyptios
di Arabes , illaque a Phoenicibus, commercium ubique exercentibus, in varia loca fuit deportata. S. IV Initia idololatriae fuerunt rudiora , nec statim ad illum devenit cultus & superstitionis gradum. Solem primos idololatras adorasse probatur. S. V. Ritus antiquissimorum idololatriae e ponuntur. Primus usius fuit templorum & altarium. S. VI. Mox lucorum. S. VII. Sequebatur adoratio & inter numina Heroum relatio. S. VBI. Plurima ex historia sacra in cultum gentilem trans- Iata fuisse, demonstratur S.IX. Qilaenam fuerit idololatria in colendis Baalim. S. X. Devenit tandem idololatria ad ipsa animalia, quod probatur, & pro ductis exemplis asseritur & explanatur. S. XI. Quin modo Deos suos paulatim etiam in forma anim Iium, hircorum praesertim, coluerint, exhibetur. S. XII. AEgyptiorum idololatria latius exponitur. S.
XIII. De cultu Apidis di vituli aurei disseritur. S. I. Ythagorcorum illud ,
πώ ac mesivi ητα , temere infrepisse censebantur, quotquot curioSe niamis de Diis, ea quae celanda essent, effutierunt. Hinc in Homerum ac Hesiodum tetricam hanc sententia am ferre Pythagoras, referente diavo Hieronymo, non dubitavit. se vidisse Hesiodi animam . columnae aereae adstrictam , di Homeri, ex arbore suspensam, propter ea quae de
Diis dixerant. Aguptii pervetusti illi mythologi, ea
sane prudentiae fama apud caeteras gentes inclaruere,
quod mysteria sua miris ambagibus involvere nossentine scit, incautum vulgus profanis suis oculis ea tem
174쪽
raret. Hinc Plutarchus, in libello de Iside & Osiride, ubique Sphinges ante templorum limina collocatas asserit, mysticis scilicet animantibus mystica sua sacra indigitantes. Nimis curiosum, ac beatis nostris temporibus parum conveniens , etiamnum forsitan quis clamabit, de antiquis Gentilium Deastris disserere, potius sepeliendis quam in medium protrahendis. Cui adstipularer, nisi reclamarent sacrae pagellae, quae quidem veterem non ita sicco praeter uni pede, quin nonnunquam idolorum interserant nomina, ac idololatricos perstringant ritus. Hinc
vox cantantium Exod. 3a: I g. item com . G. sedit populus ut manducaret ac biberet O furrexerunt ut luderent.
Ritus vero hos in Hypto in honorem Apidis Memphitici, vel Mnevis Heliopolitani, usitatos fuisse, cuivis vel leviter in antiquitatibus exercitato notum est. Hinc etiam nomina Baal, Baal - Peor , Baal - Berit, Teraphim, & alia satis frequentata in sacro codice gnisi itaque vel otiosii, vel negligentes, scripturarum lectores velimus esse, omnino nostrum est scire, quid per nomina haec Spiritus Sanctus intelligat. Hac e eo de materia in pratsentiarum agere decretum est, in quantum de, tenue insenium, dc angustae permi tunt pagellae. s. II. Diaboli foetus idololatria, diluvii undis non ita
potuit extingui, quin mox renasceretur, a C renatus maiora quam antea acciperet incrementa, non uno tamen partu est in lucem editus, nec unam tantum
habuit matrem. Indubium est, Agyptios, e Chami posteris ortos, albo ipsius progenitorum iure merito inscribi posse : id tradunt fere quotquot sunt Auth res profani. Sic Herodotus de AEgyptiis in Euterpe ,
175쪽
mos animantia lapidibus insculpsisse. Sic Diodorus Siculus
tos esse fabulantur. Lucianus itidem de Dea Suria, τιι μεν κν' rων, &c. Primi homintim quos scimus AEgyptii,
