Hapanta. Opera omnia. Editionem curavit Carolus Gottlob Kühn

781쪽

το ποσον τος διαστασεως, εἶτα την τε ποιοτητα καὶ τον

χρόνον της κινζσεως, καπειθ 53 ουτ τον τόνον τος κι- νουσζ αυτα δυνάμεως, εἶ αυτον τον χιτῶνα τος αρτορίας,οπως χει. αὐτα γαρ πάνσ4μα γνωρίζειν χρη, διαστελλο μένζς αυτζς. καὶ με ὁ καὶ τον τος ερμασίας ποιότοτα σαφέστερον η δια ζ κινοσεως προσβολη ζ αροζρίας γνωρίζει, καὶ εἰ μαλῶς, τανωμαλως παντα τα ἰοομένα ἱ-γνεται καθ' εν τι μόριον και κατὰ διαφεροντα. αὐτα μενεν τω διαστέλλεσθαι θ γνωρίσαι, παραπλησι δ' αυτοῖς ἐν τω συστέλλεσθαι καὶ τον μεταξυ χρόνον ἄμφοῖν ον ρε- με διττόν οντα, τόν με επὶ τω διασταλύναι προ του συστέλλεσθαι, τὸν δ' πὶ τω συσταληνα πρό του διαστέλλεσθαι, καὶ τόν τουτων προς ἁλλολους λογον του τε ζ κινqσεως χρόνου πρὸς τον το κινύσεως καὶ του τος συχίας προς

ses, sed annos, ut accurate artem adeant, Xereent, adtactuni exercenduna quantuni scilicet Censeas temporis me dicum qiuae1 ere cui plurimi in ten1po1 affectus arteriae sunt atteitilencli, non iit sigialis solae figurae, aut ut pictori-lbus colores, sed primi im distentionis quantitas, deiiDie qua litas et tenapus Imotius, turn ioventis an Contentio facilitatis, postea ipsius tunicae arte1iae status. Haec siniti atque illa attollitiar, omnia sunt cognoscenda. Qiuinetiam caloris ciUalitatem CCursus artea tae a otii excitatus apertius in I cat, et etiarn aequaliter an inaequaliter illa quae metia ora- Uinus omnia una in parte et in diversis fiant. Atqii ii1 distention Ilaeo consideranda sunt. In contractione sane sinailia illis , praeterea tempus inter utrainque Inedium, quocimescit, duplex aliud, num a distentione ante Contractio nean, alterun a contractione ante distentionena, et horum mutuam proportioneni, temporis notus ad teriapus motus, GALENUS VUM. VIII. ce

782쪽

-- OANNO ΠEPI IAPAD o Ed Cliari. VIII. IO.. Ob. Ed Bas. III. 55.)εον της συχίας α συναμφοζίρου προς συναμφότερον, Gύμπαντα προ του δευτερον πληττειν την ρεποίαν γνῶ σθαι θ το πρώτου συμπλζρουμένον σφυγμου. εο γαρ ὁ δευτέρου παρξαμένου ταυτα τε χρη σκοπεῖσθαι περὶ νἐπὶ του πρώτου δεδολωται και παραβάλλειν τα - κεῖνον δε θέντα τοι κατὰ τουτον, ta μαλοτοτα και ἀνωμαλίαν αυ- τῶν γνωρίσMic και πασας τας διαφορας, ιτα καὶ τρεῖς καὶ τέτταρας καὶ πέμπτους και πολλους ξης ἰδεῖν στυγμους, νασοι τάξις τε και ταξία γνωρισθη ταυτ υν παντα ποσζgota δεῖσθαι τριβης εμο μεν γὰρ, εἰ χρ μ' η ευσάμενον εὐπεῖν, παντος του ανθρωπίνου βίου δεῖσθαι δοκεῖ προς γε την τελειοτάτην επιστημον, εἰς δε τοσαυτον ἄγκαι μῖν ηδ' ἐστὶν ου εξ μηνῶν μόνον εν σοι οἱ σοφωτατοι μεθοδικοιτο ιατρικον λην παγγέλλονται διδαξειν, αλλ' τῶν πανυπολλῶν. πώ με γε α ου το πρῶτον ει ιατρους φοιτῶν

