장음표시 사용
31쪽
ponit ut 1 Galeno libro de differentii; synapi cap. L. cogit nos haec rati , . v innino existimemus dolorem non fieri ab intemperie , nisi ioci os olutionis continui, qu) de re proposita erat quaestio: ita autein dicimus: dolorem excitari ex solivione continui, quae iungitur intemptrici subito minime autem de necessitate , morbosae, morbus autem que sequitur symptoma, to casu ei solutio continui. Igitur tum solutio continui, tum intemperies utraque doloris causa ponitur quidem, sed pro ximior continui solutio, huius enim merito intemperies dolorem excitat. Quid igitur Galenus ex aequo utrasque causas toties proponit E concilie
mus modo si possumus loca; & vero lucem ostendit Galenuet ipse sui verbis libro o- methodi cap. p. quem locum antea citaui; scribit enim
sic : Ab iis naturalibus notionibus, quae omnibus nobis si ut tarn timet, proce- re me hodo ad id , qua coras erat durri proponitur conueme . Porre n. turalis
natio nos docet ovium id cor pris, ex quo sit di simum, aut con in uitam diuisione oporteresse, aut aberatim:m aliquam. Tum post nonnulla interiecta: 'Iuducio in viis , aut sum , quod Vehementer ex 'cit, aut ire fi tres diu si, aliquam continui Ociae, longiori fortasse diffutatione egit , O et ii ae hac os in
pum a ri bis est in commentariis de sim scium meditamen crum facultatibus: Mum qui igenda , qua vehemec: er , vel excalfaciunt, dii refrigeraut, dolor in e: in , uaerere, ad rem propositam minime est utres p. In his verbia ob
seruo Galenum in dignoscendu , & inqui ccndis dolorum causis dupli eivia suis lepxos cssum, quarum alicra ex iis procedit, quae omnibus na, iura cognita sunt, sensisque ipso ferme prompte percipiuntur, dicunturque hae naturales , & primae notiones : altera autem est, cum cogitatione subtili mi , magis isse exquisita ratiocinatione adhibita, res tandem innotescunt, nec nisi multo artificio comprehendi possunt. Aeprima quidem ratione, doloris causae apparent statim , aequali momen.to, ac viribus, tum solutio continui, tum intemperies: rem autem dio gentius inuestigantibus utriusque causae vim, & momentum accuratius considerantibus, illud colligitur , intemperiem . merito solutionis dolorem excitate, quam sententiam fuisse secutum Galenum constat ex loco recitato quarti libri de simplicium medicamen torti secultatibus , cum ilhi sta via incedentem, utramque causam ex aequo proponere ipsum viderimus & quoniam non prompte de intemptate ires cuilibet apparebat, beneficio silutionis coixtinui dolorem ab ea excita,ri, i eo X l I. methodi , eptimo, illud inquirere longisti e sputatione
egere astit mauit. Non est enim ita facile unicuique videre, ab cedenti: a temperie , cum illa dolorem creat, cilici ante solutionem continui,
quem illa sensui evidens non scmper iit ; unde libro detinaequali intem-Perie cap. c. quem ocum antea citaui, non dicite cedentes,ntemperies vilitatcin soluere .sed proxime accedere, ut soluant, quippe exiguam e
32쪽
LOCO R. DE MEDIC INA SELECT. LIDE R. ar
tibcum Hippocratis de stacturis , textu XX qu. scribit, immoderato temperamento, ubi subita mutatio accidit, aliq3am fieri continui solutionem, liquam nempe dicit, nimirum exiguam. Dublex autem continui solutio alia sensui euidens, alia minime , sed rati si tantum contemplabilis proponitur a Galeno commentario s. in librum Hippocratis de fracturis textu s . quo posteriori modo ab intemperie solui continuum . scribit eodem loco Galenus. Igitur per se doloris causa, quaeque absque alterius auxilio eum creare possit, solutio continui statuenda est. Porro huic sententiae adhuc illa videntur aduersari Galerii verba ex libro de constitutione artis Medicar cap. p. quae ita leguntur, Pati ab his duobus prodit, ab alteratione pretata, ct ex continui di potatione, a quam ad is ciendum