Iulii Guastauinii patricii Genuensis, ... Locorum de medicina selectorum liber. .. Iulii Guastauinii ... Locorum de medicina selectorum liber. Ad serenissimum Cosmum 2. magnum Etruriæ ducem 4

발행: 1616년

분량: 221페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

61쪽

quis dixerunt: licit recentiores illi quos significaui, Caleni, seu Otibi iij verbis supine acceptis, id aiscinarint. Cum enim scribit Oribui uc,

seu Galanus, cucurbitulas purgatis prius corporibus este adliciendas, intelligit quum illae adhibentur particulis instaminatis , aut aliter oppi tis, ad eum finem, ut particulas exhauriamus, & quod ibi praeter nat ram inculcatum est, inde eruamus , quae res, vel ex ipsis, seu Galeni, seu oti basij vel bis patet, libro septimo ad Iulianum cap. luinto decimo,qtio loco scribit utendum cile cucurbitula, quum opus est vel moueret, vel amoliri quod continetur in parte inflammata. Id autem resuperius ad uersum Costaeum proposui: eo autem tempore, nec scarificatione ab que cucurbitulis uti liceat, quod habemus apud Galenum libro artia medicinalis capite lxxxxv. quem locum etiam antea adduxi; Sc manifestissimis verbis apud Aetium ex Galeno libro tertio capite primo, revigesimo bi dc scarificatione agens, eiusque ulus proponens , ad finem capiti, ita scribae : singum inculcatim i qua 'cla sunt, post dimisersum ibitus co torsi evacuationem soli re per localim scarifationem. Est autem, tum cucuib tulae, tum scarificationis eadem ratio, quippe utraque essiciunt dolorem, ex dolore autem citatur fluxio ad partem, cuius euacuationem quaerimus. At cum praeseruationis gratiannas tibias scatificamus, .

licet dolor creetur, nihil periculi in , cum in parte nihil mali sit; scari ficatis autem partibus inestis propositum imminet periculum.. Quinimo , nec venam secare iii affecto loco liceat, tali exiguus iude, aurnullus secuturus sit dolor, nisi dintea totum corpus fuerit euacuatum quia ad affectam partem saliguis eo modo. trahitur , qui inde reuellen clus est. Id autem habemus apud eundem Aotium libro tertio capite xx

ita scribentem: Elad porro no se expedit, quod non olum localis urare sectio detrimento est, antequam uniuersi m cor ut tua nitur per assectus par ei sangui nem detrahens, sita etiam cucu sua. Magis tamen periculosam ibidem di cit esse cucurbitam, quam venae sectionem , quippe pro ratione mate- riae quae affereti r ex venae sectione, etiam sanguinas excretio fit cum cucurbita , tum impetu adfixionis violenter materiam attrahens, tum mul tum locum occupans, de tamen neque vasis sensibilem fissutam faciens,

attrahat quidem memorabilem materiam , non evacuet autem pro ra

tione attractae. Si igitur nec locali venae sectione uti licet, hoc est, non licet in parte affecta secare venam, multo minus liceat uti scalificationi bus. Quod autem dicunt recentiores iidem , scarificatione insignem extrahi sanguinis copiam, cucurbitulis scarificatis exiguam, ideo scar ficationem tubstitui venae sectioni, non autem cucurbitularum scarificatas, . non est ad rem, det salsum est. Comparant enim scarificationem in ti-.biis . qua utebantur antiqui cucurbitulis scarificatis in dorso, quibuet et vis pusim utimur. At qui scarificationem dicit, non eam in tibiis dicit , nam scarificabant antiqui etiam alias paries, quod patet ex Oribaso libro septimo Collectaneorum adluinum capite xviij. in quo

