장음표시 사용
51쪽
aeritur igitur de societate in mercatura
quid ii iris sit in schola Theologorum, dic
quod societas tuta conscientia in negotiatione contrahitur. Primo si ars siue negotiatio sit de re licita. Secundo si pecuniam in societate exponens, alio periculo damni subiiciatur. Tertiosi seruetur aquilas in lucro & damno, quae quidem aequitas in hoc consistit , quod nisi aliter
coni crudo proborum mercatorum disponat, nisii pecuniae p ualeat opera mercaturam exe
Diuisio lucri fieri debeat ut ad utrumque sociorum pro medietate pertineat, ita quod deducito capitali, quod praecipuum erit ponenti illud in societate superlucratum pro medietate iussi assignctur, de pro alia medietate illi, qui industriam suam contulit. At ubi de diuisione d inni contenditur, pecuniam in soci ate ponens sustinet damnum capitalis, quod isti soli non operam ponenti perit, iactura vero indusii ix mercaturam exercentis ipsi soli, qui illam exercci,pppropriatur. Sin autem dissoluta societate, neque lucrum,
neque damnum in mereatura repetitur, tunc capitale rei ut aitur ei, qui exposuit illud omni lucro priuatus, sicut oc opera mercaturam exercentis remanet inani N absque lucro S. Ira .rias sione I Lart. a in re tonsione ad s.c ibi Caiet. Gabriel I I in quarta di 5 .is quae lienesicunt: dus. ic. g. - . oc GM rumero quarto e decimis. luesti eodem verso numero priuio Nasiari in Ochiridi cap. 7. nu-
mero usi. uentibus Cumque ad patriam : res deducitur, repulam hanc in diuisione lucri, & d vini seruari debere docet C tetanus ad s. Thoria. ubi supra inquiens: Sunt tres socii, unus ponit mille ducatos , alius ponit operam aestimatam mille ducatis. Tertius ponit operam aestimatam ducatis fiuingentis, lucrum diuidendum erit, ut ex singulis quinque superlucratis. Tertius habct num , & duo pro 'volii, t percipiant alii, ita quod sit lucrum coni at ex duobus millibus, de quinsentis ducatis. Tertius habeat quingentos, ta alii duo habebunt singuli mille ducatos. Verum regulam thauc non admittit Sociniustiti Os iure in sexto .a riculo prima Aii tributionem lucri, Adamni inter socios fieri debere docens, non prorata pecuniae de opera itin illorum, sed pro ratapcriculi,cui unusquis socioru subiacet, scd Na-Darr. loco praecitato, adhaeret icta nota declinat. ab opinione t.' yso vero sententiam hane sie expendi posse
arbitror, nempe ubi cxtat consuetudo diuisione in
faciendi pro rata Operae de pecuniae in societat cin ollatae , Caietani sequendacit opinio a consuetudine lic approbata. Vbi vero viget consuetudo
quod distributio lucri, & danini fiat pro rata peri-ιuli, uod quilibet sociorum subiit, Soli sententia praeualere debet, ex arbitrio namque soni viri
Vbi ergo bonorum viroriim eonsuetudo v- num ait reuumve diuidendi modum reecpit, seae uitis societatis suggerit esse faciendum, quo niam consuetudo optima est lesum interpres, at bi decli consuetudo, Caietam opinio esse receptior videtur, & s non satis inuicem discrepare videantur, si recte utraque perpendatur. Insiuper dubitatur an aliquis sit casus in quo societas coiri possit ut capitale sit sesuum , di iaquidem licite resp. assirmative Sylia est interbos
cumprimo, numerosecundo. dicens capitale saluum cile potest, non ex natura societatis, sed ex con tractu allecurationis a tertio factae, vel ab eodem iocio, ut si pecuniam in societate ponens certum qiud dat tertio, vel ipsi socio, ut subeat periculum capitalia. Quo casu duo sunt contractus, unus societatis, alter assecurationis, qui sane contractus assecurationis licitus est,ut post Archidiaconum,
α Laurentium de Roduli sis assirmat Sylvest. Diorb. negat m numero quarto, risi curas, contractusque allecurationis contractus est in nomin tus, do ut facias, probat Ang. rue mutas. ramo, rum, in optimo itinuis ibi addictu. Sanctu Antonius munia, titulo inaurica req-rto, primo. Caietanus vero opusculorum tom. primo tractat. tragesimo primo
respons decima, pleniori manu scribit si er hoc determinans quaestionem ὸ partibus Germaniae ad se transiit illam, cui maior inerat dubitatio
tenet contractum utrumque licitum . modo contractus sint seoarati non simultanei, sicut ibi Ab m octheptuagesimo Naua'. in manuali capite 17 numero res. approbat casum Caiet. propositum discrepat,& contractum reprobat Sotus superius relatus praes acto articulo primo. Verum contra solun agis comunis estientelia, qua sequunt ut Archid. LaurentiusSylvestrang. Anton. Caietine proxime relati. i mph leuta citatus, quisui soluit, meram puraras duitur, ecundum Innocenti, tentiam. a ciuis uerequisiti ei uitiati, vel extri iussiti soluit moram purgavit secundum Hosti siem. s Domino lectarante rem in commissum incidis, a ' pluta mox purgari nιν ρotest sic sim alios. Declara oria rotantaru directi domina expresse Otacite fieri potest. 1 Declaratoria domi parte non citatafieri potes. tam ob canonem non Mutum quam ob adunari nem, nou requista Ecclesafactam.
ὀ Mora non oluti nonu purgari pus i a re
tempus arbitrio iudica moderanium secundum
Meae tempus est tis vel tuorum mensium.1 Contrarium deciditur quo sit arbitrarium.
Qv si io XXIIII EM phyicutae qui per biennium canonem sol uere dis lusit in possit celeri si uinctione
52쪽
sibi consulere, moramque purgare multiplices sententiae scribentium extare lesuntur. Primai quidem t Innocentii sententia fuit in cap. potuit. desecari ubi exponendo textum illius decretalis .in
quit, quod celeri satisfactione sibi prouideri dieitur, qui in iudicium vocatus statim & sine ullo termino vel dilatione soluit, multoque fortius. si, priusquam sit in iudicium tractus. id ipsum n-
est, de concordat Speculati titia de locat. f. nancam qua vescas sub numeri Iob. anchina n. consilio a dringentesimo vigesimo. numeri .. dicens, in iudicando es consulendo non esse tantum recedere ab
z pinione Innocentii. Secunda et fuit Holliensi, opinio in eodem capita patuit. qui ab Innocentio dissentiens, dixit, non deberi expectari requisitionem in iudicio,vel extra faciendam, quia tunc non dicitur sponte, sed inuitus soluere, nec coleri sati actione sibi prouidere,& idem sequun
Pero. m. I 2. qui plenius ceteris reprobat opinio nem Innocent.&Abbas quoque ipsum reprobat incon b .bb. a. de confirmo ego ex tex. d. plotuit,
ibi soluere studuisset, non enim studium&dili sentiam adbibere dicitur, qui expectat se in iudicio vel extra requiri, di hoc ipsum probatur nil. 2.cio iur.emphyt. ibi sed ultro sese offerre. Non igitur requisitatio debet expectari, sed sponte statim soluerodi moram purgare.. Tertia succedit i sententia, quod possit tam-ρ diu mora purgari, quamdiu directus Dominus non declarauerit voluntatem suam, quod rem pro deuoluta habet, de intendit in commisium cecidisse. Nam ubicunque voluntas declaratoriali raecesserit, non e si amplius purgationi morum
ocus, quia executio a lege saeia dicitur, α rei intesta non est. Ideoque in praeiudiciuni iuris Domino quaesita, noli potest mora purgari. Derisu in authent. qui re numer. f. C. desac resina. Dclis ab
dii scite esset in practica contrarium obtinere, inruit Ias in dyM.ta nutu ro. C. de iur. phyt. licet ibie hoe ipse dubitare videatur. Cuius rei ea est potissiti a ratio, quod emphyleuta non soluente Ca-nonem per biennium, res cadit in commisitim ipso iure volente cum Domino, &quamdiu patitur emphyleutam possidere, non dicitur priuatus neque mala fide possidere, ut praeter Canon istas i
secundum eum ita tenet Paris .conoer. numst υ-I m. i. qui & ipse de communi testatur Ioan Ron-cbiegesian L2.num. ar ou.C.de duob reis. ubi plenostylo hinc opinionem probat, & communem re- fert. Quam i voluntatis declarationem nedum expresse, sed etiam tacite dominus facere potest.