dolium utraque necessariasini,uutina continui solutio fiatis esse pust. Haec verba quum exposuerimus, tu capiti sinis erit. Dici mus igitur per alterationem per totum, non intelligi hoc loco proprie intemperiem ullam, sed aptitudinem sol cura ad pati dum, qu .e omniano est necessaria, iam vero tanqua pr cedes supponitur illi, qui catilas do-boris est cientes suaerit: sola enimuero Impliciterque solutio continui dolorem non esticit, non enim in lapide , aut ligno, sed fieri eam necesse est in corpore, quod pati possit, de dierari: dmique in corpore, quod sensum habeat. Quinimo re ex eodem hoc loco , in unam tantum continui solutionem reiicia Galeno doloris causam, sacile etiam colligamus, nam si subiecto habili, unam tantum eam nominat caustam, ab illisque duobus prodire dolorem scribit, intemperiem sane reiici ap
Dolorem gigni a centinui solutione quae sto an si ueta, quae facta es Itidem ab inaequali intemperie, non ab aequati: quae aquato, quae in uulse, me emie Thriueri, Fusi opinio. Ex Culmi
lotas res explicata, S definita. iisdem Caleni locus ex libro de araequali in emper c accurare perpensus, ct aliter, quam a Linocro
: B in tempcrie , de a solutione continui dolo iem creari, inon cr- dem tanicis ratione, supcriori capite ostendimus. Sed quoniam & intemperies,& continui solutio vario modo considerata potester dam ea de re magis distincte a nobis adnota a proponere libet.bitur continui solutio accipi potest , tum dum fit, tum postquam facta est Fit continui solutio , dum pars secatur,vritur, pungitur, distend tur,fim cst opere sectionis, viliosis,punctiores.& dissensionis absoluto x. C s. ca
33쪽
ea otiae si confinita solatione oritur dolor, ab ea que fac se est De 'aquam. Testis Hippocrates libio de locis in homine per hec virba ij,
quorum nata a corrumpitur, o ore Ascire tur, non qu rum iam mutata, mi crem
st: Se. sbluta continui diuisone, natura mutata, det corrupta est: non igitur eo tempore possit amplius cruciare dolor. At quomodo in i esto vulnere , iamque abstracto ,&absente gladio continuatur adhuc ire M vulnere dolori , Duplicem ibi consideramus continui solutioncm: prinas ex gladio, qui sacit dolorem donec gladius secat,perstacta sectione cultat; alteram, quae statim recedente gl. fio succedit, licet non t fideo tensu conspicua ex humore ad vulneris locum in uente, qui ex proximis particulis statim adueniens,vulneratani partem irritat mordet pungit, itidistendit:subsequitur etiam saepe tumor mari estus: durat autem tandiu is dolor, quandiu haec altera solutio fit Haec de continui solutione Intempeties smiliter alia aequalis, ta inaequalit ab inaequali fit dolor, non itide ab aequali. ruq porro inteperies inaequalis Sane etsi non pauca ea de re apud Calenum habcinus tum alibi, tum praecipue in libello huic tractationi
dicato, De inaequali intemperie; eaque non adeo obsciara, non tamen sine controuersia apud eius libri caepositores res est. Hicremias enim Tliti uerus putat calenum existimasse, &docuist in aequalcni intemperiem esse diuei sarum partium diuersam inteperiem, ratione cuius altera pars alteram asticit, id autem cum falsum esse putaret Hieremias, Scinaequalitatem potius subsistere ratione diuerstatis qualitatum , quae ii se mutuo agerem, adeoque committi inaequalitatem per diuersam remperat nain eius icin partis, ea de re C enum reprehendit. Sed Leon hartus Fuchsius adiuerseis Thriue cum in una etiam parte tuaequalem intemperit m fieri , existimasse Galenum locis allatis , probare contendit, ar-que adeo in una, & eadem parte diuersum esse icmperam eptuni,camque inaequaliter alteratam ex Caleni sententia, quae erat Tlui ueri opinio. Subsequutua Franciscus Vallelius , inscitiae utrumque accuiat, & inaequalis intemperiei rationem ab utroque ignoratam apertissune dicit.
