De Deo uno tractatus primus auctore Augustino Oregio, pontificijs eleemosynis generali praefecto, ...

21쪽

h r. r. 33. e Rom. cap. I.

praesentatus Deus; sed in M& aliena s icie cognoscitur. Ouod si sipematurali hi ne fidei eleuatus intellectus, aliquid de Deo cognoscit : quamuis de certistima, de firmisiima sit.cognitio , adhuc tamen per b speculum, & in aenigmate ς inuisibilia Dei per visibiles creaturas cognoscimus: Quod etsi asserat Apostolus Rom.c.'I.

de cognitione . qua Deus naturae viribus cognoscitur ; idini tamen contingere experimur in nobis, etiam post fidei silernaturalem re ceptum Habona. Lumine autem gloriae, dum hanc morta-.lem vivimus vitam, diuino decreto destituimur: ς Non enim videbit Homo Deum,& VLuet, Ex . M. Veruntamen ex ijs, quae a nobis naturali lumine cognoseuntur, vel sepernaturali reuelata sent, posse s siquem de distina essen. tia, vel de Deo emormare conccptu m, qui, ratione nostri modi intelligetidi, prae alijs nobis oplicet , quid Deus sit inter caeteros autem, ille mihi videtur prae ''cipuus, quem Deus Exod. 3. Moysi maniis.1tauit,dum dixit , i EGO SUM, Qui Sum,dcsie dices siliis Israel, Qui est, misit me ad vos. Quorum verborum sensu explicato, diutinamP intelligi essentiam , &, quid Deus sit. c gnosci , adducor ut credam: quia hinc facile dedu-

22쪽

declarere possumus Deo omin conuenire tributa, quae de ipso in scripturis. traditionibbus, Conciliorum Canonibus Sedis Apostolicae auctoritate confirmatis ,unanimi Patrum,ae Theologorum sensu affirmantur; vel quae ab eodem, cum imposectionem dicant,r

mouentur.

Quod ut fiat;

Ex metaphysicis in memoriam reuocandum est , in una uaque re, siue increata , siue creata sit; siue substantia , siue accidens sit, haec duo, ratione nostri modi concipiendi sal . tem, considerari posse ; scilicet essentiam, de existentiam. Nomine essentiae autem in rebus creatis intelligunciu praedicata essentialia, quae concipimus , dum explicamus, quid sit aliqua res; verbi gratia, dum definientes, quid est Homo, dicimus, Animal rationale: in quia bus duobus consstit essentia Hominis. Animal enim est genus Hominis commune illi,de caeteris Animantibus. Rationale est dissire

Qwe tota essentia consistit in genere, &differentia , metaphysice loquendo nam Psce corpus,& anima intellectiva constituunt Hominis essentiam, vel silbstantiam) sine quibus nec esse potest Homo, nec concipi persecte, quid sit. Et ideo assignari non potest Lempus , quo coepid esse vera haec propositio,

AL Homo

23쪽

t Aristotes. Illati posterαap. s. August. lib

Homo est Animal rationale, is enim semper

i Nam ς propositiones, in is cibus praedica- . tum est de es a sibiecti, sunt per se , ac ne- ,

cessario verae I & aeternae veritatis, ex Aristote te lib. i. Posteriorum cap. 4. Sancto Augustiano lib. 1. de libero arbitrio tOm. I. cap. 8. Sannicto Thoma p. p. q. 16. ari T. in xl l valde notandum est ad intestigendum , quo mo necesse si Deum sςmper ne- , cessario existere, cum in conceptu eius essen. tiali includatur existentia ,vtinua hoc eodem a capite icit iNanisi cuiusqae rei creatae essentia, quae est per pyticiparionem, necessaria est, Δ aeterna, . multo magis diuinae essentiae, quae est existen tia, & esse, conueniet semper necessario, per se , & aeternum este. . Nomine existentiae intelligimus id, quo v-naquaeque res est actu existens in rerum natura , ita , ut possit dici simpliciter, de absolute esse, modo tamen sibi proportionato, & iuxtae naturaepropriaeexigentiam. Quare exilientia altam appellatur ipsum e .se: nam antequanares existat, non dichur ab

Llute esse, sed non esse absiaute dicitur: &, si dicatur esse, dicitur est ' in potentia,& in ca :& quando lanx reS producta est diuitur smpliciter euem se tela, α eatra causas : θῶα

