Iulii Guastauinii patricii Genuensis, ... Locorum de medicina selectorum liber. .. Iulii Guastauinii ... Locorum de medicina selectorum liber. Ad serenissimum Cosmum 2. magnum Etruriæ ducem 4

161쪽

LOCO R. DE MEDICINA SELECT. LIBER . rsu

evacuetair Igitur reuulsionis gratia ii initia fluxionis sunt in partibus si- petioribus ad inseriores, superios 1 secabimus, originis locu cuacuantcs, aut saltem vias,& ductus origini quidem subditos , sed inflammato loco ratione nuxionis superiore si e dextris decurrat sanguis ad sinistras partes, dextra ubi est initium aperienda est, aut viae paulo subtus initium, ita

in aliis quae opponuntur :quo autem magis prope initium aperitur,co melior fit reuulsio, quia longius retrahitur. Tunc autem huiusce reuulsionis occaso maxime cst cum maletia maxime fluit, quod solet esse per initia morbi,scuti progrciso morbo, multaque materia in loco inita mirationis recepta, lectuatio maxime conducit.Igitur dum in pleuriri de quae est inflammatio latet is , aut membranae succingentis costas, quxrimus quae vena aperienda, primum videndum,quod aurea proposui, utrum reueli

re, an detrivare nobis consilium sit: si igitur reuellere id est, prohibere ne sanguis ad latus fluat, initia fluxionis consideranda sunt, & locus qua

fluit, ut inde per euacuationem reuocetur; quare si a capite ad latus, seu membranam succingentem costas , per iugulares , & alias deinceps decurrat sanguis , ex capite de iugularibus detrinendus sanguinta quoniam frontis vena non est opportuna , & iugulares cum periculo secantur,idcirco exterior in brachio, suae Se cephalica dicitur,co-mode scindetuc e directo lateris affecti, quoniam maxime putandum ex respondente parte capitis ire fluxionem ad latus, inde autem auferendus e capite est, ubi peccat: tuamqua reuulsionis a capite gratia, no multu fortasse intersit, utra secetur, cophalica dextra an lanistra, cum ex iugularibus in caua vena admisceatur sanguis, ex qua deinde exoriuntur cephalicae utraeque: si aute in partibus inserioribus humorum multitudo sit, ab iisq; digressus sanguis, ad latus aut membranam succingentein resiliat,quoaastecto utero per mensium suppressionem contingere solet , aut retentis hemorrhoidibus , eo casu Leuulsonis nomine venae in pedibus erunt scindendae , ex ea parte qua suerit dolor in latere , uti de capite diximus , ibidem enim similitcr in utero esse affectionem coniectandum est , indidem autem euacuandum i, alioquin etiam utrumuis ex cruribus sectum , uterum possit exinanire, dc initia flu-Xionis euacuare , dc reuellere a latere, & partibus superioribus : sunt

autem , ut ab utero evacuemus, hae venae opportunae, nec ad exhauriendam illam partem aliae nobis dantur et haec tamen evacuatio, ra-.tione uterilesius est derivatio , de ita a Gnleno appellatur; ratione latcris est reuulsio. Si aute utrobique, id est,tum in superioribus,tum in Aioribus partibus, aderit multitudo,&utrinque materia decurrat, utrobique scindetur ven 1. Quod si in superiori patre venae cauae ad iugulu, de inserius etia ad eande vena,& locis proximis sanguis redundet, unde impetu facio, siue ad dextru sue ad latus ituti declinet,opposta partu secabimui, contrarisi motum opponetes etsi enim no multu fortasse referre videatue ad reuellendui utra tecetur, cum ibidem in vena caua mixtus,& Per totum S a consa