Existimat autem Vallesus inaequalitatem in emper ei sectin luna partes subiecti corporis cise , quod tum ex caleno probat, tum multis a se allatis ad totam rem declarandam: sed cum illa mihi quidem tatis obscura videantur , atque adeo Galenicis min is aperta , quod ii te Thri uero , dc Fuchso' obiicit , ideo Valle sana ista omittcntes, deque nostro penu, sed a Galeno hausta de romentes totarei rem declarare conabimur Duo Caleni loca sunt eadem tibi, uibus inaequalis inetem periei natura declaratur. Alter scriptus est cap. i. libri de inaequali -lcmperie ad finem his verbis : 'od autem huius acti iure peries inaequales
Ab aequalibus eo distent, quod in omnibus intemperanter amicii corporis pam et saeualiter no et in sint, desar levet. Alter ameni secundo cap. per haec verba: De inaequali intemferte nunc agendum, tum qua eius nuri ras et, um quot civi
nera a maii. Ergo quod in emuibus particulis corporis, euad has esse eum '
34쪽
LOCO R. DE MEDICINA SELECT. LIBER . a s
catein penes notet sit . eius disium est, significat autem hisce verba ex primo cap allata. at quoniam contrariorum eadem est disciplina, praestat illa etiam afferre, qua de aequali intemperie proponit cap. s. Hic enim cum cxplicaret differentiam illam inaequalis intemperiei, quae in musculo fit x iussam matione, modosque doceret, quibus siue bene, siue male terminat in s inlitio,& inaequalis intcmperies si quidem bene, terminari dicit, vel per discussionem, vel per concoctione ii, quarum alterutra ad finem perducta per illas vias quas proponit, ad naturalem statum rediret musculus. Id velo di imas non esse ali id, quam tam periem aequalem , sed propriam parti, dei ubi em, qu/m in praesensa non quaerinitis: At ii male terminet iust in tio, vicueque a fluxione particulae fuerint, ii t aequaeliis intemperies morbo 1i qnod per ea patet quae subdit C dentis, scribens in tanta mi deuenire. ivtuna pexi hi p)rtes, ut Vim P r at earum actio, tarinapi vi tempcii ispatio corrumpantur ; desinere autqui tum primum dolere, quum ei quod trari muttit fuerint assui illatae;
non cretim quum talia ianitatum est temperam nium, sed dum mutatur,
dolent particulae, quemadmodum etiam admirandus dixit Hippocrates. Hi quibu s a teratum P coexumpitur natura dolores fiunt. Ex his patet aequalem intemperiem csse, quum in parte iniems rie affecta, unica, conseiuiens,
ct sibi similis est intemperies : inaequalis, quum non unica, sed dii n-tiens ; &dictu illis inter se. Si autem non cit unica, P ec sibi similis , necesse est partes, rei odii iiivili , net vimus i natura , aut rationis subiectas, nomaequaliter, sed inaequaliter assci, dc variare temperie , quod de inaequali intemperie dicebat alenus ; sed explicemus rem magis aperte. Dicimus inaequalein intemperiem non esse unicam, quia ita laborans continet plures: licet, ut exi stimo, revi progredictis ostendet oratio,non in quolibet inaequalis inteperiei affect ex equo & pari modo. Igitur non est unica, qua constat temperi essed cit mixta, seu composita,
si ut conflata ex duabus , idest, ex qualitate intranea, halicrante, &. ex peramento putis proprio , de naturali. Hqc aurum duo inter se pugnat, quippe contraria sint, alterum secundum naturam, alterum praeter naturam, alterumque alterum vincere, & superare contendit. Si pars vincit,
redit ad propriam 'aturam,' eropriam temperiem, O in temperies
aequalis, ted sana qualis ante erat si vincitur, t itidem temperies aequalis, sed quae melius dicatur intemperies, eaque morbosa, seu potius lethalis. . Nimirum cst aequalis & similis per totum, quoniam extranea qualitas, potita victaria aduersus partis temperiem , eaque de propria sede deturbata , cffecta veluti naturalis domina epta est, in prioris locum sit cedens, ae inde nullus dolor, ut inaequali, quae naturalis est temperies: At medio tempore. dum pugna fit, inaequalia intemperies occupri sapartem, quae mixta ex duobus illis aduersariis intemperies est. . De hae pugna, de mixtione verba faciens o alenus capita quinto ita scribebat:
