장음표시 사용
81쪽
paucis post Caelirium annis promi scua canendi consuetudo fuerat ablata, ut censet Cardinalis Bona ca), ct renascentem abusum Concilii Sanctio compressit: vel ea primum sanctione novum Ecclesia ritum adoptavit . Utcumque de re ista stanias , Antisiodorensis Canon non arrisit aliis per Galliam Ee-elesiis; nam subsequente aetate idem abusus iterum emersit. Quid hac in re decernendum esset, non videbat Pirinus , haerebatque animo , num esset permittenda mulieribus in Ecclesia Sacrarum Scripturarum te stio, de cantus . inare Summum Ponistificem Zachariam sciscitatus est, utrum liceat , eas ad
rum solemnia, aut Sabaeto Sancto , publice lectimes legere , ad Missas afauere, des auelaia , ves Responsorium . De M nae his, id est, Ancillis Dei rogavit Pipinus r at de omnibus neminis legem ferens Zacharias ca), nefas esse, respondit, feminas saeris Avaribus mini Irare, vis aliquid ex his, quae virorum sani usus deputata, praesumere. Laudat Pontii x quosdam S. Gelasi decretum ; tum renascentem abusum in Gallia detestatur , atque redarguit: nihilominus cait impatienter a
disimus tantum sacrarum Rerum subiisse despectam, ut semime sacris Altaribus miniserare ferantur; ta euom, quae nonnisi viroram famulatai deputata sunt, Parum , cui non competit,
exhibere . Longe aliam intuli rationem Capitulare Caroli Magni(g . Cum enim experientia compertum esset, rem eo red clam, ut ad tollendas paganicae superstitionis reliquias, quae in Ritu funerum apud Gallos adhuc supererant, promiscuus virorum S mulierum cantus esset permittendus, ab usitato per Ecclesias more aliquandiu recedendum fuit, permisseque mulieres in pompa svnebri alternis choris cantare cum viris, donec Galli purioribus Christianae Religionis ritibus essent uno de quaque persecte instituti. Nec propterea Ecclesiasticae disciplinae vulnus inflictum est. Usus rei indiferentis ad tempus aliis
82쪽
elibi permissus, disciplinam non evellit, nec destruit, quam eo praesertim insequens aetas novas Constitutiones exhibet, a notiquiori rectae consuetudini robur adjicientes. Theodorus etiam Cantuariensis Archiepiseopus saeculo VII. , cui prima cura fuit Ecclesiae Anglicanae faciem pulchriorem reddere , inter selecta apud Dacherium Capitula, statuit, quod Dieui in Ecclesia non debeat recitare lectionem. Extat instuper Leonis P. IV. ci) nono saeculo Decretum ad Episcopos & Presbiter , quo seuerissime animadvertendum censuit in eos , qui cantum dichoros mulierum in Ecclesia, ejusve atrio haberi sinunt. Rejectis igitur ab Ecclesia mulierum de laicorum virorum vocibus , Clerici dum tami Psalmodiae addicti fuerunt . Hos idcirco Ecclesiasticis disciplinis, cantusque arte instituendos in Seminariis, Tridentinum Concilium decrevit. Quam quidem canendi disciplinam tam nobilem esse, utilemque tradis Rabanus Maurus cr) , ut eum qui ea caruerit, Ecclesiasticum
munus reis e implere non posse fateatur . Hinc plurimarum Synodorum Sanctionibus cautum est , neminem , qui canta Gregoriano edoctus non sit, sacris Ordinibus inaugurandum.