62쪽

LOCO R. DE MEDICINA SELECT. LIBER. it

locet cruribus , dc abdomini adhibendas incisiones per rectitudinem, eodemque modo in thor ce,dorib, & ceruice: at in capite pro situ capilloruiu, in s onte obliquas. Neecsse igitur erat compriare cariscatio- nem clo si cucurbitulis scarificatis in eadem parte, sicuti scirifcettioncm tibiarum cucurbitulis in cadem parte scarificatis. Quae ab antiquis substituitur scarificatio venae sectioni, est quam in tibiis moliebantur. Haec autem etiam adhibitis circuibitulis possit substitui, si modo illae adsint , conditioncs; quas pro scarificatione tibiarum ipsi obseruabant: Cturibus enim poti ininum fiebant lucisiones, & scarificationes ad plenitudi- iam mediocrem soluendam , &praecauendum a morbis,in illis praese tim qui tenuem sanguitiem aceruare solent, ut in mulieribus albidis . vi habet Galenus libro de curandi ratione per sanguinis mi ilionem, capite xj. Per scarificationem enim tenuior sanguis facile profluit, non ita crassus, atque ea ratione commode praecauebant a morbis. Quippe locus ille, ut proposui antea ex Oribaso, qui Apollonii verba recitat .ignobilia

cum sit, ad eam rem maxime erat aptus, quod re video referri ab Aetio ex Galeno libro tertio capite xxj. Id vero citra totius corporis euacua tionem licebat, nullo ibidem existente morbo et sed dc liceat quoque ad eandem rem scarificare dorsum eis dein conditionibus ; quamquam vexe crura tanquam ignobiliora, sint magis ei rei accommodata. Easdem autem paestes, aut alias, ubi sint affectae, & morbo vexatae, initio morbi, re totius corporis no praecedente euacuatione scarificare non liceat. Est etiam falsum cucurbitularum visi,quae dorso assigantur,& incidatur,minore extrahi sanguinis copiam, quam scarificatis cruribus cum in dorso

venae sint amplae, si modo paulo altius aflixis cucurbitis velimus infligere plagas. Et experientia ipsa docet, ex dorso magnam euacuari sanguinis copiam; quippe in patria mea Cenua quotannis per sacros suppliciorum Christi Domini dies, serrreis aculeis sparto appensis multis dorsum verberantibus, ea fit sanguinis effusio nonnullis,ex qua incidunt in animi deliquium, manifestoque apparet, quibus non accidit animi d liquium,libras tamenplusquain duas sanguinis,quas per scarificationem tibiarum sibi detraxisse scribit Oribasius,exdorso effundi. Igitur quan quam idem non lent omnino scarificatio, At cucurbitulae scarificatae, quum tamen illis conueniat, quod a me superius est positum, si scari sic

tione uti licet initio morbi, quod licet aliquando, scarificatis etiam licet u cucurbitulis, siue tibiis,sue dorso apponti .

1 Disside tes

63쪽

Dissidentes, O variae antiquorum , ac principum in medicina et ,

rum de mittendo, aut non mittendo sanguine opiniones, de maeo, aut mensura eius, deque aetate, quibus mittatur, O morsi tempore, ac alia ea de re. Caleni loca

aliquot de copia. Fuc us

In A n i subit aliquando in medicina auctorum discrepantas non modo , scd omnino etiam contrarias sententias: nec

de iis solum to uot, quae ad conteiriplationem magis perment,& philosophica potius sunt, verum de ipsis medicinae instrum tis, & auxiliis, quae suos cum producerent effectus insignes, de conspicuos, opinionis veritatem re ipsa declarare post evidebantur. Hanc rem in uno ex praecipuis medicinae auxiliis, quae est venae lectio, in praesentia considero: de ea enim maxime repugnantes, atque adeo oppostat sentcinias clarorem virorum animaduertere licet, siue ipsum limpliciter auxilium, venaeque sectionem consideremus. sue hominia conditiones, ex quo sanguis emittitur. In primit, venae sectionem a liquissimum fuisse auxilium satis constat, ut pene cum ipsa medicina.exortum esse videaturi Podaly ius enim Asculapi j filius Symam II b medii Cariae regis filiam, quae excelso quodam tecti decidens fitiligio, concusso corporepericulose te liabebat, incisa ex utroque braclito vetitas

