S. Epiphani Salaminis in Cypro episcopi Commentarium in Canticum Canticorum prodit nunc primum ex antiqua versione latina opera et studio Petri Francisci FogginI

31쪽

quae in Catena a PROcorio Gazaeo consecta reseruntur pPRocopius enim claruit an . circiter DXX.

Porro multo adhuc antiquior soret PHILO . si verax esset MIRA Us,qui Suidam Grammaticum,in cujus Lexico PRILo laudatur, an . Chr. 4as. in vivis fuisse censuit ', aut si recte senserit Jo. MEURst Us,qui Catenam in Canticum Canticorum a se editam , ubi plures PHILOMIs sententiae sunt, Fusssio C. aesariensi adscripsit. Verum in dubium plane est, longe a vero utrumque aberrasse. Quod ad MIRABUM spe etat, haud debuit SVIDΑΜ decimo Eccletiae saeculo vetustiorem sacere . cum pluries Logothetam laudet, nimirum adnotante Richardo Bentirio '. cui adhaeret Lutterus 3,Symeonem Metaphrasiem Logothetam . qui saec. x. ineunte floruit. Quinimmo Hieronymus olfius 'Metochri tam L

gothetam fuisse putavit hominem sub Palaeologis clarum, ineunte saec. x Iv. sed ne olfium quidem recte sensile puto. Praeterea,etsi sub unius Suid e nomine Lexicon illud

circumsertur, multorum tamen hominum manus esse pas

sum constat, qui primigenio operi nova pro ingenio quisseque suo addiderunt, pares quidem cura illud locuple

tandi, at minime tamen doctrina pares & diligentia . Verum turpius hallucinatus eth IOANNEs MEURsIUS, quod quidem de tali viro plane mirum . Catena Lugduni Bit avorum edita a rno I 6 II. perperitin Eusebio Pamphilies adscripta a M p UR s I o, quum ex ipsius quidem sed ex aliorum Fatrum scriptis si coagmentara , ac aliquorum quidem paulo recentiorium, veluti Gregorii Nessent, se Philonis, scribit Est Nisrus GRABE in Proleg. in vetus Testamentum Graecum Τ.

Id ipsum

32쪽

EDITORI S. XXIXId ipsum senserunt ceteri omnes critici, dc Bibliographi,

inter quos tamen minus recte ovo IN Us adjicit ' Cate1ra at tem Ula ex antiquioribtis Patribus υiae seculum I x. vel x I. emcedunt . Catena in Canticum Canticorum, quae in Vaticana adservatur, ut di num eli alias, P RocoPIUM Gazaeum auctorem habet, qui anno Christi circiter Dxx. claruit. Porro Catena a Meursio edita fragmentum hujus esse censeo . Titulus Catenae Vaticanae cod. I a. PaR. ΣΟ a. talis ' .

Tεοφίλου Procopii Christiani Scphisa in Cantica Canticorum expositioni m selectarum Di tome ex sermonibus Gregorii Ny ssent, ct Cyrilli A/ὸxandriui, Origenis. - Ph Ionis Carpathii, AnIIinarii. Eusebii Caesariensis , O aliorum , ides Did)mi, bidori, Theodoriri , ex Theophili.

Sed neque est omittendum, Eliam DUPINIUM in eo arνasi Episse quoque errasse , quod Episcopalem sedem nusquam dixerit Carpastae , quae erat urbs in Boreali latere Cypri densuit Dum- posita , & quae Carpasum a PLi Nio dicta est, Καρπασεια aSYLACE Carpasis a III ROCLE Grammatico ' . Enimvero ejus sedis nulli bi meminit in sua sieographia sacra, sive notiatia antiqua Diaecesium omnitim CAROLUs a S. Paulo , & tantum L Uc As HoLsTENI Us, ubi ille de Dioecesibus in Cypro

