장음표시 사용
41쪽
quae secundum naturam se habent, ita sint affectae; calidior enim est e
ro , quam os , nec tamen se inuicem laedant .Respondeo ex Galeno capite lexio, esse quidem vatia temperie affectas nostri corporis partes singulas, aliasq; aliis calidiores .ec frigidiorcs: sed in linc it cleperie csse modista mediocritate quada,minime vero exccisum scuti in inaequali morbosa intemperie, unde corti, qui bene habent potius te peries, qua intcperies dicatur, quum vero qualitates modum excedunt, tunc gignunt inaequalem intemperiem. Ostendit hanc rem Galenus exemplo adris nos ambientis, qui non prius offendit, quam ad immodicii calorem stigiisve silet immutatus, cuius alioqui, quae in medio sunt differetias, tametsi immcnsas, ac manifestum excelsum inter se habentes citra noxam sentimus. H
chnus, tuae dicta sunt de inaequali, de diuersa temperie diuersarum partium, pertirient omnia vel ad totum corpus , quod in dissimilaribus partibiis constat,uel ad dissimilares partes,quae ex variis similaribus substa tisi,& partibus constatae sunt. Quid autem similares, dicat aliquis 3 di pathoc temperamentum ratione diuersarum partium de eis ostendito. At vero ostendit Galenus cap ultimo libelli de inaequali intempcrie per haec verba apertissime: Sed non minus etiam similarium, at timplicium pri morum in iis corporum singula, sic afluxiove a ficta ad inaequalem intempe, iem deiunient ea ipsi cum exterius quidem, vel excal aecta, Vel ref i rata, et titv ccata , Ter humecta a profluxionis ratisne sint, ad profundum et que tamen nondum itas militer sunt affecta: quod si tota per tota mutata alterataque sint, fune quidem , lico a dolore libera, in disso seri tamen sic constituta sum 'itu His aut in postremis verbis significat aequalem intemperiem inaequali succedentem Cum igitur hactenus inaequalem intemperiem ex Galeni sciitentia , ililiusque adeo testimoniis vario &dispari temperamcnto diuersarum partium constare ostenderimus, siue consideretur in uniuerso corpore, siue in partibus, aut dissimilaribus, aut similaribus , rem totam absoluisse existimari merito possimus. Veruntamen auctari j gratia, rationi cuidam satisfacere libet, quam aduersus hanc sententiam proponit Thriuerus initio statim commentari j ad Caleni librum de inaequali intemperie. Dicit enim Thri uerus Abignis aestu forsitan corpus dolebi:,tametsi omnes corporis partes aqua uer , hoc est, secundum proportionem incal ant. I itur non diis detur hinc proprii nasci dolor , quod proxima pars sua iraeu ditate aberamas cia: : sed quia naturale patitur ab innaturali , modicum ab immodice, adeo dii si fieri possit , quod tiva omnium in lamine esset pamium natura, formte modice calida, Ur , ut nunc dicimus, a temperata: tamen, quid otii incidit calidum aut figidum, dolorem moueret, atque inaequalem im periem faceret ad hic breuiter respondemus, fieri rici posse, ut omnes corporis partes aequam liter, aut secundum proportionem incessant: obstat nimirum, & singularum temperies, quae varia est, de occursus aliarum causarum, quas antea ex Galeno proposuimus, ut nec ipsae similares partes, in quibus id videretur maxime habere locviii, per hunc modum sis fici possint, scilicet
42쪽
Lo COR. DE MEDICINA SELECT. LIBER. st
ratione partium, quae in super sese furit, & illarum, quae in profundo abditae , in equaliter enim easassici vult Calenus. Igitur modicum quidem patitur ab immodico , ut ait Thri uerus, scd ab immodico inaequaliter assiciente :cum enim aequale est huiusmodi immodicum, iam est intemperies facta, neque amplius assiciens, aut dolorem creans. quod autem excogitare vult Thriuerus, aequaliter ab ignis aestu omnes corporis partes excalfieri, aut unam essem homine omnium partium naturam , de ea re non est, ut in praesentia disquiramus , neque ue ea quicquam curauit Galenus, qui de inaequali intemperie commentatus est, secundum eam quam homines possidem naturam, & quam sensus ostendit, quem mediaci semper sequuntur i, & vero inaequalem intemperiem , quam ex innatu rati mixtam proponit Thri uerus , accepimus etiam nos, re ex Galeno comprobauimus, illamque ex necessitate semper subtilla existimamus; neque absque illa intemperiei inaequalitatem dari posse. Quae tamen aliae ratione eueniunt intemperies, & ex dissimilitudine partium api crissime constant, accipiendae etiam nobis a Galeno sunt: dolor autem cum ab ipsis pendeat, 1 nulla sane nisi per continui solutionem pendet , uti superiori capite ostendimus.