α voluntatis declarationem parte a catara atq;
absente fieri posse pra allegati tenuerunt. Et quη1 dicta sunt de non soluente canonem procedunt etiam in alienante irrequisito domino. Nimae tune cadit ipso iure domino volente, &voluntatem suam declarante etiam non citata parte. D
c tis. να . Quarta occurrit sententia, quod mora possit purgari insta breue tempus, arbitrio iudicis moderandum, qui inspecta qualitate personarum&circumstantiis aliter atq; aliter arbitrari dcbebit, imo si nimis longo tempore id seri posse arbitretur, poterit appellari vel reductio ad arbitrium boni viri peti, Impiae cap. potuit. n. am ubi Anania num. sci communiter ita teneri arbitratus est, eandem sequitur sententiam Ias r.xtin M. C. de iuri emphytem testa l. l. insulam.in 2.Ψnfit 1. de rei ori gation. ct Habes Lipa ibidem nu
munis secundum Botr. Dec.& alios, de qui up. eo hanc tuto animo tenendam eis: existimo,& a bitrio iudicis, eiusq; prudentiae confidedum, cum non possit certa regula dati,diuersimode enim s cun in diuersitatem casuum, locorum, temporum &personaru bonus iudex arbitrabitur. Hinc dixit Bald. in auth. qui rem iistri . Cisacro Dac Quaedam Ecclesiae habent de consuetudine,quod modicum tempus sit una dies tantum, ut Ecclesia S. Petri IId c potuit. refert, quosda tenere, tempu modicii esse io. dieru, 1lii de duob. mens b. alii de quatuor dixerunt, quos reprobant nonis , in d e. potuit. de praecipue Cardines. Dertrand cono .
num. lus. pari. i. arbitratus est, modicum tem
pus considerandum esse, respectu biennii, sicuti cictio plus refertur ad modicum respectu quantitatis nomii atae. Bero usi cap portiit, dicit citissime,& quamprimum potest, purgandam esse ino- ram. Baldus vero in t margarita Innocentii in verbo phyrcuta, sequutus Abbatem antiquum in capit primo. defrigia cor mali peritam textum in milicas, Deci quoque dicto coηsic centesimo trige- uocta . censi forum .i.y a d. insulam. Ia d 2. C. etur. emps t. tenent de uno vel ad summum de duobus mensibus, di non vltra posse iudicems arbitrari. Quibus ego: indisinete non adhaereo,
ita ut nec ultra, nec citra duos meses arbitrari polia sit, inride pretio I epubliciana. c. solita. de mur. Ocbediret. Quod enim canon taxare noluit, neque
nos taxare dcbemus, sed ma is iudicantis arbitrio relinquere. ς modo breuiori, modo logiori tepore purganda esse mora respondebit, secadum diuersitate personarum, locorum atq; temporum, sicut aequitas iudicantis animum mouebit, considerando causas & impedimeta, &alia huiusmodi. Hae etenim consideranda esse dixit Pari c
vota primo. ergo empli euis audiri debet intra breue tempus arbitrio iudicii moderandum. se a
53쪽
secundia rationabiles circumstatias non rigorem sed aequitatem amplectendo. Quoniam aequitatis prae caeteris ecclesia cultrix esse debet, nec solum
quod lieet, sed 'uod honestum est in actibus praecipue ecclesiae spectandum est, e s icti casu depe
i pi non non mans peccatu dii martionalici causa excinertiris Moia in de ctatione quata esse debeat, ut peccatum
s ta morosio in foro paenuentiaci sti con , ut Quas Tio XXV., Vaeritur quanta debeat esse mora, per quam dempsytcota canonem suo tempore non soluens cadata iure suo. Praemitto id quod dixit s.Thomas 2.2 quae Ioue eo.a,t 3 ad quaestionem Qui aliquid promittit, ius deliter axit, si non iacit quod promittit, di idem in . dist. 2 .a r. ad p. nitina inquit peccat, qui promissum non solint,
' ligatur in conscientia sub paena peccati motialis; promissionem adimplere.Ei eo t cmpbricola qui
canonem certo tempore soluere promissit non
luens insidia itera sit, atque inseccatum incidit nis rationabili causa excusare se possit , ad quod
argumentum prauitat S. sonus Lina. Ei s. r. parca. dubio prima in responso nex, bi quaerit quanta mora ira desectatione faciat peccatum ei se morta. le. R espondet tanta mora esse ' debet, quod adeo
contemptus: in speciali vero non potest res onso dari quanta esse debeat, sed seeundum diuersos status di conditiones personarum , determinat hoc conscientia recta,quae animaduertit, quando superuenit consensus, ct contemptus, ex quibus ad moram emphyleotae sumpto argumento as mili ex rationis identitate infertur, quod ad c gnoscendum quando emphyleotae mora puni bisust in spieere debemus, an tanta sit repellendi iusti titia quod ad contemptum directi Domini Emphrteola morosus perueneriti sequitur e so concludendum, quod modica mora, quae non ι iiiii cc sideratione Q. o. gdere f. ninte encile putigari porcst,&direetiis domitius tenetur solui: onem canonis recipere , quas emphrteola in D minum suum venialiter peccauerit. At ii mora longa est, tunc ad mentem Saneti Bonavent. a tq; sancti Thom. distin suo aut mora adco longa cs, quod contemptum dii ccii domini comprehen dit,tunc mora non est excusabilis, qui peccatum mortale includit, hoc est empsit oculpam, idcirco in culpa cxissens ex culpa sua a iure suo cadit, aut mora longa quidem cst, sed ad contem
t tum non pertingit, quia concurrunt aliquae ci cum stantiae, quae emphyleutam inorosim ita ex cusant, liuod contemptum excludunt, & turicr
conciliatione sine laudem ii solutione dignus estem phyleuta ob rationabiles causas moram excu-
hoc est quod S. Thom. superius citatus dixit potest promtilbr excusari. si non facit, quod promissi, quando sunt mutatae conditiones personarum & negotiorum. & S. quoque Bonavent ubi supra inquit, mora diuersimode aestimatur secundum diuersos status & conditiones personarum, unde ait ille non determinat hoc scientia, sed potius recta conscientia, cuius sane loco, in. laoc casu succedit rectum Iudicis arbitrium, qui emphyleutam admittendum esse arbitratur adseruiendum dirccto domino absque Laudem ii solutione, quoties in culpa non est, vel siqua cst illa excusabilis est, quoniam ubi culpa non est, ibi Paena cadere nequit: quare in quaestione deciditur ex lesistis, atque canonisiis hoc iudici arbitra rium csse, prout ctiam ad id cni est bonus textus iul. mora, . de Oari ubi Iurisconsultus demora seri bens ait, mora apud Iudicem examinabitur, nam
diis cilis est huius rei definitio, ubi glos dixit dissicilis est, id est impossibilis, id ipsumque ex Theologis determinatur. Praeterea sciendum est phyleutam morosum animaduertere debere qui- bus casibus peccatum veniale, vel mortale commiserit, ut in foro paenitentialisbi consulere posisit, quamuis enim ex circumstantiis rationabilibus sita caducitate ab littus in soro exteriori, ni- hilominus debet confiteri, di absolui in foro paenite tui ali. Benedictus Gnositus in methodo ibri,
praeallegno loco, dum ait securiorem parte elis redebet , de confiteri, atque dolere, quasi mortaliter peccauerit. SuM MARI v M. Actori pauperi tenetur reus sumptM Iud tu, eram uentapraebere mantam indistini te sed cum decia- rationibus, quibus infra Subditus pauper contra illaus si retiorem, Oabide quibus includitium mouentes, ola nent expenseas tuis a me sibi de M. Pauperquirendicat Dira, quae propria esse constat O
ra ratio Ase causa inrem ab eo auferuntur im
petrat expetisti menta. Descendensqui Vir ad Greditate siti ascendentis consequitur a reo ex re luu o tamenta. Actori pauperi, qui in prima instantia obtinuit, reus prouider desumptibus Orionentu.