ηρξάμην παῖς ἐ τι ἄν, θαυμαστον τινα πιθυμίαν ἐ σχον της περὶ τους σφυγμους τέχνος Iob εἶ ε μείνου μέχρι και

temporis quietis ad tempus quieti ea iitriusque simul ad utriinaque quae sunt IudVe u ante alterian ariemae ictuni cognoscenda Consecto miri pulsu. Nam quum aut alter inceperit, quum haec ipsa sunt attendenda, Iae declarata jarn Priino sunt, tum Vero, quo ecitialitatem eorum et inaequalitatena perspicias, Omnesque sisterentias, .aae in illo sunt exposita Cum iis quae in hoc Conserenda sunt. mlo tres, quatuor, qui 11que atque adeo Imulti deinceps pulsus sunt videndi, ut ordo tibi atque confusio sit explorata. Quid haec quantae censes esse omnia Xe itationi. Ecliti dem ut vermn clicam , ad exactissiman quidem et absolutissi man cognitionem Testiari totam humanam Vitam putem ut

autem tantan assequariS, Plantam tuli Parariinus nobis, non ex nienses tantuIn quiliti universan messicinam pro

fitentur sapientisinii se isti methodici tradi uiros, sed annos

portiti illos. Mihi quidena Cerie, ut prinitiin amessicis coepi operat dare, primis acli1uc aetatis tenaporibus nairifica clipi

ditas incessit artis de pulsibus cognoscendae atque inde iis

783쪽

απορον μοι ποτερον οἱ περὶ τον Ἀρχιγε νον καὶ - ο φιλον, οἱ περὶ τον Ἀγαθῖνον καὶ σχεδόν παντας Ους εμπειρι- κους λοθευουσι, τοσουτον ἄπελειπομον του πότερον λης

αυτης αἰσθανεσθαι δυνατον εστιν V μορίου τινός, και ab UO τουτον, ας τι γινωσκειν. αλλὰ καὶ περὶ των τος διαστολος ουδεν οττον ποθουν παραπλο ια. καίτοι ταυτάγε α πρῶτα και Γον GTOιχεῖα ζ εν τοῖς σφυγμοῖς τεχνγ ἐστὶν, ων γνοουμένων υδε των ἄλλων ουδεν ta τ ην γνῶναι βεβαίως τοσουτον δε μονον πισταμην αἰσθοσει λα- γινωσκειν, τι διαστέλλεται αετορία και ου Gre ρχεται και κατέρχεται, καθαπε οἱ εμπειρικοὶ καλουμενοι λέγουσινενδέχεσθαι, και τουτ ὰλοθες ἐναι. μ γα διαστολ)ς, αλλὰ πλqγος μονον αἰσθάνεσθαι τον ἁφζν εἴτε δ ανιόντος τινὸς, ειτε διαστελλομένου, μηκέτι φαίνεσθαι μονον δε πεδον τουθ ημῖν ἐν πολλοῖς τεσιν γνωστο, καπι των ἐφεξύ εν, ' του

Dein arten videor assecutus. Siquidem mi illos annos etiam lignoscerene esset lactu clare arteriae ColatraCtiolieln incer

tus erana. Din incertiuin nihi erat, anis1 11igenes, Iero phillus et vat Agathini temporibus erant, OnaneSP e lose elaapirici vera iacerent; tantuna alberat ut plane seirein, possetiae tota sentiat, an pars ali illa, eaPle quanta Jan1 in distontione dotantilibus perinde inplicatu tenebar, qui1311tainen haec fundauionia sint et veluti elenient totius de pulsibus artis quibus incognitis nihil esset praeterea quicquana, Pio cognosci certo possit. Tantiin 1 ensu no rerana di gnoscere distendi arteriain, non ascendere et descendere, quod confirmatat isti, iiii empirici VocantuΓ, Tolbam, at quem esse Verum deque Dina distentionena, sed ictu natantum percipere lactiana asceii lentiSne iij iuspiam, an dis tenti, Non tena anina adverti. Hoc quidean naultis annis svope solun assecutus sum, postsa Untii etiaIll vel1emen- Cc u