Dolorem a cui da, frigida, humida, drauca intemperie creari , sed alio, o alio modo. Caleni ea de re dicta inuicem pugnantia
proponuntur. Humidam intemperiem assique materia dari , aduersus Mercuria m. Gatini loca conci intur.
dimus : quoniam autem quadruplex est inaequalis intemperierum, calida, frigida , humida , & sicca,dcinceps ostendendum viruma qualibct, aut a qua dolor excitetur. Non incommode autem res determinari posse videatur, illis in memoriam reuocatis , qut superiori capite sunt comprehensa, ab in quali intemperia dolorem excitari mcdiacon- tinui solutione: ex hoc enim fiat, ut que intemperies continui soluti nem operantur , aut ad quas continui solutio sequitur , ill dolorem gignant, is non itidem, re quae maiorcm solutionem, maiorem dolore: unde videndum sit de hoc; sed quoniam rem totam de Caleni sentcnti. x explicare nitimur, sicuti alias omnes; is vero auctor, sciitcntiam suam de ea re non eodem modo semper proposuisse visus est , idcirco Galeni loca sunt afferenda, tum posta rei determinatione, eadem loca concilianda. I sicuti ae frigiditate, ta caliditate, seu a calida, de frigida
43쪽
intemperie, satis constanter alii alie videtur Galenus dolorem excitari,Sc hunc euidenter; ita de humida, & sicca, non ita rem explicuisse: libro ctenim duodecimo methodi medendi cap. r. scribit, euideliter eorum, quae corporibus nostris propinquant,haec sola esse dolorifiea quae vchementer vel excalfaciunt, vel refrigerant, de quae substantiae contianuitatem diuidunt, nimirum vel contundunt, vel incidunt, vel disten dunt. Libro etiam primo de symptomatum causis,can. coit in tactu magnas accidere trans nutationes I naturali habitu ola violentum calidi, re svigidi occursum; praeterea ab iis quae contundere, secare, extendere, aut crodere pollunt ; humidum autem de siccum, si absint calefactio, de refrigeratio citra violentiam corpori occurrere ; inde autem sequitur, non gigni dolorem, qui violenta passio est. At Commentario secundo in librum Hippocratis de ratione victus in acutis textu primo, aliter videtur sentire, scribens dolorem fieri cum corpora subito altexantur,alterari autem subito ab eisicientibus qualitatibus, cum calfiunt, refrigerantur, siccantur, de humectantur; re libro artis mcdicae capita LXXX. similiter scribens, dolorem quemcunque obsederit locum, aut continuitatis solutionem , aut subitam alterationem ostendere; alterati autein substantiam caliditate, stigiditate , humiditate, dc siccitate. si e- vim dolor fit, cum substantia subito alterat ut , subito autem alteratur a
caliditate, frigiditate, humiditate, Sc siccitate, ab illis etiam dolor fiet. Hisce duobus locis videtutdcte in doloris generatione pares secisse quatuor illas qualitates, cum duobus antea recitatis humiditati, ac siccitati dolorem negauerit.Medio quodam modo duobus aliis videtur non pro suisse. Libro enim de inaequali intemperie capite quarto scribit. ait rari atque corrumpi cuiusque naturam, cum vel calefit , vel refriget tur, vel siccatur, vel humectatur temperamento inaequali , potissimum quidem excalfaciendo, de refrigerando, quum esticacissimae qualitates hae sint, tum vero exsiccando , vcl humectando ;& libro secundo loc lium capite primo , sccitatem facere dolorem, sed moderatum, cum cxlor ,& frigus essiciant