장음표시 사용
181쪽
Videre est in Epithimo, aliisque herbis quae
flamentorum instar,aliis implicantur,& circumuoluuntur. In lentibus denique palustribus, nullus stipes, nulla radix. Diceres natumram, etiam partium diuersitatem aliquibus plantis adimentem,diuersitate gaudere . Ergo corpus organicum non id dicitur,quod dissimilaribus constat partibus , sed quod aptam,& conuenientem figuram habet , ad opus exercendum, ad quod destinatur, Caeterum debet talis figura organico corpori compC-tere perse,& a principio interno ; quod addo quia in Lapidibus, & metallis nian nunquam figurae conspiciuntur, quae viventium propriς sunt,celcbris est historia de Achate Pyrrhi Regis in quo depictus Apollo cum musis, suis locis singulis distinctis visebatur, quin
etiam, &in Agathe,&in aliis Gemmis variae maculae conspiciuntur quae varita corporis partes tepresentant. Marmoris frustrum sectum inquit Scalig. Exer. IO7.ad lateritium parietem incrustandum, edidit erigiem barbati senis, quam ad Paulum primum Eremitam, Uno concensu omnes referebant ; sane pingui eiusmodi stantem palmacea amictum storea.Similiter pario in marmore Sileni eri-giem extitisse rei ςrtPlinius sed & in nubibus
182쪽
DE PILORUM& bouum, dc ceruorum, & hominum figuἡrae saepius visuntur, neque tamen ex his in alicuius animae latentis suspicionem adducimur, quia hae non fiunt a principio internoi quod ex eo colligimus,quia eadem nubes diuersiaῆ, imo & omnino contrarias figuras potest assumere. Altera via per quam in Animae cognitionem deuenimus est per operationes ipsius corporis Animati : cum enim omnis operatio procedat ab aliquo principio activo , videamusque animata functiones nobilioris ordinis exercere quam inanimata
colligimus in illis assignandam esse formam
nobiliorem, forma inanimatorum. Functiones autem,quas in Animatis primo conspicimus,sunt eae quas naturales appellam usi nutritio scilicet,accretio,& generatio, quod tamen non ita audiendum est, ut necesse sit has omnes functiones perfici in Co corporCouod animatum est.sussicit enim si una ex his cum certum sit in plani confectis, fa-
183쪽
FORMA. I3 tura est clarior in accretione ; ideo id unum potissimum enitar,ut Ostendam accretionem proprie dictam pilis compCtere. 3. ideoque id premonendum est, accretionem duplicem esse,Vnam propriam, alteram impropriam; siquidem certum est & lapides,& metalla, in visceribum terrae incrementum suscipere; quae tamen plerique omnes philosophi in animata esse decernuunt: ac propterea duplici indicio hanc ab illa distingunt;
primo quia animata, quae priori modo crescunt; crescunt secundum quamlibet sui partem,cum enim quaelibet pars viventis, sit vi- Ueris , consequens est Ut nutriatur, ergo vel minima illius partieula attrahit ad se,&prolectat alimentum,cuius apulsu & n'tritur pariter augetur, Inanimata vero dicuntur crescere per additamentum silue appositionem nouae portionis, eo pene modo quo videmus paruum globulum nivis, dum per niuem rotatur, magis ac magis crescere, & in magnum aceruum consurgere,dum noua,&noua portio,priori se adiungit, in qua accretione paruus ille globulus no crescit, sed ipse cum alia nitiis portione i unctus, maiorem Mampliorem efficit aceruum. neque enim ma ior est ratio cur globulus ille primus crescC
184쪽
136 DE . PILORVM redicatur,per ad luctionem,& appositionem; nouae portionis quam haec noua portio. per