162쪽

confisus videatur sanguis, trahere tamen quo plus scri possiti ad contrarium, & aduersum motum opponere, prodesse aliquid possit: itaque ii adlamat moueatur sanguis ,& vel pcr venam a caua proximet enatam, ii trientem tres aut quatuor superiores costas, in superna hac lateris patre ibiacm inflammationem concitaturus, aut aucturus excipitur , vel petaxillarem & eius ramum,aut ramos, qui copulantur cum propaginibus ramorti venae; γυ , aut sine pati, a dextra parte prodeuntium ad alias octo aut nouem costas inscciores decumbit , quam det fluxionis viam considerabilem, cum haud consideraret Vel alius , nouum dogma antea

propositum in uixit; s sine ad laevam, vel hac, vel illac mouetur sanguis, basilicam dextram apericinus, longissime fid contraria fluxionis initia retrahentes; etsi utilis etiam admodum e se possit finistiae sectio, cum hinc etiam origo si fluxionis,& ad inferiorem adhuc longe partem materia decubitura; sed quoniam , tum in tribus,aut quatuor bus rioribus eiusdem lateris costis, tum in reliquis eiusdem octo vel nouem fieri posset inflammatio I si in superioribus, reuulsonis gratia maxime praetulerim propositae sectionem, quoniam fluxionis motus hac via cst con citatior, clim aditus a caua ad hanc sit paratio in non ita si inserioris octo aut nouem tententur , quoniam hac non potest sanguis multum concitate serri, reuultio autem quam in prae sentia quaerimus , concitati motus maxime gratia quaeritur. Itidem si ad dextram partem a vena caua proposita mouetur sanguis, vel per parem venam nutrientem tres, aut quartior costas superiores eiusdem dextri lateris,uel per eam quae est sine prii, nutrientcm reliquas octo aut nouem , reuulsionis gratia lini stra basilica erit aperienda, eadem ratione maiorique adco vii state, quoautrobique ad excipiendam facile fluxionem aditus pateat ; etsi dextra Ctiam apertio non parum conserat, quod, uti diximus, hac etiam mouea tur sanguis, &reuulso itidem haec iit, licet non adeo perscis . In hac autem sanguinis emissione, colosis mutatio minime est expectanda qui me non assatum sanguincian, qui inflammationi haeret, euacuare no

bis consilium est, sed qui extra inflammatum locum in fluxionis ori siue est , reucllere, id est, prohibere ne fluat: huius vero mutari coelorem non est necesse ; quare qui reprehendunt oppositi brachi rectionem, quod sanguis bonus evacuetur, vitiato in innammatione re licto , cum vera dicant, male colligunt, hac quidem ratione eius emiareris v iam esse rescindendam, non enim vitiosum in parte inflam-mata colluctum ea sectione auferre , sed fortasse bonum sola quantitati peccani cm, ex locis haud affectis tuacuare , ne si unt. . Ita igitur , ut puto reuulsonis nomine mittendus est sanguis in pleuritide. At deriua tionis gratia , H cst . vi materia iam in loco in lammationis recepta, undecunque fluat, evacuetur, quod spectare sc emus iam progressonio ibo, vicinam partem & sociam, ac inflammationi communicari

lcm cligentes , siccabimus internam brachi j cx illa parte, qua dolor

163쪽

LOCO R. DE MEDICINA SELECT. LIBER. i i

s siligit ; non enim alia datur proximior re consentiens, quae secari possit, cuius beneficio inflammatus sanguis euacuari ponit. Id spectiniit Hippocrates secundo de ratione victus in acutis text. decimo; euacuari enim voluisse sanguinem in innammatione contentum , ex eo apparet, quod copiose evacuari voluit, donec color immutaretur,

sic ut rubidior multum , vel pro puro rubido liuidus flueret , nam ut in contrario scribit Galenus , indiguis qui in Phlegmone continetur, caloris abundantia permutatur , si enim qui in totum spargitur corpus , pituitosor existat, rubicundior erit qui in inflammatione continetur ; si autem rubidus qui in totum corpus est diis usus , sane qui ad phlegmonem est, adustus& ia,tus , in nigrum permutabitur;

liuidus autem , in ea trans nutatione qua fit a rubido ad nigrum, medium locum obtinet. Si autem reuellere , aut retrahere fluentem,& nondum innanimatum sanguinem voluisset , non erat cur coloris mutationem expectaret Hippocrates , cuius sententiam cum