Vbicumque proumptio est pro actore paupere, nimistrandasibi sunt expensa Leo,O--
Prasinistis quasi scit, iudicis arbitria commi
actor pauper non cauet de restituo is expensi, Nid creti se nec a m ens evi compensat. Pauper quu dicar rarbitris Iudicur c niuatur.
54쪽
ιο Actori pauperi proui et Iudex de .lduocato, ct pro curatore ubi de expensiis a reo prouideri nequit.
v res Tio XXVI. A Ctor petens litis: sumptus a reo sibi submi-x Iscnistrari ob eius paupertatem an obtinere de/beat videtur 9, sic, per rex. in is C. de ordim cognit. o dra. q. a Papa decis ibi. Mer. deci ou. 'm.q. 64. Ioan Capta confra . D. Ego vero cententiam
hane distincte veram esse non arbitror, sed tantum in casibus de quibus infra speciali ratione, atque fauore, de quo in eis. Primo litis expensae tali mentaque actori pau- ου nio. Quinto&vltimo ubicunque est taliqua prae ritus praeliat, quando lis agitur in- sumptio de bono iure actoris, de quo saltem sum uisitione j AD 'inc si qui testi. π o. de testibus, tametsi per appellationem sententia pro actore paupere lata suspensa sit,i instituta 6. drinosciso β. d. in sivisset amrbi casus D d c siqui testi. Rotaque decisa.titulo deludi in antiquioribus quae Bisigneti appellantur, voluit quod eadem aequitas, vel dicet sibi locum in poma atque in secunda inflantia, S idem tenet Bellam era densis. in με sundecisio. or I i. Corne feni a. tra L de paupertate pseptima speciali q. numero i . Iohannes Caephat acon . ia . ubi inquit, quod haec est communis opi-
ter subditu in & superiorem, ut si seruus agat contra Dominum, Monachus contra Abbatem, v-xor contra virum, filius contra patrem. vasallus contra Dominum secundum, .in LI A C. de Ori- nec nit. de in his terminis loquuntur ibidem Odos red. & melius Alberici de Salic. omnesque supra in contrarium allegati, prout etiam praemissa confirmant, Alciat. tra' praesumpt. NI Apraesumpt. q. n. q. o sequitur Mar . Soc. Iun cons. R. n. s. st que
specialitatis ratio, quod ubi seruus, Monachus, uxor, vel filius sunt in quasi possessione, seruitutis, monacatus, uxoratus, filiationis sibi de alimentis, ac aliis sibi necessariis prouidendum est ab eo, cum quo lis agitur, ne sua quasi possessione priuetur donee lis agitur. Secundo t litis ex pensae alimentaque a reo praestari debent.quando Actor vendicat bona propria,& quae propria esse con-matim constet, praecedente aliqua causae cognitione , locus est prouisioni praeteritae , aliter veros praemissis cessantibus prouisioni expensarum de alimentorum locus fieret paupertatis praetextu. sequeretur absurdum . quod quilibet ribaldus posset facere alteri quaestionem , dc sie obtinere interim alimenta expensasque Iuditii, Rartol. in tu sinuet, A. de se eri a Grai d. III re fred mlusiquua liberu, sui parem , f. eodem, ubi bonus textus idemque ponit . leg. Dnperatoressi. de tui LO ration. distrahem Paul. de Ca inter qui inoscissos de inviciosis testamentuFe ' in c. st qui test. numera ρ de testa Alciat tracti simpl. regula tertia praesumpti
practicaruim quaestionum capit. tume o 1. q. b . . Lorum comentariorum tomo in constit. Regnitit. de sententi uprariau stuprouision. art. l. mo.2. Qualis v
stat, sed ex aliqua rationabili causa interim ab eo r ro praesumptio pro actore esse debeat, arbitrio auseruntur, vel sequestrantur, tune enim de ipsis bonis, super quibus lis agitur, tanquam de proprio patrimonio litis exponsae, alimentaque subministrari debent, dc ita textum d. l . intelligit Albericus de Salic. de ante eos Odosita. dc melius ibi Baldus, Ias. in t fidei sor f. numeroso. diges. quisiti are cogor. exemplaque plura ponit Albertc. iis ictu tu sinat. ut ii Canonicus dicatur non legitime institutus, de petatur repelli, interim habet iudicantis committitur, Me mors numero I. ALciat. dicta nam iptione ρ. inquieus. quod quaelibet praesumptio suiscit, de qua constet Iudi et silminarie subdens exemplum, si ex lectura attestationum licet nondum publicatarum deprehendit Iudex esse probatum de intentione actoris, aliud ponit Odosi ed. d. siqui a liberis , .si ira aren c. si per epistolam summatim fiat fides de iure agenti . vel per fama. quae est in ciuitate.Vbi vero tacto- expensas ab Eccletia tanquam de bonis propriis, 3 ri pauperi sumptus Iudicii de alimenta deeernun- si mulier accusatur de adulterio, ut dote priuetur, interim tanquam de bonis suis dotalibus ex pensas habet. Si accusatur quis de crimine, pro pter quod bona iptius appraehensa sunt, pendente lite debet ali. Tertio ubi est contentio t super haereditate, vel ipsius parte, quam vendicat filius, vel qui uix alius ex descendentibus, tanquam haereditatem sui ascendentis ad se spectantem, pendente causi eonsequenter expensas paupertate illius supposita, secus autem est ubi ageretur de successione' alicuius collateralis, vel alterius extranei. A-citor enim extraneus non eam Iuris praesumpti nem habet, quam habet descendens in bonis ascendentis, lege ab C. de codici I. dc declarat Boetidui . sa . dc omnes qui supra in contrarium fuere allegati., Quarto actori expensae t subministrandae sint, quando in prima inllantia fauorabilem obtinuit