appositionem ad primum illum globulum. Ex quo sequitur ducrimen aliud,inter ac ἡ-tionem gnimatorum,& in*nimatorum; cum enim harus hoc quem dixi modo crescant, tantum ipossunt cre ere quantum materiae de nouo ipsis potest adiungi: verbi gratia Dceruus ilic niuis, posset non tantum ad montis magni tydinem, sed in multo ampliorem motum exsurgere, si tantum materiae apponeretur; ut enim priori posterior se adiunxit, sic & huic pora, & huic alia, & alia con- sequenter potest apponi niuis potito : At
vero animata, quia crescunt a virtute insita, . rinsecgiquς certos habet,& determinaeos ii mi ,ideo cum dςhitam,& conuenientem suae ogturae magnitudinem sunt adepta. non vi erius excrescunt, quia finita illa virtus , incrementum promouere amplius non potest, unde videmus animalia ubi se adiustam magnitudinem eXtulerunt,non amplius
crescere, quamuis copiosissima ipsis suppetat materia, quae in adipem facessit, & sane homo circavigesimum quintum aetatis annum, integrum habet,& vegetum natiuum, calo-rom, partes que omnes nutritioni dicatas u
185쪽
. ν Ο R M Α. 13 lentes obtinet 3 ita ut cessatio accretionis, quae eo tempore contingit in materiae desectum reiici nullo modo possit. Neque vero hoc loco praetereundum est etiam in viventibus duplicem accretionem esse distinguedam, uniuersalem unam, alteram particularem , uniuersalis est qua totum vivens omnesque illius partes aequali incremento proinuehuntur seruata quadam iustitiae proportione,particularis vero est qua una sola vivε-tis pars augetur,dum aliae aut non augentur, aut non iuxta proportionem illius augentur, sic in senibus dentes nonnunquam Crumput. cum tamen caeterae partes deffectu humidi pinguis cotabescunt, sic certo temporc prodeunt , & crescunt, lia,flores, fructus, non in alio: sic ubera foeminis, humeri maribus,pudenda virisque , ΝΘ tem pore augentur, & crescunt quo necessaria esse incipiunt.
186쪽
r In pilis nulla pars ad tutes ista manifeste in
nutritionem necessaria notescunt. desideratur. . Etia naturaliter cona Habent pili suas ca- tingere potuit sita pium uitates in quibus attra- Crassities in pilis Regis .ctum alimentum recon- Nabuchodonosor. kant,o concoquant. s Habent etiam pili suus In aculeis hennaceo- natiuum calorem, cuius
rum, Cr in pilis Regis misserio alimentum Nabuchodonosor caui- concoquantvoniam in eorum sententiam libentius imus, qui pilos animatos esse decernunt, ideo nobis duplex potissimum incubit negocium: alterum ut ostendamus pilos debitam. conuenientem figuram, partiumque apparatum, exercendis animae functionibus idoneum nactos fuisse, alterum ut animasticas functiones ab ipsis exerceri declaremus.
Itaque quod ad primum attinet, si pilorum
187쪽
structuram placeat acuratius Contemplari, nihil in illis desiderabis ad priores natura functiones exercendas necessarium. Nutri tio siquidem quatuor facultatum ministerio perficitur,attractione scilicet,retentione, o coctione,& superflui expulsionei habent autem pili radices, & villos per quos alimetum c partibus quibus implantantur fugant,& abiiciant ; atque has radices pingui, ae glutinoso humore abundare, iam non semel ex Ar, stotele docuimus ipsaque monstrat quotidiana experientia habent etiam pili suas cauitates in quibus attractum alimentum reti neant, & recondant: habent &suum natiua calorem quo vigente bene concoquitur stlimentum, vegetusquc in ipsis emorescit color: quo defficiente crudum , & incoctum
permanet alimentum,ac consequenter dum minus bene nutriuntur,vegetum illum coloes
rem deponunt,& candescunt: habent denique suos poros, per quos superfluum, & residuum alimenti foras propulsent , undG in plerisque, pili fere perpetuo madent. Qum Omnia vel sensuum testimonio demonstrarintur,nisi forte quod ad cauitates , dc natiuum calorem spectat. 2. Caeterum cauitates in pilis inesse, & cxperI
188쪽