sanguineque inde emisso sanauit, quod prcsidium vidisse a patre eo in ii usurpatum, ab eoque didicisse crcdibile est. Tum ex eadem Asculapii pro apta vetustissimus auctor Hippocrates, in omni grauiori morbo mittendum sanguinem scripsi, modo nihil sit , quod illud auxilii

fenus remoretur, quam Hippocratis doctrinam secuti sunt, & Diocles Carystius , qui ob artis excellentiam iunior Hippocrates fuit cognominatus, de Praxagoras eiacm qua Hippocrates Co patria natus, Philotimus, de Heroph: lus,& alii veteres. Circiter tamen eadem tempora natus Chrysippus Cnidius celeberrimus de philosophus, & medicus,istud: auxilium omnino abdicauit, lare eo uti unquam voluit, cuius vestigiis di aerens Erasistratus Iulita eius discipulus, de Aristotelis ex filia nepos, nullo in morbo venam tae secandam existimauit, a quo deinde orti Erasistrataei, per multa cacula Romae medicinam facimites, ea in totum abstinuerunt: inter quos fuit Strato summa necessitudine Erasistratolii, is, se Aristogenes ,& Medies. Post autem multis saeculis exactis, cum, Romam aduenisset: si mus, de prauas Erasistrat eorum curationes a uertere:

64쪽

ioco R. DE MEDICINA SELECT. LIBER. st

eterretet , quibus multi de medio tollerentur, ut puella CLiensa, de Crito, de alii quos Galenus memorat, coepit eorum inscitiam redargu re, & Cinysippi, ac Eras strati dogma refellere; unde factum est ut Era, sistrataei sentcntiam mutarent .& sanguinem mitterent;id ver5 ex Erasistrati decretis facere asseuerarent, venae namque sectionem ab Erasistrato non fuisse omissam, licet vetustiores Erasistrataei ita affirmarent: sed refellit hosce Galenus. multisque vel bis probat, ab Erasistrato nunquam vetue sectionis factam esse mentionem, neque ab illo tale auxilii ginus

unquam usurpatum. Haec de re simpliciter. De corporibus a quibus to tendus est sanguis , non minor varietas, & pugna : eam vi communi comprehendit Cornelius Celsus libri secundi capite nono per haec verisba : Sanguinem in i a ritia mini nouum non ci: sed nullum pene morbum esse,

in quo Nou mittatur , nouum est. Item mitti utrubus, O frimnis uterum hera

gerentibus, Vetus isti in pueris die o idem experiri, et in senior itat, O ingrauidis quoque mulieribus vetus non esti si quidem Quiem primam ultimumque et incrassustinere non posse hoc auxit; genuis iudicabam, pressiastianique sibi mulier grauidam, que i a curata esset, abortum est facturam. Nos autem quaedam capita exactius pertractemus. Pueris mitti sanguinem vetus non esse testatur Cornelius, quod est dicere, veteres medicos pueris non misisse, recentiores misisse, re vera proponit Celsus. Hippocrates enim qui veterum princeps, libro quarto de ratione victiis, in morbis acutis, texti decimo nono, nisi storeat, ac vigeat aetas a sanguinis missione abstinet,

cuius sententiae adhaesile, qui subsecuti sunt, Dioclem, Praxagoram, Phialotimum , Herophilum, & alios credibile est. Chrysippus enim & Erasistratus, nulla aetate nulloque morbo, ut vidimus, venam secabant. At recentiores, Ccliique aetati proximiores, qui successcrunt, istud auxilium in pueris usurpasse, etsi ex eorum monumentis, quae nulla extant, haud cognoscere liceat, assit manti Celso facile credimui. At post Celsi aetatem , qui fuit clarissimus Galenus, nullo pacto pueris ante annum decimumquartum mitti sanguinem voluit, quod scriptum reliquit libro undecimo methodi medendi, capite quarto decimo, & libro de curandi ratione per sanguinis missionem, capite tertio decimo, de alibi etiam, licet annorum numerum non ubique definierit, a qua sententia non recesserunt posteriores Graeci, ut Oribasius, qui libro septimo Collec araetorum ad Iulianum capite quarto, re in synops ad Eustathium filium, pueris usque ad annum quartum decimum non esse secadam venam proposuit,eadem afferens quae Galenus,quod facile per halitu pueri digerantur Longo tamen post tempore,ex Arabibus illustris medicus Auenhoar, ante annum quartum decimum adeo mitti sanguinem posse censuit, v filiolo suo tertium annum ageti venam secauelit, cuius auxili j beneficio 1 morte euasit pueri sicuti idem Aventiciar scribit lib. Thei sir, & A uerro es lib. . qui inscribitur Colliget,c.s . Ex eadem tamen Arabum familia Pt