Lententia, secundu Albertc. inda. . Specum imtur, non debet angariari, ut caueat, de cis restituendis in casum succumbentiae, cum ad id non teneatur, quinimo si in causa obtinet, expens ababitas non compensat in eo quod iuditi aliter uincit, per ea quae allegat Boer de so . de licet Co
uar uias lo c. pro Caton 'contrarium teneat, ita tamen non adhaereas Didaei sententiae, cui concordantem non inuenio, Boer.vero plerosque sibi concordantes habet, ut in eius praecitata decisone legitur eiusque sententia paupertati fauorabilior est, idcirco sequenda. Atque si paupertas actoris i in controuersiam deducitur,ad arbitri. y um Iudicis confugiendum est, qui paupertatem extare,vel non extare decernet, prout sibi aequia messe videbitur,ex rationabilibus circumstantiis, U
Si quis vero in paupertate constitutus sit extra casus super enarratos, non tantum legis benignit
55쪽
gnitate destitui debet , sed ningis bonus Iudex
praecipiet uni ex Advocatis, atque procuratori sus loci sub poena, ut patrocinium eorum pati'riri pratis impendant, quod si non praestant ab os scio eorum remouendi sunt, nisi rationabili
causa excusentur, Guda Papa decisibi plosin Benzncas tra' de paupertate nonage a septima steciri, imo Nequenti extendens hoc ad notorios, multaque ad id probandum allesans. Sintque Iurisconsilii memores , quod dum ad doctoratus insignia promouentur, iureiurando se obligant peram ac patrocinium suum pro pauperibus pratis erogare, te et quod scriptura dixit, consule pauperi, quia non habet subleuantem, de id quod traditur in j. sititiis aura. de mandatione Pri opum, ibi ne iustitia pereat. si MMARIA. 1 Patrocinium praestare causis pauperum quando ari
a patrocinium prolare causis pauperum, unum sese monarum opus.s A uocatus patrocinari tenetur pauperabin tempore quo si, non insertist causis.
. Quod de Advocato dicietur idem δε procuratore di cendum.o de iurisionsisto.
π Actenus quid nostrates sentiant audiuimus, a modo quid sacri scriptores iubeant audiai mus.Patrocinium praestare i causis pauperum ad opus misericordiae pertinet, quod pro loco, de tempore illis debet impendi, non enim passim mnibus tenetur Advocatus, sed iis tantum quibus in promptu non apparet, quomodo cis alit sebueniri possi tenetur. Quamuis si id facit laudabiliter facit haec S. Th omas a. a. quas. N. . t. primactibi Caiet. declarans, quod sit in promptu apparere, quod possit pauperi subueniri, quando inquam offertur modus, quo potentia probabilia paret aliutide subuentio, enimuero si alii exstant Ad uocati, qui tantum illi non patrocinantur, aduocatus requisitus non defendens pauperem non excusatur, quin peccati reiis sit, quod ad mortale reserendum, quando extrema necessitas imminet. i Sin autem notabile j damnum paupes incurrit tune veniale erit, fecundum Caiet. cta praemissa ritSistis iust tia o iuri seu i. quast. Lart. i. ubi inquit causis pauperum patrocinari unum est eleemosynarum genus, de quo idem dicendum est, quod de liis mi icti eordiae operibus, subiunge ει quid prodest mi sero, quod multi patrocinari possint, si patrocinatur illi nemo8 In promptu igitur apparere intelligendum est de proxima aptitudine,ita quod rideas ab aliis statim subuentum iri alioqui alio
rum culpa tuam non excusabit. At vero sotus a Caietidissentit in eo quod Caieti differentiam ponit inter extremam, atque grauem necessitatem, ita ut i .casu mortale sit, a. vero venialet Sotus viroque casu mortale asserit, subiungitque dicens, viscera quae sola extrema neeessitas appetit, Arma sunt, quamobrem proinde ac in aliis eleemosynis in patrocinio pauperis locum habeat, grauis tametu non extrema necessitas. Quod tamen tempe-3 rat i Sotus ut aduocatus teneatur de superfluo, uemadmodum&diues, desuperfluo ad eleem synam corporalem asstringitur, superfluumquς in aduocato erit tempus, quo suis non patrocinatur causis, ita ut aliquas impendere possit horas adseruitium pauperis, atque etiam necessitatem extremam grauemque poriscaturasci parit.traa so σῖ-Giplene adparata, qui etsi de eleemosrna ad victum pauperibus eroganda scribit, an in praece prosit, nihilominus idem de patrocinio aduocati tenendum est ex S. Thom .praelegato, quein alii v-bique sequuntur, quodque viro casu praeceptu iniit, quod obligat ad mortale, tenet quoque Ang. v . verti Advocatus g. io.&quae de aduocato t dicta sunt, eadem de iurisconsulto, qui domi consuit de ire procuratore deterin inada sunt, qui Omnes pari legis vinculo ligantur, secundum Caret. Haleg rumuinitia ua commeum Tu vero qui huiusmodi Oiscium exerces, praeceptum time, de consilium patrocinationis pauperis ama. Quod si ieceris gloriosior corona tibi praeparabitur in caelis. si MMARIUM.1 pendente euictionu iussicio contra emptorem moto renditor tenetur emptori expensu titu si mi stare de ues eius obtinet. a Pr mi ira de emendo vel pendendo, non es emptio, vel venditio promittemquepaeniterepotest,admirere se
3 Promitum emere, premo que luem pro fur axenditione paenitere potes ita que repetere. Pactum nudum a solennitate rerborum parit actionem iure Canem o, se V -dumst restracta causis In prom sireme de vendendo iuramento rarita petii tentia locus est.
b In contra innominato qui ad contractum nomina
tum ordinatur facta oblatione, non est paenisentia
ν Intellectus Baltat ad Lia eo risitas de centia m
a promissio de vendendo transit in utrarum, traditia in secuta cum pretii receptione.