vehementissimos, ab humiditate vero nullumessici. Avicennas hunc locum ea de re manifestissit ne sequutus videtur, eum libro primo sen secunda, doctrina secunda, capite decimo nono. scriptum reliquit, calidum, de frigidum essentialiter, secum accidentaliter tumidum autem nullo modo dolorem excitare; te qua Aut onae opinione pauca quaedam ad finem capitis dicemus. Nobis porro comnandum in primis est, ut adducta Caleni loca conciliemus, quod saei mus , ubi de tota re constitutum erit, duabus antea adhibitis distinctionibus. Altera est, intemperiem quamlibet accipi, & intelligi posse solam , ct per se , idest, absque ullo materiae fissi uxu , nec non etiam cum
illa. Altera est, cum de inaequali intempecie quaerimus, quae cx illis dolorem creet, intelligi posse, vel per se, de quatcnus inrumperies solum consecratur, idest, absque eo, quod continui solutio manifeste appa
44쪽
aeeat, vel manis se hac apparente. . His ita postis vicimus , ab intemperie , tum cali a , tum igida absque vita extrinsecus assium te materia,
dolorem fieri ,eumq re magnum si ulla apparente conti ut solutione, isccitate eodem modo , idest, nulla apparente continui solutione moderatum , quae est asperitas quaedam genua ob humoris penuriam, qui pa ticulas omnes aeq istas,quae asperitas in votis manuum aliquando absque calore ullo percipitur. Abhnim litate autem sine materia extrinsecus ac fluctite milium produci dolorem, quonia hutniditas ob virili imbecillit 1-tem immuthre agon potest consertim natura huc enim res est reducenda,
de ex hoc totius quaestionis solutio pendct, si vera sunt illa,qui superiori
bus capitibus sunt comorehensa. At si qualitates accipiatur cum materia: a fluxu, licimus non solum a calida,& flagida, sed etia ab Ilumida dolore excitari, dc magnum, ab ea enim consertim de suo statu natura depelliatur sacta continui solutione . eaque manifeste , cum distenditur pars, ut contingit in hydrope, de alii. morbis. sicca autem intemperies a materi .e ailluxu potius lenitur, quam exarcebatur , nisi tamen materia peccet qualitate, quo casu ad alia refertur dolor. At eadem siccitas abi que materia, cum solutione continui manifesta magnos etiam parit dolores , ut per conuulsiones ex siccitate , & scissuras partium ex siccitate ortas, de scuti contingit in vitionibus; baec tamen siccitas , vel a caliditate, vel a frigiditate oritur, scd rcsertur ad siccitatem, quia proximior, dc euidentior in affectu apparet. Sic Galenus XII. methodi ad gnem, ex
vehementi siccitate tendi, ac cruciari corpora cum proponat, conuulsiones has ad febres , aut inflammationes , aut crogones neruosorum
corporum, quae a caliditate maxima sunt, vel ab ingenti stigore oriri etiam testatur. Quoniam autem humidae intemperiei absque materia, mentionem hic fecimus, a qua nullum excitari dolorem diximus, antequam ad alia conuertamur, euellendus nobis scrupulus est, qui Qttasse alicuius mentein posset male haberet quomodo enim est humida intemperies absque humore, aut materia prosecto si humida est, humorem in se continete Hac ratione adductus Hieronymus Mercurialis talem intemperiem dari negauit,quam nos declaiabimus,& Galeni auctoritate comprobabimus, haud obstante Aristotclis auctoritate ex libro secundo de anima tex. XIII. quam Mercurialis adducit, humidum semper