sequatur Galenus , idem similiter propositum habuisse existimai dum cst libro de curandi ratione per sanguinis missionem capite decimo quinto , quo aficeti lateris in brachio venam siccuit: derivant igitur , , Hippocrates, & G cnus, cum ex affecti lateris brachio sanguinem mittunt, est enim societas venis nutrientibus costas dextras cum

ramis basilicae dextrae, & nutrientibus costas sinistras cum ramis sinistrae , neque proximior datur vena , cuius sectione ex infammata parte educi sanguis possit. Quamquam autem derivatio dicatur, & sit, quod sanguinem evacuet, non qui mouetur , & fluit, sed qui in parte receptus est, non tamen impactus , cui debetur scarificatio , reuulfo tamen haec, euacuatio appellatur etiam aliquando a Galeno,reuulsionis nomine latius sumptos cum enim secta inturna brachii, evacuetur sanguis qui continetur in vena caua. & sacile semper nuit ad latus , hoc nomine dicitur reuulso , quod etiam paulo ante attigimus Rcuulsionem ita appellauit Calenus secundo de ratione victus in acutis, text. decimo, scribens de pleuritide,ubi superiorum partium condo-lcntia indicauerit, venam in cubito illam esse secandam, quae sanguinem ab affecta parte, ae plagis, de velocius, tum reuellere, tum euacuare

possit; sed de supposuit forte hoe loco Galenus, originem morbi Scinitia fluxionis este ad illas venas; reuulso igitur non proprie est, ut puto , sed mixtum quoddam ex revulsione, & derivatione , sicuti etiam revulsionem appellauit Galenus, in doloribus capitis posterioribus, sectionem rectae in fronte venae,quam praecipit Hippocrates quinto Aphorismorum ; & missionem sanguinis in occipite cum cucurbitula in oculorum diuturnis fluxionibus , cui ut usu cum sanatas diuturnas illas Luxiones dicat, sintque haec localia auxilia minime approbanda inition orbi, revulsiones proprie dicendae non sunt. Liquidius etiam secun-

do in solum Epid. particula xxxi, Icuulsonem latiua accepit, cum

164쪽

chia et isonem ab oculis ad palatum, reuulsonem dicit per haec verba: A -xilior m reui eutium hac una quedam species est, ipso nobis consulente, diuturnis oculorum fluxiones traducere ad fauces , videlicet per acria medicamenta r uel utibus, quibus palatum inungere, atque gargaralare iubere conueniet. Reuulsonis igitur gratia, aliquando in pleuritidis initio ex affecti laten;

brachio mittitur languis, derivationis autem ex eodem irequentissin: e , sicuti mixti etiam operis ratione interdum. Contingit autem

aliquando , ut licet reuellentium usus praecedere debeat, declitantibus , adeoque ex distanti, & opposita parte venae lectio, in pleuritide prius in usum reuocari debeat, cum a distanti parte initium fluxionis est; omissa tamen hac derivationem molimur ex affecti lateris brachio,c dolor vehementius urget , quod ex Hippocratis praecepto fit vj.

ψιν, οβ eis , hoc est, derivare cedentem , retrahere statim , leniatenti cedere; in quorum explanatione haec habet Galenus : deque enim ter in retrahentibus auxiliis permanendum est, sed aliquod timi u , quod i strahertibus diacet, interponere oportet, Ut sucum qui in absccto membro prius i haeserit, excerni permittamus in membro enim remanens ipsum bi Priam coiri asinoe multitudine distendens, ct qualitare discruciant. At si humores in particulam prius il istos exirenem ris, ipsim dolore liberabis, 'ciliis que reuul oriis auxiliis ali uid scies, ':n a sus ins ipsum membro propter dolorem succos prori: -

