Opera omnia

301쪽

dumentum illi parant, et alsi indutine eonnaturalern us tam parare , quam amitam indirere.

Quibusnam dicat, Meo Adam solus est tamqua--ua ex nObs ad cognossendum bonum et maium Is 54. Unus ex nobis pluralitaten ostendit; ne I te loquatur eum auia viri uitius, quibus tamquan P. A. Insimunmuta. II feeit univeratisteni rerum. Illud sa uten tamquam, natam aenignititia linuitudiniaque et eomparationis, non vero dissimilitudinia aLaimilitudinis est: doelaratrarum tune enim nolletisY ut deos bonum intelligibile et ensibile, quema Ino turn etiam contrariun et aliter apud hominea. Quon-Iam quo distinMuntur naturae inquirentium et miris Prehendentiunt atque remin, quae percipiuntur eoI prehendunturquo exto eo et ipsa virtua omprehen- niva. Hae autem omnia in hoministus similitudines uunt e forinae intaginesque; vemini apud deos mistotypa indicia, et lucidiora exemplaria mill obseuro-mni Ingenitu autet atque increatna ille pater a adiuno neni xi, nisi intendens dilatare honorem vi

deum utitur tamen plerrumque rebus noniinibusquadubiis, annuens fere apiis in id, ut homo. Duplex enim est, ut dixi, superius aput aliquando non ut homo, deus; et aliquando sicut homo infirmi filium, Genes. 3, 22 nidem.

302쪽

Prine atram eat, aemandum vero diae lin- pri 38mae intro luetionis in instruetionem, ut etiarn vola tarium insinuetur. Quornaui illud M oria non est hamsitatio dei, ei relatio ad hominem narem sua haesitantent, atque denunciatio affectionia an eo os, atentia. Ru III enaan eminit alieti apparentia qua dam alleuius rei inie statim alipervenit impeti ad a parens, ab ipso apparente aussatus. IIule et semiiula dubitatio haesitabunda liue lite aniniunx tr hens, utrum possidenda vel aeceptantia res ait, ne ne et ad istud secunduit fortassis respeetant prae aentia. Enim vero divinitas incapax eat euiuslii malitiae nitIlo modo potest fieri ut invideat aut immodi talitaten aut aliud quippiam bonurn alterius. Argumentum est firmiammuni nam a nullo rogatu Inun

dum condidit indomitam et inordinatanc patibilenique sentiani benestietor propitius dulcem ae liuem es eiens, magna bonoriundiaritioni atque ordine tamquam oliora et plantavit Mum vitae ema ipse ena r prio ingenio uiuinoso. Praeterea nullo iratercessore atque hortatore usu est in ommunieanda diomini ineormptione. Verreri dum intellectita puri inius ex stitie, nullam apparentiam rite se ferena nee pensaeque sermonia inla, eo ima metit deuorani a re Meem qui se addueeret . pietatent, qu- eat indu bia verissianaque inimortalu Ex quo autem eoepit eonverti ad iravitatem, an talen cupiena taui, aberravit ab iamnortalitare: namque malitiam irrimortalein reddi de leoet, inutile etiam 'eidu subleuis; quoniam quanto longaevior sit malua atque impro P. A. bus, eo magis antae eat quum allia, tum sibi da 39

303쪽

t. 56. Agrieuliurae distines patet, quum in

Ptimidia statu exercena culturari sapientiae tamquMMin arboribus colendis atque inmortalibus perquam utilissimi fructibus essens inintortalitate et ijse donabatur. Deinde eiectus de loco sapientiae; onmisria experiretur iniperitiae opera, quibus orpus eoi quinatur et occaecatur intellectus, atque penuriam passus proprit cibi, tabescit usquo ad mortem diraI I. . Quare nune in eoo temptum insipientis nuncupavita radisum voluptatem, ut opponeret doIorosae ac saevissimae vitae. Enini vero quae in sapientia agitur vita, libera vel liberae laetitiae voluptas est et fruitio innimae rationali familiarissima V alteri vero vita sapientiare expers et dura et dira comperitur: etsi nimium decipiatur a eupitatibus, quas et ant eessit et sequitur dolor.

cur contra paradisum collocat Cherubim, et igneum 40glausum, qui variisMur ad euaragdiandam iam

l. 57. hemibini designant duas priores, quae

apud divinitatem sunt, virtutes, ereativani sellieet e Teoam quamini una montem gerit dei, ael eam alveregis, domina. Forma reativae pacata lenisque et beneflea 'at vir tua; reglao auteni legislatrix et eas Duum. Porro igneum glacium symbove nominatoae unx aether enirn flaminei olomis est et vereat deIMIudam e re aevunx vel univera iiii . Hae e M. omnia stan euatodiam unipare paradisi, ut quod praesides sunt apientiae instar peculi quoniam, ut eaemplo utar, peculum quoddam sapientia mundi' Genes. 3, 23. a. v. 24.