insula loquitur, haec addidit Carpam vel Carpassim Hi

33쪽

roeli, ct Notitia Leonis Imperat. ct Stephaηο . Hujus Disi pus si it Phili Καρποις, etfvs extat Ommentarius Graecus M S. in Cantica Canticorum , quem vulgo male Carpathium, quasi a Carpatri insuIa, appellant. Verum errav it certe Hol- stentus, quod ad PHILONEM nostrum spe stat , dc lapsus certe est Carolus a S. Paulo,quod inter veteres Episcopales insulae Cypri sedes Carpasia in non recensuit . Carpasiae Episcopus Olympius nomine. Ephesino Conc iliabulo intersuit ann. 3I. Praeterea Nilus Doxi patrius in notitia Patriarcha tuum . quam Rogerii Siciliae Regis jussu scripsitan . Io 3. in Cypro I 3. Episcopatus recenset, quos inter ultimo in loco est Carpasus, sicuti etiam in alia expositione residentiae Episcopatuum facta an . 88 I. aut S83. inter I 3. Cypri urbes Episcopales ultimo in loco Carpa sum nominat ejus auctor . Sed de auetore operis satis, dicamus modo de ejus Interprete.

PARS

34쪽

PARs II. De auctore versionis Commentarii S. EPIPHARII in CANTICUM CANTICORUM , Or dι ipsius versonis pretio . LIcet interpretem Commentarii S. EPIPHANII in Canis Latinusticum Canticorum Vaticanus codex haud nominet, verisimillimum tamen videtur, EPIPHANIUM Schol allicum

fuisse. quem certe scimus illud opus in Latinum vertisse AUR. CassIODORI jussu , & cujus aliis Latinis versionibus simillima haec est. Praeterea quum videam hac ipsa quidem versione Latina usum esse HADRIANUM PP. I. eo Acilius conjicio eam hujus Scholastici esse opus; suisse enim hujus versiones multo in pretio habitas,dc praecipue Romae,ex eo suaderi posse videtur, quod etsi duplex olim exstabat Latina interpretatio Codicis Encyclii, ut probat B ALUTi Us conlata interpretatione EPIPHLNII cum illa , qua utitur FACUNDUs Hermianensis '. attamen Ecclesia Romana utebatur illa EPIPHANII, uti conitat ex eo,quod ipsam et qui dea usus fuerit Pelagius II. in epistola ad Episcopos Histriae , quam edidit Baronius '. Praeterea titulus in antiquis exemplaribus collectionum Conciliorum positus, BALUTio teste,sie habet ' : Chalcedonensis Θnοdι resis es hie codex , qui Eneyclirus nuncupatur. Tanta enim re υerentia , o tanta laude eam concelebrat, ut sanciae auctoritati merito judicet comparandam . Gem codicem , ides totius orbis epi Iarum , a viro diserti mo EPIPHANIO , insante Cassodoro Senatore, de Graeco in Latinum versus es .

35쪽

Sixτο Senensi ' credimus , alii tamen Italum dicunt, ex quibus opinionibus, quam seligam nescio , idoneis ad dijudicandum destitutus rationibus, sicuti quoque utrum conciliandae sint ambae inter se dicendo Italum fuisse

ex Magna Graecia. AUR. CkssIODOR Us tres licet lixberet amicos, quorum operam in Graecis libris vertendis adhibebat , EpIpHAN Io tamen potissimum utebatur. Presbyter BELLATOR. nomine, CassIODORO obsequuturusORIGENIs Homilias in Exodum Latine reddidit': Mu-τI Nus vero Homilias Lxx Iv. S. IOANNIs CHRYsos TOMI