Vide Synodicon Beneventanum (s , & Concilium Provinciale Romanum anni t r. s. Tv. iii. Hujus quidem disciplinae inulta se nobis offerunt in remotiori etiam aetate vestigia, a quibus recensendis abstineo. S. Gregorius Magnus ( ) Episc patui in Samnio quemdam eo secilius praesecit, quod Psalmodiae studio laudaretur. At severiori censura usus idem Sanctus Pontifex, Episcopos di Presbyteros urget, ut psalterium medimoriter teneant . ideo Joannem Presbyterum Episcopali infula ornare recusavit (sb , quod Psalterium non didicisset: de alteri Joanni in Episcopum electo manus ad consecrationem tandiu imponere detrectavit, quamdiu rescivit quo studio plaumos esset assecutus (6 . Profecto dederat operam Pontifex Hormis
83쪽
ut Clerici Psalterium memoriae commendarent; AEGregorius II l. (χ hoc ornatur encomio, quod Psalmos omnermemoriter teneret.
Tridentinum Concilium mitius agens, non postulat a IClericis, ut Psalterium memoriae commendent; sed ut cantus disciplinam ediscant. Illius autem mens non eo recidit, ut Ct rici fallant tempus, molli otiosaque segnitie diffluant, inanique voluptate pascant aures ; sed laudatissimum illud incretum hanc habet rationem , ut iidem Clerici caelestes delicias degustare , & fidelium ad Ecclesiastica officia confluentium excitare valeant pietatem . Hinc Moderatorum culpae adscribendum est, si cum pueros, Parochorum aut Concionatorum numero suo tempore accensendos, instituunt, plus diligentiae conferunt in cantus, quam in sacrarum Litterarum , & Ca- nonum disciplina eis tradenda . Etenim ex Sancto Thoma O nobilior modus est provocandi homines ad devotionem per doctrinam &praedicationem, quam per cantum. Et quidem Caroli Magni Capitulare ( in eos Episcopos & Monachos accusationes struit, qui plus studii impendunt, ut sui
Clerici vel Monachi bene cantent , quam ut sacris Litteris vacent. Nemo prudens non dolet eorum Cantorum sortem di ignaviam , qui a teneris unguiculis aetatem omnem ad canitiem usque terunt voci acuendae, frangendae, expoliendae ;totique in eo sunt, ut aures suas& alienas mani modulatae vocis voluptate titillente , c, inquit Agobardus in suo Antiphonario, ventosi c, inflati incedunt . De pueris Choristis integrum Titulum exhibet Concilium Bituricense anni i s 8 . Eos recte instituendos hanc ob causam praescribit, ne Ecclesiae extraneos Cantores ad divina Cantica celebranda admita. tere cogantur et Ut Ecclesiae bove eruditorum filiorum numero exor utar, crrones tantores , offendiculi occasionem praebere sitos, admittere nora caesintur. s. IR
84쪽
leavvertita, si e , che essendo gia introdotio nelle Chiese it canto musicale (cto , accom-Pagnato coir organo e cogit altri stria menti, esso almeno non sta profano oleatrale. Non e intuito it Mondo Cristiano vigento ruso detro gano , e degli altri strumenti musticali nelleChiese. Non partiamo det rito Greco de' RusCche nelle loro Chiesie non tengono orgamno , ne altri sti umenti musicali , come attestati P. te Brun nel io m. E. de a Splegatione de
Ia Messa , aua pag. ais. La nostra Pontificia
Cappella c), com e noto ad Ognuno, amme te it canto musicale, ma singa l' organo: it cheanche vien' avvertito dat P. Mahilton net suo Museo ii Italia tom I. pag. I. β. II. : Dominica Trinitatis Capye ae , ut eteorant , Pontificia interfuimus Oaec. nultus organorum musicorum ustis in hujusmodi Sacris, sed sola vocum musica, eaque gradis , cum plano canili admittitur . Riferisce it Grancolas, stio Commentario Usrico pra iI Breviario Romano aI cap. II. che anche oggidi nella Francia si ritrovano alcune Chie- se insigni, che non vogitono organo o canto figurato : sint tamen ad hanc diem insignes in Gallia Ecclesiae , quae organorum me ces usum