Cees Aiactam libro primo canonis, sin quarta, doctrina quinta, capitC

65쪽

vhimo , de phlcbotomia inscripto, Calenicae sententiae alia te is, c. 1-uendum csse sciibit a missione sanguinis in aeta: c quae ea minor quatuordecim annis, licet miguam detractionem in adolescca itibus conce dat, quod Se facit Galenus in libro de curandi ratione per sanguini mil- sonem, ex quo loco omnia haec ab Avicenna desumpta fuere. Nostris etiam temporibus haud r1ro pueris sex aut septem annos natis, felici su cessu in brachio vena tusa, sanguinem ad quinque, aut sex vincas pro morbi, ac temperamenti ratione suisse missum stimus , dc nos felicitramisimus non semel. Eadem ferme quae det pueris, de grauidis etiam mulieribus sententiarum varietas considerari potest. Nam cum ea quae ex Celso proposuimus, veteres abstinuisse in grauidis 1 venae lectione oste- dant, quod confirmatur Hippocatis testimonio Aphorisinorum libro quinto, aphorismo trigesino primo scribentis, mulierem uterum g

rentem sanguine e vena missio Aortire, recentiores tamen, dc Celsi temporibus proximiores medicos, grauidis sanguinem detraxisse eadem ostendunt; quod & passiis nostris temporibus secimus absque ullo abortitionis periculo, nisi vi morbi intereat status , a quo magis illi imminee

periculum, quam a sanguinis moderata emissione. Est vero etiam, cum citra morbum ullum grauidis mittere sanguinem aliquando necessi is postulat, gestationis ipsius causa, quippe nis mittatur abortiunt, copia sanguinis talum suffocante , qua copia exinanita, retinetur tatus, re mature emittitur. Quod ad quantitatem etiam sanguinis pei iuer, obseruanda est nostrorum , dc antiquorum temporum varietas. Hippocrates enim libro secundo de ratione victus in morbis acutis, textu decimo ; in pleuritide sanguinem mittit usque ad coloris mutationem, quippe est id argumentum ex inflammata particula eum fuisse eductum. distat enim hic colore ab eo, qui in aliis corporis partibus continetur: si enim aliunde pituitosui, ex inflammatione rubicundior, si autem ex aliis partibus rubicundior, ex inflammata ob adustionem liuidus, de nigre- factus prodibit. Similitet quarto eorundem librorum de ratione victus in morbis acutis,textu septurugesimo nono, siue Hippocrates, sine quis quis auctor ille est , in pleuritide sanguinem mittit usque ad animi deliquium : at nostris temporibus in pleuritide quis unquam coloris expectat mutationem, aut expectare audet E aut in eadem quis unquam ad

animi usque deliquium, euacuationis ratione adueniens, sanguinem mittiti At hoc idem animi deliquium in sanguinis missione, nonnullos medicos pro termino posuisse non in pleuritide solum, sed communi min detractione Gnguinis habemus apud Galenum in libro de venae sectione aduersus Erasistrataeos capite quarto, sicuti alios coloris mutationem, & alios xlio modo. Galenus autem licet cani sententiam nouapprobet, ut apparet libro de curandi ratione pet sanguinis missionem capite undecimo , posse tamen usque ad animi deliquium mitti quibus

dam in casibus, docet Aphorismo tertio i&vicesimo libri primi Apho-

66쪽

loco R. DE MEDICINA SELECIT LIBER.

