장음표시 사용
111쪽
rides de sua ita testatur: όο δε με oml aeget e Columna autem tota Planta , inquit, raradice ad forum eat ces usque lacte manat dulci disrupta:
unde nomen. Quare Matthiolus, ut probabilius redde.ret, se Erinum invenisse, illam supposititiam Plantam lacteo succo abundare merebat , dicens Tor : quippe
quod Herbiam hanc apud aquarum ritiuus viderim , legerimque lacteo succo manantem adeo ut eo manus inficeret . Natalia quoque loca diversa sunt: nostram summos montes colere, neque aquosos : illam columnae non intieniri nisi aquosis locis , fontium , ct fluviorum ripis , & in montium radicibus tibique frequenti Mam . quod etiam Di scorides a principio de sua dixerat. Erat M tuset Tomμ s. s xesyG;. Quam naturam cum probe sciret
Nicander solum ex nutritio loco descripsit in suis Thiriacis , s κλωθ m G οπε(G- ει ι . Quare sive Erinus Dioscoridis conveniat cum illa Columnae, sive non, nostra haec ab utraque differt .
II. Campanula alpina, Urticae folio, minor , floribus reflexis, ct unico ordine di positis , caeruleis .
Invenimus in alpino quodam pago. Fost ab incolis nuncupato, dum in Sinarum montes proficiscebamur . Radicibus parvis, exilibus, re albidis cubitum surgit, stipata foliis ad Urticae formam accedentibus: ipse caulis simplex, teres, non decrescens in ramulos, ad apicem usque indivisus perseverat. Pendent flores m jores, quam in superiore, unico ordine dispositi, non suta sum spisantes, sed deorsum revoluti, colore caerulei. Porro diu in hac anceps fui, non dijudicans utrum conducibilius esset iconem exhibere. an potius non ;sed tamen multa me in contrariam sententiam cui nimirum hanc in Tabulis supprimeremo revocavere. Sia militudo , quanta maxima Dotest inveniri, cum Campanula alpina, glabra, flore diluti e caeruleo I. B. 1 8o ;Proceritas nempe eauem , caesis, folia, flores cum m
112쪽
quales, tum similiter dispositi, qui si languescerent in
hum colorem in nostra, quibus internoscerentur signis 3 Ad hoc & natalis locus convenit. Nam sola magnitudine differre ab illa videtur Campanula Orientali , pumila, angusti lia, floribus corratas, reflexis , uno versu istos tu TOURFER Cor. d.
III. Campanula alpina, marima , integro , acuminato folio , flore albo .
Haec parvula Planta in Montibus Sinarum nascitur, apertis pratis gaudens, & apricis. Radicibus parvis, albidis, leviterque fibrosis proditur , cujus cauliculus teres , glaber , quamvis silici insideat solo, vix didrantem implet . Folia , quae subsunt, parva, ct rotundiora; reliqua quae ex caule egrediuntur, parva quidem , sed ex obtuso principio contrahuntur in fine. Prodeunt in summo caule flores candidi, di dense pin
Nihil haee nostra diversum gignit ab illa M. Main
Trachelio montano , mmmo , integro , acuminato, oblongo f , campara aro eruleo , nisi floris colorem . Umrum, quia Plantae in Horto Mauroceno, a supra laudato Antonio Tita recensitae, nondum fuere iconismis illustratae, ideo huic in nostris Tabellis aptam dabimus talem . Quod libentius faciemus, cum teneamu eam ditave cum humilitate caulis, tum fornaa, a commmuni quae Campanula pratensis, flore glonierato vicitur C. B. Pin. y , ct ToURNEF. IV. R. Heia.
113쪽
COMPENDIIII. PARTICULA De Flore Monontalo Campaniformi Tubulator
POLYGONATI SPECIEBUS ADDANTUR SEQUENTEs. I. Pol gonatum non ramosum , angu folium , foliis ex astierso terniI . II. Idem , foliis quaternis .