esse cum corpore , aut non sine corpore, ut potius loquitur Aristoteles. Non est, ut puto, dissicile videre, quod considerarunt, dc viderunt antiquiores, qui huius inodi intemperi cin proposuerunt, quomodo sine humore dicatur; conceditur enim intemperiem humidam esse, ct cyntineri in corpore ; quinimo corpus , quod humida intemperie absque materia laborare dicitur, esse humidum: sed humidam intemperiem absque materia, Ac absque humore tunc intelligimus, cum ipsa-met corporis substantia intrinsecus madet, nulla extrinsccus at uente materia, cum enim talis fluit, tunc dicitur intemperies ciuit materia
45쪽
Dixi a Galeno eiusmodi intcmperiem fili se propositam, quod distercilicet ex libro de dis centiis morborum,cap. s. ubi de numero morborum simplicium loquitur , qui consistunt in intemperie, modo cuni materia, modo absque illa: scribit autem de intemperie sicca, & hi imida in hunc modum: Dix mus deca dia, oestigiae s e selibus , ans em isu aut, assumita tiarant. Eadem rari ne, O humida, ct silicae consi tint aer, i
md net tota alteris rate corporum natura, Vultam extrinsecus mare, timet in se ere,pientium. Ex his patet inanis ste, corpus aliquando posse aegrotare intempelle humida sine affueritia humoris, qui extrinsecus adueniat, re in aliquam partem recipiatur. Exemplum autem talis morbi , aut intemperiei proponit ibidem Galenus per haec: Quaedam membra adtomure se , ct relaxata dii ii ac tactasn iramur, ut si aliquam ex ipsis partem in
nitas tr illandam accipias, protinus Guat, atque inmir aqua excidat diei in
Affert etiam excinplum de ossibus, quae mucida sunt, quae vult laborare humida intemperie, illinc prosecto abesse humorem quis dicat 3 dicit ut tamen intemperies humida absque materia , ad illam relata, ad quam materiam extrinsecus fluit. Hanc doctrinam puto adhuc conficinari pos se ex illis quae habet idem Galcnus libro pruno simplicium, cap. 8. ubi
de aquae calidae secultate agit, quam vult exinanire quidem humores in valli contentos, ac ita exsiccare, quod ego perinde accipio, ac tollete materiam, quae fluxit , ipsa autem vasorum corpora ab ea magis hum etari, quod ego accipio, inducere eodem intemperiem humidam absque materiae humulae praesentia; sed & eandem manifestissitne proponit Aui cennas prima parte canticorum tractatu secundo id exemplis insuper declarat, scribens, morbum humidinia absque superfluitate materiae essiesciat habitudinem corporis , quae laxa, seu mollis videtur, cum materia autem humorali ut replectio venitis in hydrope. gatur huiusmodi intemperies humida sue Uateria nunquam potest esse talis, ut continuum soluat, quate nec ea nunquam dolorem excitat. Excitat autem ubi ea materiae copia extrinsecus aduenit, quae partem dii Endat, re continuum diuidat solutione mani sta: diximus, m iij a, inhaereri tesdoctrini superioribus capitibus complebeiacae ratemperiein omnem dolorem facere me la solutione continui, hanc tamen non seinper innotescere et cum igitur obscura est , in intemperiem dolori . cffusa resicitur: igitur cum in se nida, & calida inaequali intemperie solutio nota appareat, in humida, & sicca appareat uti proposuimus, dolorem iliis intempetrantiis fieri, non fieri ab his inclito dicitur, quippe in hisia continui solutionin , quae est mani ista , reser ut doloris causa.
