장음표시 사용
81쪽
CLXXXII. Sapitis, qui stequentissimum adfectuum
Isthenicorum symptoma est, item artuum, qui ra
i ius est, dolorem CLXXIII parit sanguinis pen
via . Hic enim sanguinis vasa distendentis effectus est; 3t mediocris distentio, qualis in secunda valetudinctDsu Venit, gratum sensum; quidquid vel supra hanc CLVII. ), vel infra est, ingratum, eoque dolorem suscitet. Μulto autem hic minus, quam in phlogistico dolore CLVII. ), inflammatio pro doloris causa suspicanda est; propterea quod non solum dolor , sed& ipsum ἀeliis tum , stimulatrici curationi adeo faciles cedit. Quod non facile fieret, si tam tenerum &sensibile instrumentum, & vitae tam nece sarium, adfectu , adeo ad partis adfectae texturam delendam prono laboraret.
CLXXXIII. Nooue sere & propter eandem causam CLVIIL CLXXXII.), ad inflammationem delirium accepi Mira reserendum. Quod e contrario san guinis penuria o , & aliorum stimulorum defectui tribuendum . Neque id ullo modo dubitandum est; si quidem auxilia stimulantia , quae nihil ad replenda a Sa alent, omne det rium asthenicum felicitfr &Cito solvunt ) cumque iam , depulso morbo, Salute edi acta firmataquE , satis alimenti acceptum digeri- ur , tum demum mens firmissima solido robore
non minus asthenicos quam phlogisticos morbos insi uniunt, neque minus frequentia signa sunt , ast henica in faucibus & summo corpora diathssi, hic per Epirationem , illic salivae, humoris exhalabilis , nuci excretionem, per extremorum vasculorum Rid
82쪽
niam & relaxationem, cohibente nascuntur. III nc fauces, parum debitis humoribus lubricatae, siti CLIX. torrentur. Hinc subter cuticulam perspirabili humore tento, una cum ea calor, qui in libera perspiratio ne, in aεra dissipari. in oedem sere gradu permanere solet, cumulatus creScit. Minime vero calopis augmen ab incitatione, seu, ut vulgo dici solet, vitae
principio pendet, si quidem tum in diathesi phlogistica CLIX. CLXIJ I. ), tum in in directa debilitate,
non in recta incidit. Vasorum autem in summo cor pore, sub quod fauces , & ad quemcumque locum aEri aditus est, is comprehenduntur debilitasN cordis; di arteriarum debilitati , haec universi corporis pars est.. CLXXXV. isti huic asthenicae, quae multo De quentior & gr vior phlogistico adfectus est, cibi fastidium, huic nullum eius desiderium antecedit;
succedunt nausea, vomitus , Saepe acutus ventri culi dolor , & aliae turbae . Quorum explicationem exponere proximum est.
CLXXXVI. Nullum cibi desiderium CLXIV. CLXV. CLXVI. in eiusdem fastidium , e totius corporis debilitate pendet; ut omnes noxae antecedentes, eumque creantes adfectum, semper debilitando agentes; & omnia auXilia , quae, Stimulando, roborandoque , semper ii, tam occurrunt , quam meden tur, ostendunt - Cibi desiderati causa est, fibrarum ventriculi , per quas digestio sustentatur, valida &sana contractio, & alicuius humoris , qualis gastricus , qualis saliva est , exeretio ; cuius utriusque effectui nec sarius est vacuus magna ex parte ventriculus. Sed in debilitate nulla harum r rum fieri potest. Fibrae non valide se contrahant, vascula extrema suos hu-
83쪽
mores non effundunt, cibi 'materia', ante ventriculo recepta , non solvitur, soluta Aentriculo expellitur , sed magna ex parte immutata & insoluta permanet. Hinc non desideratur, & in maiore vi mali etiam fastiditur cibus.