III. Idem , foliis quinis . VEnio nunc ad secundam Horis Campanisormis Parti culam, Tubulati nempe, quo nomine Florem illum Bolanici appellant, qui, cum longiusculus sit, fundum. & latera angustiora habeat, ct ipse veluti intubum coarctetur . Similis figurae florem Polygomta gignunt, quorum haec nostra Decies sunt, de quibus
Frequentissima haec nascuntur in Baldo, Summano. ac Sinarum, re Hette montibus . . inter quas species continetur vulgare Tobgonatum Ron ramosum , angusi lium C. B. Pin. gos , TOURNEF- DF. R. Heia. ii; etsi quaenam sit, quam Auctoies describunt, incertum sit; non enim ostenditur, an haec foliis constet ternis an quaternis, an quinis . nos ita distribuimus GENTIANAE SPECIEBUS ADDANTUR SEQUENTES . I. Geritiana Asclepiadis folio, flore albo in caeruleum lam
II. Gentiana Asclepiadis folio , ex adverso terno . CVm Gentiana quoque sub Flore Campaniformi Tubulato contineatur et ideo nos has duas species hoc loco exponimus . Nunc strictim more nostro de singulis pauca dicamus, incipientes a prima . Haec Disiti red by Cooste
114쪽
Haec in Alpibus Sinarum nascitur, peculiaris fortac se illius loci indigena: nobis nuspiam certe . nisi in his montibus, unquam occurrit ; neque semel aut bis reuperta , sed saepissune . Ibidem nascitur quoque Geneti na Asclepiadis folio C. B. Pin. 18r c qua nihil freque,tius in his retionibus quae florem, ut plurimum, caeruleum, perraro subcineraceum producit . At nostrae flos inest albus, cujus os caeruleum est quidem, verum pallore quodam miliatum; quae varietates a cultura ser
Alteram autem vidimus in Bassanensibus montibus tertio foliorum ordine a vulgari disserentem .
III. PARTI C U L A. De more Monoperato Campant emi Globoso.
TITI YMALI SPECIEBUS ADDANTUR SEQUENTES. I. Tithmalus montanus . vernus hirsutus, Hucuγδa. -δώ.
SEquitur tertio loco Flos Campanisormis Globosus ,
os nimirum caeteris partibus angustius ferens, quem-: admodum in omnibus Tithymalis observatur re in nostris etiam; ideo sub illo collocamus. Mx, praeter vulgatas , Tithymalorum species annotavimus, quas ordine recensemuS .
Haec prima circa fontes & uliginosa loca nascitur , saepe etiam in sulvis radicibus oblongis, fibrosis, pau- crs, & colore albidis, ex quibus plures surgunt caules pedales fere, tetragoni, sed adeo compressi, ut duo latera angustiora evadant, reliqua autem lata . Ex au. gustis folia oriuntur hinc atque illinc, alternatim brevique haerent . petiolo, angusta primum, mox lata , rursusque circa finem obtus ora fiunt et mollia autem sunt, exilique obducta lanugine . Ex foliorum alis rhniusculi nascuntur, breves, ad folia plerunque sesqui
115쪽
alteri r hi edunt flores longiusculo petiolo infidentes, forma globos . quorum pistillum abit in fructum tri. gonum, seminibus foetum oblongis . Primo, ut plurimum, vere germinat; medio flosculos explicat et sub finem perficit semen ; deinde, ineunte aestate Ina.