risuorum , de exeiopiis propositis ad eum terminum suisse a Galeno iniis sum, apparet libro nono methodi medendi, capite quarto , dum ait lescentium duorum synoctia febre laborantium historiam recenset, quod de scribit eodem libro de curandicatione per sanguinis missionem , ca- rite duodecimo. Ibidem autem sanguinis mensuram, quam aliquando vena secta fluere permiserit, desinite exprimens , magis adhuc quod proponimus confirmat. Scribit enim se aliquando detraxisse coulas sex: sunt autem sex cotylae , unciae mensurales quinquaginta , de quatuor; quippe cotyla, Attica scilicet, quam intelligere puto Galenum (alia autequae de Italica adhuc maior) continet uncias mensurales nouem, quod Erebemus apud Galenum libro primo de conlpostione medicamentorum secvnaum genera per haec verba Ex multis mcdicamentis olun conscriptis peiussu im res Romanae in tantam potentiam denirent , conreci, quam illi nam nant caritam , parem ese tinctis nouem libraeci Romanis nune

c. sae. Libro etiani sexto eiusdem operis non solum cotylam continere uncias nouem mensurales dicit, sed corylas sex vincas quatuor& quinquaginta , per haec verba : confiniantum igitui est An remachum neum tinctarum me rabum ouum ricianum censere esse inutiendum,

et sex cor lae fiant tinc Me mcns alis quatuor, et quinquaginta , quod i m est cum I M a me is, alibus Romanu quatuor, o dimidia. Porro aut cin unciae mensurales ita dicebantur; quia per cornua lineis interfecta mensurabantur, & discernebantur, ut scribit Galenus labro c. eiusdein operis Non erant autem eadem cum ponderalibus. Hae enim appendebantur; mensuralesque in omni noteria eaedem: ponderales non item: sed variae pro rei cotyla admensae grauitate, aut icuitate, unde olei cotyla,sicuticae Galeni experimento apparet, pendebat uncias septem cum dimidia, s v to enim libro de compositione mcdicamcntorum per genera,haec habet: Ego sne olim libram Roma nuncupatam , quam per i mersita cornua metiutur appendi aliquando, cupiens scire quantum ponderis haberet, inueni te o duode cim tim a me tales Acim ponderalibus equales. Si igitur duodecim men surales iaciuncta sunt decem pol crates, sex quibuslibet unctis mcnsuralibus olei una dempta, ponderales erunt, atque ita cotyla olei, quae ad metiendo uncias septem cum dimidia : alia autem ratio in vino, alia

in melle, re alia in sanguine erit. Errat igitur Fuchsius, qui simpliciter cotylam uncias ponderales septem cum dimidia contincte dicit ; id enim de oleo tantum ex Galeno agerendum est. Quod si cottiae sanguinis , quae mensara est, pondus exacte scire vellemus , quod fecit Galerius , nos facere necesse esset, ut mensuram illam appenderemus: id tamen constare potest, sex corylas mensurales magnam csse quantitatem, di quam nostris temporibus nemo audeat detrahere, quod tamen si sacerent aliquando medici, enimuero morbi nonnulli, qui interim dum unciolas demimus, maxime inualiscunt, debellarentur protinus, neexcederetur incurabiles Sanguinis libra qua scinti raro excedimus, cxigua

admodum

67쪽

admodum copia videtur existi noti a Galeno eodem libro de cutandi ratione per sanguinis missionem, capite sexto decimo ; cum enim ad- uersus eos loqueretur, qui lienosis sanguinem detrahe te negligerent, ita scribit: Haud noui tamen, ob quam causm meaeo bene is singuinem detrahere neglexerim, quidem ego maximam perpetuo militatem eii mre cegnoui, ct libram Unam tantummodo Atraherent. Quin de eodem libro capite sui sequenti, oeconomo illi diuitis Romani grauissima ophthalmia laboranti , vitae die libras quatuor sanguinis exhausit, nimirum libras tres protinus, de semel, tum quatuor horis interiectis libram aliam , ct mirum fuit quam celeriter restituta fuerit oculorum acies, re sanitas illi, cui caecitatis periculum imminere existimabatur, Se iam per viginti dies grauissimo dolore conflictatus, lucem videre non poterat, ut incanta tioni res similis visa sit, quod scribit ibidem Galenus. Audacius igitur