CLXXXylI. Similiter sitis explicata CLXXXVI.
est, similiter, quae altior, eY eadem causa pendem, , adfectus est nausea, explicanda CLXVI.). Ubi enim vires vigent, tam ubique praeterea Corporis , quam circa ventriculum & loca tum eo adfinia, gratissimus & iucundissimus sensus est. CLXXXVIII. Quod ad vomitum vero attinet CLXVI. , is harum omnium offensarum cumia lus & caput est. Eo enim, cum is supervenit, fibra rum atonia & laxitas, eo sosium crudarum collectio , eo ex his & aere soluto ventriculi distentio processit , ut consuetum suum motum a superiore ad inferiorem partem, qui perist alticus vulgo dicitur , peragere fibrae oppressae nequeant. Cumque in omni, Sive secundae sive adversae valetudinis casu, is motus Semper a stimulo in contrariam partem tendat; deorsum ubi stimulus eX ore est; sursum, cuin is- e ventriculo procedit ; ita sordes & aEr emissus, quorum fa cta mentio est, pro locali stimulo agentes, quicquid motus suscitant, id superiora versus dirigunt. Qui
motus inversus, cum contra natu tam est, nunquam gratus esse potest, unde, ante vomitus adventum, nausea suboritur; nunquam paulo diutius non Vio 'lentus, quia localis stimulus semper in violentos taenormes motus fibras musculares concitat, unde VO mitus na*citur.
CLXXXIX. Doloris CLXXXV. in ventriculo
84쪽
H intestinis, alibi tam intus, quam eXtra, causa , in diathesi asthenica, spasmus est. Quem intus, id est, in motus in voluntarii instrumentis fibrae, per
communem universo corpori debilitatem, resolutae pariter & tono destitutae , una cum materia disten
dente LVIII. faciunt. Haec materia in ventricu
do sordes, in intestinis stercus durum, in utroque asser emissus est. Cuius ad distendendum effectus non tantum ipso , quantum fibrarum , quas distendit, Iaxitate nititur. Quae enim vis distendens tales fibras opprimit, eam validae & solido Tobore Stantes, faciles repellunt, distentioni resistunt. Laxatae vero, de quibus sermo est, quo acrius premuntur , Urgentur, eo magis usque cedunt, donec amissa omni r siliendi , omni se re Iaxandi potestate, immobiliter contractae permaneant is Quod, per eam fibrarum muscularium proprietatem fit, qua eae, abi tentae
sunt, non Communis elasticae maioriae instar, remota tendente potestate, tum demum, sed etiam manente hac , contrahuntur. Inter hoc agendum, hoc patiendum, violentia quaedam a sensibilibus fibris subitur. Hinc doIor . Plus vero fibrarum ipsarum laxitati, quam materiae distentrici in hoc opere tribuendum , argumento est, toni & densitatis, nam inter se e Xactissima ratione, ut ab eadem causa pep-
dentes, respondent LVII. LIX. , per stimulantia
redintegratio . Qua fit, ut sano more sese contrahΘn tes, & potenter renitentes, restituto motu peristat ti-Co , manentem adhuC, et distendere non cessantem materiam, prae se deorsum , sine ulla alia ope, ut nu Oer exploratum est, depellant. Sic vi nutri, Sic aro-
Ma , sic athali volatile, & ante omnia variae opti
85쪽
Drmae, talem materiam sine ulla , Sive supra si v, e in .fra ., purgatione , nullo negotio , brevi Ssimo tempor , sede sua deturbant.
CXC. Dolor, qui in exterioribus corporis partibus
toties in asthenicis malis vexat , a Spa Smo quoque, sed non cum materia distentrice coniuncto , pendet. Cuius in locum subit potestas, ad nullam referenda materiam, nempe voluntatis in membro movendo conatus quidam. Per hunc Sic spasmus , ac in altero
casu CLXXXJ X. per distentionem, & summo saepe cum dolore concitat ur. Ubi, cum effectus idem sit, nempe spasmus a debilitate oriundus , restituto robore solvendus; causa igitur eadem quoque sit , ad debilitatem quoque cum aliquo distentionem pror sus referente , eique parem habente potestatem , rodeat necesse est. Sic a notis effectibus ad ignota causas adscend rst tuto saepe licet . Dolor , de quo hic agitur , musculorum illa Sinos respicit . Sed CXCI. Alter dolor est, minus eodem loco conten tus , magis diffusus, pariter molestu'; quem non spas mus sed alter stimulus localis adiuvat, pariter i de bilitate natus, pariter debilitatem ad ruresias, & cum reliquis debilitatis signila debilitando mortem maturans. Hic mero , qui quandoque in magna canalia alimentarii debilitate dominatur , acido nascitur ; id quod cho era maximo , sed & omnes primarum via rum, quos vomitus alvi deiectiones comitantur, ad Rus plus mi ata; ve declarant.
