장음표시 사용
221쪽
nunquam per morbos pilorum color remit titur,cum calor nativus factus debilior suum munus recte exequi non potesti sublato vero morbo, Calor nativus sibi relictus, coctionestelicius promouendo efficit ut pustinus color in pilis emorescati: ac propterea rectemonce Aristoteles morbum possie dici aduentitiam quandam senectutem. Plantarum aliquae in primo exortu saepius attonsp magis luxuriant bc firmiores evadu trita de pili dum erumpunt saepius attonsi firmiores subnascuntur Sc in maiori copia proueniunt, atque ut in plantis amputandis, sic dc pilis abscindendis certa Lunae ratio habenda, nam pro vario illius aspectu magis, aut minus, crescunt & plantae & pili. Plantarum aliquae sua sulla quotannis deponunt: aliae semper eadem retinet ue sic & pili in quibusdam animalibus quotannis decidui sunt, in aliis nunquam defluunt. Plantarum folia non decidunt prius quam semen emisserint; sic docet Aristoteles ante venereoru sum homini nusquam contingere capillorum casum, qua de re tamen quid sentiendum sit examinabimus cum Calui ciei causas explorabimus.
Ex hac itaque Analogia licebit ita colligere
222쪽
r DE PILORVM gere pro Durandi sententia. Sicut plantae animatae sunt: ita & pili; Et sicut quaelibet planta suam habet formam distinctam a qua- uis alia, ita & quilibet pilus suam habet pro . priam & poculiarem. CAPvT XXV.
I Vt in materia,frfodi concinna ipsorum di i- marita in causa effiem butione, tum in eadem te pilorum assignanda stetae,ium in diuer .
non satis videtur aperta ψ Elegans cornuu Cem L mens. ut descriptio. a Facultas expultrix s Ex varia Phantas e
nonpotes esse causea Gm agitationepili varse a ciens totalis pilorum imo sciuntur ex quo colligine quidem praecipua. tur Vsos a virtute foras pilos feri a vi pro- matricesuscitari. creatrire sendituν ex Vi pilis vitam, vitalesque functiones adimunt eosque a radice duntaxat crescere decernunt: ij non alia ipsorum causam essicientem agnoscunt, quam
223쪽
CAvSA EFFICIENTE. I ue virtutem expultricem noxia,& inutilia, ex corpore eXturbantem: cui alias velut administras facultates adiungunt, calorem scilicet eleuantem, & attenuaruem corporis re CrCmenta , meatuum angustiam in quibus
fuligo illa aliquantulum delitescens pili sormam assumat: Addunt & externum frietus materiam illam e corpore emissam indurantem. quasi sigillatem. Huius opinionis author, aut saltem fautor pluribus in locis videtur Galenus ac potissimum secundo de Temp.&in arte parua ubi asserit pilos neque insitas habere virtutes, neque ab influetibus gubernari: quamquam iS acuratius rem examinans undecimo de usu pari. duo pilorum genera distinguat; alterum eorum qui fortuito quodam causarum concursu enas cuntur; alterum eorum qui ex opificis prouidentia emergunt. Quocirca inquit duplex pilis est origo,quemadmodum,herbis ac platis. alia qriidem a conditoris prouidentia,alia vero a loci natura; quandoquidem, agrum videre saepeest, cum triticum, aut hordeum adhuc quasi herbae quaedam tenerae ac paruae emergunt,iis esse resertum, ac praedium quoddam aliud, non aliter quam agrum desum & verae hqrbae plenum: verum hoc quidem
224쪽
i 6 DE PILORVM dem vapor innatus, aruum autem Agricolae
prouidentia refersit. Quod si qui sint qui
formam seminum nuper e terra natorum ab alia herba discernere nequeant: soluS Ordo enatorum indicare ipsam potes , ortus enim ipsorum aequalitra , tum CX ternae circumscriptiones lineis ductae, satis ostendunt praedium artificio quodam ac prouidentia agricolae fu i fIc d en satum. In spontaneis vero densitatibus contra accidit , neque enim aequalis est prouentus; neque certis quibusdam limitibus distinctus. Eius generis sunt pili tum axillarum, tum aliorum membrorum,nullis certe lineis descripti quemadmodum sunt qui in palpebris sunt,saperciliis, ac capite, sed inaequales habent terminos, nulloque ordine sunt proiecti quandoquidem e loci humore prouenerui neque ipsius Opificis sunt opera. Quo fit ut calidis naturis sint plurimi ; frigidis autem nulli omnino acit paucissimi gignantur. Quorum autem opi- x ipse curam habet, quemadmodum arta agricola, ij in omnibus naturis insunt, cali
dis, frigidis, humidis, siccis; nisi si quando
prorsus supra modum fuerint intemperatae, cuiusmodi est petrosa atque arenosa terra.