in Epistolam ad Hebraos ' , cujus versionis septingentorum annorum codicem in Bibl. Regia RICH RDus Si MONI Us deprehendit'; EPIPHANI Us autem Latinas secit DYDIMI expositiones in Proverbia Salomonis Τ, nec non ejusdem DYOIMI expositiones in Canonicas Dii totis , praeterea Historiarum libros a SoΣΟΜΕNo , SOCRATE , & THEODO-κετο editos Codicem Encyclium pro defensione Con-eilii Chalcedonensis . demum S. Epipu Asir Cyprii in Cantist Canticorum Commentarium . Quinimmo quum etiam FLAvII Jos spuI Antiquitatum Iudaicarum libros ab Hieronymo propter magnitudinem operis praetermistas, Latinos neri Ckss Iono Uscuraverit, plures inter eruditos viros, inter quos laborem illum dispertivit, suisse quoque EPIDA Ni UM Scholasticum creditur; immo vero EPIPHANIUM in eo pr. Eci

pue insudasse censuit I UsTus FONT NI sius& sub illius

tantum nomine veterem , quae exstat, antiquitatum Jo

sephi versionem , quam alii decepti suppii sito cuiusdam

36쪽

Mediolanensis codicis testimonio sub R im nomine typis vulgaverunt, Oxonii edidit, atque adeo edere coepit En v RDUs BERNARDUS vir doctissimus . nescio tamen utrum ex conjectura, ut putat Fabricius, ' aut potius ex alicujus Ms. Cod. Fide, plurimos enim ad eam editionem adornandam contulerat Cod ices studiosissime BrRM1 sinus. ita ut dolendum plane sit ad umbilicum editionem sua in non perduxisse iis de causis, quas memorat in ejus vita

mus Scholasticus, sed ,Sigro Senense auctore insigniores ,' 'i' etiam praestantissimorum Patrum Graecorum expositiones'' ad Psalterium pertinentes in unum collegit, & Catenameon secit,cujus initium tale est. ΕΥΣΕΒΙΟΥ ΚΑΙΣΑΡΕΙ ΑΣ.

BII CasARIsNs Is . Omnes quidem secundum naturam beatit idinem desideramus . Nomina vero audiorum , quorum expositiones in hoc opere continentur, haec sunt. Orie e

nes , Athaliasius , Eisebius Caesariensis , Basilius Cappadocia , Erius Solopoleos, Theodorus Antioebia , dimus, Ap Isinaris. Theodoretus , Cyrillus , Hesrchius : I a SixTias . Verum de ipsius etiam versionis edendae natura Com.& pretio aequum & bonum eth moso ala quid dicere Ubique seliciter eam minime progredi sateor sciens , sed . e. u.' ' ne es Ie quidem puto omnino inelegantem ,& inconcinia xu P nam. Inoleverat jam EPIPHANII tempore usus interpre-ta 'tandi Graeca , de quo eodem sexto Ecclesiae taculo que rebatur S. GREGORIUs M. scribens ': Indicamus preterea quia gravem hic disscultatem Interpretum patimur; dum enime non

37쪽

XXXIV PRAEFATIO

non sunt, qui sensum de sensu exprimunt, sed transferre semper terborum proprietatem volunt,omnem dictorum sensum em-sundunt . unde agitur ut ea, qua translata fuerint, nisi ei grata labore , intelistere nulla modo valeamus . Hanc Graeca ad verbum Latine transferendi methodum obscuritatem parere, dum cusiaita verborum coliatio eamdem absolutionem non potest ad intelligentia simplicitatem conservare, animadverterat jam etiam S. HILARI Us Pictaviensis ,& insigne exemplum exstat s. IRENAI opus de Haeresibus . cujus interpretem Latinum , utpote qui ex Graecis plurima serviliter & impolite imitatur, nemo valet sine aliqua Graecae Linguae notitia intelligere

versionum. Eν Itaque etiam EPIPRA Mim Scholasticus in suis e Graeco

'id et versionibus , dum nimis brevis esse laborat, & nimis fidus

-- interpres, non raro quidem & ipse obscurus fit.& male Latinus , attamen neque desunt in illis plurima eleganter expressa dil luculenter. Aniani, Rufini , 1sidori Mercatoris, Dionysii exigui,atque Epipn sit scholastich aliorumque