35쪽
ei e mutabun tiar, ita rimet ampli scales m , sed iam ne praeter reaturam cale factae. Treminin autem alterationis cuiusque particulae , actionis eius e o, ad quem di te terminum latitude via est in id quod pretir naturam es ,ris i mixta commui que, ac midia ex viris ue c=ntrariis campo , eo scilicet quod est exquishescundum naeturam, O ta quid iam estpraeter naturamuero autem hoc temptu ecor in incalescens pro quantitate alterationis proportione etiam re et enum H rem eptinet. Quod autem hoc locossicit, Terminus autem alui a senti cuius ueparticulae, actionis eius est lasse, illa respiciunt, quae antea posuit scribens, partes a fluxione victas in tantam deueuile inlcmperiem, ut pereat earum actio, una ipsae temporis spatio corrumpantiae vere enim hoc per aequale intemperiem contingit, ut & actiones pereant, Sc Partes corrumpantur. non tamen statim, ac facta est , virile colligere licet, aequalem etiam intemperiem ac factam spatium quoddam,& latitudinis terminos obtin re: laeta in quidem esse actionem stolin dicere possumus, ut hic scribitur, atque etiam insigniter, non tamen prorsus corrupta; non enim viverent;
at vivunt hectica febre detenti, quam aequalem intemperiem sirpius inculcat Galenus. At quomodo potest haec dici intemperies sacta, O aequalia; non auicto fiens , s quum dixerimus obtinere latitudiuis spatium alia uod, adhuc pxogreditur mors, unde subinde fieri colligxtur 3 Responemus dici sectam, de vere esse factura, quia natura nil amplius pugnat,
immutatrici. n. qualitati omnino cessit haec tame extranea, & immutatrix
qualitas toto eo tempore, quo misere vita trahitur, subinde magis partes adhuc contaminat licet absq; pugna,vnde cum sedate fiat,non percipitur 1 scis bus cruciatus aut dolor. Non video quomodo aliter dicere possimus, hecticas sub quibus vita quinimo a quibus aliquando restitutio i initatis est , aequales esse intemperies , nisi hasce , saltim ultimas, velimus ab aequali intemperie excludere, quod quidem ii cui libeat, per me quidem liceat Possimus igitur ita describere in aequilem intemperiem ; Inaequalis, intemperies est mixtio qualitxtis externae, dc temperamenti proprii in vicem pugnantium equalem autem morbosam sic: AEqualis intemperies est quxlitas extranea, quae assimilauit sibi naturalem subiecti temperiem. De hac autem extranea,& aduetitia qualitate, quae proprium partis temperamentum immutat,& sibi assimilat, non est sumtio inuoluendum, eam vario genere distingui. Aliquando enim unius speciei qualitas una tantum est, aliquando unius generis plures, aliquando etiam plures contrariis qualitatibus praeditae. Unius speciei una toentum qualitas est , t solus calor,aut frigus affigens: plures eiusdem genetis, ut plutes calida sicut aestus, motus,& ira: contrariae autem, ut cum aliqtiae coe idae, aliquae frigidae sunt. est haec doctrina ex Galeno libro de morborum causis cap. 6.Fotii serum quod ad postremam partem attinet. Sunt auteni haec Galeni verba : Quad tino huicsermoni necessario addendum, O de nitet um est, dicamua nempe, cor is penumero ab onmissus causis eiusdem inter si sperati altera-
36쪽
LOCO R. DE MEDICINA SELECT TIBER. 11
quam Dincunt i , o m, et et numero lares, vel tempore Au umieret , vepre-bo epotentiores. In erim te o eb mri siue ex aequo te turre ira : e si aurere rei
nos: ille videatur, Didinum i m uetar m cabilius tina ficia ur, at fidi inuhumi i siue, a syccius quam pro naturali habitu , id ipsum tamen remingit, es mirato temper es me e la ur, e qua nobis separarim in alis solamis scriptum est, quan um res Uiu b. t. De hac eadem inaequali intemperiea causis contrariis exorta,agit etiam Galcnus libro de inaequali intcmpe rie,cap. S. Quamquam autem loco recitato ex libro de morborum cauia