dicuntur Deorum percepis' sitientiam, templa statuisse di lucos. His non postponendi sunt Zabii, vel Zabaei, vetustissimi illi idololatrae, de quibus multa habet Maimonides More Nevoch. Part. I. Cap. as. Notum est, Abrahamum patrem nostrum educatum esse in fide Zabiorum,c statuerunt, nullum esse Deum, praeter stellas : dicunt fleraas esse divinas, o solem esse Deum magnum, ita quoque diacunt , reliquos quinque planetas esse Deos, sed duo luminaria
majores, &c. Per Tabios autem qui populi intelligendi sint, non facile dici potest , verosimile est Oriem taliores populos, quales fuere Chaldaei, Assyrii, Arahes , hoc generali vocabulo indigitari s cum certum sit, has gentes iam ab antiquo idololatriae deditas ae
immersas fuisse. t s. ni. Sicut Chaldaei, Agyptii, Arabes, idololatriae sunt
Authores, sic Phoenices illius dispensiatores, quique eam longe lateque per terrarum orbem propaga
t Quinam sint Tabii , vetus & dissiciIis est, ut recte omnino animadvertit Vir Amplissimus , apud eruditos quaestio , . hinc etiam Viri Celeberrimi in diversas abiverunt de T hiis sententias , hanc dissicultatem agnoscit Spencertis in Praefatione Lib. a. de Legib. Sudaeor. Frequens equidem Eabiorum mentio apud Scriptores Arabes, altum autem apud Graecos & Romanos silentium. Quinam autem per Tabios sint intelligendi, omnium optime nobis exposuisse videtur Hottingerus Hia. Orient. Lib. I. Cap. F. p. I O. quem etiam sequitur ipse Spenurus i. c. hoc solo discrimine, quod hic putet, limites Zabiorum latius essae extendendos, quam putavit Hottingerus 3 verba Spenceri haec
176쪽
runt. Phoenicum gens etsi non sit obscura , nomen tamen incertae ac obscurae originis esse , iam dudum
a viris Doctis observatum est. An autem sic dicti fuerint, quasi patim, eo quod inter Cananaeos Anais eorum familia omnes alias & corporis mole , &virtutis splendore superarit, quod eruditissimo Bois charto placet, in suo Canaan Cap. i. sive Phoenices quasi rufi, enim & purpuram & rufum signimcat, adeo ut *o rie idem sit quod aeumqs, ac respondeat Hebraeo CUR Sic autem vocati fuerint Tyrii, eo quod e mari rubro , ita ab Idumaeis illud occupantibus dicto, primum solverint , quod Gerardon , libro de idololatria gentili I. cap. N. arridet: sive tandem Phoenices, quasi U)dam, eo quod profligati Cananitae ab Israelitis , fuga sialutem quaerere coacti fuerint, hinc eorum posteri, qui se in munita loca , qualia fuere Tyrus & Zidon, ut bona sua tueri posssint, receperunt, filii fugientium vocati fuerint: quae non minus ingeniosia Etymologia nuper a Clarissimo
vitringa, Professore Franequerano, data est; hic nectio strum est determinare, nec disquirendi locus. No. his suffcit, extra omnem dubitationis aleam esse, Phoenices mortalium primos mari potitos, rei nau-
sunt. Hottingerus aliique, Zabios illos eosdem fuisse eum Sabiis di Sabaeis, sentiunt, quia eorum nomen haud multum abludit a Zabiorum nomine. Ego ipse nomine illo, sensu imitori sumto Veteres Idololatras omnes, Chalaurus, Arabes, Sabaeos, hoe nomine intelligendos esse opinor. Sub finem a rem Cap. I. Lib. 2. concludit Spencerus, quod per Tabios
intelligendi sint Orientis populi plurimi, & quod nomen
Eabiorum fuerit commune pluribus, quia tam late fuerit assumtum , ut nomen Chaldaeorum , vel AEgyptiorum . quo titulo gaudebant omnes artis magicae affecta. Promlixe autem de Zabiis dicere , esset actum agere post Spes ceram Lib. 2. Cap. I. oec. J. G. Alim.