Qv Astio XXVI ILAN emptor pendente euictionis iuditio ad
uersus venditorem contra eum moto agat
id sumptus litis sibi si ibministrandos, videtur quod non, quia non est certum eos deberi, sorte
enim obtinebit emptor, & expensas ab euincente recuperabit glosi in ipsi a C. de euiction. Om l. cum rest. C. de testamentaria manumisi. ct ex resse firmat ibi Balli n. . O asser c. in I. qui is temg. de procurarore., Contrarium quod imo i venditor emptori tene. atur ad expensas litis, quamdiu lis contra emptorem mota pendet tenendum est, pertexant. Blas . mota quasi est . de euictio. gh expressusvid. L qui absentem .deprocur. Quam ibi ad hoc not. Bolo in.
dicens, quod qui tenetur defendere, suis propriis D ex in
56쪽
expens, id sacere debet. Idemque plenius consi mat ibi Baldus tu tertia rimine concludens, quod interim venditor tenetur ad sumptus litis, deno tariis aduocatis que soluere, nisi venditor vellet suscipere in se iuditium , de candem firmant opinione Bart. &Paul. de Cast. post Guglielmum de unco atqui absentem, Mi o Alex in addit Ad Pacium Quia tenetur venditor litem defendere, quod si non facit. committitur stipulatio ad interesse quod est desumptibus litis. Praeterea tenetur Venditor emptori promittere,habere, licere, in qua promissione venit intercile expensarum,S non sit tamquam re euicta, sed tanquam defensione non facta. Et pnaemisia quoque approbatim in Ol.
ptor gerit iacFotium venditoris, qui tenetur defenderem facit simile, quod fidei uiuor, a creditore conuentus . potest petere ab eo, pro quo fide- iustit, ut pendente iuditio contra ipsum moto sibi pecuniam dct pro expensis, quia eius negotium gerit, sint in Lexceptione in iusta haec sine dubio procedunt ubi Notarii in emptionum instrumentis apponunt, quod venditor promisit in te litem suscipere, propriisque expensis defendere quod utile est ad euitandas opiniones, secundum Alberie. Bald.&Paul de Cast. mil/uia lentem ubi Balae inquit, quod tunc omnes ita communit crtenent, scd etiam postposito pacto, de quo supra
eadem opinio tamquam communis tenenda cst. ut ex auctoritate supralatoria apparet, qua etiam tenet Marant in 1.membro pruna 8artu iuditum Letsi
succincte satis in hoc pertranseat: sin autem non venditio, sed promtiso de emendo & vcndendo Q interuenerit, quiescit dubitatio. Quoniam lex promissione de emendo vel venden do contractus non dicitur cffc perseeius,cum aliud sit promissio
de emendo vel vend cndo, aliud emptio vel venditio, quocirca promittens emcreves vcndere paenitere potest a promisitioneque recedere, licet cito ad interesse detur contra promis reui pro missa non seruan rena, L in bona dei, ubia nos .f. de eo quod certo loco ubi plene diu de Cast. Oplene quoque Iasin s. ost de Paul. ibidem dicit se in contingentia ficti ita consuluisse, prout vere consuluit sensique m
' . . cra Aper discursim. Quin etiam si is, qui e-3 mere conuenit, praetium t soluit pro futura emptione, adhuc recedere a promissione potest, depretium repetere, 'uasi causa non sequuta, quia
voluit emere, tau de C .dImbonas et . Od. confri. rili robur DC in ea .m bona fidei. Iriraqueίδενι- truct conueritonae ad ait. n. - . . Nec obstat quod ex pacto quamuis nudo oritur: actio de iure canonico ca L primo de pactu cum ibi not. Palae in rubis. C. de rerum permat. 'niam respondetur contrarium procedet in pactis nudis a solennitate verbolum, sccus in pacti in udi, respectu cause,&Dcut de iure ciuili paenitere licet, ita & de iure cano
s Sed etsi promissio de vendendo vel vendendo es.set iuramento vallata, non tantum promissor pr2cisses cruare praemissa tenetur, nec ad aliud quam ad int resse conueniri potest, quoniam iuramen tum . quatenus dicitur quod υbligat praecise id verum cst. secundum naturam actus super quo iura
tur, Immol. in capit. cum ontingat. num. v. dedit erun
e Non obstat et quod ubi cotractus in nominatus
ordinatur ad conti actum nominatum facta oblotione, non est locus poenitcntiae, di agitur ad impidim ntum taetractus nominat iter rex. in Ascostibiis mihi bibis tecum f. de contrahem ran .per quetex. dixit Bald. in L qnamuu n. s. C. detro M. quod
ubi fuit facta promissio de vendendo ob certam
causam, quae promisso in contractus innomina tus, non habet locum paenitentia, sequitur Ias Liuri gentium n. M.f. de pari. Dec. F. Vo. n. s. Rcspon
de quod intellcctus Baldi ad illum textum non in verus, quia ibi non fuit promissio de vendendo, sed venditio conditionalis irrupter ramina incontinenti appositum continens conditionem ruae pcndet ex facio emptoris, x tertii, quae conitio habetur pro impleta, ex quo stat per empi rem, quo minus ic ius impleat, ideo asitur quasi adimpleto contractu, nec est parsitentiae locus, de hoc probant verba tex .d. ι Labeo ibi ira vendideris, sdecurram Campum . Nec dicit teri ita venderei mitiiseris, sed ita vendideris, & se textum illum ibi interpretantur Odosecta. Albertc.&Baldus itasse, Ad idem facit Botan quom .F. de rura Minal suu rurio adit Paul de Cassint in bona dim'. .dem iacerto MMOsequitur ibi Iasinum. . Idem Pan cons. s. n. . l. a. Et promisso de vendendo atque venditio sub conditione, quod diueri mnatur m habeant, ponit Alexander considio cente ma strate . o uo, numero siptimo, Immine siex: Venditio nam ue conditionalis, quoad effectum impaenitentiae dicitur esse perfecta, ita ut conditione pendente partes recederea contractu non possint, tali confitio eq.n ero . . O R. vo primo de dixit Pata in Llaabeo. quam etiam reprehendit Go
obstat quod solutioine prati, post praecedentem
promissionc contractus viduatur esse perfectus Paulaon Dibia. Tir .de retro.conummia in s n. q. Nam uti verum admittitur, quod traditione rei,de praetii receptione praeec des promissio trannit ii contractum per tradita pro con . ro. cc prima, se laesecundo. Tu . Gisura numero secus
vero si citra rei traditionem partes sic terunt inpuris terminis promissionis de vendendo , tune namque emptor qui pretium solutur iiterer
57쪽
, Promisso fine laus An obliget in conscientia. ει Deciditur obligare quandocosas est, quamus non expressa. Dicem in foroferi duendum est.