iis , solam inaequalem intemperiem videatur dicere hanc postremam, quum plures de contrariae qualitates extraneae propriam temperiem op pugnant, adhuc tamen quae ab una aut pluribus inter se sinii libus fit, inaequalis etiam dicitur in libro de inaequ)li intemperie: quippe attenditur idaequalitas, & dissimilitudo, ac pugna inter qualitatem extraneam , dc partis temperiem naturalem: iustius tamen inaequalis, & magis dicet alia, quae dissimilitudinem , de inaequalitatem maiorem obtinet, quippe ibi non tantum dii Emilitudo est temperamenti naturalis partis cumsualitate extranea partem occupante, eorumdemque inaequalitas; sed rein qualitatibus ipsis extraneis:quibus adhuc accedunt earundem contrariarum qualitatum sciationcs contrariae quae ibi de fiunt,cum sensus contratia obiecta simul percipiant, ut calorem, & frigus , quod non ita in aliis contingit Protrula sudiicit Galerius Aset, iideri, decenter de merito, eam fuisse appellatam inaequalem: ideo diximus antea corpora inaequali intemperie affecta,non ex aequo cse aifccta, quam rem magis aperiemur, proximius explanantes illud de quo contendere proposui Thri uerum, Fuchsium,& vaticis uini, utrum unius,& ciusdem partis, an diuersarumst haec inaequalis interi peries, seu virum inaequalis intemperies commi tatur per liuetiam diue suum partium temperaturam, an eiusdem Puni enim,&eiusdem existimat Thri uerus, liucrutatem autem esse inter qualitates, eaque diu ei sitate temperiei inaeqirilitatem subsistere Sc quod G lenus plurium partium eam posuisset,lapium dicit a saepius refutat: ius etiam Fuchsius,qui & aduersus Thriucrum, unius quoque eandem proposuisse Galenum vult: At plurium Vallesius,ac ita existimalle Galenum: Thri uerum autem, & Fuchsium,sed aliter deceptos csse. Dicam de ipse inter hosce clarissimos viros opinionem meam, nec corum dicta, aut rationes colligam nisi si quid interim incurrerit, illud amouebo. Puto autem dici posse,& unius partis diuerso temperamento , & diuersarum etiam conii stere inaequalem intemperiem. Iinimo diuersarum non eodem modo,ctim partium diuersias non eodem modo semper sit, qu admodum ostcndemus. Porro autem quod unius partis est, illud diue state qualitatum subsistit, quae in se mutuo ag nt , hac diuerstate .ut puto,inaequalis intemperiei natura maxime consistit. Haec autem mixtio
illa est 'u in pronosuimus in definitione(ex definitione enim dubitati nis distblutio nobis est petenda, quam utilitatem praebent bonae defini-I. GuasQSelcet Mediet D tiones)
37쪽
tiones j quis autem neget talem mixtionem qualitaturn in una parte cum pars una quaelibet minima habeat propriam temperiem quae oppugnati possit i Et vero non dissentit Galenus, qui libro de morborum causis, capite sexto , subiectum huius intemperiei unum ponit scribens: Et si rura nullo mado fieri pose dii catur, ut tinum id que corpus , calidum daa ciatur , ac stigidum, humi limque, ac siccum , ptu quam natura sis o Pportunum , tamen O hoc ipsum usu contingit , inerito inaequalis intemperarit, appellatum de libro de inaequali intemperie caei te octauo tum exterius
ab eo qui sub sole aestiuo frigida perfundatur, una ut & calorem, & frigus percipi dicit, hoc cit, qualibet perfusi corporis parte, ut exillimo, cur enim magis hac quam illai Tum codcin loco, in febribus heptatis
uni uersum corpus ambo sentire, quippe minimis portiunculis aspersum esse tum calidum , tum frigidum , neque licere vllam eius sensibilem partem desun re , in qua non alterutrum in sit. Dixit autem hoc loco sensibilem partem , idest, quae sub scii sum cadat; non ita libro de morborum causis, sed unum idemque corpus. Vertan ex hoc loco alterum illum exponendum putor, alioquin enim ut una, & cadem penitus parte subsis aet ,& sentiatur calidum, de frigidum, quae sunt contraria, nori
puto fieri polle ita melius dici existimo quam quod ait Fuchi ius, posse
subsistere simul, quia contraria sint rei nistis gradibus. At vero per tiatum modum iam dicat aliquis, ea pars sensibilis alias partes habet ratione quarum dicitur temperies inaequalis, ita non unius. Duo rcspondeo.
