Artis medicae principes, Hippocrates, Aretaeus, Alexander, Aurelianus, Celsus, Rhazeus

331쪽

DE MORBIS MULIEBRI B. L I B. II. 319 duas tritas, UVI: pasta optimae tertiam partem, adfuso aquae congio coquito , deinde eXcolatam

aquam per noctem sub dio exponito , & postridie bibendam dato, & de czetero salviam, & lini se men, & polentam bis per diem in vini diluti he minis quatuor dato. Aut olei heminas dimidias

tres, foliorum sambuci manus plenae mensuram, haec coquito , & cum calidis foveto , aut testis calidis immissis fomentum facito, muliere in sella collocata, & vestimentis cooperta. Aut sambuci folia cum myrto coquito, & in eXColuta aqua paleas hordei coquito , & fomentum facito , si calo rem sufferre poterit. Aut acetum, oleum, mel, B quam. Haec permixta, ac valde fervefacta, in

vesicam infundito. Aut pini corticem, & rhois folia in aquam injicito, & fortiter coquito, & in excolatam aquam etiam hordei paleas immittito, ac coquito, & adfuso oleo foveto. Aut loti, iacupressi ramenta, aqua, & oleo adfuso, probe

coquito, ac foveto. Aut cum aromati S Unguentum infundito, & gallam injicito, & rhamni corticem , & polentum triticeam cum aqua. Si Verotituri extra prominuerint, & dependent Velut scrotum ; myrti baccas , loti ramenta , rubi, & olon: folia simul coquito , & leviter tepide foveto. Aut cum Vino lina cum illis , & cum graveolentibus similiter. Externas autem partes cum O Ut cun- dido oblinito. Quum vero perfrigerantur, & lividar factae fuerint, cum aqua calidi . Mollitoria uteri. Adipem OV illum, OUOrum Vitellum mel, oleum rosaeeum sumito, & cum

his farinam subigito, & ad lentum ignem tepefacito , & quod destillat lana exceptum emollito,

ac adponito. Aut adipem OVillum aromatis conditum , & nitrum Iribrum, anseris adipem, Aoleum rosaceum colliquata , & lana eXcepta ad

332쪽

ponat. Aut anseris adipem , ovillum adipem, ceram albam , netopum, rosiaceum oleum. Haec

quamoptime permisceto, & tenuibus linteis excipito , & statim, ubi femina lota est, δdponat tepida osculo uterorum. Aut cervi medullam, iaanseris adipem in rosaceo oleo liquefaciat, & molli lana excepta subdat. Mollia subdititia, quae aquam ducunt , Scmucos, & pelliculas , & non exulcerant. Μyrrham quamoptimam , & salis granum, & picem aromatis imbutam terito, & adponito. Aliud. Grana cnidia decorticata triginta, Indicum, quod Ρersis piper vocant, & in hoc inest rotundum, quod appellant myrtidanum , cum lacte muliebri simul terito, & melle diluito. Deinde lana molli, ac pura eXcepta, & pennae obvoluta subdito , &per diem finito. Si vero fortius facere voles, modicum myrrhae admisceto , tertiam videlicet partem , sive trientem , & lanam mollem puram semisuccidam. Ex uteris educunt, & osculum molliunt narcis sus, cuminum, myrrha, thuS, absinthium, Ciperis. Haec ipsa per se ipsa, & cum oleo rosaceo,aut litho, aut iugyptio. Adponantur autem , ubi lota est. Aliud, quod saniem cruentam educere potest. Cum taedis misceto myrrham , salem, fel tauri num , cuminum , mel, & in lana subdito. Aut

cumini folia similiter in vino trita. Aut silphii succum ad ficum admisceto , & glandulam inde factam subdito. Idem facit & mori radix cum melle, & postea rosiaceo illinito. Efficax est Rallii caput integrum , & nitrum rubrum, & ficus pinguis, pari portione; misceto autem & gallam parvam , & glandem facito, eamque liquore aliquo tinctum subdito. Et postea femina lota, cervi adipem in lana subditum habeat.

Aliud ,

333쪽

DE MORBIS MULIEBRI B. LI B. II. 32IAliud , quod cruenta omnia magis prioribus ducere potest, & mollire. piper, elaterium , & lac muliebre misceto , & cum hi S terito etiam mel,& oleum album , & cervi adipem , & linteo ,excepta subdat. Vehementer Vero ducit omnigena hoc, ficuum pingue, elaterii potiones duas, nitrum rubrum, quantum elAterii, melli S parum, cum linteo, aut cum lana glandem facito. Aliud. Ne topum, fel tauri, nitrum, cyclaminum, gallam cum melle terat. Postea vero lota , adipem cervi subditum habeat. Aut pulegium , & fel tauri tritum pennae obducat , & in oleum rigyptium tinctum subdat. Aut cyclaminum magnitudine tali cum aeris flore. Aut anemones caput cum farina tritum penn9e obducito, & in Oleo albo tingito. l . Aliud, quod omnia ducit. Cucumeris sylvestris oblongi internam partem , CX emto semine, cum lacte terito, A myrrham puram Una cum ipsis, adjectoque modico melle, & oleo rigyptio, molli lana excipito. Aut cucumeris sylvel tris in ternam partem siccato, & melle adfuso terito, ac glandem formato. Postquam autem tota fuerit, adipem subdat. Aut eluterii potiones treS cum