177쪽
ticae operam dedisse, ac colonias undique terrarum emisiste, hinc una cum ritibus Orientalibus, cultum idololatricum, in ipsti Orientis sinu ortum, in regionibus occidentalioribus propagassi: Neemisv- AL
rum sapientes dicunt, dissensionum Authores extitisse Phoenices, qui a mari, quod rubrum Doemur, in hoc nostrum proficiscem pes, comtinuo navigationibus incubuerunt; inquit Herodot. Lib. I. ab init. Pompon. Mela Cap. I 2. Lib. I. Pharan res vocat Solers hominum genus, literas , literaram veras, aliasque artes, maria natabus adire, classe confligere, imp ritare gentibus, regnum priuiiamque commentos. Hinc Grae- ei, ac pene omnes populi occidentaliores, Phoeni- eum ope, orientalium literas, artes, sacra, etsi nonis
nihil interpolata, ct quicquid ingenii humani sapit
acumen , acceperunt. Cadmum Phoenicem fuisse , ae ex Cadmonaeis, de quibus Moses Gen. IS: Io. cI rissime probat Celeberrimus Bochartus in suo Phaleg. Cap. Io. illum vero cum Phoenicibus, doctrinas ac literas non antea usitatas Graecos docuisse, dicit Herodot. in sua Terpsich οἰ δ. pat et uetoi o F σύν Κ.... ais
arixo aevoi, irήγαγον δastru-ια, - δη Peahaisaeae ue caiugoe areιν Em H ise i ii poniti. h. e. Phaenices illi, qui eum cadmo venerunt, introduxerunt doctrinas, ac literas, qua ut mihi cidetur, non antea Gracis in usu fuerunt. Sed ne ni.
mis a scopo abripiamur, haec praelibasse iussicit. S. IV. Ac porro notandum, idololatriae initia fuisse almodum rudia et nec enim mortales tantam & vix numerabilem primitus Deorum turbam cultu religioso prosequuti, qualem processu temporis Hierophantae, ae Diaboli satellites , humano generi obtruserunt. Magnificentia ae splendor templorum auro & argen to micantium, nimis etiam mores excultos ac poli-eiud redolet ingenium, quam ut primis ac simplicibus
178쪽
post diluvium saeculis adscribi possit s simplici nimbrum aetati competit simplex cultus divinus. Hinc divinitatem primi mortales sensu ac usu metientes, eos haud dubie primum in Deorum numerum receperunt, quos optime de se meritos , ac quorum ope non parum commodi ac boni ad se provenire experiebantur. Sic Soli , magno lucis dispensatori , gratissimam lucem ae diei vicissitudinem deberi , quotidiana edocti experientia, omnium primo honorem divinum haud dudie exhibuerunt, cui mox lunam aecaetera corpora coelestia, tanquana , Deos conmiarios, ( ut Seldenus de Cultus Extr. prim.) sive inferioris ordinis, adjunxere. Cum omnium pene gentium animis infixum esset, eorum suavi influxu laetas fieri segetes, agros foecundari, arbores progerminare, ac vineta uberes proferre fructus. Sane haec ipse ratio est, cur cultui solis ac lunae ( quam U)nt ri rata vocat Ieremias j Israelitae adeo mordicus adhaeserint, quam optime observat Pater R. David Nimchi, quem citat filius ad Caput a. Hostae, in haec verba, In I rariae Cri, D I)y Prim UUI3am rediri Dodin ranae i in v ium nai Upiad c arra tranu Uri 'I nrari Umna h. e. pater meus p. m. explicat, post solam, lunam ac Bellas quas colu rant, existimantes, sibi ab iis suppeditari cibum ac necessaria sua. Adeo ut probabile sit, solem ac caetera corpora
coelestia , prima cultus idololatrici obiecta fuisse ;quod Sipse magnus Rambam notat, etsi male Henosium inter idololatras ponat, delusus scit. sinistra interpretatione verborum Genesi se Upb bmn irem Ut D Uerba ejus sunt in Libr. de Idol. Gent.