Igitur iuxta hanc determinationem , quam puto cisi veram , interpretemur , re conciliemus adduc 1 Galeni loci Primum itaque XII methodi capite septimo cum ageret de intemperantiis abique materia recte scripst: eorum, quae corporibus nostris proninquant , euidenter haec sola esse tacifica, quae vehememerva excavacior, vel tes i-
46쪽
Loco R. DE MEDICINA SELECT. LIBER . t s
perant euti etiam qtia substantiae continuitate diuidunt contende: do, incidirido, de dii cudendo, sub quibus comprehendere volait hum citatem de scestarem, quae cima cui demer dolorem pariunt, hac calic ne patiunt ;E eiu est centensa ex l bro primo de symptorna mi c: misi, capit c. in cael a magna rumcidere trans nutationcs 1 naturali habitu o , violentum callidi de frigidi occursum, pratcrea ab iis, quae cori tundere , secare, ex eridere, re crodere polloni, ii umiduin autem, secum, si absiit c uino, de refigeratio, citra violentiam corrori occurrere, quod est non cescere clis orci' ; si autcm lium ido , vel sicco addat ut vel caliditas, v cs se giditas , in calidi atem,vel seisiditatem rcseretur dolos aut i inmode aris cxistentibos qualitatibus manis a fiet solutio continui; nam ex sicco calido fit vitio, scuti etiam ex sicco figido , ut in Boreali constitutione, ex dixit Virgil insin Georgicis, pene risi: sit-gris alatii. Iu ustione autem manifesta est solutio conti uui: Humidu ncalidum incommoderatum, de ipsum urit, bullatque t xcitat, sicuti aqua feruens , sed his iani dum ti is tum quale gelu, vehemcnter adstringe nilo soluit etiam manifeste continuum vi quare Vis cum caliditate , de fri i-ditate , siccum, de humidum haud c siiciunt dolores magnos, hos que
earum qualitatem beneficio , modo abique solutione continui manitesta,& modo cum illa. Ad altera duo loca priorem ex secundo de ratione victus tu acutis dolorem seri in coi pora subito alicratur,alterari autesubito ab eis eientibus qualitatibus, cu calfiunt,ic stigeratur, siccantur, echumectamur, posteriore ex arte medica,dolorem qucmcunque obsedetit locum aut continuitatis solutioitim,aut subitam alterationem ostedere,
alterari autem substatutam caliditate, fiigiditate, siccitate & humiditate Respodet Valleriola, caeliis nos haud tua quam cogi asserere iuxta Galeni doctrinam, ab humiditate, de siccitate creari dolorem; non enim cxpresse id allirmare Galenum: sed cum dixerit, ab iis quae alterant, dot rem gigni, exempla eorum quae alteram affercntcna docere, cste haec calida seigida, humida, & sicca , atque non esse necessarium ea loquendi ratione , omnia loc dolorem creare, sed omnia alterare; alterant igitur omnia, sed dolorem faciunt sola stigida, & calida. Adiuuat responsionem V lcriola, illa quippe adduci pro exemplis, in excirplis autem
non omnino requiri veritatem. Hoc sane postremum non facile admittatur , quamquam enim adducantur pro exemplis, adducuntur tamen,
ut de illii quoelitatibus, quod pertinet ad rationcm doloris, habeamus
doctrinam. Eorum auic milia loquendi ita accepta, Ppta libro artis inedic.e, urnon adiecta particula potest accommodari ad locum secundi de ratione victus in acutis, in quo scribitur, dolorem fieri, cuin corpora subito alterantur, alterari autem
subito ab cilicientibus qualitatibus, quum ab ipsis corpora cal sunt, re-E 1 friget an verborum proposua interpretatio , seu rat ootest quidem habete locum in sententia scrii tantum dicitur, humida,& sicca ahetare, se , id est, statim aut consertim : scd non
47쪽
frigerantur, siccantur, 3 humectantur: si enim alterantur corpora suabito ab humiditate, & siccitate , ab iis etiam dolorem patientur. Igitur ad hunc locum necesse potius est dicere cum Fuchsio, sumi hic qualita
