장음표시 사용
361쪽
loco citato pag. os . ab initio, inquit: Talmudici scribunt in II OMA Cap. IV. fol. 3 s. h. NI' Un
i imbaen rennua ba)nn si Magistri docuerunt, quadrasi ginta annis ante Templi desolationem non ascen- , disse amplius sortem in manum dextram , nequetsi linguam coccineam amplius exalbuisse , & neque Lucernam Vespertinam amplius arsisse s Templi id- , , res per se patuisse. Nempe annis quadraginta ante Templi desolationem Chrestis passus est , di illius morte legalibus furificiis omnis virtus ademta, LUMEN COGNATIONIS IN EA GENTE EXTINCTUM , nec Templum solum , sed di Coelum hactenus clausum Gentibustum demum patere coepit, Haec Bochartus. Idem ergo, quod tum temporis candelabro accidit, ad quod in dicto nostro alludi plusquam probabile est, idem etiam Doctoribus Iudaicis contigit , quorum Lumen Cognitionis plenariae extinctioni proximum paulatim hebescebat s habebant quidem Lampades, .sed ut fatuae illae Virgines sine oleo ; cognitionem quidem aliquam, sed non eam quae est a Spiritu Sancto, ideoque nec veram sed proprio ingenio procusiam, praeter Doctrinam a Deo per Spiritum Sanctum traditam.
Uti autem Benignissimus Salvator Rahal or
ve 'oe noluit confringere, ita etiam nec Tv*o--or voluit extinguere, ut et tim. Supra annotavimus,
quod si in Candelabri Sacri Lampade aliqua ellychnium adhuc fumigaret eo tempore , quo accendendae omnes erant, idem illud iterum accendebatur, sicut vicissim si semel esset extinctum etiam oleo adhue suppetente, totum Ellychnium removebatur & abji
362쪽
ad Cod. Tamid. tap. III. Misis. o. Christus etiam Misericors Sacerdos fumigans hoc Doctorum Iudaicorum linum tenerrimo studio iterum accendere stu.duit: Ipsi autem, deficiente oleo & linis lucendo ptis, igni accipiendo toti erant inepti, unde non tanis tum verae huic luci sese opponebant, sied & eam propriae Sapientiae typho atque falsiae Doctrinae fumo sup- rimere atque extinguere quaerebant. Noluit tamenesius Christus hoc linum aethucdum plane extinguem re , sed Doctores hi eorumque doctrina, qualis tunc
erat, una cum Levitico illo cultu, ad tempus constitutum usque permanere debebat.
Haec nexui, scopo & verbis convenientissima significatio esse, mihi quidem videtur. Placuit vero heologis summis, inter quos VITRING A, HUNSINGI, aliique fere omnes, per calamum quassatum di linum fumigans intelligere Pauperes Spiritu, infirmos fide , cognitione, charitate, Zelo, sianctitate, patientia , animos fractoS, ob peccata sua afflictos , coram Deo se humiliantes, depressos ac dejectos, spe vacillantes, in quibus tamen adhuc supersit aliqua vis spiritualis, seria poenitentia peccati commissi, desideriisum gratiae divinae, quos Christus consolatus sit, in
struxerit, fidem eorum excitaverit, eos corroboraverit, laetificaverit. Verum equidem est, Christum, qui scit fesso loqui verbum temperimum . haec omnia fecisse, uti passim apud Prophetas de eo vaticinatum fuit s hoc vero Vaticinium, quod mihi nunc praeoculis est, non de animis tenerioribus & fractis, fide infirmis, explicandum esse , sequentia praecipue mihi suadent ; si mihi difficultates, quibus altera sententia premitur, proponere licet. m. Obstat nexus & scopus, qui est , ostendere, quomodo Christus se erga suos Hostes convenienter Ora-
363쪽
culo divino gesturus sit rum Inimicos enim eius hujus orationis & Longanimitatis Christi esse objectum ,