784쪽

τος διαστολης πίνετο. επὶ ταύτη δ' εἰπεῖν ου ἐχω ο τα-χος τος ων λλων διαγνώσεως, επιρρει γαρ παντα, καὶ

σαφῶς λοιπον ἐφαίνετο καθάπερ εν σκότω λαμπρου φωτος αθρόως κλάμψαντος εἴ τις δε του rον τον λογον ως ληίολόγον καὶ ο ῖθον δεξαιτο, κερδανεῖ μεγαλα μ προαπογινώσκων το των ζητουμένων et θέσεως, μοδ προαφισταμενος, κει τι μαλιστα παμπολλω χρον ζοτῶν ετ αγνοI. λεληθυῖα γαρ τις ἐν αυτῶ τῶ ζητεῖν i ξις ποτρέφεται καταβραχυ προχῖUα, προ μεν οὐ τελειωθονα μοδ εἰ αρχεταί πω δοὶ τυγχανουσα, τελειωθεῖσα δ' ἀθροως ἐκφαίνεται

πάντων των προπονουέντων τον καρπον αποδιδοὐσα διαter pulsum alia nae Onania adhuc sta eliant. Itaqtie in

Prosi in laesiaesitatione multos annos volutatus, nihil Inagis indagare destiti sed quum acrius etiana, atoae etiana in id incutitii tandem aliquando species contractionis tactu aperte repraesentata est. Deliade quiuia in ea aeditatione diu-liti inarti orarer, non specier adhuc obscuraan , sed Iarissi-1nan notitiana e tu non concedentena distentionis 11otitiae consecutius Lim. Postea qui conanaeinorein, quana alia sim cito asseclitus' innia enin liltro se Telebant et plane Postha perspicua 1ant, ut ii irini in sinianiis tenebris lux

subito splendida eluxit. Quod si qliis haec accipiat tit re-

ra et non iit sabulam, naagni in fructuna capit, ne una de

sporatio libeat inveniendi via indagat 11ePie eo deterreatiir, quod naultis etiam annis inquirendo illi duni proseCerit. Nain liuidani in Daseiendo clam obducitur calliis, MIRISque Conaparathir, siti progreditur pedetentim, legite fraus quain absolutus sit unquani coopisso apparet. Sinati latque Coinpletus est, cumulate seit oniniunt xl1austoriun Ia-

785쪽

προσγεγενημένος δε τοῖς μεθ' μὰς ανθρωποι ου σμικρὰς

μοίρας ζ εμος εις αὐτα προθυμίαναχρι του και λογω παντα τα τος αἰσθοσεως επιχειρεῖν ερμηνευσαι παθύ, ἐν λαττονι αν χρόνω καὶ ταλαιπωροτερον η πιρι τους σφυγμοις ἀσκοῖτο τέχνο πω γα τα τ αλλα και τὰς δους πειρασο μαι ἐνδεῖξαι ι ων αν τις μάλιστα του σκοπου τυΠανοι,

μόνον se τος ἀπληστο περὶ πλουτον τε και δοξαν σπουδος

δαζόντων ἀλnθειαν ἀποροσε δε μέχρις αν δον μεν κρατῆ καὶ βασιλευη, το καλόν δ' ἀπερριμμένον τε και ἄτιμον ου γαρ τρυφώντων δε ὁ λόγος, λ ἱκανῶς συντεταμένων

τε καὶ προθυμων δεῖται τοιουτοι δ' εἰσὶ παντελῶς λέγοιτων νυν ίλλα κατὰ τον Πράκλειτον εις μοὶ μυριοι, καὶηδιον αν του λογους προς τουrον τον ενα ποιησαίμ προς τους μυρίους τους ενδ ρ ουδενὸς ἀζίους. ου γαρ