24쪽

habet esse ; vel existentiam propriam, & non causae tantum existenti m. Gempli causa, Homo, quando a Deo productus filii, tunc ha-ibuit exilieuitiam, qua coepit esse in se ipsis extra cauta & ab eoitempore proprie, & abs lute dici potest esse; nam antea dicebatur esse in potentia ,velini usiS tantum Id quo . per creationem, liti productionem habito unaquaeq; res colla esse actu, illud appellatur existentia Ex quo sequitur entia Icreata omnia habere esse icontingens, quia ita existunt, quando

existunt, ut antea non extiterint: praecessit enim iratione saltem nostri modi concipiendi infinitum,licet imaginarium tempus, quo non extiterunt; & in futurum possint non existere, saltem potente Deo, si ipse vellet indestruere, Mad nihilum redigere quascunque creatra r ,ex Sancto Thoma par. i. q. 'Lart. 2 incorpis

Quod si aliquae, ut sunt Angeli, & humana anima , dicantur g aeternae a parte post, quia non sunt habiturae finem et

Id verum est, si considerentur resulta cre tae axemae, & incorruptibiles per Umparatio nem, vel ad alias res creatas, a quibus destruxnon possent ; vel ad intrinsecum earu messe, quo nihil est, quod earam moliatur destructionem Sicut contingis in xubus compositis ex contrarus, quorum iugi bello, una tandem v

25쪽

6 Tract. I. Cap.I. Quaesit. I.

gente superanteinecesse est con postrum diuisiui, ac destiui, ut contingit

mixtis ex clementis .

At vero res comparatae Deo , cuius benefi-icentia producuntur , & voluntate i consertia rtur, Pulunt non existere, suum tantum c--.cursisna retrahente Deo i Unde V astata n stas est solius Dei , ex Sancto Augustino, tomo 6. de natura boni contra Manichaeos; cum ipse tantum necessario existat, re ipse Blus habeat immortalitatem ab lute dictam ; H. ex Ap

stolo i .ad Timoth. 6. habemus. Nam humanam etiam an iniam immorialitate a Deo dinnatam, identer concludit Christus Dominus

contra Sadducarias Matth. cap. 2 2. .

Et est definitum in Concilio Lateranensi ib Leone X. Et nos alibi ex scripturis , ac rationibus fusius probabimus: qucd si verum non esset, Omnis nostra fides, ac spes vana eL set, vii Apostolus docet r. ad Corinth. 13. si Christus a mortuis non res irrexisset. Quando

ergo Apostolus dicit de Deo, qui selus habet

immortalitatem, intelligitur te absiluta, independenti immortalitate, quae est o solius Dei per essentiam existentis 1, & per consequens non potentis desinere esse: quae impotentia summam dicit perfectionem, omnemque eX- cludit desectum: quod est signum verς,ac summae potentiar. His igitur positis ,

Quam

26쪽

-. Qimulo Deus Exodi 3. dixit, luosum. qui sum.

Ea verba intelligenta sunt hoc modo . .

Ego sumi qui sum .

idest , ego sum ille, in cuius essentiali conceptu, notione, & quidditate includitur esse ; qui per essentiam sum, & habeo essi; α per conie- vena ex isto, di i stim independenter a qumcunqueatior nam in mei conceptu, ac essem ttali notione, natura, α essentia includitur es se,&existere . . I

Ergonon aliunde, quam a me ipse , & per memet ipsum sum, independenter a quolibet

Quod enim alicui conuenit per essentiam , Conuenit ei primo, de per se,& independem ter a quolibet aliori 1 Hoc loco ita intellecto, ratione saltem n siri modi concipiendi . . Dico hunc esse ccinceptum essentialem ipsius Dei

Deus est, qui est

Ita sentiunt L Athanasius in itiuae de definiti albus, &in orat. con. Idola. S. Dionysi cap. s. de diu. m. s. Hieronymus epith. ad Damalum,quae incipit ironiam vetullo; & in

cap.

27쪽

Trach.de eo, quod dictu est a Deo ad Noysen,Ego sum, qui sum . De natura boni contra Manichetos

t Aristor. ib. t. de Anima. ,

cap. 3. ad Ephes. S. Augustinus lib. i. de Dianit. cap. I.&lib. J.capb2.& 3.Trach. 3 8. & 99. in Ioannem. 4 ractam de eo, quod dictum est

a Deo ad Amysen , Ego sem, qui siti. Et de

natura boni contra Manichaeos capi i. lib. 7.

rum cap r. quod est de Deo. Boetius libro de Hebdomadibus cap.a. Sanctus Gregorius M gnus libhr. Mores cap. mihi i6.t Sanctus in urius lib r. i. 6. de ri 2. de Trinit. S. Thom.