Primum . pulcni sensibilem minimam non poste amplius a Medico diuidi, qui artifex est sensibilibus adhaerens, id o inaequalem intemperiem unius partis ab eo dici, quae ita cit unius, ut iudicio sensus amplius non possit ei uidi. Alterum dico na qualem intemperiem, de qua Galenus hoc loco verba facit, idest, quae constat ex calore. de scisore si mul pecceptis , non esse unam solam intemperiem inaequalem , sed duas, aliam a calore , aliam a frigor, sicuti ipsemet expresse dicit ad sinem.
capitis octaui libro de inaequali intemperie. Id autem si non valet omni .no . ad astruendam ex Galeni opinione inaequalem intemperiem ratione tempcramenti unius partis , valet ad eos rcfutandos, qui tali interpretatione inaequalem intemperiem omnem , & simpliciter ab una parte reiiciebanta una vero tantum inaequalis intemperies, quae est mixtio,
es actio qualitatum, quam diximus, una duntaxat parte subsistere commode potes . Quomodo autem ratione unius panis inaequalem intem, periem ascripsit Galeno Fuchisus aduersus Thri uerum in commentario libelli de inaequali intemperie , capite primo, absurduin puto : considerasse nimirum Galenum inaequetiem intemperiem ratione unius partit, quia eandem in una qualibet parte fieri dicit, ubi timore aliquo praeter naturam laborat. Si enim (inquit Fuelis usi inaequali intemperie pars. a tantum afficitur, nece te est ut in una Sc eadem etiam parte diue sunt se temperamentum, eaque inaequaturi sit alterata. Vetuin hoc nihil est..
38쪽
Loco R. DE MEDICINA SELECT. LIBER. 1i
hil est. Considetrat enim Galenus intemperium inaequalem in una pa te , idest, membro, aut membri parte, quae tamen plures Ac varias habet particulae , ratione quarum dici possit intemperies inaequalis, sicuti eam ibidem considerat calenus, ut apparet ex capite i .cum in itissam. matione partis eam considerat. Igitur considerati potia subsistere inae qualem intemperiem ratione unius partis tantum, sicuti ostendimus, potest etiam diu latuin , quin imo hoc modo sexu , semper a medim consideratur, quia ob corporis partium coniunctionem nunquam vi pars intempetie assicitur , quin aliam quae cohaeret, assiciat, licet non illico codem gradu, sed liaec intemperiei inaequalis ratio non excludit priorem, quae semper est necessaria: unde in partibus ira a cetis non nica, sed duae conliderantur inaequales intemperies. uniuersarunt pot-ro partium ratione considerari inaequalem intemperiem 1 Galeno , ex eiusdem Galeni dictione toto libro de inaequali intemperie comprobaresacile possumus. Nam cuna diuersas inaequalis intcmperiei differentias, per varia morborum genera toto libro I rcurrat , diuersarum partium intemperiem semper proponit. quod lanxostendo. Primo etenim capite illius libit fieri dicit, vel in uniuerso corpore, ut in an Asarca, & febribuet tum hepialis, tum aliis omnibus , praeterquam hecticis ; vel in parte ali qua , ut cum vel cedemate , va stegmone , vel gangrena,vci erysipelate, vel cancro laborat. Itidem in elephante, phagedena,ec herpete. De an sarca rem non explic. it: sed cum liaee si lut peries extranea , frigida ecliuini da per uniuersum corpus, de singulas illius partes diffusa, natiuae cuiuslibet partis intemperies aduersa , quam ec exeugnare contendii varie tamen & inaequaliter ab ea singulae partes assiciuntur, carno 1 solidis, aliaeque ab aliis vario modo. De fibribus rem declararinam . s. in febribus quae ex phlegmone originem habent,incalescere quidem aliquando sanguinem univcrsum dicit,quicunque calorem illum praeter