sanguinem euacuantes miras aliquando perficeremus curationes, sed cauti ac infamiae metu nimirum timidi sumus, ne quem non seruemus,

ut ait Celsus, eum perdidisse existimemur. In Hispania largas fieri sati guinis mi iliones audio, sed partitis vicibus, sic ut per plures moibi dies quotidie aliquid dematur, modo ex uno, modo ex altero brachio, quae consuetudo sanguinem diuidendi, ut laudanda est cum morbus patitur aut requirit, ut in copia crudorum humorum ex Galeni doctrina, per plures dies modo praeparantis, modo euacuantis, ita perpetuo tam tenere coni uetudinem, empirici est, non rationalis medici: est enim cum morbus largam affatim, & semel sanguinis missioncm postulat, & est cum multis diebus nihil mouendumst. Vnum de tempore missionis sangui- nis addam, tum finem capiti faciam. Galenus quolibet morbi die, c u res postulat, & nihil impedit, mittendum sanguinem dicit, de noctu etiam, ex Hippocratis doctrina id haustum , qui Anaxioni pleuritico

etiam octava die venam secuit: in nouatum tamen ab Hippocrate morem,ex Galeno apparet, qui commentario tertio in tertium librum Epi-demiorum textu nono, de septuagesimo, medicos eo tempore quasi lege certa ultra quartum diem aegrotis non secuisse venaem assi 1t: quam

consuetudinem, licet ab Hippocrate neglectam, apud posteriorcs etiam mansisse , ex Celso apparet, qui venae sectionem po it diem quartum tanquam minus utilem improbat per haec verba: Iicoque ei rei et idem viiij us a iursa et a Cusinis dies sicundus , aut tertius, s m agi quando etiam primo die sata inem mittere neces era ,su nunquam diti epos Acme est, cum iam stitio ips, materia ct exhausta est , corpus ccrium it, in attracti et imbecidum id licere possit, non possit integrum. Hanc autem obiectionem posticinis verbis propositam, medicos illos respexit se etiam,& aduertisse credibile est, quae tamen haud impedit. Non enim sanguis detrahitur,s exhaustus ex corpore est , sed cum in eo abundat, at abundat etiam et quando post quartum diem, nec corpus eo tempere corrumpit, aucimbecillum

68쪽

roco R. DE MEDICINA SELECT. LIBER. tr

imbecillum reddit, sed integrum , & robustum , si ex tanguinis copia

morbus sit, aut saltem cum morbo, eum fouens iit abundantia.

Ie Aminae nomineis di serenti Gac de elimo. Celsus notatus. Locus in .libro cui titulus Introducrio, aut Medicus,ab interprete perperam conuersus. emendatu . .

N o iN A , quae& anguina aliquaudo dicta est, Latina vox est : indicat Celsus , qui eo de morbo verba faciens libri

quarti capite quarto, ita scribit: Nostra anginam Pocant. H1bet tamen originem Graecam, ut existimo, sicuti veibum vitiae taeductum morbo nomen ; Angina enim ab ango, id est, si stoco , re strangulo, tui spiritus viam praecludo , ango autcm Latinorum ab idi Eia Graecorum. Apud Graeco dicitur eis. αγα- , aut B eodem