Tanta vero intercedit dissimilitudo inter nostrum re Tithmialum nemorosum , sellosum, molliorem BARR. Tab is , ut inutile sit, singillatim discrimina referre, cujus rei unusquisque ex Lectoribus nostris futurus est ju, dex, cum dabitur di nostri icon. II. Tubmalus laetifolius, sitiaticus , flore non laetato , erfolio deciduo is Hic in Sylvis Iuditissimus alitur : frequentem invenimus ad radices Emaneorum collium circa ulis nota , di opaca loca denils confita Carpinis . Multiplici proditur radice, & subpurpurea; foliis autem latis , uir que parte in acumen contractis, mollibus , & glabris; quae ex caule producit, alterno ordine exeunt, suo retiolo innixa, sed figura eadem, ac illa quae ex radicibus. Porro multi re promiscue caules exeunt, altitudinis palmaris , teretes, glabri, re subpurpurei ; flore que in summitate exhibent, ut congeneres, neque lin
Ne autem hic videatur Tit malus nemorosus , adter , foliis laetioribus, ct Frmioribus BARR. Iram 8 o, ajo, ninstrum folia non ferre neque ita longa, neque in emortu lata, sed angusta ; praeterea harum amplexicaulia, sed petiolo distantia . ita quoque non subrecta, non fidima ; verum mollia, debilia, re oblique surgentia ; adde & per aestatem decidua, quo tempore etiam caulis
exinanitur, ac perit. Quocirca nitemur , ut partes ita repraesententur in Tabulis, ut recensita nuper discrimistia conspiciamur . . v LDisitired by Co le
116쪽
III. Tub malus prasius, ranu sis bretabus, fimplicibus , di
Salicis folio.Quoties hunc Tithymalum vidimus (vidimus autem saepius o sabulata incolere observavimus, & aridas ac sitientes ripas. Radicibus autem plurimis, oblongis . re firmis est; caulem vero sesquicubitalem producit, simplicem fere, teretem, dc subpurpureum . At folia alternati in per caulem disposita, re plurima nullo poetiolo innixa, forma autem oblonga, instar Salicis , c lore luteola . Ex horum alis egrediuntur ramuli, breves , rotundioribus foliis , ac parvis ornati . Hi in summitate flores producunt, plures, Iuteos, & globosos, quorum mecua pars sive pistillum in fructum subrotundum gliscit, in ternas capsulas distinctum , semine saetas sumotundo . IV. Idem , sed minor , di subhirsutus . Idem diximus ; quoniam in utroque eadem est Patatium positura , ordo , numerus , figura, color , idem ramulorum processus atque recessus; Flores iidem, fructus, & semina eadem omnia tamen proportione minora, unde fere se habet ad illum in subtripla quan titate . Praeterea mollicula totus vestitur Ianugine . In nascendo vero longe ab illo diversus, qui tantum gaudet Septentrionalibus , umbrosis , frigidisque locis . Potis autem requiri , quid huic proprie vindica dum sit , quod deferatur in Tabulas; ego quidem, ut mea fert sententia, nihil huic attribuendum judico quare lecto discrimine tum Ianuginis, quae exilis nimium , re per se ab omnibus intelligitur, tum quantitatis, quae in describendis figuris modo contrahitur, modo diducitur, utrumque sub unica figura comprehendam h
117쪽
Legimus multis in locis, in sylvis, opacisque saltibus . longa nixum radice , cui fibrae multae adhaerebant. Caules ad pedalem altitudinem nascentes qua seni , qua septent , aut octent ex singulis radicibus ramulos edunt breves, ac infrequentes, qui iisdem floribus, fructibus , di seminibus instruuntur, quemadmodum' reliqui congeneres. Folia autem , ut dixi , Oleae simillima forma sunt, & saturo colore viridia . Hunc quoque, cum ab omnibus diversus videatur , delineandum curabimus: Etenim ille, qui occurrit in BAR R. Tit malus acutiori folio, dulcis, alius profecto est: & ab hoc sejungitur noster; primum sapore acri, & caulibus non rubris ; deinde foliis non amygdaloidibus, neque acutis, ut illius describuntur postremo quod nascitur in locis opacis , humidis, di felicibus . ille sabulosis, di aridis . - I. Titismalus alpinus, foliis acuminatis , serratis . Ad Sinarum radices contra Septentrionem sitas incolit hic elegantissimae formae Tithymalus anfractuosa loca, di pleraque devia. Radice innititur