res non solas, & nudas, scd cum materiae assium, qua irruente, & con tinuum soluente dolores fiunt: videatur tamen scrupulum facere, quoa eadem sententia dicat,dolorem fieri etiam ab iis quae continuitatem cor rumpunt, ut i 1 haec videantur a qualitatibus illis separari, nec humiditate di siccitate hoe loco sub eorum censum reduci poste, quae continuit cor rumpunt. Responderem, continui solutionem vere cile seprratum genus, & tanquam separatum sumi, quia ad eam, ratione propria nulla requiritur humoris a filuxio, unde,ut apparet,absque illa fit,quii tamen ab ea fit socris qualitatibus siccitate, aut humiditate, iam hasce ad contianui solutionem euidentem reduci; ita seorsim posse numerari, quae seor- sin aliquando est, poste etiam siccitatem, de humiditatem cum sociis qualitatibus numeratas, a i illam reduci. Rcliqua sunt duo loca postre ino proposita, alter ex libro de inaequali intemperie, alter ex secundo de compositione medicamentorum, secundum locos. Ibitur scribit Iibro de inaequali intemperie , alterari S corrumpi cuiusque naturam, cum vel calest, vcl refiigeratur, vel secatur, vel nummatur in temperamento inaequali, poti ininum quidem excalficiendo, in restigerando, quum ei sicacissimae qualitates hae sint; tum vero exsiccando, vel humectando. Hunc locum ita exponit Fuchsus, tanquam termini,quos usurpat Galenus Murari, & coire mi, accipiendi sint, non simul, & iniunctim de singulis qualitatibus, quae sequuntur, sed alter de alteris in hune modum , ut primus, quod est, a urar, accommodetur siccitati,& humi ditati, alter vero, id est, co rumpi, caliditati, & frigiditati hoc modo Natura alteratur, & corrumpitur a calido, stigido, humido . de sicco hoc est, corrumpitur a calido , de Sigido, alteratur tantum ab humi do, de sicco, non tamen ab his postremis corrumpitur ; ex quo sequitur ab illis non gigni dolorem: enimuero violenta est haec expositio , cum mentem suam Galenus satis explicet,& sensum suu interpretetur, dicens,
po istatim quidem , ut manti sie a pareat , velle terminos illos singuli, quae sequuntiat accommodari: scd non pari ratione. Alii ad hunc locum dicunt, sentire Catonum a siccitate , de humiditate fieri dolores, si illis iting atur caliditas aut Sigiditas , sicliti scripsit libro i de syniploma iam causis. Nos autem dicimus. intelligendas ei te hoc loco qualitares illas
alterantes, Sc corrumpentes cum Hateriaetissimi; iam vero ita acceptae
singulae dolores efficiunt. maxime quidem , Se euidenter, caliditas. restigiditas inaequalis, quia maximam ex se agendi vim obtinetiat, tum etiam siccitam, de humiditas; siccitas ex se obscure, cum matcria autem, facta sitiuul continui solutione , euidente: , sicuti etiam contingit ab intemperie humida cum materia, uti diximus : libro autem secundo de
compositioue medicamentorii stumulum partes,qui postr:mus omnium
48쪽
LOCO R. DE MEDICINA SELECT. LIBER . s
locus adductus est, scribit Galenus, siccitatem secere dolorem, sed moderatum , ides obscurum, a solo enim calore, & frigore euidenter, uti diximus ; ab humidit ate autem nullum , quippe sumit hic qualitates, seu intemperantias absque maloia. Ita determinationi propositae consona suiu omnia Galeni loca , nec in licem pugnant. Quid autem de Avicennae opinione , calidum re frigidum es lentialiter , siccum accia dentaliter tumidii autem nullo modo dolorem tacere an his qui ex Ga-lcno proposuimus consona ex Galeno sine desumpta videntur, nec t mcn illis eadem, sane calidum, & fragidum cstentialiter dicuntur dolorem facere, quia per se, & nulla continui talutione, ut ipse existimauit, cum excitant:siccum autem accidentaliter quomodo i quia ob l uae constrictionis fortitudinem, ut ipse, aut eius interpres loquitur, continuum distoluit. At velo cur id humiditati ncgatur , cum & ipse paricin replendo tensionem efficiat Jan siccitati conceditur , quia per se absque ullo materiae auxilio id essicit, hunuaitas non efficiti
unum, se eunde morbum contumatiter perdurantem, Hares adeoque prioribus contraria remedia aliquando adhibenda esse. pocratis, i hct Avicennae loca ea de re collata. Urgenterius aduersus Calenum, O alios interpretes refutatu .