1 Promittens vendere vel emere de iure cirusi paenitere potes, e ivr. canon potest. 3 Maxime νbiades vitamentum.
Quae s Tio XXIX. Ametsi promissio de qua supra retractabilis
sit de iure ciuili, secus est de iure diuino, se eundum illud Psalmistae. Quae praecedunt delabiis meis non faciam irrita: Quaeritur igitur, an ex simplici promissione de emendo vel vendendo ita obligetur promittor, quod de necessitate salutis teneatur promissum seruare, neque possit paenitere. Respondeo quod s in t deliberata promissio,
in soro conscientiae obligat contra uenientem ad mortale, quando notabile detrimentum infertur proximo ex promissione violata, S. Ttim a 2, quast. nartiri .m restensionerti Cautauinct S. T m. ibi dem art. Mad primum. dicat, quod ex qualibet promissone homo homini obligatur secundum honestatem, Caietanus ibi declarat . quod obligatio secundum honestatem, est secundum debitum mortale, quod spectat ad forum conscientiae, quodque promisito simpliciter facta obliget promittentem, sub paena peccati mortalis, plene con
in ..dis 3 . in principia in s. ωλSed oritur de prominsione nuda i causa, quoniam Aug. m verbopactum numero quarto tenet promissionem sine causa sactam in conscientia non tenere, tamquam erroneam allegans B osellam, de Abbat. in cap scautio de Im m.&ibi demd abiensentire videtur, eo dem verb. numero tertio, contrarium firmat s7lues. tbpactnm numero quarto dicens: non differt, quo ad Deum , siue exprimatur causa siue non .i Quod verum esse declaratur, quando extat vera
promittendi caussi, non tamen expressa, at si nulla hibest,tunc promissio, tanquam indiscreta, dce ronea non tenet,etiam in foro paenitentiali,& hoe sentire videntur utriusque opinionis sectatores, si illorum scripta accurate perpendantur, & vid tur de mente Nauarii supra citati, quod ipsum probatur ex doctrina Sancti Thomae in .di'. 31. aiticulanimo. Vbi ait: promissio homini facta, si sit nuda, non habet plenam vim obligandi, unde portet, quod aliquid addatur, ergo ad hoc, ut promi isto fit obligatoria, necesse est, quod non sit nuda, alioqui non erit deliberata, scd potius procedet ex leuitate, vel per errorem, qui consensu in excludit. Proinde siue causa sit expresta, siue non, dummodo causa ipsa praecesserit, obligat, secus sis nulla a sit. Quo vero ad forum: teriorem, at solitii iuris est,qiiod promissio sine causa non est obligatoria Inuda ratio de domi. cap. si uia de Lmstrum. it. Nilulominus si adest causa, etsi non ex
pressa, tunc etiam in foro exieriori obligat, quia
praesumitur in antecedentem causam facta, mos . in L triri cum in rerbo cogitanerit e verboram obuo. Non obstet si dicatur promissorem non tene praecise ad promissa obseruandum, quia promittens vendere, vel emere promittit sactum, ideo luendo interesse liberatur, factum enim pro mittitur explicite, tacite vero interesse si non fiat,
Felin in capit. primo depac . numero nono. Contrarium tenet Fortunatus Garcia in repetitione eiusdem capit. num. Ib. veri tertia declaratio. Vbi satis ample
scribit,&tenet, quod qui equid sit de iure ciuili de iure eanonico promittens factum praecise com- pellitur ad saciendum, nec liberatur luendo intereste. Quod quidem proculdubio tunc verum erit, ubi promisito, de emendo, vel vendendo est iuramento firmata, quia iuramentum obligat praecise .si. g. in Is pecunia , in principi in verboneres,st e conatione ob causam. O habetur inca pertura de obur. Oper Iasinem in I. acimnum insit. de actio.&est communis opinio, quam refert,&comprobat,& contrarium tenenter Garcia improbat, ibidem versici 1 stat quaestis. iunctis numeris sequentibus, & tamquam magis communem sequitur Pronymus Zancti nus tria .de disserentiis, Dreri iucan cum O ciuile, disserentia sex fima septima. Non obstat, quod supra dictum fuit numero quoniam illud de iure ciuili procedit, secus est de
iure canonico, multoque magis in soro conscientiae, per ea quae allegat Ang. in robo iuraranuum quinto numero . Osequuturi lues. eodem volatur mentum . . munera al. O videtur demente Sancta Thoma. s. qu/Joue D. articulosi timo. Vel die quod etiam de iure ciuili iuramentum obligat praecise etiam extra naturam actus, super quo iuratur, ut habes supra recollecta secundam . G. Quare concluden dum est,quod hic qui promittit vendere vel em re, tametsi de iure ciuili paenitere possit, in foro canonico, atque conscientiae a promistione reced re non potest, timui mendacium , quod mortale peccatum est incurrit, secundum superius relatos, vel secundum alios, quia caritati aduersatur pro
missum non soluere, quod est iustitiae subuersio,
ut voluit Sotus de in Atia o iu=e. libroseptimo, quaestiensecunda, articulo primo. Promissor ergo a promissis non discedat, ne laqueo reatus mortalis seipsum obstringat. si MMARIUM.1 Sp. so sponse ante nuptias ornamenta tradentra
2 Ni in tractitione donandi Animum exprest.
. Etiam annulistonsaliris.1 Nisamiissent quotidiani.
o Traita mulieri a parentibus, ct consanguineis stos luto matrimonio repetuntur militer econtra.
vestes precias donata a marito non proum tua . sicut in quotidianis. r arbitrio iudicis committitur distinguere resti precia, seu a quotid; u.
58쪽
Oscitur dubitatio de spon sititia largitate, qui
se diluitur aut sponsus sponsae ante nuptias' tradit, vel ad eam transmittit Armillas, monilia, torques ghirsandas vel velles preciosas, quae spon. salicia largitas a iure appellatur,& in dubio alio non expresso, haec donata non censentur, sed gratia tradentis commodata, ut sponsa ad domum sponsi ornatior traducatur, & soluto matrimonio, repetuntur a marito , vel haeredibus illius , nisi sponsus donandi animum habeat , & hoe in traditione init o pressum , tune enim donatio. tenet ab initio, neque soluto matrimonio retractatur , cum inter sponsum, di sponsam non sit prohibita donatio. salam in I ctim te C. de donarunt
i refert. Et quamuis super statuto Ariminense
scribens contrarium voluerit Corn.constio D. Livineprimo. Res d. coni M IO. xolumine primo, eorum sententia tamquam contra communem sequen-3 da non est. Aut in die nuptiarum a i spon so ornamentorum traditio iacia filii, 5 tune si postquam puella per verba depraesuti in maritum consensit, maritus incontinenti ornamenta muliebria puel lae simpliciter tradit, similiter haee soluto matrimonio , marito vel suis haeredibus restitui debent, tum quia in dubio censentur commodata mulieri ad illius ornamentum, tum etia quia si expres donata forent, donatio non teneret, quia post xciba de praesenti dicitur perfectum matrimo nium, ideo donatio quae inter virum & uxorem constante matrimonio prohibetur,& hoc locori non conceditur. Imo etiam annuli,cuin quibus mulier desponsatur donati non dicuntur, sed ab ea repetuntur ratione qua supra, quia poli verba de praesenti a puella prolata, dicitur constare matrimonium, praetereaque donatio non tenetur, Erida fictim te C. de sua reten cim an tuti seris P Iut gnad I contractus 1 .ss. ubi contra opinionem vulgarium hoc notat Ang.cons. 339. Ni- erras de Tarra is, occensior .per totum P . i. H.
corus. Aper tot tinet, se est commanis v uis secundum Soti in. a bisupra, 3e nuncupatim de annulis sponsalutis firmant omnes supra relati, quamuis contrarium voluit Ronian .conisi c.3c non bene, quia in contrarium cli communis sententia, ut firmant 3 Soc.& Corn. proxime citati. Posset tamen saluari opinio IRomani in annulis quotidianis, non autem in his, qui ad usum festiuum sunt, prout con- s eludendo distinguit ae .con 2.num. - l. r. Aut tempore nuptiarum parentes sponsi, vel eius eo n- sanguinei S attines, puellae donant aliqua, exceptis iocalibus,quae xenia dicuntur, licet improprie A corrupte aliqui ieribentium circenia appellant, vel ἡ contra parentes mulieris,uel illus consanguinei & asine, donant sponso, te tunc donata mulieri, a mariti consurguineis, dictitur donata contemplatione viri, eique acquiruntur,&ideo solutomatrimonio apud virum de illius haeredes remanent. Donata vero marito a consanguineis mulioris, contemplatione puellae donata dicuntur di ei acquiruntur propria mulieri, vel eius haeredibus restitui debent, matrimonio pos ea resoluto, cini eo plures, .m arrogat . l . via H Alex. ct Ia malo reserunt, C. et notan d. L contra iris, x. 33.