nonnullorum veterum versiones tales seni : non raro ,

sermonis licet inelegantia laborent, nihilominus tamen recentioribus, majore licet cura adornatis & politioribus longe sunt praeserendae . scilicet Graeca vocibus Latinis, quae majorem vim habent, reddere solent, ex quo genuinam vocabulorum Graecorum potestas atque notio apparet tacilius; praeterea haud raro earum auetores Graecorum Scriptorum sententiam redhius assequuti sunt , quod comparati x utriusque aetatis versionibus facile est intelligere. De Novellarum antiquo interprete id ipsum conceptis verbis egregie censuit CUI cIus ' : Temere nimirum ab hodiernis Iurisconsultis eum reici , atque contemni , tum propter antiquitatem , tum propter hominia

38쪽

BDITORI S. XXXV

minis eruditionem , Graeca enim earumdem Novellarum vocabula Latinis ejusdem linguae Iurisconsultorum . vel quae certe tunc in usu erant,vocabulis eleganter expressisse videtur. Sed quae GARXTI Us' adversus RHENANUM scripsit de versione tripartitae historiae, quam secit EpIPHANIus Scholasticus AURELII CAssion otia gratia, juvat hic recitare, sunt enim maxime opportuna ad judicium serendum de hac nostra .quoque versione, quae ab eodem auctore consecta esse videtur. Mimus, inquit B. Thenanum in D pbanii versionemια c..., , d. Merbe θ eontumeliose inυehi, eique Graci ae Latini sermoη is imperitiam objicere , esus oscitantiam , G Dp raphorum I - . ' menda pertasus non fine superciIio monet plura se ea litasse , d

lavisse , supplevisse . Sed quam parum jusa mi illius in interpretem convitia, fatebitur omnis . qui n6iram hane editionem ad fidem manuscriptorum sincere reductam eum adscititiis Rhenam eontulerit. mirabitur fortasse , eum nihil ut plurimum emendasse , quam verba quadam, qua cum barbarismos , ct

soloecisnos eo judicaret, sesidio quodam debeatissimo bit m 'si

ersomachum mirum in modum commoverant. Non dissitemur Epiphanii versonem pura Latinitatis parum , barbariei siotbi ea plurimum habere : sed non ita foede aberraυit, ut si bam baricas nanias, est incultum sermonem tota periret veris facies ; stetit eamdem ob causam cateros Gothorum Seriptores damedio tollendos nem/jture dixerit. Quapropter Iitteratis Omnibus , quibus semper antiquior fuit Auctorum . quam inter- polatorum lectio , gratum fra putavimus ,s totum quale escissodori senatorii, ct Epiphanii opus in prisinam integritatem restitueremus, maxime cum a distis, Valesii tremne pauehsmis in locis sensu discrepet, nee eum infeliciter Interin prete nyiro suis in Observationibus non semel usum fuisse υMm

e a mus.

39쪽

mus. Huie itaque editioni resormanda suppetias tulit antiquus eodex Mona erit B. Maria de Lira Fadringentorum plus m

nusve annorum optima manu exaratus . Nec minus profuit alter MS. S. Theodorici prope Rhemos, qui sexcentorum circiter annorum characterem praefert . Dissmulare non possumus in his manuscriptis eodicibus eos inveniri loquendi rropos , quos barbarismos , styr soloecismos voeacit Rhenantis , sed benignius e ndonandi sunt Latino Interpreti apud Gothos , er Gothis scribenti, qui Drstan , ut Graecam phrasim melius redderet, Te bum e verbo exprimi debere arbitratus es. Utilissima sane fret Rhenani opera, s quomodo Epiphanii Latinitatem . ita librariorum vitia castavisset; consat enim multa in hos libros irrepsisse menda, qua fucum faciunt Lectoribus , docuitatesque non modicas ingerunt ere.

