장음표시 사용
281쪽
s Secunda Astertio. Canici ei causa, etiam in
cruditatem, dc incoctionem alimenti est referenda. Probatur quia cruditas sequitur imbecillitatem natiui coloris; atqui semper in canicie imminuitur nativus calor: Tribus enim modis solet ea contingere, primo per
aetatem: a. per morbum: tertio in subita animi consternatione: ac in senibus quidem nemo ambigit, calorem natiuum multo esse debiliorem; per morbos quoque idem calor fit infirmiori morbus enim est aduentitia senectus an subita etiam animi conster natione, quam metus mortis intulit,aut violetius animi pathema,calor, exteriores partes deseres, ad interiora recurrit; unde cutis calor elanguescit; Ergo in omni canicie contingit calO -ris debilitas: & quod consequens est crudi-ditas,& incoctio, 2. Probatur haec assertio,eodem argumento quo superior,hsdem ex cauesis Glaucedo in oculis,di canicies in pilis accidit , illa autem ex cruditate S humorum incoctione nonnunquam contingit, ut docet Averr. . collech. 3. ubi Glaucos oculos, tanquam indices frigiditatis, & cruditatis cerebri , & oculorum, valde Arabibus ait reprobari. Itaque quod legitur pri .Epid. sect. a. c.. 8. nigros oculos attestari temperamento
282쪽
frigido; & nigros pilos; videtur corrupta lectio tam in pilis, quam in oculis, ut recte annotauit doctissimus Thomas Auega. Atque iuxta hanc assertionem intelligi potest sententia Aristotelis , causam caniciei in putrefactionem reserentis, cruditas enim, a putrς factione, aut nihil, aut parum dissidet ue siquidem tum cruditas , tum putrefactio, maturixati opponuntur: maturitas enim est victoria calidi supra humidum; contra autem putre factio, est victoria humidi,supra calidum;quq deffinitio etiam cruditati competit. 6 Tertia assertio.Pili etiam candescunt; invper separationem eorum halituum, qui per modum tincturae ipsis colorem imprimebar, aut per tincturam, quam a pituitoso humore , CXcipiunt. Prima pars huius assartionis probatur quia pilorum materia in se spectata albescit ι varios autem colores assumit a per
mistione halituum, qui ex bile, pituit , me lancholia eleuatur, ac propterea si huiusino di halitus separentur albescet pilus: variis au rem modis potest contingere huiusmodi separatio; vel quia ob caloris inopiam, nullus de nouo suscitatur,quae ratio locum habet in valde senibus:vel quia eleuatus, alio deriva' Iur, ut in subita animi consternatione: vel
283쪽
, 34 DE PILOR v M'quia a nimio calore digeritur;sicut enim se Uente canicula rarae pluuiae decidunt, quod intensior solis calor,eleuatum vaporem dige rat,& resoluat: ita fieri potest, ut ab intensio . re calore, halitus humorum resoluantur: sic ab ipso ortu nonnulli cani prodidere, quod animio uteri calore tales halitus consumpti
Quod vero ad secundam assertionis partem attinet: hanc una caniciei causam agnouit Hippocrates, uti supra monuimuS,nempC
humoris albi & pituitosi permistionem cum
materia pili, &. Gal.2.de temp.cap. . nec non Argenterius Comment. 1.in artem med. Gal. Duplicem inquit pilorum materiam esse statuo; v-Πam quaesiumitur ex terreno, se sordido excremento, genito in tertia coctione; aliam vero quae semitur ex pituita naturalitersubiecta se adhaerentem ranae subiecti cuti: ac cum exiguum quidem illic est pituitae, pilus refert colorem excrementi terreni ex seuperantis; cum vero pituita abundat: tum stagilitatem,ex excremento terreno pilm quidem retinet, sed colorem ex pituita siummac Pro varia mixtione, virlinque materiae ; plus, vel minus, albus, vcl ni Age velaberius coloris, ptim reddita . Atque hoc
Argentorij placitu, ex parte qΠidem Verum est, non tamen ex toto, hoc est fieri poteit,ut
284쪽