peram Te Diam deciso sab. o es communis opi/MO, O referunt Romes cons. se is laso Cora. δε ινι bos nisi consuetudo sit in contrarium, secundum eundem Corn.m diribbrea qui in huiusmodi ellattendenda, prout etiam ponit Capra coae diu i M. 7 Aut constante i matrimonio maritus uxori tradit toralia, seu velle, ad usum mulieris, de hae quidctris sunt preciosae, di magni valoris. quibus ad usum festiuum mulier uti consueuit secundum mores Ciuitatis, non praesumuntur donatae sed magis
commodatae,ut compta sua e ornata mulier incedat, si vero sunt velles quotidianae, quibus familiariter mulier vii solet.& hae statim mulieris sunt,
eique acquiruntur durante matrimonio, cum loco alimentorum sint, ad quae maritus uxori tela tur, scillato vero matrimonio ab ea non repetuntur, cum inter huiusmodi personas amara in te pretatio non admittatur, in iis, quae modici in menti sunt. Iait os ex inter in hu Iservisa ori .
sententiam hane esse testin tur. & Asilici. quoque decipione sis.υ 'anc. multos citat subiungens. quo plurimum operatur iudicis arbitrium in distinanitendo vestes quotidianas a festiuis,considerando nobilitatem, S diuitias personarum, di quod hoc iudici, arbitrio committatur voluit Capra a
i ornarias intili/1ti nen EI pereurti ipsis rabas id patre hominu. a Ornatus ιν vitiis ad tu Miam pratio armas non esipei catum praxa desit intentio.s Ora restis reuirens coniugurari aceat viro suo Mais ccatum. Oinatus mullaris ad prouocandum maritum ad biadinem pecorum es.s Ornartis virginum ut placeant aciitii matrimonia
6 ornastis ad prouocandum allas ad concupi oriam mortes a est,r Ornatus ex quo scandalum oritur damnaruna Stipe satis resimo ori rsus mortatis est. ρ ornarus contra confitietudinem ιιι lituus es. Io ornatus ex inordo nato lectu vitiosus A a Maluer coloransse peccatu mortale an . com reus a Mucieres mammillas est Manici qua id a stoli ο
59쪽
is Mulieres caput regatum non Petrantes, quarido lilia ιit faciant. a. Aitisces quando peccant ornamenta serrantes.
Qv setio XXXI. SErmo habitus de vestibus preciosis aureisque
ornamentis sponsae traditis ad illius ornatum admonet, ut sponsae &reliquae mulieres Ornatum cupietes certiores reddantur, quando sine peccato liceat seipsas ornare., sciendum est igitur : quod in ornatu ne dum
mulierum, sed etiam virorum, potest esse pecca tum non quidem ab ipsis rebus exterioribus,quibus homo ad ornatum utitur, sed magis ex parte homini, qui eis immoderate utitur,xi . Tio via. a. qrusione ιO. articulo primo, obuletur in c. qmsequi quadrage anima distin. ubi dicitur non ex rerum natura quibus utimur, sed ex eausa utendi, de modo appetendi probandum est . vel improbandum, quod facimus. Nee enim usus rerum . sed libido in eulpa est. Imo inquit Caietanus ad Sanctum Thomam,dicens, quae L l . ornatus quam , uis: in se si ad lasciuiam prouocativus, non est peccatum mortale, nisi praua adst intentio. Et enim ornare se secundum decentiam viri vel mulieris,non est de genere malorum. Quin etiam recta ratio dictat, ut quilibet honorisce prout eum decet, in hacvita procedat, sicuti etiam pulchritudo naturalis, tametsi secundum se prouocativa sit ad concupiscentiam , attamcn si absit libido,
peccatum non est, ita quod mala intentio non rerum usus vel naturalis pulchritudo peccatum ess-cit, ob idque Ornans s ipsum ut non appareat in
contemptum honesis persenis licite facit, Sarilis
ii, in si egenere praemistis ad particularia descendendo.
Dieitur quod ornatus est: sine peccato quan-
ne per eius contemptum maritus in adulterium labatur. eade inque ratio est de viris erga suas ux res.S. Thomas praecitatio a. in corpore o ad primum probatque tex.in ca furare de con oratione d sis bis
minae Iis risis is permittendis snt ornari, idque secum dum veniam non secundum Imperium. Quod declarat Vos elus ad Angelicam i ba supran. I. adit. I. verum esse, qaudo videt maritum pronum ad adulterium. At si maritus non es pronus ad peccandum cum alienis mulieribus , uxor illicite seor nat, quoniam ces ante causa se ornandi celsare debet ornatus. Qui asserunt mulieribus licere se ornare ut placeant viris si is, intelligunt hoc proce dere, etiam si supra ornatum, qui est secundum decentiam statu, suialiquid addunt. At vero extra hunc casum non liceret mulieribus nec maritis adornatum suum qui secundum illius conditionem sit. quicquam superaddere, s. Thom. pri. DPittis adq quartum. Nota tamen singulariter quod si muli er ornat se, ut placeat marito ad prouocandum ipsum ad libidinem mortaliter peccat, ut habetur in cap. istos2. quae . .. ubi amoris magnitudo in via
xorcin reprehenditur glosa,ibi ait amoris magnitudo dicetur immoderata debiti exactio 3 sanct.
Thomas 2.2.quaesii Mart. Lud 2. inquit ardentior
amator uxoris matrimonio inhoneste utitur, de quo plenius scripsi infra quaeu. Ity r.et non negatur tamen mulieris Ornatus ad prouocandum ma
ritum, ut debitum sibi reddat ad prolem suseipi
endam vel ad remedium concupiscentiae, non autem ad luxuriam di carnis delectationem explendam , Vnga rellus supra relatus in I. adiut. spose , larnm reria ornatus Quin etiam virgines j quae nu- Δ unt tis sne peccato se ornant, ut placeant alicui viro cui nubere cupiunt, quia matrimonium intendens bonum appetit, neque ob id prauam intentionem habere dicitur, ornatus tam cia
illarum debet esse sinplere S preciosus, Ani v arelata n. l . v bi adiicit de communiter teneri ait ibidem Ang. do tenet Nauarrus in manu FO' I . n.
in his de cultu exteriori lieito dicta fusi esunt. 6 Deillicito autem : die, quod mulieres virique se
ornantes, ut alios ad concupis entiam prouocent proculdubio mortaliter peccanti Quoniam non solum concupiscere, sed velle eo neu piti textra statum matrimonii damnabile est, inquit s. August.