go , sed iam secto ex sua causa debilitate morbo uamque confirmato , symptoma superveniens , inde Oriam, unde reliqua εy nptomita, misdem au κ illiis to -
86쪽
Iendum . Idem, postquam natum est, omnem de alitatem , sive in primis viis, sive in reliquo corpoete , ex propria morbi causa forte grassantem, toto corpo re, sed maxime in loco ubi adest, non cessat auge re, Causae vim intendere. CXCVII. Verum enim vero, licet, sic, ipsum debilitatis proles, ad porro debilitandum, eodeamque modo, quo spasmus dictus est CLXXXIX. , pertineat ;ad id vel mutandum , vel eiiciendum , praeter commune medendi consilium, non est opus alio. Nam, ut ortum primum, sic usque a communi causa pendet ; dc quicquid ad reliqua symptomata , idem ad id superandum pertinet . Ad quam rem , ut in spasmi casu , stimulantia , non supra , 'On in fra , purgantia, nec alia quaelibet debilitantia re
CXCIV. Ut in statu convulsivo dolorem intus, seu in motus instrumentis non voluntariis, acidum rΘlarum ; sic extra , seu in iis, quorum' motus voluntati paret, instrumentis, aliquid, eundem, quem acidum, ef sectum praestans, e voluntate pendens, cum convulsione coniunctum , creat CLXXXIX. CXL . Utquo nulla illic materia distendenti, Sic nulla hic dolorificae respondet . Quin &, sicut spasmodicum casum quaelibet musculorum spasmata, & supra omnia tela nus, ita convulsivum quaelibet convulsio, sed prae Caeteris epilepsia, repraesentat . Denique, ut illic eundem e Xternum, ac internum casum, sic hic quoquae esse, eadem ab effectu cognito ad causam ignotam
ratiocinatio CXC. probat. CXCV. Simplex, a levissimo ad gravissimum hunc ad sectum, dolorem, ut eo redeatur, unde CLXXXIV.
87쪽
V ad CXCV. excursum est, cursus ἰ a nullo cibis bi , propter huius & aliorum stimulorum inopiam
cum vel convulsivum dolorem CLXXXIX. a
CXCV. , est . Ob causas modo relatas, primum non desideratur , si in debilitante consilio perseveratur, cibusque deeSt, qualis, puta lusculorum carneo. rum in forma, accipi potest, iastiditur; mox, frotiam nihil ad stimulandum adhibetur, sitietur, des-bilitantissima res , frigida , ad sitim restinguendam . avidissime adpetetur, omnibus, quae in summis habentur, deliciis, anteponetur, haurietur. Quo facto protinus nausea succedit: Quae nisi diffusibili stimu-
Io , qualis Spiritus meracissimi cyathus est, aut, hOC frustra laborantem habente, alter, forsan tertius, ei obsistitur, ad vomitum rei ha ruit. Cumque paulo gravior adfectus est, inter vomendum acer dolor inventriculo, qualis, si ferri strictura , eum transver sim distrahens, intus, esset, exoritur. In graviore
etiam adfectu, tum maiore causae vi, omne crucia
tus genus perfertur , dolet quasi percussum malle caput. Cum intestinati canali turbae , non protinus plerumque , sed permanente , dc , interpositis fal sae requietis intervallis , moras trahente malo , communicantur . Saepe cum torminibus & magnis doloribus praecipitatur alvus , saepius , quod , in
verso motu perist altico , minus erit mirandum , Comprimitur, omne cruciatuum genus experitur, Casubinde vomen i ac ventriculi doloris alternas subit Vices. In modo relatis turbis dyspepsia , ipsa poda gra, di arrhoea, dysenteria, cholera, colica , ileus,
88쪽
'virides puerorum deiectiones, vermes, tabes Patrophir, quas dicunt, utraque puerilis, & longe maxima hi ius aetatis morborum pars , comprehenduntur . CXCVI. Procedente mali causa , dc noxis debilitantibus etiam magis instantibus, in consensum ex teriora corporis pertrahuntur ., iamque motus Voluntarii corripiuntur instrumenta. Modo surae, modo brachia, aliaeque partes varie spasmatis torquentur. Modo pectus varie circumcirca , modo humeri , nunc latera , nunc tergum, nunc cervix, dolent. Qui bus doloribus nulla corporis humani pars eximitur , non pulmonum, non iecoris , non ventriculi, regio ilia qui biis, qui acres quandoque concitati dolores, 45 infldmmatione intus esse creduntur, ii a spasmo dico , vel convulsivo motu , revera sunt. Hanc ge ram eorum originem esse restituti rite stimuli mala , Saepe protinus, semper brevi, tollentes bonam v letudinem, reponentes; confirmant , confirmat, contra iriae, per sanguinis detractionem , variam purgationem, inediamque, curationis infelicitas . Quin , quod eodem etiam fortius redit, ut inedia sola saepe ad dolores creandos aufficit, sic lautus cibus solus quo que ad solvendos suffecit.