COLORIBVS. a 3Saliqua caniciei species, fiat ex admistione pi tuitae;non tamen omnis canicies ita sit,ut pa retinea quaesit subito& derepente. 7 Quarta assertio ex certa quoque aeris, re aquarum proprietate contingit canicies: Probatur quia congenita ab ortu canicies quibusdam populis est familiaris, cuius euentus non videtur alia causa posse assignari, quam communis usius aquarum, & aeris; cum enim uni- uersalis emectus ab uniuersali aliqua causa dependeat, solus ille usus, aeris, & aquaria,COm munis est omnibus illis gentibus: nam debilitas caloris nativi, paucitas, & crudita5 alimenti, pituita, & aliae huiusmodi causae caniciei,no sunt ex aequo singulis indiuiduis communes: sed pro ipsorum diuersitate variatur. Caeterum ut ingenue fatear omnes illae colorum causς quas hactenus explicuimus,potius
videntur esse remotae , alli concomitanteStquam proxima, δc formalis, quae cum nobis incognita sit, eam describimus per illas : sicut substantiales formas occultas & incognitas nobis, solemus per operationes, N. facultates ab illis emanan- tes , deseribere,
285쪽
I Enumeramur quatuor non canescant colores mediν, inter alba s Cur despunctorum lio nigrum. non canescant. a Cur canities potius in s Cur Rusi citius canes homine, quam in caeteris cant quam nigri. animalibus, ct magis in ν pus tecti prius ca- capide, maxime in tem- nsant quam aperti. poribus Vpareat. X Cur in Equis canities s Euaenam pars corpo- manifestuου apparet quanspostremo canescat. in caeteris Mutis.
T autem innotescat, quid de caeterorum pilorum coloribus iudicandum sit, illud obiter monendum est: inter album, & nigrum, quatuor vulgo numerari colores intermedios, pallidum scilicet, rufum , flavum, rubicundum; qui adinvicem aeque; distant: quantum enim pallidus, ab albo distat; tantum distat, rufus a pallido: rursus, quae proportio. est
286쪽
est rufi ad pallidum; eadem est flaui, ad rufima; & sic de alijs, Pallidi aut e coloris exemplum habes in citro maturo, vel palea, rufi in auro vulgari,flaui in ardente carbone, rubari denique in sanguine. Quilibet autem color quandam habet latitudinem, ac propterea in tres veluti gradus subdiuidi potest, remissum scilicet medium,& intensiam, remissum exprimimus per particulam si ub) intensium perparticulam valde) mediu simpliciter εc sine adiuncto verbi grata, sub rufus, Rufus,valde rufus: Color igitur superior cum particulas sub J inferiorem designat, verbi gratia subrufus, pallidum significat: aut qui parum a pallido differat,& contra inferior addita particula svalde) pro supcriori accipitur, verbi gratia valde rufus, flavum significati quod n5 tantum in pilis sed in humoribus quoque, locum habet: unde colligitur interpretatio locia .Praesag O co m. ro. ubi cum laudasset in deiectione colorem pallidum; subdit reprobam esse, si valde pallida sit quia significat per valde pallidam, rufam, ut recte annotauit Doctissimus Thomas Auega. x Superest ut nonnulla problemata circa caniciem & alios colores piloru excutiamus: ac primo quaeri potest, quid causae sit cur cacnicies
287쪽
a38 DE PILORVMnicies potius in hominibus, quam in caeteris animalibus manifeste appareat;-magis in
Capite: maxime autem in temporibus, haec enim ita appellantur quia canicies quae . est transactae longioris vitae indicium, in illis primo efforescat ac propterea Hom crus homi-DCS πολυοκρολους vocat : propon4tur hoc
problema, tum ab Aristotele, tum a Galenos& ab utroque iuxta propriam sentetiam di ias luitur Aristoteles,quia caniciem a putredine fieri existimat, Res predet corpora humida, maxime putredini esse obnoxia, homo autCm caetexa animalia humiditate superat: Capite autem magis canescit, quia cerebrum in homine copiosisI1mum est, & inter Omn corporis partes humidissimum, parumque habet caloris: putredinis aut e causae sunt abundantia humidi,& des chus caloris: Quod vero ad Tepora attinet asserit Aristoteles ideo
maxime canescere, quia cum Occipue pau- cum cerebelli contineat, non valde abundat bumiditate superflua; contra autem Synciput, ob multam cerebri copiam, putredini resistit, quae enim in maiori copia sunt, dissi' cilius pinrcscunt,ut vini dolium, magis putredini resistit, quam Cyathus: & mare, magis flumine; flumen palude: cum ergo tempora,
288쪽
plus cerebri contineant, quam Occiput, minus,quam Synciput,fit ut inter capitis partes, Omnium prima canescant.