Vides ut Galenus hoc loco in siquot saltem pilis
225쪽
C A V S AEFFICIENTE. ITTpilis causam efficientem aliquam agnoscat perfectiorem,& sublimiore quam sit facultas
expultrix huius enim ossicium non est certo ordine, certa aequabilitate, certis lineis, obseruatis, sua recrementa deturbare, sed quadata porta,& prout CXcrementorum pondere aggraUatur, aut acrimonia vellicatur ea deponit. Quin etiam neque huiusce facultatis partes sunt Prouidere ne illa recrementa quae e Xtra corpus deturbat, vel diutius ipsi adhaereant,vel citius ema ant. At vero qua cumque sit pilorum causa es chrix , ea ali- quorum durationi maxime consultum esse voluit; aliorum vero tantam non habuit curam : quod sequentibus verbis recte expre1 sit Galenus. ad eundem utique modum sinquit ) er i Ethiopum capita paruos quidem, nu tit que incrementi habent capillos, prae cutis siccita te i verum non facile calvescunt. Suae omnia cum
opifex prouideret, in palpebris quidem Orsu percibis satius esse ratus exiguos quidem se nullius incrementi , verum stabiles pilos enicere , in cute δε ra,ac cartilaginosa, radices eorum quasi in lapido quadam, atque argistacea terra 'it i Sane haec omnia diuinioris sunt facultatis opera quani Virtutis expultricis; haec enim per liberosα patent CS meatus sua excrementa deturbati
226쪽
178 DE PILORVM illa vero solidiores partes de industria per- Dadit,ut in illis pilus assigus diutius perseuerct. Itaque quid de causa efiiciente pilorum sentiendum sit sequentibus assertionibus demonstrabo.
r. Prima assertio. Causa essiciens pilorum praecipua non potest esse facultas expultriX , probatur xum ex superioribus , tum ex eo quod facultas CXpultrix , posito obie-cho, & omnibus conditionibus ad agendum . necessariis, necessario operatur, sicut ignis
posito ligno, in debita distantia,& conue menter disposito, necessario in ipsum agit, eique formam ignis imprimit. Atqui poma pilorum matcria; diductis, & apertis meatibus integra permanente ipsa facultate qua pilus augescit, nulla de nouo ad radicem pili
propellitur materia, ut manifeste patet ex supcrioribus. Ergo pili aliquam aliam agnos
cunt causam efficientem quam facultatem expultricem. Secundo idem demonstratur quia facultas expultrix quae ita perihia e corpore eiicit .singulis partibus est insita. Atqui certum est singulas corporis partes, pilos non effundere , neque in liS quae emittunt aequalem pilorum fieri prouentum: Ergo non fiunt a fae
227쪽
cultate expultrice. Dices id contingerς ob diuersam, in diuersis partibus cutiS temperiem, raritatem, densitatem: crassitiem, te- Uuitatem. Cur igitur inquam)in fronte nulli erumpunt pili Θ An forte quia Panniculus carnostis ipsi substernitur λ At docet D. Au- igustinus I a. de Civit. Dei cap. a . quosdam cilla qui totam Caesariem capite immoto quantum capilli occupant deponunt ad Do tem,reuocantque cum volunt, quod alia ratione fieri non potest, nisi quia panniculus ille carnosus toti pericranio substernitur,liu - 1 tlS Cnim unius ope cutem Dolis diducimus, N. contrahimus immoto capite , sicuti alia animalia permulta uniuersam cutem illius panniculi beneficio corrugant. An denstat ccausaberis λ at copiosus sudor e fronte erum pens fidem facit conuenientis raritatis quae in illius cute inest. An quod haec tenuior sit Ca quae superiorem partem capitis integit, atqui Vt hoc detur, est tamen multo classioi
ea quae Cordi, de hipocodriis superposita est. Itaque deffectus pilorum in fronte non alia
ex causa procedit quam CX ordinatione virtutis formatricis quae ut hominis maiestati consuleret voluit hanc partem depilem esse. Et sane Galenus non aliam huius euentUS