ex verbis & versibus praecedentibus clarissime patet. Raso autem statis valida dari non potest, Cur ii, cum quibus Christus non clamosia inire voluit iurgia, non iidem sint qui, verbis immediate sequentibus ad eandem rem probandam allatis , per Calamum quassatum a Domino non conterendum & linum fumigans non extinguendum exprimuntur 3 Christus enim totum hoc vaticinium eum in finem allegavit, ut Diseipulis suis ostenderet, quod convenienter Prophetarum oraculis cum hostibus suis agat, atque hunc agendo modum justificet... F. Talis allegoria adhibetur, quae fidem infirmam exprimendo inepta mihi videtur. Fides nimirum, utut sit exigua, Deo tamen est gratissima s linum autem fumigans est aliquid maxime ingratum, & non majoris usus quam linum plane extinctum , sed magis adhuc oculis naribusque incomodat, unde PLINIUS FIT. r. & AELIANUS Hia. animae. M. D. pag. , s. tradunt, odorem a lucernis fumigantibus abortus essse caulam. Differentia insuper est inter linum obscurius ardens , quale fides esse potest, &-Tuto'evor, caligiti um, nil nisi fumum atque foetorem teterrimum di intolerabilem spargens, quae de fide exigua, se coram Deo humiliante, veram propter commissa peccata poenitentiam agente, dici neutiquam possunt ,
unde mihi dubitare vix licet, quin Christus vel Esia-jas aliud, ad Deo gratam actionem, qualis fides est, vel subjectum fidei, quod fideles sunt , exprimem dum , simile adhibiturus fuisset.
v. Verba v x ea ei, ut rium, ab Interpretibus maxime sensu afrmativo explicantur, ut significent, Messiam afflictos illos non tantum non destructurum, sed alhuc consolationibus suis erecturum eosque corrobo
364쪽
raturum esse s hic autem verba haec sensu tantum negativo intelligi posse, ex iis quae statim annotatione sequente dicemus patefiet 3 & bona illa quae Christus animis amictis, oneratis, pressis , allaturus erat, non tantum verbis negativis, ubi nihil affirmativi est, e primi solent s dicitur exempli gratia ES Actae LXI. i. quod evingelicaturus sit mansuetis, quod obligaturus sit se cto inimo, quod proclamaturus sit captivis libertarem, oec. Item EZECH. XXXIV. I 6. Pereuntem requiram, depulsam reducam, fractam obligabo, di aegrotam confirmabo. Po ro quod refocillaturus sit di requiem daturus adflictis monerosis. MATTH. XI. 28. δ. Fides etiam maxime exigua nunquam plane emtinguitur, nunquam plane eam deficit oleum Spiritus Sancti s Hic autem ita sermo fit de calamo & lino , ut aliquando confringendo & extinguendo, & quod haec Messiae Patientia tantummodo duratura sit usque quo protulerit ad victoriam Judicium. Sed quam bene haec econtra quadrant Judaeis i quorum status Ecclesiasticus , tunc temporis quassatus , aliquando plane confringendus erat. Et sicuti Lampades in Candelabro durante nocte clare luxerunt, adveniente autem mane. paulatim defecerunt, & aliquando plane extinctae fuerunt ; quod ultimum etiam, uti supra annotavimus, tempore Christi ipsi Lampadi vespertinae, antea insolitum, accidit 3 Ita etiam Doctrina Ecclesiae Iudaicae ab initio noctis V. T. valde pura , adveniente autem aurora N. T. paulatim de splendore suo amisit, appropinquante autem mane
similis fuit Iino fumiganti ; donec tandem umbris plane cedentibus fuit extincta. deficiente oleo Spiritus Sancti. a. Duplex simile, quo Christus utitur, indicat, non unam eandemque rem significari, sed aliud quic ex
365쪽
ealamum quassatum, aliud vero per linum fumigans, esse intelligendum ; si vero ad Candelabrum sacrum alludatur , hae duae locutiones allegoricae de eodem subiecto, nempe fide infirma explicari vix possunt. g. Nec etiam quadrat fidei infirmae , quod statim additur , usque quo protulerit ad victoriam judicium. Qua,. lis enim sensus esse posset, si diceretur , fidem infirmam, sive o Aivom , non destructum iri a Chri , donec ad victoriam judicium manifestaverit, mihi non liquet. Optime quoque mea explicatio convenit cum versu sequente tacesimo primo , qui agit de vocatione Gentium, ut effectu & consequente eius, quod versu vicesimo dictum fuit. Quam belle autem haec conveniunt , quod postquam verse vigesimo dictum est de stupore & incredulitate Ecelesiae Iudaicae miseroque ejus statu ejusque reiectione , deinde versu vigesimo primo immediate sequente de proxima ejus sequeladi effectu , nempe de conversione Gentium, agatur. Qui etiam ESAIAS, in toto illo capite de vocatione Gentium & rejectione Iudaeorum agentis, scopus fuit.