CXCVII. Ii dem dolores CXCVL , ut modo cum
enormi motu Coniunguntur , modo huius expertes in cidunt, ita ab omni in filammations prorsus alieni sunt. Ad quos igitur ab aliis, hac aut simili origine natis distinguendos , coniunctus symptomatum Concursus
respiciendus XCIII. ) . Diathesis phlogistica phlogi
Sticos . a Sthenica asthenicos, dolores indicat. Haec Observatio altius ad adfectiis quotidianos pertinet , vul PgOQue receptas curationes evertit, Vel capitis , qui
89쪽
MEDICINAE.eam frequens malum est, dolor decies stimulatricω ratione, pro Simplice contraria, curandus est. CXCVIII. Perturbationis quoque symptomata .it basthenicis morbis gravioribus, perinde ac in phlogi
lem caput in epilepsia , a poplexia, &- febribus; pulmones in asthmate ; canalis alimentarius in cholera, colica , dyspepsia & podagra , perturbationem Subeunt. Sic in canali alimentario praeter dolores supra CXC. ad CXCVIII. ) relatos , urendi quidam SenSu S, angor, contortus & dirus cruciatus summae sunt tam Sentienti , quam adfrantibus, formidini . & inflammationis causae suspicionem creant. Quod, tantas turba P& tumultum cernentibus, etiam ipsis hactenus medicis, difficillimum fuit est quo, non credere. . Quae tamen mala nihil cum inflammatione rei habere, &a loci statu prorsus contrario pendere , toties seli NPer stimulantia, quoties eius periculum factum eri, curatio , declaravit. Eandem rem adhibita, vinum, opium, & alii stimuli di flusibiles : dein cumque his , ius la e carne confect a, post caro, solitus demum vist is , solitum vitae genus, & ai debilitando cautio, confirmant. Quae curandi ratio alienissimos hos ac fectus, tam ab inflammatione , quam omni dia theseo phlogisticae parte, d monstrat. Quin & inflammati Phlogistica communis, propterea quod interiores Sedes non occupare CXII. CLVII.) videtur, aliud , quominus hic inflammatio pro causa suspicanda Sit, ad
CXCIX. Perturbatio pulmonalis asthenica saepe intolerando adeo fixoque dolore cruciat , ut ad buasi solvendum nullus sanguinis detractionibus modus Su
90쪽
YCUI. - IV. statutus . Quae omnes non frustra
volu in , sed detrimento , saepe perniciei fuerunt scum e contrario curatio stimulatri X nunquam non responderit . Eo spiritus interrumpitur, & omnia prope, quas iustam peti pneumoniam comitantur, in sestant, usque adeo , ut, an hic quoque inflammatio sit, sus-phyui fuerit, vel potius esse sidanter creditum. Quod si , inter hunc adfectum & phlegmasiam istam, quicquam interesse perspectum est, ea distinctionis umbra non ad inflammationem reiiciendam ducebat, tantum quaestiones de eius sede occasionem praebebat. Verum enim vero, nullam omnino hic inflammationem , saltem ut causam , morbumque verae
debilitatis esse , ea d 'na, quae supra CXCVIII. relata sunt , argumenta satis probant. Crescit antiphlogistica , minuitur, tollitur; idque citissime , stimula'
CC. Formidanda perturbationis symptomat' , quae CXCVIII.) epilepsiam, a poplex iam, & febres co Inatam inr, Cuiusmodi sunt, stupor, sopor in Omnibus; in febribus saepe falsa illa, quae typhomania nominantur, vigilia, interdum comat in his tendinum subsultus, in illis convulsio, vel motuum volun tariorum diminutio ς quae partim irritationi , ut typhomania , tendinum ρubsultus, partim plethorae vel soli puraeque , vel una cum hac mobilitati ,
a plerisque accepta relata sunt ; omnia sine discrimine eidem Causae, quae universos asthenicos morbos continet, nempe, debilitati, manifeste debentur. Quod, noxae debilitatrices, sive recta sive eventuu gentes , eos solae morbos facientes ; auxilia , quorum Omnis in stimulo posita actio est, eosdem