85쪽
r EPISmLAM BENEDICTI XIV. Pre e stata alle novi a contraria , sino at gioris no d oggi siegue la traccia delia Ponti is Cappella, ne ha mai voluto l' uso detro aisno . oensat igituris dictis , nee salina ab ini tio , nec ubique recepta fuisse musicalia infra
menta ; nam etiam nunc Romae in Saoelio Stimis
mi Pontificis emper se infrumentis Osfriorvin
olemnia celebrantur , Ecclesia Ludunensis, quae nori itates nestat, ver organa repudiandit, neque in hunc diem alcidit : sono parole det Caseclinat Bona nel nio Traitato de Dietina dialmodia alcrum, II. β. 2. num. s. E pero non vi vuoi molio a comprendere ii concello, che faranno dinoi que forestieri se che venendo da que
Paesi, ne quali non usano nelle Chiesiegristrumenti nauticali , ne sentiranno ii suono nelle nostre Chaeso in tutio e pertuito sinulea quello de leatri. Capiteranno pure forestieri , chevengono da paesii ne quali si canta e si sonanelle Chieso loro, come per apponto si cantae si sona presentemente Delle nostre, Ma , sequest. saranno uomini di huon senno, non P
tranno non deplorare di non aver ritrovato nel
canto e litono delle nostre Chiese ii rimedio aquei male , che hanno richiesto , e non otte- nuto Delle loro : imper che , clocche stasi della gran controversia se a it canto figurato e iupra I'uso dea Pistrumenti ne liemusiche delle Chiese, net che alcuni I' hanno riprovato e M riprovano, altri rhanno Ioda-
86쪽
me Io Iodano: non v e pero veru no , che nonae danni it canto teatrale nelle Chiese, e non
richi eda una gran differenga ilia it canto Ecclesiastico, o quodo dcuo scene. COMMENTARIUS.
DE plana di simplici eanendi disciplina hactenus egit Pomiisex. Nunc de Musica, & de Instrumentis, cantui musco accommodatis , sermonem instituit.
accompagnaio cost organo, e cogit altri Strumenti , esse al-no gaue fla profara , o teatrale. Prima aetate Ecclesiae Christia. norum nee suavi modulatione , nec musicis instrumentis strepebant. Constat enim per priora tria Christianae Religi nis saecula, Psalmod ita modico voe s flexu derantatos fuisse , ut psallens pronuucianii vicinior esset quam canenti r quod de alibi observavimus . Musicis primum numeris Psalmos comelusia fuisse tradunt, cum haeretiei cantu musico, musicisque instrumentis, tamquam aurium lenociniis, uti coeperunt, ut Catholicos ad eorum templa adeunda allicerent, atque invit rent, Sanctissimi Catholicorum Antistites, ut imbecillium hominum aures, harmonico senui nimium indulgentes, a Templis haereticorum lustrandi, coercerent, Choros musicos, ad harmoniam eanente , suis in Beelesiis instituendos esse censu
runt, uti Nicephorus ci scribit. Prosecto Theodoretusca memoriae prodidit, Hammonio Meretico, plures Syros in parriet suas attrahente ob cantum musicum, suis in Conventibua usitatum , Sinctum Ephraem Syrum Musices disciplinam in E elesia instituisse,qua populum in Catholica fide retineret. Eadem de causa musicos in suis Ecclesiis modos cantionibus haeretieorum opponere coactos fuisse sanctissimos Praesules , Flavianum
87쪽
nenape Antiochiae, Chrysestonium Constantinopoli , & Atmbro lium Mediolani, Christianus Lupus , inescius, de Sarnelius produnt ex veteribus monumentis. Consule etiam M
hillonium in disquisitione de Cursu Gallicano. Jam vero Leonis Magni aetate modulationes vocum ad syinphoniam flectebant. In Sermone enim de Cathedra S. Pctri(I), quo major sestivitati veneratio conciliaretur,optavit Sanctus Pontifex tomnes suavioribus concentibus eam suderent concelebrare et
Hiete ergo Daviter modulantium At hcniae resonent.