. te, Phra eam quam a principio non recte acceptrant,inclinationem. Quamquam autem hisce vcrbis Galenus reuellentia in dolorum curatione praeire no- nisesto ii nisicet i, cum tamen irruentibus adhuc humoribus derivationem adhibendam suadeat, tanquam auxilium praeuertendum , uti reuulsio magis proficua deinde sit, cui non appareat, etiam non praegre C sis reuolsoriis auxiliis, ob eandem rationem derivationi locum este Vbi igitur in pleuriti de maximus erit dolor , argumento membrana esse repletam,& a morboso humore vexatam, stram a lateris affecti bra chio dei ivationis gratia mitti sanguis debebit, quacumque a parte ad eandem membranam sanguis fluat. Idein etiam colligatur ex illis eius dein sexti Epidemiorum verbis, i I sy et m κυλ γ , ditiam et i etc inrah Iistitis, , id est, in doloribus proximum dentium Purgare variet , sanguinis ventrem rescindere, ad eum scilicet finem , uti dolor qui exsanguinis multitudine distendcnte, & qualitate a fili gente creatur, humore eodem exhausto , re extra corpus emisso scdetur. Nee vero ti-

mendu est, quod nonnulli scribunt, secta vena in brachio lateris affecti, illuc sanguine trahi, illis enim generatim respondet Celsus lib. 2.cap O .d sanguinis missione, per haec verba: Mittitero his sanguis debet, si alius co paris causa sit, ex brachio, partis alicuius, ex ea ipsa parte, aut cerae qua proxima, quia non tibique mitti potest, sed in remearibus,in brachiis juxta talos. que ignoro

quosdam diure, quam uno me sanguinem inde tibi seditisse muttndum : A

165쪽

LOCO R. DE MEDICINA SELECT. LIBER. i s

enim auerti miteria cursum: at illi modo in idipsum quo grauat tu cari: sed id ipsumfalsum espraximum enim locum primo exhaurit, ex tille laribus aut m e tenus singui squitur,quat V emittitum, tibi te su pressus est, quia non trahitur,

ne tienit quidem Particulatim autem de pleuriti de illud adiici possit; non lateris dextri, aut sinistri ipsum affcctum locum esse qui scindatur , qu cinscarificari prohibet Galenus libro artis mcdicinalis, ne plus sit quod ratione doloris attrahitur, quam illud quo deuacuatur, sed leuiter aperiri

partem, sociam quidem,nec loge dissitam; sed tamen adeo,ut reuulsionis nomen evacuatio illa etiam merere possit, aut mixti operis sit, ut per initia illi locus aliquando, atque etiam saepe esse possit, quemadmodum etiam aliquando oppositam, de valde procul dissitam a latere affecto parten

necessarium lecare esse diximus.

De carum s parat eas suspectus Caleni locus perpensus, ct deci

ratus c Avicenme non dissentire ostensius. Paralysios causa a recentioribus quibusdam adducta, refutata.

C A γ v et XXIV.

VM proximam,& continente causam ae ut qui Latingresolutio dicitur,& nihil aliud est, quam priuatio sensus, aut motus, aut utriusque in aliqua, aut aliquibus corporis partibus, inquireret Galenus libro primo de symptoti . causis capiate quinto, ita s. i ibinat, v t quidem vertit Linacer : Ac continens quidem ueca temula, siue proxima, ut quomodocunque alio locabulo libeat appellare, Mius si Flamatis causa, est talis quispiam in neruo asseclus, cuius occasione a principio ut ipsum tirtus transnitti prohibitur. Porro prohibetur,i uidim meatum aliquem neruus habet,qualem qui ad oculos discendum manifeste habere cernuntur,diti ex ebibu liene, vel compressione: si autem non habet , ex constipariane, diti frigore,det cam reson .Quod hae dicit Lin acer constipationem,& Graece est et rarit, melius forta te dicatur coactio, aut densatio, aut etiam crassesectio: sed consideremus locum Galent; s neruus cauitalcm habet,proponere videtur Galenus causas duas seu duos affectus,obstructionem,& compressionem,ex quoi u alterutro angustia facta, impeditur trastus animalis iacultatis; si autem non habet, tres, stipationem, quam nos coactionem den-

Mitionem; seu etiam crassesectionem dici melius putamus) compressionem, quae similiter neruo meatum habente proposita suit; & est utrique communis atque etiam frigus. Obstructio igitur tantum recipienda, ubi neruo cauitat habera intelligatur, compressio , siue Labeo, siue nos habeat,