304쪽

280 PHILIUI QUAEST. INGEM LIB. . f. 57-59.

Utur diapen-tiarque univeren- istitian od veri ua. Ad-pientiam vero via voenis phil ophia amor veIatu liunx apientiari quando quidem philosophia pre dita est virtua ereativa, philosophina e regia, phil a lilia etiam mundus. Sunt tamen aliqui, qui imeum

stalium olet esse arbitrentur eo quod aeeundum eonversionem et ire ranaetionen denota tempore a nua, ut euatos vitae, et ' maiusque rei, quae semitriis omnium.

itorale I-rum Iubenter ibi onciliaria opus, quod eae prinulpatiis remique quasi praelusio; Iter vero terrenis et inaniariatia rebus opertu dati

305쪽

PHIL. IUD QUAEST. in m. LIB. I. l. 60 61 281

f. 60. Inter aut ipsius amatoren atque dei amantissimum Maerinien affert. Alter enim umpsit ibi priuiitam fmiet uuari et turn inipi aeeundariis ins Hetribus dignun fecit. ain illud post dies, non statini; et a uetibus, non de primis fruetibus, talem prodit iniquitatem. Alter vero, priIuogenitos maioreaque nati offerebat sine mora in omnibua ut Me pater vel a patre non asperuaretur. cur primum a Cain Aiato ducto, aeeundo loco minit tus, quum vicis: Respexit deus ad δει se ad munera tua; ad Cain vero et ad gaera iasi a non advertit

f. 61. Primum, quia bonus qui natura primus

est, non Tinius sensibilis est euiquam, nisi auo tem pore et ex moribus sanis i h Secundo, sitia duo sunt distineti bonus et malua. bonum adrnittit, sedens eum boni amatorem et Virtutis studiosum quempnieridens in eam partem pronum in Ordine naturae, recusat et aversatur malum. Optime itaque non P. A. oblata, sed oblatores munerum ante munera vidisse 43 ait deum mani homines in viam respiciunt mun- probantque: deus autem in animae veritatem, declinans vel declinantis ab ambitione et illusione.' Ve ita post die priminarint, primitias .ert. Genes 4, 3. 4. Ibid. v. A. 5.

t Sic explicare piae iit locum obaeurum, quem aliis modo interpretatur 1ossariua: , Primum illud non in Boportet nempere, quod primus ii, qui primunt nominantur, II Cain P est qui tempore opportuno et ex sania

306쪽

f. 2. Ille, qui anaeta sacrificium divisioneri eta, sanguinent ire argin fundit et carnem dueit domum. Qui ver instar munexis offert, oeuin, ut visum est, offert acoeptanti. Sui itaque ipsi Ia in tor distributor est, leui Cain amator vero dei munerato eat, stetit Abel. Unde aesum Casi auam oblationem non piscuiειε f. 63. Forsitan resolvit dubium aualla superiodita, tristitia enim invasit eum et oneidit ut eius ergo pro indicio sumpsit anaeres en , non placitaniaetans quum laetitia et gaudium decebat mactam

teri illibate. Quid se non gaod non reet os ras, sed quod ηεἰntas recte non dividas

S. 64. Ante omnia, reeta vel non recta di P. A. visi nihil est aliud, nisi ordo. Per ordinein autem Muniversiis mundus est huius paries factae sunt. Quomiam et mundi onditor quunt indomitam inordin tamque et patibilem vim ordinare eoepit, uectione iniis est et divisione. an Mavia et deorsum prona ex natura ac. terram et aqtiam in medio universi Posuit, aera Vero et ignem sursum ob levitatem sulis levatos Pliram autem naturani caelum aeMegans e separans circa oninia arva universum elaeum e xit, ue invisibilia fortasso visibilia)- eunetia esset, inter se 'ontinens univeraim universum. Illud autem ex seminibus humidis aridisque fieri alitinalia et pia ta quid aliud est, nisi aeetis separatioque distineus nisi Hunc ergo resinent neeesse est imitari univer D Genes 4 4. Ibid. v. 5. Ibid. v. 7.

307쪽

omni in Telli in omni ua, Inarime in intia vel agenta vel habenda, vin voeamur ut Hae quodamanodo ri retinuantur impenae maiora nobis tribuenti Praetω in Walias referre deo', in aes ipso aeorsum reeturn est; non autem primηm .iletorem ), neque ex primitiis novella munera reeipere eunt nostra negligentia impobandiun. Quoniam non oportet priora, qua. dantur in ereatis, ibi, aeeunda vero sapientiasiano oreatori ost Ne quae eat divinio vituperanda et Mn probanda, praeposteriun referens vr linem.

