장음표시 사용
61쪽
geatur. Eadem mens, eadem sententia RiVerio Prax. lib. I .cap. I. p. 3O8.
fuit. Alii durum lectum carnem S ossa firmare, habent & scribunt, quare& Poloni praesertim ejusmodi probanti, Germanis ideo, dicitur , maxime in Polonia quoad lectos & jejunia magnam patientiam esse. & Galenus iL. de art. CL VII. p. 3I9. . adducit sibi constare quosdam frumenti acervis obvolutos es absconditos a somno surrexisset firmos ac resceatos. Alii lectum parant huic fini ex arenis, de quo cons. G. Francus Sc Reiselius in E, G. N. C. &e. Adeo multum refert hoc considerasse, ut Hippocrates sedulo moneat non esse negligendam contemplationem cubilium, ut sciat Medicus durone an molli uti aeger strato consuesset, & quo in loco habitare & jacere debeat, quod sane ad morbum plerumque multum valet. In haemorrhagiis, Coel. Aurel. l. c. cap. I 3. p. m. o Is stramenta minime cedentia esse vult. Convenientissimi de coetero censendi sunt illi, telli qui velamentis obtenti sunt: ea enim dirigunt aerem nimirum quoad tuas qualitates, quare & laetus conopaei etiam ratione sit amplus , ne conclusus aer ibi contineatur. Ad abigendas muscas cte. commodissima forent veterum iEgyptiis primum, dein Romanis quoque familiaria conopaea, ut Herodotus &Plinius habent, cum de nostris conelavibus idem dicere non possimus, quod deHerculis sedeSolinus dixit quam nec musca,nec canis ingrediebamr.Specia- tim bene monet Ν. Piso l. c. pag. 36. ut lecti delirantium, phreneticorum Sc. stragulae aequales sint di glabrae, neque circa illas ali quid protendat, ne floccoseolligant, illis utpote communissimum, quo semper delirium efferatius manet. . Porro lectus non contiguus sit muro sorte humido & frigido, sed remotus ab illo, quia in febribus intermittentibus ct in morbis, in quibus frigus nocet, id multum ossicit, in primis cum dorsum ae pedes denudent decumbentes, ponaturque, ne ersus aegrorum faciem lumen & fornacis calor sit, quae ambo incommodum adserunt, atque non solum incommodum, Ve- rUm etiam noxam de morbum, ut v. gr. notum est: aspectum saltem ignis
longiorem: ophthalmiam causari, & quod pejus est, caput fornaci calenti Versum apoplexia non raro tentari. Sint telli quoque foribus & sene- stris aversi,ne aeris&luminis accessu,& ex hominum ingressu turbentur & lae- 'dantur decumbentes &c. Ad magiam naturalem hoc sorte pertinet, in 'gratiam illorum, qui talia credunt addendum, de quod Experientissi Helf. Juncken in Med. suo praesenti secul. p. 778. accommod. Ut expertUm allegat, penes quem etiam fides sit: Si nimirum parturientis lectus eo in . loco oearetur, ubi ante multos etiam annos cadaver hominis demortui repositum fuisset, vel in quo loco homo quidam animam exspirasset non parere
62쪽
posset parturiens, donee alio transferremur .atque adducit morem nonnullis in terris satis usitatum, quo partUrientes locant illuc, ubi naensa ordinario Dolita est, cum ibi raro demortui reponerentur.