228쪽
caus quam a fine desumit. Cur autem sinquit frons quoque pilos non habeat, quomodo S caput totum, dicendum est deinceps. Tegitur siquidem certe & frons a pilis
capitis quantum volumuS, ut ea certe ratio
ne pit i propriis i pii non sit opus. Quod si pi
los pmdoxisset tondere ipsos assidue nobisse ille t necessie; quod ipsi oculis incumberet. Porro tum alibi, tum etiam in instrumentis alimento dicatis demonstrauimus naturam magna cura prouidisse ne corpus,homini negotivim subinde facesseret; neve illum sibi ipsi necessari b seruiendo instar macipij semper baberet addictum. Conueniebat enim opinor) animali sapienti, ac ciuili, corporis curam habere mediocrem; non quomodo nunc vulgo homines solent,amico quopiam illorum operam implorante subterfugere sibi ipsis negotium este excusantes. Post autem aliquo secedentes picantur, ac comuntur, Vitamque omnem In cultu corporis non necessario constamunt : prorsuS an corPOre quippiam habeant praestantius ignorantes. Sane cum virtus CXpultrix non aliud interi- dat quam noXia e corpore eXturbare neqtae
crus lint partes prouidere quid comodi una pars ab alia excipiat, vel ne homo suo corpori
229쪽
ri mancipetur diuiniori causae pilorum CXortus debebitur & eorundem distributio. 3. Secunda Allertio praecipua causa efficics pilorum est virtus procreatrix: probatur primo quia virtutis procreatricis diue sunt partes immutatrix, dc conformatrix: illa cuius que stibstantiam ex semine producit, haec figuram,situm, aptamque singularum coordinationem confert. Atqui haec duo officia in pilorum structura exercentur: ac de primo quidem nulla est controuersia nisi forte opponas postgenitos pilos qui pluribus a natiuitate annis erumpi t, ex semine fieri. non polle, ac propterea ipsos non este immuta tricis opus:sed eadem ratione efficies,neque ipsos detes fieri a virtute procreat rice.QUOd vero ad secundum spectat : sanc nemo est qui naturae tertia deiiderare possit in apta pilorum structura, quam supra descripsimus, Deque in conuenienti ipsorum dispolitione, siue eos in diuersis partibus eius ciem corporis sue in diuersis animalium speciebus placeat contemplari. Etenim quam concinna est,& elegans pilorum tum capitys, tiam barbae,ordinatio, quantum decoris addit froti & capiti uniuerso apta ipsorum distribu tio: diceres sacram illam Palladis arcem in
230쪽
181 DE PILOR v Mbifidum se seculnae attollere , nam semicirculus qui e vertice in frontem excorrit, duos habet ad radices semicirculos qui ex inferioribus ad superiora attolluntur : ita ut bifidi illius Parnasi imaginem in fronte habeas. Quid si veteres poetae Parnassi sui bici pitis nomine frontem designarint 3 est sane hic locus mu sis & Apollini sacer. De aptaciliorum & stiperciliorum ordination C non
est quod hoc loco edisseram siquidem ineleganti ipsorum distributione, situ, implantatione, incuruatione, nemo non miratiar sagacis naturae industriam. Quod si eandem naturam varie in variis animalibus pro cuiusque conditione , pilos distoribuentem attentius meditere: Dices huiusmodi distri butionem a virtute formatrice fieri & non ab expultrice sola. Quaedam sunt igitur animalia, quae nullos in ciliis pilos emittunt, ut lepores; quaedam in superiori dnmtaxat palpebra : unicus homo in utraque pilos gerit:
idem homo neque in interni S mantium, DC-que in plantis pedum pilos habet depori, tum in his partibus, tum in bucca plis exoriuntiar. In bouum caudis tenor longus, pili brecies, equis contra pili longissimi ex breui tenore cxcurrunt , Vrsiis toto corpore longos gerit vili OS,