Nunc de muscorum Instrumentorum usu in cultu E clesiastico . Serius illa quidem, quam armonica modulatio , in , Ecclesias invecta fuisse, latentur omnes. De tempore controversia est. In re tamen ancipiti id ratum definitumque est, a musicis instrumentis abhorruisse prima aetate Christiani nomia inis cultores, quod ea Infideles in Theatrorum, Sacrificiorum, aliarumque id genus sestivitatum usum traducerent . Hinc e .vestigio occurrunt veterum Patrum gravia dicta, musica I frumenta omnino improbantium, aut eorum usum certis cautionibus circumscribentium. chrisianus Paedagogus (t , quamvis vetet Christianis es e communia, quae in Ritibus Gentilium sunt usitata , atque in universium instrumenta musica impro-hare videatur, censeatque solius et octi humanae cantum in re
ecclesiastica esse adhibendum ; nihilominus , si eisdem instrumentis recte pieque, ut Christianam modestiam decet, Fide-Ies utantur , illa ut in usum deducant , ultro permittit . Ait enim et Et si ad oram , Citharam canere, di psal re nriseris , nulla in te eadat reprehensio . Aurelius Prudentius, qui claruit anno suo. in Apotheosi adversus Judaeos, organa disparibus ealamis, caeteraque muta instrumenta, ad Christum D minum laudandum invitat his verbis, muta etiam fidibus sanctis animata loquantur. Hinc tamen aestimare non licet, Per sonasse tune . temporis musicis instrumentis Christianorum E elesias. Hoc tantum sane colligitur, organa, quae disparibus
88쪽
constabant calamis, quarto Christi taculo viguisse. Inter Leonis Magni opera aliquod Ecclesiasticae nausicet instruinentalis nonnullis sese offert vestigium. Testimonium.
S. Leonis ci est hoc : Insidioso sono, mouibus ictibus pul
santur auditus ut animis iditas illicebrosa modulatione soleatur ,-Iethalium consaetadive suavitatum, incauta' parum sobria corda captantur. Verum , ut libere dicam quod sentio, integram Sanctissimi Pontificis orationem accurate percurrenti, plane constabit, nil inde nostrum argumentum juvari posse. Mon enim ad sonos Ecclesiae musicos pertinent S. Leonis ver- ha , sed ad alios quoscumque, quibus, iamquam telis, Christianorum corda ad morti seram plagam Cacodaemon petere solet . Ad seculum itaque sextum progredientibus , in oculos statim incurrit illustris Venantii Fortunati (χ) Pictaviensis Episeopi locus , ex quo assequi certo licebit, aliquas saltem tunc temporis Ecclesias musicis instrumentis perstrepuisse. In amplis simi Cleri Parisiensis laudes erumpens Venantius, ejus in primis majestatem in sacris obeundis muneribus , sonoris carminibus commendat. Tum Germanum Antistitem sacris indutum vestibus, & Clericorum corona circumfusum , repraesentat . si milio Germanus adesi Antistis honore melut alter Aaron. Pergit, & populi ad Ecclesiam sese effundentis
frequentiam enarrate eo ligit ad caulas Pasior opimus ouees. Tandem Psalmorum Cantum , inter Musicorum strepitus resonantem, his versibus celebrando, prosequitur et a Stamina Psalterii orico modulamine texem i , moibas orditum carmen amore trahit . Hinc puer exiguis attemperat organa cannis , Iode senex largam ructat ab ore tubam . Combasicae Boces calamis miscentur acutis ,
D parib que tropis fiala dulce svat.