a o DE PILORVM perimenta & rationes conuincunt ac imprimis pili eorum qui Plica affecti sunt, acu pucti sanguinem emittunt, ut supra docuimusἰErgo intra cauitatem ipsorum contineri debet sanguis ille. Quin etiam in pilis quorundam animalium huiusmodi cauitates manifesto deprehenduntur, ut in pilis Alces, huius enim pellem a Ceruina distingui aiunt quod si in illam in fles, flatus a retro Oppo sta manu percipiatur, quod pili in illa implantati , ob manifestam quam habent cauitatem , flatum illum transmittant. Qua de re sic Ge erus de Quadrupedibus uiuiparis in historia A lces , a ceruina cui similis sm-st irata discernitur,fertur enim transmittere spirium,ut ab opposita manu percipiatur, cum sit plena
meatibus,sepili in ea concaui. Ego vetulam integram cum ima tibiae parte pilosa vidi, nec vitam in pilis cauitatem reperi ; quamuis feripotest,ut mea tu quidam, qui in visis erant; mortuis collaban rur, praesertim longopost tempore. Idem quoque rationibus demonstratur. Scribit enim Aristoteles 3. de Genera. Animal cap. 4. Caniciem fieri, cum alimentum a pilis attractum, a debili ipsorum calore coqui non potest, aCpropter incoctionem in flatum vertitur, qui flatus inclusus in terreo albescit, Ergo in ter
189쪽
rea pili portione necessaria est multas, qua& alimentum dc flatus contineatur.Similiter idem Aristot. cap. 3. scribit Crispum pilumestici , cum vapor calidus , pili Libstantiam perreptat 3 ita enim vapor pilum attollit; Terrea portio eundem deprimit; at quomodo calidus vapor pili substantiam peruadet nisi in ea sint liberi,& aperti meatus. Adde etiam quod pili ubi se ad certam magnitudinem extulerunt, saepe numero bis arcatur,plantarum instar, in quibus a stipite rami exsurgunt: Quod si dicas id contingere quia pilus suapte natura fissilis est, ut scribit Aristoteles 3. de histor. Animal. cap. H. statim initio; sane ex hoc ipso manifeste demonstro id quod intendebam in pilis scilicet esse
meatum qui a radice ad cuspidem excurrat: siquidem Aristoteles A. Meteo. cap. 9.aperte docet ea quae fissilia sunt, meatus habere secundum longitudinem. Verba eius subiicio.
Es autem Vibile sinquit) quod potest diuidi ad
plus quam diuidens diuis , litur enim cum ad plus diuidatur, uam diuidens diuidit, se praecedit diuisio , insectione autem non est hoc. Non ibilia autem sunt, quaecumque non posunt hoc pati: Est autem neque mode ullum ibile; dico autem simpliciter mollium non a uicem: scenim o hem
190쪽
DE PILORVM rum erit molli ; neque dura omnia sunt Assibilia, sed quacunque humida sunt, neque impressibilia, . neque friatilia, talia aut sunt quaecunquesecundum longitudinem habent meatus,secundum quos adnascuntur inuicem, sed non secundum latitudi
3. Sed & manifeste meatus ille a radice in cuspidem tendens , conspicitur in aculeis Erinaceorum, quos de pilorum genere esse aperte docet Aristoteles 3. de gener. animal. cap. 3. Iam ct aculeos sinquit qui a nonnullas vi- .ce pilorum geruntur genus esse pilorum existimandum est vi herinaceorum aculeos esse quid ei nodi aliud in genere via aro es. Quin & pilos Re gis Nabuchodonosor, huiusmodi aculeis aut pennis Aquilarum similes evasisse referunt sacrae. pag. Daniel. 4. Eadem hora sermo completus es siser Nabuchodonosor, se ex hominibus abiectas es , or faenum ut bos comedit, o roretarii corpus eius infectum es, donec capilli eius inmmilitudinem Aquilarum cresceret. Quibus verbis
indicat sacrae paginae, pilos Regis Nabuchodonos, ad tantam crassitiem deuenisse, v tpennas Aquilarum aemularentur, in quibus nemo non deprehendit manifestas cauitates,siicut in aculeis herinaceorum. . Dicet aliquis euentum illum tanquam