borum quaan citissime sericiunt, adeoque ut madius dicana Cum ipsa iis ita a. an grauin posteris nostris non aedioc1eratoinentuIn accesse1it pronaptitiissio nostra alvi industria iii hisce rebus, qui non distitave1 in Vel ipsos assectus tactus aperii oratione, breviore tenapore ad arten se exea Ceant pulsuum et minore cuniciat ore. Faciana uina Ut I aeter aliam Viana muniam qua votuna assequaris potissirnuua ii Ceat tantum ab inaniens divitiaritu attae gloriae siti, quae nunc dominatiir, Dortales aliducere. Ne e latae cllucquan, erit prosectunt hac lucubratione, si veritatis studiosos dest derabit: quos scilicet hactenus desiderabit, dum Voluptas superio sit et regnet honestas autoni hilli curae, Illio Hunaer sit , neque enit Voluptarios haec coninaentatio , sed egregie gnavos industriosque ciuaerit. At talis quotus iiiiScine est Sed enitia, ut vixit Heraclitus, Unus utilii Dastarpsit tillo. 1 ofecto libentius cuni uno illo gero a CunIistis naide, alii unuin vel etian nullula Valent Dan uou

786쪽

ὼς Ουδ αδυνατόν ἐστι λόγω πολλὰ των τος αἰσθησεως ἐρμο

γαρ καὶ μ' καταπιὼν κριβῶς, ἄλλ' ἐγγυτέρω γε του μηδόλως ἀφίκοιτ αν τις δια του λόγου προ τον ἐπίγνωσιν αυτῶν. τίς γουν κριβῶς την Hίαν καστο τῶν ἀνθρώπων διδάξαι λογα δυναται Ουδ ει ὁππουθεν ' αλλ' Oμως καὶ τους

Καρυῖνον πό τῶν ἐπιχωρίων καλούμενον. ἐγνώρισε ὐαδίως

11nno Volia nune facinaus iupidum veritatis, quisqvis ille siventui sit sive posilia existet. 1 linum Dialia ad serisum Pertinentia fieri non posse ut verbis Xplanentur deinde tametsi non possit fieri, nillil eo tanaeia causae esse, quamolirem nostrae te diligentiae poeniteat. Nana limainus inde qtiaque accurate emnone ad omina notitiain, Propitis tamen quan nihil aspiraveris, Nam quis tanden facien cu)iisque hominis depingere oratione exacte possit haud sane citus- qtiam: tanaen servos fugitivos Plotimo ex otis faciei proclamant, adeo lite fuit, cui hoc esset satis tantum exaudisse:

Crassit erat, Origris hIlIneris, cy Apisques capillis. Atque ego stilina prius citia in Ronaain Prosectius esseni dulco Falernuin tanquan gustalsena, anaen nae, quiana est Prinatini oblatuna milii, non sesellit, illo signis deprelienderean ea quae Iegeratia. iii claui uana Diuus Ianailiaris Vitrii in Pi Od.rescit in Lymia dilice Carylii lini vocatur ab incolis facile

787쪽

καὶχμεῖς ἐρεῖν ἐπαγγελλόμεθα τος τῶν σφυογμῶν διαγνώσεως

σημεῖα καὶ προσέτι, πῶς αν τε ἐπιβάλλοι την χεῖρα καθ ἔκαστον επὶ τινῶν μεν γωρ χρο βιαίως ερείδειν, in τινῶν δὲ μαλακῶς απτεσθαι, καθάπερ επὶ του σφοδρου τε καὶ αμυδρου, τον μεν γαρ υκ αν γνωρίσαις, ει μ' θλίβοις τον ἀρ- τορίαν, τον δ' ora πως ν γνοίος θλίβων, αλλὰ καὶ παν-ταπασιν κίνοτος εἰναί σοι δόξει τουτο δρῶντι καὶ μεν δοκαὶ ο σοι μεγαλοι ος αμα καὶ αμυδροὶ σφυγμοὶ, καθαπερ επὶ τῶν ληθαργικῶν, καὶ τούτων το μέγεθος ου αν γνοίqς, εἰμ πανυ μαλακῶς απτοιο οτι δε καὶ τους ψολους τῶν

αδρῶν καὶ 5. μεγάλων καὶ σκληρῶν καὶ σφοδρῶν ἱκανος

ο λογος διδαξαι διακρίνειν, εἰ μέγαν εἴποιμί σοι TOυτον παρ- χειν, γαν εἰς τὰς τρεις διαστάσεις ἀνάλογον ηυξημενος , εἰς