I. XXIII. Ut vero diversis infirmis melius consulatur, vario modo lectos construunt. Sic & varii prostant lectit dissicile parturientibus accommodati. Lecti pensiles priscis jam noti atque usitati, in quibus tanquam in cunis demulcentur, apud quosdam Primates adhuc inveniuntur, ut Parisiis
annotavi, quod & ibi pro apoplees icisci similibus lecti perasiles, mobiles Scversatiles habeantur, ut aegri vehementiUS possint commoveri & excitari,
quod institutum etiam laudat Dolaeus Encycl. med. P. I.pag. ID. Nec deesse crederem eos, qui Indorum in Promontorio Jamaico, de quo vid. Aet. Phil. Oidendi Anno 1668. M. Jum in morem lectos pendulos optarent, ut sub blanda volutatione incunabulorum ad instar duleius somnum caperant. Aselepiadem Prusiensem c qui varia blandimenta excogitavit atque maxime mo jucundum spei tavit) illos invenisse creditur, vid. Plin. L. 26. v. Adhibebantur vero non solum ad delicias ae voluptates vel ad somnum concioliandum, sed& ad infirmos exercendos di multos morbos abigendos, dolore gleniendos, ad appetitum excitandum, ut ex Antyilo, Actio Coelio, Avicenna, Galeno, Herodoto, imprimis eolligere est. Sic verbi gr. Galenus meth. I o. voluit, ut hectici in te io ejusmodi portarentur. Ocitav. Horatianus Lib. a. r. med. pro phreneticis, quos contumaces vigiliae perturbant, commendat ut tellus suspendatur S ad vicem gestationis agitetur, assirmatque frequenter ex hac motione veluti de oculis &mentibus occupatis somnos dulcissimos procurrasse iis. Illud gestationis genus in variis morbis instituit Baglivius. Amant multi testas ferreos, ne molestis insectis infestentur, quamobreni Oggium R. Baianit: talem habuisse G.Clericus putat. Vid. Huet. Demonstr.
EvangeL propos 4. Tales Venetiis maxime' etiam habentur ut plurimum ad impedienda insem, quae ibi ob atmosphaerae humiditates uberrime generantur. Ob hanc etiam rationem Incolae Brasiliae retia perdicibus tendunt, ut in his let his pensilibus securi dormiant, libexi a vermibus & halitibus malignis ex terra adscendentibus ut P. DuVal Geogr. gen. R I. p. I 3.
g. XXIV. In lectorum elestione haud inutilia sequentia sunt & observatu
pe neeessaria: Lecti ordinario nostris his praesertim oris ex plumis anserinis construuntur, & linteaminibus, qui tamen imprimis ex levioribus illis plumis ipflaum sedern compositi, certis quibusdam morbis v. g. inflammationibus, palpitatione cordis, respiratione dissicili, vertigine,scotomia,
63쪽
aurium tinnitu, capitis dolore, variolis, morbillis, purpura, arthritide vaga, praesertim rheumatismo, catarrho iusto cativo, asthmate convulsivo, erysipetate, lue venera, seorbuto calido inveterato, dolore capitis atque crurum, praeser tim scorbutico, pollutione nocturna, gon Orrhoea, nimia salacitate, nymphoniania hincSilesii proverbio dicunt: Wollii stige Jungseria soli man ausHagenbutien-Stroli legen 3 nephritide & calculo crenes enim nimio calore plumarum incalescunt, exsiccant & ad lapidem generandum opportuni fiunt) ct inflammatione renum, urinae incontinentia laborantibus ide quibus exempla hine inde notat t) ct similibus in genere in omnibus morbis a seros a colluvie oriundis haud salis utiles sunt. De odontalgia ab humoribuasalsis in vulgus quoque notum hoc est, quam Un einem hiltigen Flusie ded cunt esseruntque, weii die Federn metir Zuetaehen. Item in haemorrhagia, a-neurismate,nimio mensium fluxu, suore albo mulierum, Vid. Dolaeus i. c. Ρ.Ι. pag.ZI6. atque hectica River. Ρrax. Lib. I 7. e. 3.p. 3 octe. insensi esse videntur. Intolerabilius aegri ejusmodi serunt lectos ab illa imprimis volueris arcticae lanugine Edderdulin, quae prae omnibus aliis calefacit, quae te it compora, eaque exagitat. Non modo mihi notus, sed & affinitate con unctus eshqui quando pulvillum plumis anserinis farctum pectoris regione ad excludendum frigus gerit, anhelatione vexatur; demto Vero illo pulvinari , extemplo liberius spiritum ducit. Hujus retiologiam si quaeris, sorte haec sufficiet, quod ejusmodi utpote molliores, leviores calore filo magis intenso denasoque sanguinem in concitatiorem justo motum agant, ex quo Vasa sanguis ra in pulmonibus magis implentur &distenduntur ductusque tracheales siemagis adhuc comprimunt arctioresque reddunt, qUO aeris susscientis aedes sus es negotium systoles praecipue impeditur. Atque per motum hunc magis concitarum partes acres salinae, tenues aeriores adhuc & tenuiores reddun tur, ut minima spatia partium solidarum S ductus eo facilius possint subire, ut fibras nerveas vellicent magis & corrugent, materiamque peccantem, aerem intestina magis motione commoveant, alliciant, ad orgasinum disponant, &c. Addo & hoc, plumas pulverem plumaceum semper reddere. in vitiis respirationis nocivum. Hecticis praeterea & tabidis cavendum est
in sudoribus nimiis,ne in lectis justo calidioribus&plenis nimium plumis dominiant. Siquidem & lecti molliores & qui facile cedunt ut concavi evadant.