Galenus vero haec problemata sic dissoluit , Homo potissimum canescit: quia cumno subeat annuas pilorum mutationes, merito per longam aetatem infirmatur pilus'canescit: magis capite ob immodicam humiditatem,a substrato cerebro suppeditatam; ma- me autem temporibus, quia haec sola ex omnibus capitis partibus, musculis vestititur, adeo ut in caeteris capitis partibus, cerebri humiditas, a siccitate osti temperetur: at in temporibus popcurrit duplex causa humiditatis; cerebri scilicet,& mulculorum tempo-
Quoniam disruptias caniciei causas assignauimus, licebit nobis secund imillas propositis quaestionibus: respondere: Ergo unicus homo inter omnia animalia maxime ca- nescit, quia in caeteris animalibus, pilorum color substratae cutis colorem rςsert, quae
syyx crassissim sit, & densissimamon ex facili
sviorem immutat; cutis vero humana cum sit tenuissima nihil ad pilorum colores confert, . sed immutantur illi, pro intentione, aut remissione caloris natiui.Caput autem primo
289쪽
eanicie tentatur, quia cum cerebrum innato
temperamento stigidum sit,& humidum, iuuatur a calore cordis suppositi, ad producti nem pilorum; Ergo per senectutem duplici
de causa reseigeratur cerebrum , primario scilicet,& secundario, primario quidem:quia sicut caeterae partes corporis, per senectutem reseigerantur; ita & gerebrum: Secundario item quia per senectutem nativus calor ω .ctus debίlior, se colligit in interiores partes, .& consequenter extimas relinquit; sicur v
demus calorem natiuum arborum,se se in radices, & internas partes recondere externasque deserere: unde fit ut folia decidant, Ergo defraudatum cerebrum eo calore, quem EX inferioribus partibus excipiebati magis etiam restigeratur, plus autem restigeratur cutis . capitis, quam cutis aliarum partiu; tum quia ille a corde remoti pr est, tum quia cerebrum suo frigore reflectit calorem natiuum, sursum eleuatum,ex omnibus auten capitis partibus. tempora primo canescunt quia influes ille calor cordis, qui ad caput essertur, primo ad verticem recta fertur;&e vertice ad t*ora reflectitur, scuti videmus furniam per caminum recta ferri; quod sit selidiori corpori
occurat ad latera resilit, Ergo dessectus caloris
290쪽
ris prius in illis partibus sentitur , quae calorcreflexe excipiunt; quam in ijs quae directe
eundem recipiunt, cui VS rCi argiamCntum
est, quod in barba fere semper remissior sit color, quam in capite , quibuS enim mentum nigri cat,magis nigricat caput; non Cco uersio; ac propterea, ut plurimum, citius canescit barba, quam caput. Addo aliam rationem quia in temporibus, amplae & copiosae subiacent arteriae, quae insito temperamento admodum frigidae sunt, nisi spirituum co pia perfundantur, qua imminuta, per senectutem, multum refrigerantur. Sed si tempora primo canescunt eam ob causam quam recensuimus; nempe quod reflexe cordis colorem excipiant, Cur ergo occipiat quod simili modo se habet,ex omnibus capitis partibus postremo canescit. Respondeo causam esse, quia illud proprio, & insito temperamento,multo siccius est caeteris partibus,siccitate aute cutis promouc lis Sc conservandis pilis conducere supra os esum est. Urgebis si mollicies es causa Canici ei, cur igitur pili Thoracis, Iliorum , alij similes non canescunt primi cum molliori cuti implantentur quam pili temporum Respondeo in temporibus aliam subeis e causam, nempe