μοκος καὶ πλάτος και βάθος, ἁδρον δε ον εις τὰς δύο μόνας,

cogitorii, hoc duntaxat a me dinonitus, dulce vi11uin re lictura et quod Scylaedite appellant, Colore repraeseritia' et dulcedine crassitieque praeterea nairifical Pia11dan jucundissimamque adstringendi in piaeter illa Ilabore. Hu Juscemodi nos quoque signa recipimus pulsuum dignosceti dorum traditums: ad haec nianus quana1 ratiotae Iitctuque pulsu admovenda, Pittani hic si1 nitiis insigeiada est, illic lenitis appIicanda, it in vehenaetiti et Ialagitido pulsu. Nam tui nisi prenaas arteriarn, rota ligNOSCIS: Iimio aut una abest ut cogi1oscas 1 emendo, ut semel etiatu, si ita facias, videatur uimolus. Nec vero niagnoruin lini Iet Ialaguidor in pulmum, quos leuia1 gici haberit, Ogno Verisonagnitu Lineam 11is adnaocliin attingas nolliter otio lauteni a virgidis et magnis et I Liris vehemontibus citi altoS discernere oratio possit docero, si naagnum dicar tibi hunc esse qui incres It ox apcilio in tres dii nensiones , in longitu&riena, latitum neni piosurus latent irae , tui duin auteni qui iura iactantulum, latis rudinen o prostin litateni alitu qui in

788쪽

Maam tantuna, altam, et durum violentuna ictuna ecticeio qualitate arteriae tunicae, Vehementein Vitali robore Contentionis, iami Uxeris prudentem Viriim at sue gnaVulnomnino ab Ilis initiis ingressunt 11on posse lignoscendoriamissoriani Constranatana scientiain parare, nodo ad 1 incipia et Vesuli elementa artis Itimus probe exercitatus sit. ID PIibus nos primo loco dicemus, deiiide congruo ordine ad Teliqua progrediemuT. Cap. I. Sunt haec qualitOr. Omnium man Iint, quod empiricos dixiantis contentiose potius si iam Vere asse-Tere ictum se tantuni sentire, sistentionen auten i uorare arteriae. Quocirca pullana iidan ex illis definiuiat, me

distentione Qteriae, sed ex motu lixor iit, nulla deo alia quana quod distentionein se negant sentire. Veriana ratiorae, insili iunt, Constituas eatu dicet, mon percipi tanaen uln

789쪽

νος αἰσθάνεται της 2τηρίας, εἰ ὁ και κατ λοθειαν δι στέλλεται, Οὐ ουκέτι γινωσκειν κριβῶς et δ' τι μοφαίνεται φάσκειν καταφευδομένων ἐστὶ τος αἰσθησεως. εἰ γάρ τις αυτους ἐ ροιτο, ποῖος τις ο σπασμω ς σφυγμος φαίνεται, τί α αλλο ε χοιεν πεῖν η τι τεταμένης ἐς κάτερα

του κλονώδους θοίμεθα, καὶ τουτον usλογύσουσιν, εἴπερολως παρεφυλαξαν τα παθο ζ αφος, ἄπολιπουσης της αρτηρίας την ἰδίαν χωραν φαίνεσθαι γινόμενον εναργῶς γαρ

ανωμαλίαν, τον παθὰ τα μεν φύλότερα φαίνεσθαι κείμε να τος αρτηρίας μόρια, τα δε ταπεινοτερα, εἰ μ' ομολογοῖεν γνωρίζειν, ἀμαθεῖς ἐξελεγχθησονται τος εμπειρίας νίει πρεσβεύουσιν o γα δντων ἐκ λογου δεικνυμένων στι το τοιουτontactus. Contra vero debebant oinnino dicere, si id lanium agebant ut contenderent, tactum arieriae distentionen sen tare , sed verene distendatur, hoc se non plane scire nani Consima1are non percipi mentientitua est de sensu. tonim si istos roges, quis tandem convulsiVu pulsu Videatur, itidalim respondeant a intentae utroque arteriae quasi fidis quendaan occursum illum efficere tactili, laae ne pristinam quidem sedem plane retineat, sed sensim sursum deo unique actetur Jam etiam si de Vibiato Teqiairamus, fate biuntur hunc quoque, si quideia illis ei te tactus asseclais non excideriant, fieri quum deserisit arteria suam sedem P an in iis pulsibus sursui ferri arteriana at liue deorsum sentimis plane. Quintino pulsus inaequalitatem eam, in