Si autem aliquis concedere nolit, allusionem hic fieri ad candelabrum furum, quod tamen probabilissimum est, sed malit intelligere quamvis etiam arundinem, & Christum alias vulgaresque in animo habuisse Lampades existimet, quales erant Candelae Sabbathicae, ad quas nullum opus fas erat conficere, vel illae quibus diebus festis, initiationis repurgati templidi Altaris per Iudam Maccabaeum , utebantur, vel quae adhibebantur quaerendo fermento, vel illae ad quas Israelitae in festo Tabernaculorum saltabant, vel quas in signum gaudii inter Hebraeos accendebantur ut PERSIUS Sat. V. Igo.
366쪽
Significatio tamen erit fere eadem; Arundo qua stata scilicet & signum fragilis hominis, aut Regni cui tuto fidere nequeas, ut a. Reg. XVIII. a I. Ecce fiducia am tuam habueris in scipione arundinis istius quassata, in secgypto : Cui loco parallelus est Esaiae X X X VI. o. eoodem etiam sensu sumitur Euch. XXIX o. itast HANNES vocatur Arundo a ventis agitata. Matth. XI. T. Luca VII. a . Significaret ergo hic debilem refragilem Reipublicae sive Politiae Iudaicae statum sLux vero & Lucerna in Sacra Scriptura ubique Symbolum cognitionis, Doctrinae & Doctorum est i Psalmo CXIX. Ios. Matth. V. I . Ut linum fumigans nihilominus designaret Doctrinam corruptam atque falsos Doctores. g. XIX. Sequitur nunc ALTERA hujus Demus pars, in qua determinatur, HEU M DIU mansuetudine sua Hostes suos Judaeos Optimus Salvator perlaturus sit 3
nempe' αν ἐκβαM .ic vinos Thy Reir. v. ( tot u Evir si vertitur per donec, usque quo, quae particulae hic maxime terminativae, id est , certum temporis terminum
ponentes Videntur. Particula PRIUS INAM ODONEff. CHEMNITII verba sunt, quae in Harmonia Evang. Cap. VII. pag. Ios. citante GLASSIO in Philol. Sacra, Lib III. Tract. V. pag. HS .
leguntur, terminum temporis aliquando ita significant, ut illud, quod ante terminum illum temporis remoueetur, poclea
factum fuisse, intelligatur. Ut Gen. XIX. aa. Non potero pluere lanem super Sodomam donec (Ilio ingrediaris Segor et ita Levit. XII. . Erit immunda donec crap) impleantur dies purificat vis ejus.. Eodem
367쪽
Eodem modo etiam hic accipitur, ut sensus sit, non destruet Ecclesiam Judaicam cum eius Doctori-hus, donec proferet fiuc protulerit in victoriam judicium. Vocem aurem Us Usetra non nimis proprie & stricte explicandam puto, ut tantummodo significet sudicium de Judaeis Christi Hostibus, non statim extirpansis, aliquando iumendum , ut Clar.