:im 'aeta Vn, pser narra Uri U) κ', h. e. dixerunt, mquidem Deus ereavit liminaria illa ae spharas ad regendum mandam. O posuit illa in aham, di tribuit illis honorem, di
179쪽
ipsius sunt ministri miniserantes eoram ipso , conυeniens est at illa laudemus, ct honorem iis tribuamus, &c. Hoc & Di dori Siculi calculo comprobatum est , cujus in libro I. Bibl. Historiarum haec sunt verba. TA κν- Aι
hior, irEAh. e. vetustissimi in AE pto mortales mundum supra se spectantes ac omnium rerum naturam dem
ratos , putasse duos esse aeternos ac primos Deos, solem scino lunam. Hinc Deus rigido admodum praecepto naeet idololatriae objecta, in qua prae aliis male sanum ingenium humanum maxime pronum esse videtur, pro fligata voluit. Deuti :is. ne forte tollas oculos in coelum. videns solem, lunam, ac Bellas, cum omni exercitu Ges rum , impellaris, iuvamem ae incurves te coram illis, Meotis ea. Ad quem locum R. Aben Egra notat ridibriari V ituri drim ri nn mmetri Sol O luna, quia maxima sunt luminaria h. e. quae maxime insensus incurrunt, ac ad quorum cultum homo proclivis est. Paulo post addit, ne
N I. uoniam una quaeque gens colit peculiare suum a rum, una quaeque urbs peculiarem planetam et quod verum
esse fatebitur quivis, cui non ignotum , sicuti coelestium corporum cultus primitus, sic dein generaliter , apud omnes pene gentes locum invenisse. Quis enim nescit, solem ab AEgyptiis sub Osiridis nominec non unum tamen tantum Numen hoc nomine AEgyptii indigitarunt) cultum fuisse E Phoenicibus ac Syris, sub Adonidis involucro, summa etiam in ven ratione erat. Adonidem enim Phoenicibus eundem esse qui AEgyptiis Osiris, notat Celeberrimus Praeses in suis ,gyptiacis pag. O . Cujus .eaγim x sive recessum in Mense Junio deflebant. Hinc idem Adonis Hebraeis iurn dictus, de quo Egechiel Cap. s: I . insi
180쪽
narum muliercularum describens planctum a Deo in spiritu ipsi monstratum. Pariter Maia , etsi Pp uiliorum Abominatio filiorum Ammon, I. Reg. Cap. II: T. Vocetur, non tamen idolum solis Ammonitis proprium, sed Sc caeterorum Orientalium, puta Assyriorum , Chaldaeorum, numen fuisse i Suo solem p raecipue insimulacto coluerunt, erudite a Doctissimo Spencero obiervatum est Cap. r. lib. a. de ritibuS Hebraeorum: quem et Mosursim placasse ac lustratione igne facta, ejus sacris liberos initiasse, non uno ex loco scripturae sacrae patet. Hinc eum eundem fuisse cum Saturno, quem horrenda liberorum immolatione cultum fuis. se constat, etsi non satis firma conjectura , quidam existimarunt. Sic Persarum numen Solem missie omnes norunt, Massagetarum itidem Deum, quidem
solum, tradit Herod. lib. I. CH μκ iob c cor ea . τώ bcsci rπNise. Pariter Lunam pene ab omnibus
Orientalibus, Agyptiis sub Isidis, Zidoniis Astartae, Persis Mitrae, Assyriis Militiae, Arabibus Alitat, Baabyloniis Ucneris nominibus , cultam fuisse, probat Seldenus in suo de Diis Syris libro. Caeterorum vetaro Astrorum cultum in AEgypto, Chaldaea , Persia, viguisse, apud omnes in consesso est 3 ut hinc pateat, quam longe lateque, processu temporis, coelestium corporum cultus fuerit diffusus. Itaque ne populus Istaeliticus in sacra lunae, cui primi quique Mensis dies apud Idololatras sacri erant, rueret, Deum Neo. menias instituisse Spencerus hariolatur, quibus detinendo domi populum suum ac sacris suis occupando, cavit, ne sacris Gentilium, ubique receptili ex occasione illaquearetur. S. V. Sed ut in viam redeam, simplici cultu ac non diculo , variisque modis fraude Diaboli interpolato, qui sequioris demum est aevi , antiquiores gemi I