naturam, qui ex humore putresccnte est obortus, concepit, non istinen, aut arter uum,venarumve tunicas,aut aliud ullum circumiacetium corporuprorsus iam temperamentum suum mutas te ed adhuc mutui in alterari incalescens. Quoa autem de isebribus, quarum phlegmon est origo cap. s. dicitur, idem tum de diariis, tum de putridis absque phlegmone vitelligi, apparet ex illis, quae ca subsequenti sexto proponuntur; inaequase in enim intemperiem in iis etiam adeste manifeste scribit eo te autem modo adesi se necessc est ac in aliis Igitur ratione temperamenti partium diuersarum scilicet sanguinis, de partium solidarum. Idem porro contingit in intemperie , quam in qualibet parte considerat ratione phlegmones, aut aliorum morborum . quos proposuit: sed antequam de illa loquar, libet in febribus obseruare non unamsed plures inaequales intemperies,quam
rem memini me antea proposuisse. Clim enim in earum qualibet admisceatur qualitas externa nativo temperamento, ex qua una est inaequalia
intemperies in qualibet sebrientis corporis parte subsistens, adest itidem D a inaequ
39쪽
inaequalitas ratione partium diuersatu,quarum alia est calefacta, ia in calescit in putridis enim humores sunt excalfacti, solidae partes inca Ieseunt: sed & adhuc tertiam obseruarc licet in aliquibus , in iis nimbrum per quas tum calor, tum frigus via; -inuadunt, quas proposuimi antea ex libro de morborum causis, & libro etiam de inaequali intempe rie. Talem enim inaequalem intemperiem, scilicet aliam ex calore, quae est communis omnibus sic bribus, & aliam ex frigore , hae sol obtinent. Caeterum re illis adhuc discrimen aliquod ea re adest, quoniam duobus modis potest calor, & frigus simul percipi; vel enim tenuissimis portiunculis aspersum per corpus, tum calidum, tum frigidum est, ita ut nullam sensilem alterius portiunculam , ita paruam desumas, in qua non alterum sit comprehensum, ut sit in hepialis, via ficus , & catac simul percipiuntur, verum non uno, de eodem loco, sed partes exta factas a restigeratis manifeste discernere licet; cum intus, Sc in ipsis visceribus calor sentiatur, in externis partibus uniuersis frigus ; tales autem sunt, quae Graece lipyriae dicuntur, & quoddam ardentium febrium perniciosum genus: in his igitur non una attenditur inaequalis intemperies , scd plures. Nec vero unam tantum proponit in illis intemperiem Galenus, sed duplicem ad sinem cap. 8. libro de inaui uali intemperie, scribetis, ut vertit Linacer: lia ex dupi ci inaequali intemperie hera os Omponitur , O iam abest ei praeter Heluas fir e omnes. At nos tripli cem adinvenimus. Quid igitur Z Ari manca Galani doctrina 3 An dicam . primam ex admixtione extraneae qualitatis cum temperie natiua omissim 3 quippe totus erat Galenus in illa aequalitate magis aperta, dc per-. spicua, quae raetione diuersarum partium attenditur. Ita fortasse duplex, illis verbis a Galivio proposita in Ebribus intemperies conistet Sed alia ex eisdem oritur dubitatio. Quippe hepialae , re aliarum fibrium fere omnium praeter liceticas , par videtur constitui inaequalis intemperies, . nimirum duplex, cum tamen heptatus, de aliae quae rigorem, aut frigus habent adiunctum , hac re alias superent, quae rigorem, aut frigus non habent. Io rigore etiam absque i clare inaequalem esse intempcriem , dis te ibidem scribit Galenus , sicuti hepias u , t ex inaequali intemperie, quae in rigore est , &alia quae est febricitantium,coniponi. Hic scrupuIus cogit me lectionem quam habent Graci Aldiui codices impressi et .