7 imo quoties lex cultu exteriori oritur scandalum vel probabiliter oriri timetur,abstinendum es, ut , si ex ornatu mulier animaduertit alios ad sui concupiscentiam promoueri, tametsi ipsa hoe non intendat, nihilominus ab huiusmodi, ut scandalum proximo ausi erat desistere debet,& maiori, quam seri potest moderatione atque honestate vellitus & ornatus uti tenetur, pariter'; si vir,seu in ser vestut ornatu sibi condecenti, &aduertit propterea alios, quos non sic decet ob tenues eorum reditus uti ornamento,&eius exemplo iudiei ad eundem ornatum in detrimentum facultatum si-arum, earundemque dilapidationem debet abstitinere,ad quod extat notabilis glos in c.es udri quaest. i. tuae exponens verba Pauli dicentis: Omnia mihi licet sed non omnia expediunt. Ait: non expedit id quod licitum est, quoniam v in ipsus alii uasteri impedimentum, di plura ponit exempla, de facit i. empero inon omne quod accus de re lauris Opis is me trai iram habes apud S. Thom. a. a. quae . H. quando seandalum activum atque passivum pec-s catum sit mortale sue veniale. Secundo i vero loco superiluus vestimentorum usus tam respectu multiplicationis, quam preciositatis, dummodo superil uita, si notabiliter excessiva mortalis quoniam superfluus vestium vel auri usus aufert pauperibus alimoniam sibi debitam, propterea dicitur in cap. sitit . . se recti . non minus est criminis habenti tollere, uam cum abundans sis, indigenti denegare, esurientium panis est, quem detines, nudorum indumentum est, quod recludis, & t net S.I sona. ubi supra. Ang. quoque & Vnguel
uit, quod in modestia ornatus in mutatione v
nium propria est mulierum, de quibus legitur in
psalmo: Filiae eorum eo inpositae circum Omatae,
vi similitudo templi reserens, quod quaedam comitissa erat pauperibus ossicipsa & orationibus
60쪽
dedita, erat tamen vana in ornatu Apitis, quae post eius mortem apparuit cuida in mulieri , quae interrogauit eam de statu sto,cui respondit, se esse damnatam praecipue tropter ornatum capitis &capillorum. Tertio etsi non sit cultus superfluus, 9 ni nilominus si sit contra i consuetudinem bono rum loci, cum quibus vivitur, utioue tunc illicitus es ideoque peccatum.&Ttim. v sipra, os ut .in d. l. qu suis oc .deritiae . i. di bonaeone ubi h betur quod qui sie vel lib.utitur, ut metas consuetudinis Donorum,inter quos versatur excedat, sagitioso, est, ad idem extat bona glossa ri. quisse. q. in summa , & contra praesumptionem nouitatu in invehitur s. Antonius proxime citatus ad dueens illud psalmi dimisit eos secundum desideria cor dis eorum, ibunt i ta ad inuentionibus suit. Et illud Solsoniae i. Visitabo super omnes qui induti sunt veste peregrina. Quarto vitiosus esse dicitur usu, io ornamentorum t ex inordinato affectu nimias: solicitudine, quamuis sit secundum consuetudinem loci, di nullus sit sinis malus, quoniam ex anfectu in ordinato oritur vana gloria , secundum Beatum Thomam aequus. i piari. l. O 2. in corpore quae utique vana gloria ex suo senere peccatum veniale est. Nam habere diuitias vel velle preciosas cum ab usu earum in laudem hominum' non est mortale. Nis hare sitit Oetaso peccati mortalis, ut quia ordinata sint ad animas capienda, vel nisi hoe sat contra prohibitionem superioris, quibus casibus mortale erit, Albertus Magnus in compendio Theolog. d. s.capite aa. idem Thom .ubi supra art. i. sit .in cap. parsimonia LisIM . o prans Aug. in verbo ornatus n. r. declarans veniale esse nis propter nimiam se ornandi solicitudinem nece. faria ad salutem omitteret. Notan dum boc etiam loco erit, peceare eas mulieres, quae tantum temporis ad se ornandas consumunt. vi mi iras,atque diuina os scia ob id omittantine cant enim mortaliter, non solum ex omistione non obseruando praeceptum ecclesiae de sacro audiendo, sed etiam ex hoe quod tempus in huius . modi rebus conterant , & quando inanis gloria precatum si mortale, vel veniale, plenius aliis docet s. I bona. r. a. quae . ι32. au. s. Natiurrus in manuus cap. 23. qui Ze ipse Omnia confrinat hie anti notata. Quinto fucatio : mulieris, hoc est, colora tio, ut rubicundior vel candidior appareat aspectui illam intuentium an mortale iit, Doctores dissentire videntur. ut plurimum tamen in hoe conueniunt quod mortale sit peccatum, quia resormare quod Deus formauit diuinum opus est impugnare, letae eadulterinae est fallaciae & in honestuis, inquit tex. in Op. fucare de consecrationeae aiis nex alia quoque adducitur ratio, quod alios prouocat ad lasciuiam, qui faciem mulierisse Deatae intuentur, veram tamen S. Thom .supra citatus uri. r. excusat se secantem, quando id sat 1d oecultandum mulieris desectum. seu deformitatem prouenientem ex nimio pallore naturali, vel etiam accidentali ex infirmitate, vel alias vel sinaeuum, seu aliam in faeie maculam deformantem habeat, quemadmodum tenent plures quos ali
pant Ang. superius relata, &plenius ibi Ungare
ir ius in additione. Sexto mulieres t pectore aperto incedentes, S mammillas osti mantes, impudice agere dicuntur, ob idque non a mortali excus tur, quando notabiliter in hoc excedunt, praeterquam si in domo propria, coram maritis earum id faciant, vel coram aliis minis, neque illis suis a gatur consuetudo aliarum, quoniam abusus,&corruptibile imitanda nossent, sed sugienda. Id. verb ornat. n. s. de iacit quod habetur in scolia ad Albertum Magnum in compressio Theolog. l b. s. cap. 22. ubi narratur una ex reuelationibus S. Brigidae dieentis: Diabolus dictauit mulieribus nouam abusionem , pudorosam consuctudinem. Ornamenta ad prouocandum ad luxuriam,in os iis, ne mamillarum, & in pluribus vanitatibus, quaeia omnino sunt Deo odiosa. Septimo mulieri eaput velatum gellare conueniret,& capillos non nudare, veruntamen propter contrariam consuetudinem excusantur, eum hoc inter actus impudicos connumerari non valeat, id manu. ubi jura sed lasque mulier ornare se debet intortis crinibus,auro vel margaritis aut veste pretiosa, sed magis ornatus illius debet esse sobrius atque moderatus. Etenim superfluus in uerecundus atque impudicus prohibet S Thom .supra citatus aurculsa. MI. nec dura taxat mulieres utentes, sed praeterea prohibeni tur t artifices atque textores ornamenta supersua& curiosa fabrieantes, qui sane peccant , quia aliis peccandi occasonem praestant,cap. totum in e a. quas. a. secus vero de iis qui exercent artem earum rerum, quibus mulieres licite se ornant innocent.
in c. i. ne clerici vel monachi ubi ait gladii &colores, qui possunt cile ad aliqua, uti res, id esse ad desentationem vel ad colorandum mulierem pro bono licitum est . Thom praude rus arti A a. ad .ctata
quoque de qurbas stina sequuntur , o proritim spe sparte t.lib.3.tit . qais. io. dicens intentionem facientis attendendam esse. Nam si artifice, haec saei ant seu vendant iis quos credunt a busti ros artis ciis eorum peccant mortaliter. At si credunt ad v-
sum licitum, hie ab emptoribus utenda esse non peccant, nisi tamen tales sint, qui non alias quam ad usum illicitum uti valeant. svMMARIUM.a Debitor giritius cu=ceratas relaxari debet L ο d iussore de iis si, non etiam de ita curam s.L
a s qu stratis Di e bus ste cratibus admittitur.
y riaris ius adestimo diti durionis.
γ Summaria cognitia etiam per coniectura suscit ad obtinendam eque rationem a seque'atiosticitium in cutis privicipati non con-