Mollitoria. Ovi candidum, farinam, mel, ceram albam , haec simul tepefacito, & quod de

stipat, lana exceptum adponito. Aut Rdipem al1seris , cerum albam , resinam , unguentum rOLiceum , cervi medullani liquefacito. Aut ovillum, vel caprinum adipem , OVi CandidUm , Ungue tum rosa eum. Ex his aut glandem facito, aut lana eXcipito. Fomenta, per quae uteri purgantur, si duri fuerint. Vinum suavissimum pari aqua temperare oportet , trium semicongiorum Atticorum Princ. Art. Med. TOm. III. X

334쪽

HIPPOCRATES

32a mensura. & taniculi radices, ac seminis ejusdem

quadrantem, & olei rosacei heminam dimidiam in Ollam mittere, cujus operculum foramen habet.& vinum superfundere, & arundine indita fomentum facere, & postea scillam adponere. Si dolores repentini irruerint, & animi deliquia adfuerint, rosarum folia, cinamomum, myr- Tham puram, netopum , papaVeris succum , haec in pastillos drachmales estorinato, & super frusto amphorae candenti ponito, & pro summento utitor. Aut styracis modicum in oleum mittito, acutitor velut priore. Omnia, quae in unguenta injiciuntur, tundito , ac cribrato, & super ste cus bubulum mittito, itemque styracem, & neto-pum , rosaceum Oleum quam optimum, & JEgv-ptium album adfundito , & post purgationes sitf- , filo. Aut lauri, & myrti folia tundito , & cyperifructum cum unguento albo iugyptio subigito, addito etiam netopo, & super stercore bubulo sus fio. Auxiliatur & manna thuris, & cupressi ramenta , & cyperi radix tusa. Sed & juncum odoxatum aromaticum, & cardamomum & iride in tundito, ac cribrato , atque haec Omnia misceto,& rosaceum oleum, ac netopum ipsis adfundito,& utitor in cra111ore tritici farina. Aut resinam

in recens sermato fictili sussito , castorio , aut

aliquo ex aromatis adjecto. Caput Vero oleo rOsaceo tingito, in aures autem myrteum , dui melinum oleum infundito. Et cicer album , & Uvas passas coquito, ac decoctum bibendum dato, & in aqua calida desideat. Et olivas albas , priusquam 0leum remittunt, lancinato, ac siccato, & in vino odorato terito, & acetabulum Atticum praebeto. Aut cantharidum Ventres , aut adiuntum , & nitrum rubrum iugyptium , & ferulce radicem, &apii semen tritum, libec exhibeto.

335쪽

DE MORBIS MULIEBR1 A. L I s. II. Si vero urinae stillicidium corripiat, in aqua desideat, & vinum dulce bibat. Si maxime strangulatur in uterorum dolore, vinum suavillimum pari aqua temperatum , trium semicongiorum Atticorum mensura, & taniculi radices, & seminis ejusdem trientem, & olei roficei heminam dimidiam. Haec in novam ollam mittito, & vino superfuso foveto. Et scillam adponat, donec osculum molle, & amplum esse dixerit, k li exulceratum fuerit, ac pullulse ubique in ipsis fuerint,

praeliat adipe anserino cum thure curare. Ad uterorum dolorem. Peucedanum, aristolochiam , panaces, haec simul in vino dulci misceto,& tepefacta bibenda dato. Et peplum album so beat, & urticae semen. Aliud fomentum, sive sustimentum. Si dolor habuerit, malicorium punici dulcis, toti ramenta,

oleae folia siccatu L. Hicc cum oleo subigere oportet, & super ignitum stercus Eubulum mittere Aut galbanum, myrrhum, thus, Oleum album iugyptium, super vitis sarmenta. Aliud fomentum fortius ex bitumine. Bitumen , radicem Xanthu, pilos leporis , rutam , coriandrum liccum , haec omnia terito , & formatas inde placentulas, live pallillos suffito. Aut ad picem, Asandaracham tusam tritam, cupretii ramenta admiscet , & unguento adfuso placentulas formato, R in ignem missas sus ito. Aut cornu caprpe inrumenta consectum oleo l abigito , & in ignem missum sitssito. Aut effosa scrobe, vinacea Uvae torreto ' cinerem in scrobem mittito, & vino odorato insperso, Gulieri circum in s r lenti fomentum facito. Sint autem vinaceorum ch oenices duae, atque haec ipsa quam maxime sicca. Si vero uterus doleat usque ad vesicam , porri semen cum aqua tritum bibat. Aut cyclamini

336쪽

32ψ HIPPOCRATES rudicem in vino albo jejunae bibendam dato, Sccalida lavetur, & subcalidam jejuna bibat, & tepefactoria adponat. Aut allii caput integrum, &nitrum tostum, & cuminum trita, ac melle subacta adponito , & calida lavetur, & subcalidam bibat.