RAc Errv M in facienda mcdicindi non ita praetexui dum, verum studiose, ac diligenter attendendum proponit Hippocrates ij. Aphorismorum LII. ubi quispiam ad mor bum tollendum omnia secundum rationem cxpenderit, re
P . . . . . . ac, quamquam secundum rationem minime respondere vi
deatur effectus, ad alia tamen haud transeundum, manente eo, quod a principio visum est. Quippe etsi sensui non sit per initia conspicu: ivtilitas, ob affcctionis contumaciam , quae statim minui mollirive non porcst, esse tamen aliquam innuit, quae tractu temporis se prodat, sicuti eccmplo guttae assiduo illisu excavantis subiectam petram ollcndit Galenus in commentatio. Hic veterem obiectionem renouat Argenterius. qui enim fieri potest, ut omnibus secundiun rationem peractis, non seqpatur effectus secundum rationem 3 Facilis est rcsponsio cx declaratione proposita: sequitur cffectus, sed non apparet permitia. At Hippocratis verba sunt: Si non pecundiani a sevim tuentrum haec ita intelligenda . s non statim appareat sensui utilitas. Argutat Argenterius, cognito morbo , sicuti ratio inuenit , quod consert, ita tempus certum
non etiam definit, quod scit definiti non posse, de quod si exacte desinuet , ratio non cissct i, sub latitudine tamen quadam ex morbi notitia
49쪽
illud idem constituit: quate preti diis adhibitis, quae accommodata , t
satis elle existimet, non decipietur in tempore, non enim per mitia ei e ctum cxpectat, quem scit diutius protrahendum esse, nec Praeter rarit-nem heri existino: si non statim subsequatur effectus. Ploc arvumcnto coactus, soluit aliter nodum Argei uecitri, nimirum quod ait Hippocrates, non ructa ire secundum rationem, perinde accipiendum, ac si escat rima desidet uini, ac voluntatem nostram: quippe si ex ratione cuncta sint perpensa, & administrata, nec succedat, quem volumus cfice in
non esie tamen cur pro illis in aegroti gratiam qui prae d siderio festina
tione nimia properat, alia substituanius: expectandum enim quod dictabat, & dictat et: amnum ratio, seatium temporis accomod itum, d non cre necesse Hippocraticae vocis ii nificatio iri in per uel lac, o Argentera , cum notione consueta locus Hippocratis optime se habeat muta propositam interpretationem: non enim in ratione temporis decini me- cum dicimus, scd eo quod certam, & exactant cognitioncm illius non adeat, squam si haberi existimatici Hippocrates, non erat vi s ritentiam proponeret possitque tum maturius, tum colus ire oondere euentus, te remediorum mutatione eum non cogitasse. Quod aut cm sublatitudine quadam praefiniri tempus ait Argenterius, quia metriculos uinerat illud spatium, ideo minus peritum , & mital e dubitantem medicum confirmare voluit Hippocrates, quod de Galenus in commentario cognovit, qui non exiguae scientiae munus esse scripsit, cum non appareat ex us quae recte visa sunt, manifeste adhuc utilitas sequi, ad alia non transire ; cum enim coniecturis nitatur morbi cognitio , cx qua curatio dependet, re curationis ei lectus, medicus qui comet ramagis valet, ille perit'r xttifex est: Attificialis enim coniectura, cist me di a quodammodo inter exactam cognitionem, & omnifariam ignorantiam , ut scribit Galenus primo de locis affectis, capite primo, quam ad veritatem proxime accedere scribit ille idem primo de crisibus. quam autem dissicile sit hanc artificiosam coniecturam assequi, locus Galeni indicat, qui scriptus est commentario secundo in librum Hippocratis de
ratione victus in acutis icx. trigesimo septimo per haec verba : sicco- se autem com rei e , viri elle, qui dii es ametrum, quae in a te fiunt diiure it, -- maria maniauerit, atque diligentia omni adhibita, seste in aperita, artis exercu im, paucosque talis eo frende cum hoc etiam artificiosas coniccturas abc