tymo, nimirum ab quae vox laqucum significat , re est ab e dem verbo ab L Id habemus apud Trallianum libri quarti capite primo , atque etiam apud Calium Aurelianum, qui aliud tamen etymon Proponit, nimirum siet; ete cliniam , id est , 1 continendo , seu cohibendo, quia spiritum cohibendo respirationem neget. Est autem Angina apud Latinos commune, & geneticum nomen , quamlibet suffocationis speciem i, in sua tamen assiciantur fauces, denotans, quxle apud antiquissimos Graecos minam,&-- 1 - , quae etiam dicta sunt ebae; et, de omni suffocationis genere, in qua afficiantur fauces prolata , ut habemus expresse apud Trallianum libri quarii capite primo scribentem :Omnem in ammationis jeciem circa iugulam, siue interam , siue exterius si o- rationem inducat , apud antiquiores medicos, mplurimum suis appellatam S eranchem: posteriores aurem quadrifariam diui s. Caute autem accipiatur quod ait, fuisse dictam Synanchem; nimirum haud negat fuisse etiam dictam Cynanchem, sed Synanchena generi cum, re commune nomen esse. Universe autem de quocunque suffocationis genere, quod dictum est, habemus apud Galenum tertio Prognosticorum, textu decimo octavo, ubi cum tres proposuisset Hippocrates anginae differentias (m diocnominauerat) maioris, dc minoris ratione inter se differentes s primam,ta alteram , in quibus vehemens est strangulatio, ac dolor, nec initammatio , aut sacer ignis extra apparet, Hudaeaec per x, nonnulli dici volebant e Postremam autem in qua fauces, & cervix, aut ceruix & pectus ruborem traherent, minusque esset perniciosa, eis a P per m Despicit autem eam de literis illis recentiorum Medicorum contentionem Gai nus in commentatio,tanquam ad nullam rem utilem: quin & Hippocr

69쪽

codices antiquos adcise testatur, in quibus non per ae , scdaeis, per o, locus ille scriptus estet, tanquam utraque voce eaedem differentiae notarentur , & viro modo appellares, nihil interesset. Quod de habemus libro quarto de ratione victus in acutis, textu trigesimo, per haec verba ; De Synanchon dicere volueris, siue Cynanchora, vel alterum

dem horum S aetchem, alterum Utro C nanchem , e utrunque Synanchem c.iue it, duas nanches sciueris esse rationes, ad curationes etiam nihil nominibus indigemui , de ad finem eiusdem textus: Sermo hic, Ur SPancharum thoes ea as , O assectas locos, et curvi unes docuit ; neque si vel hvanchem, vel C vanchem , vel synanchon, vel C Onchsu appellaret , fuit scilicitus. Igiatur Synanche , aut Cynanche apud Hippocratem , dc antiquissimos Graecos generi cum nomen est, quale apud Latinos angina, & cuilibet peciei accommodari potest; sed cum Latini specierum nominibus caruerint, Graeci recentiores nomina adinvenerunt, quibus sigillatim particulares disterentiae atque species notarentur, quare & Celsus post ea verba, quae paulo ante rccitaui, nostra Anginam tiscant, haec subdit: apud cura os nomiti pro et specie est. recentiores nimirum Hippocrates auctores intelligit, qui alia specierum nomina adinvenerant, quae dc proponit scribens, aliam futile appellatam cis H , aliam vir m, & aliam

m re ua, quarum etiam vitamquamquam terminis suis circui

secibit. dc propriis signis distinguit. . Male autem Celsus , secutus recentiores Gracos quos dixi , commune nomen , 'quale apud Latinos angina videtur , Graecis auferre voluit per ea , apud fraecos nem n, prout cus est , nec vero ullum ipse proponit: dari autem genericum& cot mune nomen apud Graecos, ex Hippocrate, cuius docti inam magnam , partem Latinis literis tradebat, poterat facile sicuti Galenus didicule. Cum careant igitur Latini specierum nominibus , ut diximus, apud Graecos reccntiorcs illa in usu sunt, nec tamen eadem ex toto apud omnes. Nam praeterea quae ex Celso paulo ante produxi alia etiam habentur. Tradit enim Galenus libro quarto de locis affectis capite 3.qua, tuor inuentis nominibus,synache & cynachp,parasyloche,& paracynache, illis consueuisse medicos nonullos significare quatuor in eius. quos uti proponit scribens: Quaesitu sint qua uora sectione E Vnum quia , .