166쪽

habeat, coactio ac frigus priuatim, ubi rio habeat. Sane autem non video, quare duq hq causae; sensatio & frigus, separatim de dili uncinia, alterique ab altera proponantur, cum a frigore densatio sit, illudque huius causa; ut qui a d, latione ,seu coactione, aut stipatione paralysim heri dicit Die a frigore eandem fieri, non habeat necesse dicere, nisi eiusdem dens tionis particulares magis causas explicet, quod etiam apparere possit ex eiusdem Galeni verbis, declarans enim quomodo ex illa densatione, quam mi ire dixit, fiat paralysis, scribit id contingere cum neruus crassiorem,& duriorem quam pro sua natura , habitum seu conditionem susceperit: id vero contingere duplici ratione, vel quia enutritus sit viscidis,& crassis succis, vel quia sit coactu a violento trigore; quo odo igitur duas illas causas tanquam ex aequo ponit Profecto si locus non est corruptus quod amen ut suspicor facit antiqua tralatio , quae nianifeste hic mendum continet, stigoris autem vestigia nulla) dixerim coactionem, seu densationem,& fiigus esse posita tanquam synonyma, ut posterius prioris ester explicatio. Igitur causae tres ponuntur a Galeno essectionis neruisex quibus impediri virtus possit ne seratur,obstructio, compressio de densatio, quarum aliqua necessario interuenire debeat, ubi paralysis gignitur. terum Avicennas, haud dicam, an dissenticias a Galeno, an imperfecta absoluens,an sensa illius non percipiens, paralyseos causas aliter distinxit, se eum morbum fieri dixit,vel quia facultas non fertur ad membra, vel quia licet seratur,membrorum vitio non suscipitur, id autem lusce verbis ipse

protulit. actissimus, Urmatus si,quoniam spiritus sensis ius, avit morare ,

aut retinetur a penetratione ad membra, aut enitra , sed membra non suscipi urit eius impressionem propter ccmplexionis corruptionemriane aulcm cur prohibeatur ferri spiritus, causas iere asseri quas Galenus, oppilationem,coniici-ctionem,& compressionem: at videat ut fortasse in Galeni dictis alterum membrum desiderari, quum sertur quidem spiritus, sed ob deprauatum

temperamentum spiritus cssicacitas non suscipitur a membro . Dicimus,

quod Avicennas eluribus & distinctius exprimere voluit, forte ut euidelius faceret, minus subtiliter proposuisse, de fortasse obscurasse magi cum ipsum idem totum oratione sua liquido comprehendat Galen Nam quod ait, paralysim fieri eo quod prohibeatur facultati tra situ sic hiberi autem ob nerui assectionem, quae est, vel obstructio, vel comereosio , vel densatio , eo sane omnia continentur ab Avicenna propon a si enim spiritus penetrat,vt ipse loquitur,aut eius interpres,membra autem non suscipiunt eius impressionem, propter complexionis corruptionem, profecto haec corruptio temperamenti membri, potissimum pertinea ad neruos illius membri, qui nerui spiritum illum erant recepturi , unde membro fiat sentiendi,aut mouenai facultas; haec autem temperamenti

corruptio, non est aliud quam ille affectus a Galeno propolitus, obstructio, compressio, & densatio, etiam ex A vicennae dictis, qui corrumpi Ar-fimat te in tamentum ab intemperie non calua, aut sicca, sed frigida,

167쪽

do, nec minus compressio, & delicatio alligore, seu stigida intemper te: membri auicni temperamentum corrumpi, paralyssmque inde gigna minime corrupto nerui temperamcnto,ex iis cst qui fieri non posse credunt.