plurima, reptante, ac subpurpurea, quae plures gignit caules, pedales plerunque . Ex his folia absque petiolo prodeunt, duorum digitorum longitudine, acuminata ad exortUm, quae mox latiora fiunt , deinde rursus contrahuntur, desinuntque in acutiorem finem . Denticuli autem hinc illinc in foliorum mar ine disponuntur . Circa finem Caulis ( ex qua parte ramuli flores edentes nascuntur 3 quatuor soli a decussatim ordinantur , quae ad basim latiora sunt. Flores luteos vidimus, forma instructos , ut in plerisque I ithymalis. Semina ob regionis intemperiem nunquam maturescunt. Porro multum abest haec Tithymali species a Tithr
118쪽
malo serrato Dalectam i I. B. sis, di CABR. 33 ; prbmum , ouod hic Dalechampii cubitalis est ; deinde quod folia uncialia producit i postremo quod haec folia non ita acuminata sunt, ac in nostro . Quare nos cum reliquis nostris in Tabulas transferendum cens
IV. PARTICULA De F me Mompetalo Campaniformi Patente
CUin Asclepias florem producat latiorem, quam su- periores omnes Plantae . ore nempe & lateribus magis quam fundo, patentem; ideo non sine ratio. ne Patentis Floris Planta a Cl. Hurnefortio nuncupatur . Quocirca, cum nos nacti simus duas Asclepiadis species, sub hoc Campaniformi Flore, re Parente reponimus. Hae autem inveniuntur in montibus humilioribus , in collibus , in clivis, neque insemuentes ; nascuntur fere ad agrorum macerias, in vepribus , di secus montium vias . Distinguuntur autem a vulgari Asclepiade flore albo , C. B. Pin. gop, & TOURNEF. IV. R. Heia.s , cui folia bina & bina exeunt: illa quidem folio ad singulos nodos terno , quod a radice ad amem, usimque eodem ordine producitur haec autem quod insoriorem caulem tribus quatuorve foliorum ordinibus ter. no ordine egredientium exornatum gignit; supeliorem vero binis re binis tantum foliis, ut in vulgari, di, spositis edit instructum.
119쪽
III. CLASSIS TO URNEF. II. De Flore Mometasi Infundibuliformi. Uemadmodum proximus Flos Campaniformis, ut diximus, Quadrifariam a Bolanicis dividitur , ita quoque hic Infundibuli formis trifariam; in Infundibuliformem nimirum proprie dictum, in Hypo, crateriformem , & in Rotatum . Horum medium .Hy crateriformem nempe , nos in praeteribimus ;quoniam nullas recensendas species tu praesentiarum, ha-iamus ejusmodi Florem gignentes: reliquos duos ordine sequemur , Plantulasque nostras, quae sub hos cadunt, subjici M.
I. P A R T I C U L A De Flora Movontalo Infundibuliformi proprie dicto.
Lr GPERMI SPECIEBUS ADDANTUR SEQUENTES.I. Vibospermum Alpinum, minus , flore purpurascente. u. Idem, fore eandi
P Los Inlandibuliformis proprie dictus ex figura illius
instrumenti , quo in vasa liquores infundimus( ouod Graeci P aeluris, nos vernacula lingua Imlato a' poetamus nomen invenit apud Bolanicos; hujus enim pars inferior in tubum desinit, latera & os in coni inversi superficiem dilatantur. Hujusmodi nos obse
120쪽
vatur cum in multis Plantarum beneribus , tum in rebinis etiam in Lithosperino , cusus species hae nourae sunt. De quibus simuI dicamus pauca . Colletimus utrumque in Alpibus : illud in Baldo , nascens intra vallem , quae Frigida a pastoribus nuncupatur : hoc in Alpe Cornelia Calcerone, quam amplissimus Cardinalis Cornelius in det in Batianensi m-gione . Differunt autem ab illo, quod in arvis nasci. tur. Litho permo amensi, minore TOURNER M'. R. Herae Isi. Echio scorpio e . amens C. E. Pin. xs ; fllud videm flore purpurascente ; hoc albo, cum vulgare caeruleum ferat. CYNoGLOSSI SPECIEBUS ADDATUR SEQUENS. naglossum majus , vulgare , fare purpureo .
CYnoglossum quoque sub Hore Infundi Militorim
contiuetur, cui , etsi nonnullae species recenseantur, hanc ab illis diversam addendam iudicariums . Primo in agro Mantuano secus agrorum lacunas invinnimus , deinde prope Patavium , quam postea Deo natam in viis , in aggeribus , collibusque vidimus . Caeterum floris tantum discrimine, qui purpureus est, separatur a vulgari cono, se n-- C. B--is et , reTO URNEF. H. R. Heia. 1ss , quod caeruleum pro