Ad omnem uterorum morbum curandum. Lini

sciis una cum stipula pugillum tenuiter lusum, in vino albo quam suavissimo per noctem milite- facito , deinde excolatum in ollula tepefacito, nin eo lanam mollissimam tinctam adponito , Ω vicissim priore detracta aliam subdito. Opitulatur autem & crocus, & myrrha, & ponticae nu-ceS , alba , & pura lana excepta, & cum adipe anserino, ac Unguento irino adposita. Si dolor vexarit ex subdititiis purgatam, myrrhae

acetabulum, thuris tantumdem, melanthium, cyperum, seseli, anisum , apii semen, netopum, mel, resinam , adipem anserinum , OVi candidum, unguentum Egyptium , singula paribus portionibus in vino albo dulci, duarum heminarum mensuratfrito, & tepidis infusis colluito. Si dolor vehemens habuerit , cantharideS , CyperUS, calamuS,

juncuS odoratus , & iri S prosunt. Haec in vino

Alia collutio. Si dolor , & urinae stillicidium

Vexarit, porri succum, sambuci fructurar, seseli, anisum, thus, myrrham, Vinum , in succum redigito , misceto, ac infundito. Aut myrrhae acetabulum, thuris tantumdem, melanthii, & cyperitantumdem, seseli, anisum, apii semen, netOpum, mel, resinam, anseris adipem, ovi candidum, unguentum Fgyptium, singula paribus portionibus in vino albo dulci diluito, ac infundito. Aut mercurialis aquam decoctam cum

myrrha, thure, netopo. Aut salviam, & hype-

337쪽

DE MORBIS MULIEBRI B. LI B. II. et 2 c

rictam in aqua coquito, ac infundito. Aut apii semen, anisum, melanthi tam, seseli, myrrham, casiae fructum in Vino coquito dc Collulto. Alia collutio. Si dolor fuerit vehemens post purgationem, sami suci fructum & laur1 ha casin vino nigro coquito, ac colluito. Aut sanabu- cum in aqυa coquito, & aquam excolato , & vino dulci adfuso colluito. Si post collutionem infusam dolor oboriatur, aromata, quae in Ung Uentri injiciuntur, coquito , & de aqua duas heminas CXColato , misceto autem adipem anseris, & oleum rosaceum, & tepida infundito. Amplius autem infla si in nulli, ut semel dicam, competit quam duarum heminarum. Aut mercurialem in aqua coquito, & ad succum , myrrham admisceto, aut thus , & Deiopum pari mensura, & tepidum infundito. Si vero ut ros doleat, cyclamini radicem in vino albo jejunae bibendam dato. Et calida lavetur, & subcalidam bibat. Si ex fervido, & superflatario ulcere pudenda fuerint exulcerata , myrti baccis in vino coctis colluat, & mel i lotum adponat. Et mali punici dulcis putamina in Vino coquito , & myrrham , ac res nam simul mixta vino diluito, & intinctum

in his linicum subdito. Et si urintae stillicidium

corripiat fomentsim adhibeto, & pcemnem illinito. Desideat autem in decocto rosarum , aut rubi aut myrti, aut oleae, aut pampinorum Vitis aut juniperor tam baccarum, aut salvite. Si ven tus in utero obortus fuerit, & dolor vehemens,& flatus non exit, cuminum adponat. Et sal VIam , ac cyperum tusa madefacito per noctem, R mane excolato. y lucidum, ac clarum cremo

rem in vas infundito , & crassiorem tritici farinam cum vino albo admisceto , & silphii succum ma-

338쪽

gnitudine fabae, cum farina coquito, & crudius sorbenda dato. Si columesia in pudendis nascatur, dolor obtinet. Et doloris quidem medela est apii semen.

Columellam vero resecare oportet.