Igitur essectu propositi sunt,qui semper paralysm gignunt, modo tam cripertinent ad neruos iuxta corum initia, ri brum, aut spinam , modo aa eorundem portiones seu exiliores propagines, quae musculis inferuntur, re ad curim etiam dit funduntur, sic ut nomine nerui intilligamus etiam neruosa corpora, tuq nimirum tenuissurios neruos habent , sicuti cutis est cuius nullom ferine sumere partcm est, quae exiguis notatis careat: cu:ri igitur exiles hi ne tui sen neruosa corpora, propter obstructiquein, com- prcssioneni alit liniationem Scultatis sentientis aut mouetis vini sit scipere non possunt i sentia, ut motu priuatur membrum; id autem cst quod dixit Avicennas, membrum propter complexionis corruptionem spiritus pcnetrationem suseipere non posse:illae enim causta,mcmbri eiusque ne uosuiu temperamentum, stigore aut humore corrumput uti diximus, atq;ita ad easdem caulas reuoluimur, nec in Galeni dictis quacquam deside ratur, quin imo pigi gimius cauilas assectus proposuisse dicendus est. At ve

ro alia adhuc ratione paralysim gigni poste, auctores nonnulli sunt qui proponat, nimicum fonte spiritio us desecto, quod contingat ob aliquam

cerebri intemperiem,'ut alios morbos sui a in se ipsa contrahatur facultas quod in cerebri vulneribus ex contus ovibus accidere scribit Galenun i vij. Aphoris . lviij. Dicimus, ubi spirituum fons, id est , cerebri ventriculit spiritibus careant, non paralysm, sed apopl cxiam gigni, quippe qui nulli, Lunt non po: lunt ad aliquod ex membris mitti, in teque totius corporis, resolutio,& mors subita sequitur. Porio autem si forte exigua adiit spiriae tuum copia .rationcm non video,cur ad hanc partem magis ad illam mi r nus mitti debeant,unde huius, non illius partis contingat paralysis; nisi idi torte loci distantiae ratione fiat, quo casu pedes aut crura id pati possent, ut in proximis morti accidere videmus. Caetcrum spirituum penuriam cerebro, stuporem magis in toto corpore,quam paralysin alicuius partis ciliciat, defectus autem ex toto, paralysim totius, quae mihi quidem est for tisilina apoplexia, ex qua subita mors. Celebri igitur morbi simplici ter , non magis lianc quam illam corporis partem Ledetnt nisi originest ipsae, seu initia nereorum particulatim assiciantur , tunc enim partes laei dentur, ad quas & initio nerui descendunt; ita vero ad ne i uum ies pertiati Verita .rd Galeni opinionem reuoluimur. Hippocratis Aphori sinus none de paralys, sed de a poplexia intelligitur, quod ex Galeni commentario, Patet, qui omine aphoniae, seu vocis carentiae, intelligi dicit amissionems etiam petistis ita motus in uniuerso corpore, quae est apoplexia, eam feri et eX ce ebri concussionibus manis stum est.

168쪽

I v L I I G VASTA VINII Variae ex Casinos ris definitiones aut defixiptiones: festis natura caloris non quantitate, ualitate constare. Tralliani de ea - dem re opinio. Ad Galeni desinitiones adnotata quaedam, cuius Umque loci tentata correctior Alexandri

Aphrodisse , ct Avicennae febris

desitio allata.

VM Galenus ad naturam scistis explicandam, variis locis varias cius definitiones, aut descriptiones attulerit , semper quidem naturam attigit, at ex toto, quam itum medico usui sit , abs olutam semel eius definitionem, aut descriptionc ni minime proposuit; quod ta- naen fecisse Avicennas existimatur ic tio quamlibri Nos porro tum Avicennicam illam,quam multo antiquiorem cise osteή- demus, tum Galcni loca plurima, quibus sobrina definite, aut describere conatus est, hoc capite afferemus, dc ad fingula quaedam adnotabimu&, ex quibus scbris natura maxime dilucidabitur. Igitur ad hanc rem pert nentia obseruaui apud Galenum loca nouem,quaae deinceps sigillati in referam. Primus est libro secundo methodi canite ultimo: ebris ci catara es