GURT LERO placuit , vox enim haec ad exemplum Hebr. vocis Vsem latius extendenda est et Sed minus adhuc placet interpretatio Doct. E L S N E RI, qui verba haec interpretatur : Dum CAUSA superior discedat, hoc est, dum victoriam Causiae suae judicem constituat, cujusmodi Phrasim ex PLUTARCHO
in Cicerone affert. Interpretatio haec alienior nata videtur ex eo . quod Doct. Vir nec ad significationem, quam vox veris Ig. omnino habere debet, nec ad hebraicam vocem Ddmia attenderit, uti iis aecidere solet, qui ad unam aliquam Phrasin a tenti eam ex Authore aliquo Graeco explicare nitun tur, non attendentes, nec ad contextum in quo Phrasis occurrit, nee ad textum Rebraeum , si dictum ex V. T. citatum sit. I. Quoad contextum nemo dubia tabit, vocem eandem hic Mnificationem habere, quam verse Ig. habuit, ubi dicitur Dic t veriν άπαγγ AH ; sed qualis sensus esset, si hoc vertetur GAUSAM suam Gentibus annuntiabit. Secundum mentem ergo Docti E L S N E RI haec vox prorsus deflecteretur ab eo significatu, quem versu IS. omnino obtinet, & hic obtinere debet. 2. Cum lic non minus ad phrases Hebraeas quam ad Graecam attendendum
sit, probandum fuisset Viro Docto, cum simpliciter significare causam, & quod Damu-nddidi sive ustro RI ad quas duas Phrases MATTHAEUS respicit, apud Authores Graeeos significet, dum C AUS As suae iudicem victoriam constituat, sive
368쪽
ve dum C A U S A superior dilaedat. Alio ergo sensu
vox ias u sumenda erit ea. Nimirum significat rectam & veram Evangelii Doctrinam , sive Evangelicam justitiam, omnesque leges aequitatis & juris , revelationes, doctrinas, institutiones , praecepta, in negotio Religionis, quae spiritum Jehovammmediate respiciunt, ct principiis conuscientiae fundata sunt 3 Quae Doctrina Evangelii est ca- non judicii Christi, qui canon principiis aequitatis dc iustitiae subnixus est ; unde in Psalmis dogmata sive
statuta Religionis vocantur nari' immu, & haec vox apud Elatam Cap. XLII. 3 , . comparatur cum voce man Lex, Doctrina Religionis. Hanc autem Doctri
nam protulit Messias, quando manifestavit illa a jactis mundi fundamentis abscondita mysteria salutis & Re
gni Coelorum, quae nec oculus Vidit, nec auris audi
vit, quae nemo Principum seculi hujus cognovit, quae nulla quantumlibet siubacta ratio excogitare potuit , & quae coelestes myriadum Angelorum Chori, jugiter licet Dei faciem contemplantes, cernui servitati sunt : eaque Judaeis primo deinde Gentibus etiaam annuntiavit 3 idque felici cum successu, ut Iudicium sive Evangelium ejus ubique obtinuerit viceritque, frustra obsistente Satana dc mundo s non enim sine magno certamine Evangelium propagandum erat. Ut sensus sit, Christum, nunc mollem de clementem erga Hostes suos, tamdiu dilaturum exeacutionem supplicii in eos, donec ita produxerit atque propagaverit veram Evangelii Doctrinam, ut superior evaserit atque victoria potita sit, eaque aeterna, nam tala apud Graecos hebraigantes etiam significat in
S. XX. . usod, si recte sentio, etiam significat 'dicium Patris per justitiam Christi, passiones de mortem ejus, demonstratum s unde si illime apud Prophetas ctv
369쪽
dieiam & suctitia Christi & Regni ejus conjunguntur. Ita Psalmo LXXXIX. 13. XCVII. a. Pan ira m PIT:)um Juctitia di Iudicium sunt Bases Solii ipsius. Judicium
autem hoc interdum praecedit Justitiam, interdum eam sequitur 3 si illud praecedit, resipicitur ad studicium Dei Patris, in quo a Filio lytrum poscit, eoque soluto illum absolvit ejusque persectionem agnoscit 3 hoc autem justum Dei Patris Iudicium Christus manifestavit atque protulit in morte sua, in qua Deus Judicium suum loco Electorum in ipsum exercuit, atque demonstravit, quam justus sit Judex, judicans secundum legem & rigidissimam Justitiam. Ut ergo & haec Judicii pars ante Judaeorum exstirpationem debuerit
exerceri 3 idque em vinos, ita enim Christus in hoc Judicio triumphavit, ut omnes Hostes suos, Satanam, mortem & infernum vicerit.