Si ulcera in pudendis oboriantur, & pruritus corripiat, olese folia, & hederete, &rubi, & mali punici dulcis trita , & vino veteri diluta , cum recenti carne adponito, ita ut folia carni oblinas. Et habeat

subditum per totam noctem. Mane Vero eXimens , & myrrum in Vino coquens , cum Vino pudenda colluat.

em primi libri de morbis muliebribus

D tussim pueri. Thapsiam in polenta eden dam dato. Aliud. Ex ovo assato vitellum acceptum terito; & sesamum album tostum, &salem cum melle delingenda dato. Ad alvum pueri solvendam. Lanam illotam melle tinotam indito. Si vero antiquior fuerit puer, ceparum internas partes tritas cum melle indito. Silao non fuerit,i recentis tritici farinam elotam, melle, a. oleo admixto , tepidam sorberadam dato. Ad anhelitum pueri facit thus in vino dulci, R illuvies. Ρurgatorium. Glandulas facito ex mellis hemina, anisi acetabulo, bituminis drach mis duabus, selle bovis, myrrhae drachmis tribus, elaterii potione. Haec in vase aeneo coquito, &anseris adipem admisceto , & ubi uἰi volos, glai

339쪽

DE MORBIS MULIEBRI B. L IB. II. 327 dulis anserino , aut ovillo adipe illinito , lana auiatem Utere molli.

Vomitum solvit o cymi succus in Vino albo. Aliud. Farinae tritici recentis ex luccntae dqua. Aut de malis punicis dulcibus, & acidis succum exprimito, & deinde mel admisceto.

Corrosivum sic paratur. I eratrum nigrUm, sandaracam, squamam aeris, singula paribus portionibus seorsim terito. Quum autem trita fuerint ad unam partem , duplam calcem admisceto,& cedrine subacta illinito. Aliud corros 1Vum pharmacum sic paratur. Florem aeriS pure combustum , donec ruber fiat , terito , ac Utitor Pharmacum nigrum. Squamam aeris, & florem aeris , seorsim ambo terito. Ubi vero contriveris, ita misceto. Duas, aut tres pharmaci species facito. Unam fortissimam, quae habet ad squamam, tertiam storis partem. Alteram , quae quartam. Tertiam , quae quintam. Hoc phaEmacum ad

Omnia conveniens est.

Illitio ad anginam. Roris marini semen , staphis sylvestris, absinthium , elaterium, mel. In doloribus podagricis. Abscessus nitro trito aqua diluto, cataplasmatis modo integito , & tribus

diebus non lavato. Ubi vero laVeris, rursu S nitrum rubrum crudum cum modico melle terito,& hoc semper utitor. Inflammata illine portulaca cum farinae massa, & lactucae rubrae drachma, eX aqua dissoluta. Medicamenta occultatoria. ius ustum, aerugo, fel caprae, myrrha, haec dissolvuntur , & omnia simul trita vino albo diluuntur, postea in arui dinem conjecta, sicca in usum Veniant. Pulvillus. Misy praeparatum in pila terito , se spumae argenti chrysitidis appellatae cinerem lotum admisceto. Sint autem CineriS parte. tres,

340쪽

328 H IPPOCRATES misyos una. At misy in maga comburiis, Vitalas, a te dissuar. Nam dum torretur, liquescit, ubi ero probe tostum fuerit, puniceum fit. Alius pulvillus. Cerusa eodem modo cum misy toilo miscetur, velut chrystidis cinis. Alius pulvillus sortior priore. Spodium cyprium ex fuligine Jota, & cerussa , & misy torrefactum. Sunt dUtem duae partes ceria sese de spodio , Una Vero misyos. In haec anemonae folia contusa eXprimito,

Si in peris rubri vase ad solem exponito , & ut nihil illabatur , contegito. Quia in Vero crassa faci a fuerint, pastillos formato , deinde siccato , & siccatos quammaxime fieri potest, comburito,& postea perfrigeratos leviter terito, R de spodio ex fuligine toto parem portionem misceto, deinde netopon instillato, & parum terito, deinde melle

diluito, & re siccata in vase aereo asservato , nc Utitor. Ρulvillus mollis. Spodium cyprium , chalcitis non lota leviter trita, flos aeris. Haec pa-Τibus portionibus misceto , ac terito. Alius.

Spudium cyprium , chalcitis leviter trita , &cinis, chrysitidis illotus. Haec inter se terito. Alius. Spodium lotum, chrysitis, & aeris flos, paribus partibus trita. Alius. Uvae acerbae succus, & spodium cyprium. Uvam immaturam in vigore constitutam sume , & succum per linteum in Vas aeris rubri exprime, & aceti albi acerrimi tertiam partem admisce, atque sic in sole coque, Se quinquies in die agita, ac conturba. Et ubi crassus factus fuerit succus , spodium cyprium tritum adjice, ac permisce, ita ut, ubi sex, aut septem dies in sole politus steterit, ad heminam succi Atticam , spodii drachmas octo immittas.

Si vero acrius emcere medicamentum Vole S, minus de spodio ; sin mollius, plus. Postea Vero