est primum eum genui, ubi fauces irasa aratur, fauces aurem dico intemura orae Viatium. v smul coet remunt, Oguli, o gutturis parte: extrema: 'um suum neque mices, neque reliqua oris partes, neque etiam exte,narum paratum v ain ammata etsi et ur, laborans tamen ii orationis periculum vultu e Otit. Tertium, tibi extransiit circa fauces inflammatio appamet. Quartu ubi gutturis

phtes tum externae, tum ivterea sim uter a Scias iret. Illam porro nominum .diligentiam reprehendit eodem loco Galenus , constituta enim anginar . natura, quod affectio esset ceruicis , quoquo modo spirationem re dens deteriorem, ex Hippocratis doctrina, qui cundem morbum etiam tappellauerat Cynanchem, lubdit haec veiba: o dum si iii diudicia hanc

70쪽

Loco R. DE MEDICINA SELECT. LIBER . sdi

e . idem per e, Nominari Quan rari, tum vero pere, Synamhem tam Ym abest, Clitiparas, lache, ct .ira 'arche aliquam a picarenti in pi tibic rca nominam si cive e es h minis, tunc rerum ipsar mgi etiam it .Hasce tame quatuor nominum dii serenti as quotquot postea i uccessere medicinae auctores paulo minus sequuti sunt, variatas tamen aliqua cx parte anginae speciebus , quibus ea nomina apponerent. Trallianus enim postquam synanchem annem inflammationis speciem circa gulam apud antiquiores medicos futile appellatam scripsit, quadrifariam recentiore s diuisisse proponit in an navis enim musculis interioribus laryngis Cynanchem, exterioribus paracynanche, interioribus pharyngis, aut fauciu synanche exterioribus aute parasynanchem; qua diuisi,one habetinus similiter apud Paulum Agineta libro tertio capit. vigesimo septimo. At haec non est illi omnino eadem, quam ex Galeno modo proposuimus , quam rem cum possit exsequilibet, paululum modo aduertens, facile comprehendere,

Pluribu; non persequar. Aetius libro octauo capite quadragesimo septimo , ipsa affert caleni verba, sed dc illud addit, anginari ex luxatione alicuius vertebrae in collo ad amentorem regionem, propriδ a vel

ribus suis te appellatam Cynanchem. Caelius Aurelianus, qui methodicam medicinam Latinia literis utcumque conscripsit , sed Graeco fonte ductam , tum aliis, tum iisdem Gr.aecis nominibus ad eas differentias

ostendendas usus est,quae tame aliter accommodauit,secutus doctrinam

valentis Physici. Fuit de hic medicinae auctor Latinus Vectius nomine

de Scriboni j aequalis, atque sicuti ille L. Apulei discipulus (si modo ille

est, ut puto sed qui, ut necesse erat apud Graecos medicinam apprehendenti , eorum vocibus uteretur , Caelius igitur cum ante proposui set, hanc affectionem non solum Cynanchem a canibus dici, sed etia Lrnanchem a lupis, quod frequenter Hec animalia asseeret, dc quod luporum similes voces, aut ululatus in synanchica passione constituti,

Cum praefocari coeperint, emittunt, tum ex Valente libro tertio curationum , ita de anginae speciebus rem proponit. Dicit enim eam quae sine manifesto tumore est , absque nomine fuisse relictam (haec tamen nomine seu Synanches, seu Cynanches 1b Hippocrate iuerat proposita iuxta Galeni sententiam , aut Cynanches iuxta alios.) Tum quae est cum manifesto tumore , & visibili indicio, in quinque species aut differentias diuidit: s enim est in utraque parte interiorum partium, id est, intra oris spatium, ut antea loquutiis fuerat, Cynanchem vocandam ex accidentibus, quae inuehit, ab illis non disiunilibus quae eueniunt caniabus ob res faucibus inhaerentes suffocatis: si vero m altera parte tantum ciusdem interioris spatij , aut dextra nimirum, aut sinistra , paracynanchem ; si autem in exterioribus, de utraque parte , tum dextera, tum sinistra tumor sit constitutus, hyanchema suibus, quod horum animalium colla his sepissime inflationibus assiciantur,u renim Graeci sues appellant; si autem intectus, atque interius, ct in utraquq parte, nimi H et cum

SEARCH

MENU NAVIGATION