auctus, Ut cccastione e us co pus laboret, nec probes t aes ne p sit. Altcr, libro de causis morborum capite secundo: Fibris uaedam totius corporis immo derata cuti t. m.Tertius, ' mo de diiserentia febriu capite tcrtio: Febreis quando tu cor c quaedam pravi naturam calidum gentra ur. Quartias, in la orti Hippocratis de facturis commentario tertio : Abris natura nih: tu es quam levius calo . Quintus, octatio methodi capite pi imo: Febris ci calo

udeo immo iste auctus, dit ese hominem ossen at altionem Dilat. Sc xtus primo

de ratione victus in acutis particula xviij. Ecbris ortus est conaeisio natinio I ris au igneam naturam.Octavus, primo Aphorismorum xvj. Febris e sta , t tonatiue caliditatis ad istraam. onus, secundo de naturalibus facultatibus v j. Febras i caloris naturalis immsdica quantitas Singulae igitur hae dc nitiones exprimunt formam aut naturam sebiis. qui est calor naturae ali Cmis sed aliae expri iniit nomine qualitatis, sicuti cum dicitur, calor igneus, calor praeter naturam,aliae nomine quantitatis scuti calar acutus, totium corporis caliditas aut V, id est, immoderata seu mensimam excedens: aurum

ctio enim proprie pertinet ad quantitatem dc mens in proprie de ritate dicitur: veruntamen quod in ea desinitione proponitur de calore haud naturali illud proprie ad qualitatem, non ad quantita pertinet,

169쪽

LOCO R. DE MEDICINA SELECT. LIAE R. i ;

noxiaque de insessa calotis qualitate,non eiusdem quantitate modum excedentc febris natura constat libro enim tertio de pras agitione ex pulsibus capite secundo, cum duplicem statuat specie calorem, alterum a putredine humorum genitum,cuius qualitas sit actis & fumosa, ait tim cultumiditate suaui,quantitate sola naturali statu dii retunt, quo una ille quidem constans,dc aegre solubilis sit, hic non diuturnus, ne sequi sylet balneas, exercitationes,cibum calidum, varii potum, miniique affectus, iram verecundiam: in hoc altero caloris genere, utrum s res ali. sint, ut illae quas lassitudo , vel seruor , vel frigus, v A bubo , vel ira committit, controuei s i in elle dicit: ha porro febres sunt ex diaria r misellere stan litani de aliis minime controuersum iit: sed dc com- inentario quarto in sextum Epidem iocum particula x x v. ais uetantius etiam idem assii masse visus est , ibi enim duplici similiter calore propoli iocae Hippocratis sententia, quorum alicrum ingenitum ipse vocaret ellentiam in singuine,& sanguineis viscelibus repositam habentem, alterum velo genus acte, mordax,& igneum,quod sapius diceretur acquistiti uim , interdum non nat Urale, nonnunquam & praeter naturam sub quo genere febris etiam comprehenderetur; qiii hoc affuercnt scribit Calenus, illos statim ac densata cutis cilci, febri vexari solitos, eos autem , qui altero calido uberrime abundarent, suppressa diffatione pleniores quidem fieti, scd in febrim non incidcre, ea scilicet occasione idcirco quae supra recitata sunt de febri, aut de calore illo, nominibus ad quantitatem proprie pertinentibus , illa per abusonem dicta es le exis imare licet, iicuti & alibi contingit. Quod ipse etiam Galenus adnotauit libro primo Aphorismorum xiv. cum enim dicimus scbrim magnain , aut paruam, intelligimus vehementern , aut mitem, quae nomina qualitati explicanda magis propria citent: &hoc modo etiam, licet durius videatur, quod tamen non es , accipiendum est quod vitimo loco fuit propositum ex secundo de naturalibus facultatibus , febrim esse caloris naturalis immodicam quantitatem: non enim intellis it natiui caloris ubertat cm ct a Quentiam csse febrim , quod negauit ocis recitatis, sed caloris natiui , hac enim voce utitur Galentis, quam commodius hoc loco, ut existimo, vertamus, cxcessum, aut exsoperantiam , quam immodicam quantitatem , ut facit Linacer; quum autem dicimus excessum aut exsuperantiam, ita de qualitate,ac de quainitate intel igere licet: profecto si caloris tantum dixi isset Galenus, non addito naturalis , res omni careret dissicultate , idem enim est et, ac cum dixit calorcin auctuna; sed tantundem es : qui enim augeri dicitur calor, ille semper naturalis et Y , sed cum ita augetur , ut immutetur, tadesciscat a natura sua , illa s bris est: patent ill ex Galeni verbis eodem loco: proxime enim superius scriptis, cum de eadem affectione loqueretur , appellauit cani j ei ia,nes , caloris excessum , aut caesuperantiam,non addita voce, naturalis; Et paulo post, eandem appellat