praeponere, quam secutus videtur Linacer. videtur autem hic interpres . legisle, iam Ita I. Arsiaca viv I bm , γ, rdest, qu De ex duplici in. t eris. Aa Aldini codices Ata alia inspatre amm,idei Fclude ex rara uvidissi et emperantiis 11 Linacri versione stat vetus codex Graecus, qui habet, O cx I , α ω Mr Ammiser, idest , clitare ex . A.ibus intemperantiu , sed a
vulgata Aldina lectione sat antiquus interpres, qui ita vertit, Proinde x in rualitas distemperantii putrida impluarum Hanc igitur lectionem in praesentia sequor , atque tum heptatum, tum alias subres praeter hecticas, ab intemperantiis quidem componi dicit Galenus, nume
40쪽
LOCO R. DE MEDICINA SELECT. LIBER . a,
tum vero non exprimit ; non esse autem eundem in omnibus puto metantea osten ille. Per haec igitur patet, inaequalein intemperiem , quae in toto corpore est , ratione diuersi temperamenti in diuersis pactibus considerari; facile vero est idem quoque ex Galeno ostendere de inaequali intemperie , quam in parte esse proponit; cap. enim tertio id patet , quum ut doceat quomodo in pa te fiat inaequalis intemperies, clocet quomodo fiat ibidem inflammatio, nimirum varie alteratis substantiis partis, quum sanguis quidem ferueat, idest, excali actus sit, ille vero
secum excalfaciat, primum quidem, ac maxim) arteriarum , ac venarum tunicas, mox vero omnia, quae extra illas sunt, ut eo capite tertio scribit Galenus 1 ut hic idem contingere appareat, quod de toto co Pore diximus. Patet velo id non minus ex capite quarto , ubi docet G cnus quomodo ex inflammatione , quae est in una parte, ad alias transferatur affectio: cx variis enim causis accidere dicit, ut vel facilius, vel dissicilius, celerius, aut tardius, partes aliae inflammationem cor
cipiant : dissicile en illa, si sanguis particulae inflammatae sit mitis, & qui in aliis partibus mediocriter temperatus, promptius si ille feruet, &qui in aliis partibus biliosus est : facillinae si ainbo concurrunt: sanguinem qui in arteriis est primum calcfieri, tum qui venis dicit ibidem, quia niteriosus , de calidior est , & magis spirituosus ; non est necesse singula
commemorare : satis esse positant, quibus orationem concludit h.ece . quare nece se e 3multi armestri alterationis, sue alterum ulteri sit colyatum cineidem sibi. Quod vero de inflammatione dictum est, idem de aliis affectio nibus dicatur, quas esse cum inaequali intemperie proposuit, quippe codem modo fiunt, vel ipso Galeno teste capite postreiuo illius libelli, ita cenim scribit: Simia genere qui particulae abcuim cum tumore moibisunt, hi quoque omnes perinde ac phlegmone cum tutem tramento ina uali consissunt, cancer,
eri petas, carbunculus , tr stoe ema agedena a renat, de paulo post: Ouod adpropositam disceptatione retinet, hoc ian:um dixisse abunde epi, uta quali cu-que e i flux clade r. rione quemque praedictorum assectuum creat,qua prasis ex calida, uineaphle monem igni r Meseauimus. Sicuti igitur in phlegmone varie inaequaliter immutamur subst uitiae , siue ad totum corpus, siue . ad partem , seu partes attinentes, ita etiam in aliis hisce affectionibus immutantur. Quoniam vero inaequalis eadem intemperies fit aliquando, nulla vel calida ves frigida substantia in particulam alet quam influente: sed ipsa corporis temperie in qualitate mutata , ut scribit Galenus capit. p. quod scriptum cst de inaequalitate, aedissimilitudine, seu ratione totius corporis, seu partis , scire licet, idem in hac etiam locum.
habere, cum extranea qualitas, qua immutat,ratione substantiae, quae immutatur, immutet, illae vero variam habent naturam, ac temperiem:
alia enim calidior, alia frigidior, ex quo sicuti de phlegmone cum materia dictum est, varie, de inaequaliter immutari necesse est. Verum dicat quila clusimodi inaequalitate non creati dolorem, cum etiam partes,