dana luamiliore, si nescire se dicant, experientiae deprehendentur inanes, quana semper enclitant. Neque nini de illis 1Oc est, illae Tutione ostendunttia' Caelin uni tactus id

790쪽

Ed Chari . VIII. Lιo7d Ed Bas ΙΙΙ. 54. αλλὰ φαίπιται 1 ἐν σαφῶς τη ἄφη, τον δε αἰτίαν αυτο ζοτουντες ἰ δογματικοὶ κληθέντες ἰατροὶ διαφέρονται πρός αλληλους διενεχθέντες αν καὶ πιρὶ του φαίνεσθαι, ia μοπαν ἐναργες ῆν. αλλα καὶ κατα μέγεθος ανώμαλός ποτε γίνεται σφυγμος ἐν η μια διαστολη, των ε ἐν ἐπὶ πλέον των ἐπ 'λαττον αυτου μορίων dia σταμίνων, ου Gν γενόμενος, ε μ το φαίνεύθαι διαστελλομένην ζ ἀρτ ρίαν άληθες ην μακρολογῶν δ' ἰσως σοφώτερον αὐεοῖς τεναργέστερον δι- λεγομενος συνίημι ἀρκεῖ γαρ εἰπειν ως μακρος Ἀραχυς,

καὶ φολος η ταπεινος, και πλατυς η στενος, καὶ μέγας μιηρος, καὶ αδρογη ἰσχνος, καὶ δηλονότι οτι οἱ μέσοι αυτῶν Ου αν ἐγένοντο σφυγμοὶ μο κατα πῶν μέρος φαινομένος διαστέλλεσθαι η αρτηρίας, καθ' o δοξάζουσι μονον κίνοσιν γίνεσθαι, αλλα μονον, τυφολος, η ταπεινος, ο ὁ μίσος αυτῶν ἐγίγνετο, των δ' αλλογν ουδείς. οἷος ουν ὁ σπασμω - σφυγμος ἐστι σπανίως γιγνόμενος, τοιουτους αξιοῖσιν ἀώφαίνεσθαι παντας οἱ μο συγχωροῖντες αἰσθοτον εiναι τον διωστολον οντως γαρ ἐπὶ του σπασμώδους ουδόλως

αῖσθοσις γίγνεται οὐ διαστολης, η ἐπὶ βραχυ καὶ ἀμιδρῶς,

Percipit dilucide, in cu)his quaerenda caula medici qui vocantur doginatici dissentiunt mutuo, dissensuri etiam in eo, an percipiatur, ait ea sit ei vicientia. Quinetiain ostqvum magnitum ne inaequalis pulsus fiat in una distentione, quum ejus partes quaedana lux, Maedanimi inus distendantur, citii non fieret, nisi distendi ariemain evera viderentus. Αt 1itelligo producere illis me ingeniosius ortasse ferino

Nem, quana aperie agere; nam satis hoc sit dixisse, Iolagianives breveni, altum Vel liunidein, Iathia Vel angustiana naa-guum Vel parviana, Crassuiu et gracilena, et praeterea homini inedios siei non posse, quiuia non Onani ex parte distendi re teria conspiciatur, stoniani soluan fieri motuna actiti antur; tanti in vel altus, vel latinitis sieret, Vel oriun Daedius, alitis Nullus. Igitur itiniis oravi sivus pulsiis est quir. Iro Contili: it, tale, Contenciunt qui negant sentibiloin distentionen est , seinpo Oinne videat, Iove1 Cui in in Con- viilsivo uuat nequaquam sentiti ix distentio, itit pariun et