M iis Mee- Iam vero quod in edenda tripartita historia ab EpapKL: 'I . V ' sio Schol allico in Latinum versa G1Rsrius prael titit,idi in

il S.Eνiνη Auli sum in edendo Commentario in Canticum Canticorum RANIO Cyprio Graece exarato. & ab eodein,ut vide- απιε - . tur, EPIPHANIO scholastico in Latinum translato. pro meis

viribus ipse praestiti. Ex antiquissimo Codice fideliter de -- scriptum prosero , Ze manifesta librarii errata omnino castigavi, manifesta, inquam , si quod enim occurrere contigit. de quo anceps haererem, utrum librarii erratum es set an Interpretis, religio mihi fuit sollicitare. Ab ortographia seu ratione scribendi, qua usus est Codicis descriptor, liberius passim discessi, ut eam , quae in communi usu est , sequerer, & quidem non solum ubi ille interdum minus rectam adhibebat, sed etiam ubi probabilem, modo tamen apud doctos insolitam .i Quod autem spectat ad versuum libri Cantici Canticorum distinctionem , eam talem exhibeo , qualem Codex exhibet, di eam suo numero no i ad Mem pariter

40쪽

FD. I TORI S. XXXVII

ter Codicis, ubi hoc solum discriminis est , quod sing Ii numeri minio exarati ibi sunt , uti quoque singuli

ipsi versus. Nec mirere eos numero hic esse CCXLI. etenim brevissimus licet omnium sacrorum librorum sit liber Cantici Canticorum, passus est tamen & ipse , ut Ceteri , plurimam in stichometria varietatem . Alii versus in eo numerant a8o. alii 3 oo. alii III. alii 36o.' neque enim constans esse potuit omnium sententia , cum privatorum hominum inventum distinctio illa suerit, majoris perspicuitatis ergo. uti nos ΗEsYCHNIs Hierosolymitanus docuit; inquit enim : Libros Prophetarum majoris perspicuitatis causa, per versuum cola diuidet e vetus in-ntum es SS. Patrum , nam initio fine ulla d inctione Iegebantur . Posea vero viri docti. ct sacrarum litterarum sudis,

majoris , ut dixi , perspicuitatis gratia hujusmodi versuum diasinctionem excogitarunt. Ira Proph tarum libri ab illis editi

sunt, sic Daυidis psaImi, Fe Proterbia, ct Ecclesiaster ,er Canticum Canticorum , sic liber Abi per versus dytinctus

reperitur . Quamvis autem lateat , quis nam eam distinctionem emiserit primus , certiores tamen sumus ,

quod multo ea est antiquior non selum sexto Ecclesiae saeculo , quo HEs Y cuius floruit , sed etiam ipsius S. EPI

PHANII

sie StichometrIa, quam voeant Niex viso I, fit stichometria novae e4itio is Op. 1.HI EONTMt . nee non Sti hometria edio ex duobus e uaibus Oratorii a Iosepho M ria TuoMasio, aliaque ex cod. antiquitamonasterii S. Pauli de Urbe edita T. . . pag. 1 o. M. Τ masii ab Aut nio Franciicci VaEEosto , qui .m Ia laudaei aurit illius Cardinalis opera , cui ut de vir tutes aemulatur di doctrinam , in unum eor pus eoIl.cta , notisque aucta , plaudentibus omnibus bonis , Romae exeudi curat .cia sic Stichoincula testa a Io. Ea T. covexuato in iudieio de epist. s. Barnaba.

Sie Stiehometria Massi rethi ea . εν sie eod. Alex. versionis xxx. ubi a men animadvertendum oceurrit quod eap. .

prout Grabius disti acuit. nulla est enimia eod. eapitum distinctio deest integer

versevias . eus a desectum deseriptor eo dieis minime animad.ertisse videtur , quia ipsum titulum Canti m C AElieor. . 61-lmet stichoes 36 o. anu

nutaverit .