p.p. 8 12. artio. II. Sanctus Bernardus lib. ade consideratione ad Eugen. c. 6 a S. Greg. N MOrat. 42. & ψ9. S. Basil. ep. I r. ad Caesariam'

Probatur: nam ille in concelatus, α essentialis notio cuiusque res, perquam Ciplicatur id , quo ita unaquaeque res est, ut per illud itast, vidisserat ab cinni alia re; & ex eo facile sit deducere quascunque proprietates, & attributa, quae illi rei tribuuntur . I. i i δ' Sed set notitiam illam traditam illis verabis, Deus est, qui est, modo supra explicato; i Deus ita est ut dicterat ab omni alia re: & ex ea facile deducantur omnes proprietates. & a tributa, quae Deo tribuuntur . Ergo haec est cilentialis iactio Dei.

- Maio est Aristotelis lib. i de Anima. Minoris probatio hic breuiter insinuamr ;& fusissime explicabitur, dum de singulis Dei

28쪽

Nam ex eo ., quod Deus sic per enentiam, nec habeat esse dependenter ab ρlio natura distineto, sequitur , illi conuellire persectissimum esse. Quod enim mconuenit alicui peressentiam in aliquo genere , in eo genere coguehit perfectissimo modα Sed esse, quod non est limitatum ad ullum genus, 'conuenit Deo

per essentiam 4 Ergo conuenit Deo perfectissimo modo, &dependenter ab illo conueniet carteris rebus Quamobrem Deo in ratione cntis o conueniet esse tanquam principali analogato; & per attributionem ad Deum, dependenter ab eo, tanquam secundarus analogatu conueniet

esse etiam rebus creatis . .

Et quemadmodum Deus est ς simpliciter,& absolute perscistisistino modo ; ita erit pertaciissimo modo unus, verus, bonus 1, & sic discurrendo per omnia Dei attributa , ut sitis io cis demonstrabimus , ex eo, quod Deus sit peressentiam existens.

ad Ephes & in see.ad Damas quoniam vetusto. S.hernari lib. . ad Eurea e 6. i. s.Augu natura

29쪽

Contra dicta.

as. em. lib. s. ad ad Eugen. s. Hiero. in eap. 3. ad Ephes cap. . au . de natura boni cotra Μani. chaeos. o s. Atham de in- eamat. Verbi.

non minus

rum, osmum, &c. c

I quicquid Deo conuenis , ei perfectissimo modo c&uenit , & per essentiana; erit Deus etiam per esie

tiam unus, verus, bonus, potens, aeternus,sapio,&c. ii Dionysiz3.de

i v. nom. pS. Di .cap. s. de diu. non a

quid est Deus, melius explicari per esse, seu existentiam, quam per alia attributa. Respondetur: verum est, Deus per esse tiam est verus, o bonus, sapiens 1, & quoscunque aliud de Deo formaliter praedicatur, &dicit perfectionem simpliciter simplicemindestita dicentem perfectionem , ut in suo comceptu nullam inuoluat impersectionem , Ut est bonitas, sapientia, & alia huiusmodi, quae de Deo praedicantur. At Vero negatur, ratione nostri modi concipiendi, g non melius explicari diuinameΩsentiam per esse, seu existentiam , quam per alia attributa, quae non minus lunt de essentia Dei, quam ipsum eia, seu existentia. Este enim, & existere est p uniuersalissimum

30쪽

mum praedicatum , se extendens ad omnia genera, species, dc indiuidua rerum, & per s.raom.i p. q. t s.c onsequens prius conceptu, dc ratione quocunque attributo, quod dicit perfectionem tantum in aliquo genere entis, ut sunt sapienatia , bonitas, &c. Melius ergo ponitur, hoc petetinere ad etantiam, quam caetera attribuista: Per hoc enim etiam facilius probantur alia attributa. Et existere per essentiam quodammodo est virtualis causa, qua a priori possint caetera de Deo probari ; intellige semper, ratione nostri modi concipiendi ; na in Deo nihil est φ prius, e s. atha. in stin, aut posterius, causa, aut effectus.

I esse, & existere, quod est

uniuersalissimum praedicatum, εc se extendens ad omnia genera, species, indiuidua , & differentias entis, & includens omnem perfectionem ; est de etantia Dei ; Deus erit quodlibet ens; cum quodlibet ens aliquam dicat persectionem:

atque ita erit corpus, erit mixtum ex elementis , erit compositum: quae tamen omnia de

B L Deo