170쪽

LOCO R. DE MEDICINA SELECT. LIBER . i ii

dispositio,& res facta, ac ex numero permanentium, non in fluxu natu ram sortitus, qualii motus cst,ut ex Galeno secui ado methodi, de alibii Vidi ux libro pii mo de febribus, cum G cnus scisti m dc finiuit, convcrsionem innati calidi in igneum,xbusum csic nomine convcrsonis dicit,

significare volens,quod mutatum est, non vero mutationcm: signi igitur per motum fibrim, nimirum per conuersonem innata caloris in igneu in , mutationem ipsam non cite : melius igitur locutum eundem

Galenum primo Aphorismorum xiiij. ubi non conuersionem definits brim , sed accendi dixit ob conuersioncm natiui caloris ad igneum, scuti etiam primo de ratione victus in acutis, sebris ortum esse conuersionem natiui caloris ad igncum , quippe initium, de causam illinc ostendi, formam non item. Haec bona omnino, & vera, quippe viri , ineo quidem sensit, post antiquissimos Medicinae patres , nost a& auorum memoria medicorum omnium facile Principis: sed & adii ciani quod occurrit, posse recitatum locum ex Aphorismo xvj. leui immutatione ad posteriorem commode transscrri, si enim quod est accentu graui , si accentu circumflexo , ct tota subscripto sic, et Hr , erit tertius catus , de sensus idem decimo quarto Aphoris nao , ex conuersonet natiui calidi est e fcbrim, quod sin itet dicitur de Tralliani loco , ubi eodem modo definitur. At Caesalpinus conuelsio- . nem adhuc defendit; quippe omne quod fit, habere aliquid facti, conue sonem igitur aliquid iam conuersum,ratione cuius est febri, unimirum caloris conuersi, qui est res permanens. Atque Ere ad Galenicas febris definitiones aut descriptiones sint allata. Quae vero ab Avicenna proponitur initio quarti libri, eam dixi antiquioris auctoris esse, quoa 3: s cile comprobabo: is vero est Alexander Aphrodis tus,cuius de sebribu, libellua. extat Latine editus interprete Georgio Valla. Non putem candiam facile, hunc Alcxandrum cile Apino is tum illum insignem Peri Pa cticum , qui quaestionum naturalium, de moralium libros illos duos pulcherri mos conscripsit, de alios in Aristotclcm commentarios in lignes Ad ex eadem Aphrodisio patriae fortasse alium medicum , eun

e inque sorte qui problematum libros duos sci ipsi qui 1 nonnullis Alexandi o Tralliano, nullo tamen argumento attribuuntur,cum huic, luc

nos dicimus, quod ex illa patria suerit, ratione saltem aliqua a nobis a tascribantur. Is igitur Alexander,illius libri caps e primo ex sententia Empedoclietin Zenonia,S plurium ex Hippocrateis, ut ipse ascrit, scbrim

esse definit calorem contra naturam, . cordis mentem principium, excoque ferarterias, ac venas tu cor ira uenitur um regre tentem, natu uepsus est

e rem actione . Haec aute definitio mihi eadem videtur illi quae ab Avice m proposita legitur initio quarti libi i in linc verba: Fibris est casti .xtraneus accensus in corde, ct procedens ab comediantibas si iii u et funguine per ar- icrias, O denas in totum corpus in ammatur in eo, inflammatione quam et operationibus naturastas, non ficu: caliditas ira , ox . , quum