in ejusmodi morbis ob hanc etiam rationem non aeque conducunt, cum nimis vaporatione sua re luant, perhibente Coelio Aureliano de Morb. aeui. Lib. L. cap. 37. atque ideo hos ibi in passione cardiaca atque in aliis alibi non admittit. Commodiores igitur erunt lecti apud Gallos praesertim di Angloxia usita-
64쪽
usitatissimi ex culcitris laneis, goilip i ο Sc. confesti, cum nobis desint vimina illa Sinensium mirabilia ab illis,d engs,dicta, e quibus subtilissimas ct mollissimas storeas parant, in quibus nudi decumbunt, maximaque laude eXtOllunt pro sanis pariter es aegris commodissimas habitas. Horum ea quo liae est commoditas, 'uod corpus undique jugiter di aequaliter obtegant, alii vero hiatus quosdam relinquant. In dormientibus enim stragulis delet tis magis impeditur perspiratio, quam in vigilantibus vestibus denudatis, cum ob quietem dormientium feriantibus plurimis musculis nam cor & diaphragma saltem, S qui huic auscultant musculi in iis aguntur & agunt tum quia
calor externarum partium refugit, addum ex Santorii observatione, maxime dum ventres dormiendo calidiores sunt, quam vigilando, & extremus corporis habitus frigidior ex Hippoc. epid. lib. 6. text. II. Eslatu Hinc di notabilem persentitamus pulsuum diu morum nocturnorumque differentiam. Hinc & experimur, non evaporari noxia esiluvia percutis poros refrigeratis externis, etiamsi interna calidissima sint imo urantur; Frustra tune etiam
sortissima sudorisera propinabis, imo laedes potius, dum sanguinem magis turgescentem & symptomata singula exasperata essetes Refert III us, Baeo de Verulana. Hibernos aegrotare incipientes natis prius facere, quam ut lintea e stratis tollant, & laneis pannis se convolvant. His . V. & M. p. 338. Rod. a castro de morb. mul lib. II. p. 332. eommendat lectum laneum Sstragula tenuiora. Riverius P. M.L. I r. p. so8. dicit: in febribus putridis eontinuis plumea strata auserenda, ct lanea substituenda esse. Quinimo in sudore colli quativo, febribus, hecti eis praesertim familiari suadentur lecti ex corio vento repleto vel de cubitus simprimis tenuioris fortunae hominibus )super saccum saltem lineum,in quo farina frumenti ante hac asservata,arit super linteamina multo amylo riges athbad mentem Hos anni in Clave. Sio milem in modum Celeberrimi longe Medici bini Wald schmidius atque Do laeus var solis atque morbillis laborantibus lectos plumarios dis vadent; sua.