P. Subinde autem Iudicium Justitiam sequitur, iutunc considerandum est, tanquam merces a Patre
Christo data, quo Deus ipsum constituit supremum Judicem, ipsi tradens omne judicium, ideo quia Fialius Hominiis, id est, perfectus Salvator est 3 unde sedens ad Dextram Dei accepit omnem Potestatem in Coelo & in terra. Hoc autem sudicium protulit, seque supremum Iudicem exhibuit, dando novam Legem Det D effundens Spiritum Sanctum. Prima nimirum Legi Statio erat in monte Sinai a Novam autem Mec .sias promulgavit in monte Sion, quoad formam antiqua Sinaitica sanctiorem & perfectiorem, Legem novi Foederis 3 unde dicit Esejas Cap. II. 3. ex Zione egredietur Lex, m)n-lpXV hoc est, Doctrina verae
Religionis , Lex us D s quod vocabulum interdum idem notat quod man) Messiae egredietur ex Ecclesia, Societate sive Schola Tionea, post effusionem
Spiritus Sancti s iterum rixos. Decore enim suo, ut praepotens aliquis Victor, equitavit super, vel in , verbo veritatis, di proloquutus actitiam, edens documenta sui,
370쪽
terribilibus dextra suae. Sagittae ejus acuta, ut populi stib illo procidant, penetrant cor inimicorum Regis. PDI. XLV. s.
Datro sive significat tandem etiam Judicium Christi in Hostes suos, quod Regii ejus muneris pars est, quando eos qui Evangelium Gratiae rejiciunt etiam rejicit, suamque Populique sui causam in Hostibus suis ulciscitur. Cum vero Iudicium hoc varia judicia particularia includat , hic illud intelligitur , quod Salvator in Judaeos Doctrinae ejus resistentes iv
sese ei op enhes exercuit, quae etiam occasio fuit, cur hic vaticinium illud citavit 3 ut sensius sit, Christum qui tanta lenitate atque patientia usius erat erga malos Judaeorum mores, qui maximum studium imis pendit ad revocandum eos ad meliorem frugem, qui magna cum patientia bonas uvas exspectans omnia beneficia Vineae suae praestitit, & in statu humili, abjecto, contemto, munera sua administravit, aliqua nudo proferet judicium ad victoriam, seque Vindicem, Judicem & Uictorem exhibebit in Gentem istam nequissimam, rebellium colla confringet, non ut mansuetus di clemens , sed ut severissimus Judex, conspicuo &tremendo Iudicio , causam suam ab illis ulciscendo, donec plenaria Victoria potiatur. Unde executio judicii in Gentem istam vocatur Adventus ejus in Gloria.
S. XXI. Hoc unum adhuc addere lubet, quod post mentionem Judicii & Victoriae in Judaeos statim addatur,
Et in nomine ejus in, in Doctrina ejus, quae, cum se peream manifestet, etiam est nomen ipsius, Gentes sper se ret. Ut adeo rejectio Judaeorum caussi fuerit Voca
enim Rami jamjam quassati dc tandem amputati, debuit inseri oleaster ille sylvestris, Rom. XI. I p. quam bene ergo per Judicium versu praecedente etiam exterminatio Populi Iudaici intelligituri Rogo