rate aliquando, proponit libro tertio Aphorismorum xommentario Perti j Aphori lini. Porro autem cum affectionis cognitio reddat artem con iecturalem , ut supra proposuimus, de ex Galeno patet ij. de compos-xione medicamentorum per loca hisce verbis: As, orandae re ite ura ira eram in dignatione consistit , qui ibi inuenti fueris , curvii Lem non crate queati ere, se sciere spe indicantet, id potissimum contingit ratione mo-da , aut mensurae, seu gradus affectioni et: ad speciem vero , seu quali a-
rem auectionis digno cendam, dantur aliquando quaedam signa pathogno
50쪽
LOCO R. DE MEDICINA SELECT. LIBER. sv
snomonica a Graecis dicta, qu. ae ipsam vel certo indicare valeant: Atmodus, seu mensura haud potest innotescere, nisi recessus a naturali, ecproprio habitu exploratus nobis sit, ut quantum supra ipsum creuerit affectio cognoscamus: id autem comprehendi haud potest, nisi priuatim cuiusque natura, ct habitus exacte a nobis teneatur,quae ore Dinc a1 Graecis dicitur ; curamus enim non hominem in communi, sed hunc, dc illum singularem : hanc autem rem ita dissicilem existimat Galenus, ut de ea ita scripscrit capite septimo, libri teri j de methodo mcdendi: Ego si usque priuatim naturam rate ad tinguim scirem, Puque qua em se Ad ul. pium mente conpipio, t em me esse putarem, sed qu.nium id scrinon potis , certe, vi euod homini liret, quam proxime accedam, trim i s. me exe cere e reui, tum alios, ut idem faciant, adisno . Si igitur gradus, ad quem usque se intendat affoctio, incertus est, incerta etiam est adhibendorum anxiliorum, mensura, quae illi aequalitate rcspondere debct; qua auxiliorum incertitudinem artificiosae coniecturae indigam , proponit. Galenus loco antea recitato secundo de ratione vietiis in acutis, textu
xxx vi j. Quin etiam in libro de ratione curandi per sanguinis missionem, cap. i r. nihil atque artem medicam in agendo coniectural in calce re tradit, ac cuiusque remedii quantitatem; ob laaec autem, incertum etiano empus este nece fecit; at vero in hac incertitudine, boni modici manus est, semper potius mcdicamentis citra subiistere , quam ulcra progredi, ut quod debet, tuto curet; sic autem non stati in apparet offectus: quippe aiicionis modo, aut gradu, siue illa intemperies sola sit,
si ue cum materiae abundantia , minime cognita , tempus Vtiam incertum est, ac longius, quam medicus aliquando existimaret, licet iuxta rationem, de indicationem ille procedat: quod habemus apud eun lcm Galenum secundo de compositione medicamentorum petr loca cap: te primo per haec verba: et enascere datur, eusm et e ahq a sei iubes medicis cedaret, in quibus rationabili er iuxta in iratisnem remi vis utimur , etiam inibit coicere inpiincipio appareat. Atque laedi cst quod in Anni a di tum est, in quo ait, omnia secundum rationem foenii, ubi Galenus totum recitat Aphorismum. I Lec igitur ad antiquam, sed ab Argent io rearnua ain, ab antiquis breuiter, sed a nobis paulo uberius retratatam obiectioncm dicta sint. Caeterum cum hac Hippocratis sententia, conserebam Cola locum ex libro tertio, capite primo, ubi remediorum mutationem Proponit his verbis: Alterum illai t Mare oportet, quod nan omn. tus e ris eadem au citra conueni- , ex qua incidit, tit alia, atque aha sumim aue uiri qu. si sola indica im , prout cuique reserant. vor et itaque tibi ab hia non respondit, non tanti putare auctorem . quanti aprum. Ur experiri aliud atque aliud.
Vtrumne existimandum aduersati Celsum Hippocrati FEnim vero , ut alter magis ad rationem Set causam , esse vero ad expcrientiam , re effectus spretalle videtur, quae non semper consonare apo areant, ita non de
adem omnino re munque auctorem loqui , sed de ita, oc alia, pate e