P mpana rauca fenum puerilis tibia mulcet, . Atque hominum reparant verba canora oram.
si a Sermone de Ieiuni eptimi mensis remit, in Portunatus lib. a. carmine I s. ad claram Parsaciem
89쪽
Quod probandum mihi sumpsi, exscripti versus ( ni mea me
fallit opinio) luculenter demonstrant. lnde etiam sapientissimo rum Antistitum studium in res saeras clarius elucet. Scilicet Samcti Patres , cum Templi reverentiam amplificarent, ad mores hominum instituendos , atque perinde ad animos exuit tione virtutia in cultum Domini trajiciendos, non concenti tuum dumtaxat, sed& instrumentorum modos adaptarunt. u. Iud etiam vel hinc plane intelligi potest, quod musica huius inodi modulatio fuerit praesertim instituta, principio haeretica fraude doloque; dc magis, quam pro piis hominibus, pro camnalibus sane di profaninrecepta dein ab hcclesia,ut quemadmodum xit Rabanus Maurus, O qui verbis neu compungantur,
suavitate modulaminii inopeantur. Vix prodit in lucem hoc harmonicae modulationis genus cum in theatrales concentus, ae molliorem omnino cantilationem, quam postulat Templorum Maiestas, non modo deis generavit , sed cultum etiam sacrum deturpare coepit. Quare, statim haec vitia declamationibus suis insectati sunt Sancti Patres, magnamque adhibuerunt diligentiam, ut notus Ecclesiasticus , omnibus numeris absolutus , ad rectam rationem componeretur. Auctor Quaestionum, quae S. Justino tribui solent, S. Hieronymus , S. Isidorus Pelusiota, Rabanus, ct alii quam plurimi, de mollioribus & effeminatis cantibus in divina Ossicia invectis, aeerbius conquesti sunt , gravique censura, ac vehementiori stylo Musicos una dc Auditores objurogarunt: illos de levitate , quod corruptos ac effae minatos cantus , loco gravis de modem concentus , introduxissent , hos de vana curiositate, quod oblectationis aurium rationem potius haberent, quam spiritualium animae affectuum . Hinc S. Athanasius personantem per omnes Ecclesias saeram Symphoniam statim ae in theatralem abire animadvertit, eam exulare jussit ab Ecclesia Alexandrina; dc pristinum virilem cantum, qui parum a simplici pronunciatione distaret, veluti post-
90쪽
liminio revocavit, teste S. Augustino(i . Parum imo absuit, quin idem S. Augustinus, ut ipse scribit(et , fra has modulantium voces , gutturi ue minuritiones a suo Hipponensi
Clem ablegaret . Qim igitur mirari debes ; non haec tantum nostroruni temporum vitia sunt; vel ipso aerae Christianaes culo IV. nata , ac mox deplorata fuerunt. Mitius hac ita re agendum censueriint Concilia, quae, Musices disciplina retenta , saluberrimis Decretis immodest e cantilenae occurre runt; & priscum Ordinis decorem ad Divinae Majestatis obsequiuin revocare studuere. In promptu essent plurium Synodorum Constitutiones, quas, ne nimis vagari videar, lubens omitto. Unum exhibeo luculentum Synodi Aventonensis (; amno i M. testimonium, cujus verba sunt et Musices numeros
ad pietatis sevsum permovendam salabriter adbibet Ecclesia A. Euapropter eius studium in evnctii Oelesiis nou losimpermittimus , verum etiam is dies augere exoptamus. Ea tamen obissertiatio habenda est , ut non ad modulor profanarum cantionam tum Psimi, tam extera Ecclesiasica occinantur. De eviratione puerorum , camus tantummodo gratiae ,
quid decernendum iit , quaerere quis posset. Sermo non est de iis, qui Barbarorum injuria , vel necessaria Medicorum ope exciti sunt, quos permanere in Clero, vel etiam ad ipsum assumi , si fuerint clari virtutibus , Synodus Nicaena ( permittit . Sed de Eunuchis sW3ntaneis dicendum , qui ad sua.
vissimum vocis lenocinium aut comparandum aut retinendum , & ob necessitatem vocis acutae ad musicos concentus, sive ad lucrum inde captandum, audaciores evadunt sui homici sae, sitaque fere manu in propria membra armata dire saeviunt;quos quidem irregularium Classi Concilia adscribunt. Sunt ex Casiuistis, qui tradunt, licitam esse exectionem, si vitae periculum absit: si pueri sui juris sint, polleantque usu rationis, atque in exectionem consentiant. Theophylus Raynaudus imis