i. 65. Oraculum profert quam utile. Quoniam

eius, iunior, ut ita dixerim, maioria. Sunt eniin, q- de ieeeatis et unquaint ale reetiis din' eritillantes, differi innatu, lino inam bili norbo laborent 4 , cur bonum manum trader mali videtur, quum dioit ad te convoraso 3us hi l. 66. Non in manum travit, aedes variata auditio Doniam loquit. non de pio, sed actione peracta, dioena in L eum: huius inipietatis eo

vemio ne respecina apud adi est Νοli ergo neeellit tem ea saxi, sed morem tuum; ut et isti voluntiis Tauni repraesentet. In id vero tu princep, ema tia tua itemin annuit, ad operationem: prirnion utiquo Inique agere ineepisii et queo magnam iuium ana tua

308쪽

P eurpuum annis iasiuriae volunt is ad uis exist

plantando, infoeundita vel aeerilitas omniso aspedioniat, nefariuae Oeeivionis memor Teprehendan r. Quoniam non erat eadem humare futura, postquam minet eat bibere de inutiano anmine praeter nati ram, I cibum germinaret ea, qui imbui illatia a Mine eoinquinante.

nte, ne omnia de necomitate fieri ominitiise tur hui eniti ex neo satMe ooei limat ut invitus operatus, invitus confessus esset quandoquidem quod non in nobi est, ecusationem non meretur. Volunterie ver peccana negiis nai poenuentiae obnoxii sunt Meeantea cunotis ergo partibus legislationis illud contexat , - mali non est ea sa viri nita ipsa. Quare fiat homsn ravoniana dieis Masso num qissd cussos fratri mei ago sum i f. 69. Athe aententia ea non putave divinum

oeulum per omnia penetrare et euneta simul intum, non solun visibilia verram etiam milequid in ady P. A.

tia, profundis abyssisque Quoinodo neaeis, dixerit 7 ei aliqui , ubi que quum . si iter tuus su et

309쪽

id moranti, unam quartus adhue homo emet ' illa In mundo una eum ambo, parentibus anxieoque Daree. Ad hae illini dictum, nam sum ouato I tria mea, o Pan pulem apologia ri uinarii alteri potius oporteSat te, quam fratri custodem ae inem. rem esse quod si viὀlentiae, iniuriae, fra illi, i m idio, quae sunt nimia foeda abominandaque per viligentiam adhibuisti, quoinodo fratris aluten tria sim in negotium supervaeaneum o ab iisti Quid est, Vox anguini fratra ἐπι clamat ad misi. 70. o maximo exemplo eat. an divinit

auscultat dimis, quaanquam defuneri surre, avere eos aeteris ineorporeum vita 1 a preeibu autem maloruI ameriit faeaean, Misa visentem vitarn agma, quunt di Diti etur illo a vita vera emortuos esse, Orpus -- pulcri more in se gerentes, miseram animam in illoaepeliente .

Cur maledictus asseritu ausor terra M6 71. Exuenia mundi para terea eat ista manale ieento vel maledicta , eamnandum eat eos petente maledietione eetera quoque elementa ei obiicere, sontes, fluvios, Inare, em, Ventum, ignem, Iucem, solem, unam, stellas, et ommuniter totum eaelum. amque si inanimata terrenaque abram, iuga demetan initiis adveralia iniurium, eur non potiore iure mundiores naturae quieunx vero mundi partes bellum gemant, quam ille in posterum habit mas ait spem salutis, ego ignoro. ' VeI ata v. Genes. 4, 10 Nd. v. 11. et Ibia. v. 12.

310쪽

f. N. Ratio me e hae generalia in eunetis

alui mana aliqua sunt, Mi atatim utique pere pia Dtur, alior vero sunt futura. niti vero futura Duxore addueunt, et quae illieo a int), tristitiaia

feriant.

f. 73. Profeeis nulla est aerumna mesor, qua, quum derelinquat et despieiat deus; nam aeva et p. A. nimi dura est Inalpiemium anarehia despiei vero aris Inagno rege et decidere ut abiectu ex reguntne prin Sparua inenari abilia miseria est. Quid eae: Omnis qui ἐκτεnerit sita, in t me quum Oscosae alius homo praetor parantea tua. f. 74. Priinuni poterat a mundi partibus damnum perperi, quae quidem ad utilitatem, et in honorum communitatem factae sunt, nihilo minus haud exiMain vindietam apiebant a malis. Seeundo, a bestiarum et reptiliunx damna metuebat; hae enim natura peperit ad vindietam iniquorem. Tertio D tasse de parentibus etiam quis opinetrer, utilius γvum cluetum, primumq- eventuri maluit induxi neseientibus quid esset mora. Cur Omnis, sus moerderat Cain, septem sudisis

f. 5. Quunt ut partibus anima nostra eon stet, ex rationali indivi tua et irrationali in septem partes distingui olita, in quinque nempe en us et in oeis inatrumentum et geniturae, malitiae anassaeptem istae parte in eatissis exsistunt; unde etiam ' Genesia 4, 13. Ibid. v. 14. IMd. v. 15.