dent vero ex coris tegumenta consecta. Paralytici a quibusdam in vinaceis aliisque similibus ex arboribus resinosis reconduntur. In Gallia in mictus ang vinis & fluore uterino aliisque morbis plumbi laminam lectis insternunt, ut aeger super illam cubet. Alii sistent lecto folia ct flores, semina aliaque pro morborum disserentia instemere, v. g. l ectis hydropicorum herbas, fores,
semina eontusa, calida, exsecantia, vel sal tostum alumen tostum vel eosdem totos pellibus sole ustis& calesares obvolvunt, gOnorrhoea, possutione no-Huma,ntyriosi, salacitate affectis vero refrigerantia,addunt. In hanc rem
Iegitur Matronas, quae in Cereris sacrificiis seu Thermopoliis Athenis eas 1-
65쪽
tatem servabant, super solia agni casti herbae cubasse. Alias pellem eati j lvestris in rheumatismo Sparalyti, vid. Anglici raxin L. i. p. 98. vul
pinam in articulorum doloribus cons. R. Scienand. L c. p. 4i . subdunt. Pellem vero caprinam epilepticis' adversam esse quidam notaverunt ob o dorem forte graveolentem cerebro infestum. At illud non ita facile euivis creditu est, quod tamen non a paucis iisque, qui ultra vulgus alias sapiunt, af firmatur, pellem cerVinam aestro Venereo percito cervo detractam S super Ieilum explicatam connubio conjunctos Venerem stimulando mire juvare,vid. Matth. Unteri Trast med. chym. p. 9 29. Alii adhue culcitras herba ceas varias pro affectibus Variis parant V. gr. composi tio ejusmodi in fluxu mensium nimio, invenies in Ephem. G. N. C. D. I. AO. olo. & 71DO. in app.
p. tqq. in convulsionibus, vid. Anglic Praxi l. c. p. 39. cte. In hocque imi tantur Romanos, qui tapius cubilia ex herbis & soliis straverant, quod S de Atticis incolis constat, ut legere est apud Dioscoridem Lib. I. c. 16. V. Felth Antiquar. Homer. Lib. 3. cap. 8. Sic pulVillos rosis illos implevisse, notae Trebellius in Gallieno cap. l6. Voluptatem magiS quam necessitatem se nantes. vid. R Spartianus in aetio v. c. 3. Ad hoc illustrandum Milo Crotonia: in Dial mori. Fontenet II. p. IO tantam reprehendit mollitiem Sybarithae conquerentis, se per totam noctem non dormisse, quia unicum rosae solium incondite es set complicatum. P. Sorbait Tr. VII. p. s 33. commemorat de te plumoso levissimo raro, vi mirabili ad shdorem eli ciendum praedito. ScrupulUm, qui vulgo circa lectorum materiam restat, de aliarum volucrum aut moribundarum plumarum n0xa , aliorum judiciis desero, ego parum iis tribuo. f. XXV. IEgri proin lecto eubantes, non male tecti jaeeant, qui enim dormiunt monente Hippocrate Epid. lib. VI text. II. noctu pluribus tegumentis ob aerem frigidiorem & humidiorem indigent quam interdiu. Post mediam noctem praesertim & circa solis ortum, ut nimirum absoluta digestione, sudores adjuventur melius, hoc ObserVent atque non intempestive se denudent, qua de mutatione aestate etiam ex transpiratione impediata eolicam & diarrhoeam incurrunt plurimi,.secundum enim Sanctorii
computum, quem habet in med. statica Sect. IV. obf i 3. iis . qui dormiaiant pedibus aut coxis detectis noctis spatio libra integra perspirabilium exhalare prohibentur. Nec frequenter se in lem erigant, insurgant atque volvant sese, &ad hanc & illam partem Vertant, quae crebra corporis ja natio ob mus euiorum omnium totius corporis laborem debilitat notabili ter & magis agitat, quam velox cursus, quoniam in cursu musculi salieni H et inferio.
66쪽
inferiorum partium laborant, ac digestiones & perspirationes necessarias imminuit. Conf& Sanctorii med. stat. aph. 4. Set h. V. Neque brachia super capud protendant, non echinorum ad instar se contrahant &c. Quae corporis jectigationes aeque transpirationem impediunt; Sed sub mptima corporis totius compositione, qua multi artuum musculi tenduntur, respiratioque ac transpiratio per universum corpus liberae manent, quieti se teneant, quod plurimorum morborum exigit indoles, quo eo facilius citiusque morbus sirperatur Viresque conservantur. Hocque inprimis eommendandum venit iri inflammationibus, laesionibus, doloribus, arthritide, malo ischiadico, excretionibus culaneis stipatis morbis, variolis, in febribus ardentibus, malignis, animi recurrente deliquio: Sanguis enim atque humores volutatione ea inquieta magis accenduntur & exagitantur, malignitas praesertim retrovertitur, Unde mox in ejusmodi aegris angustiae praeeordiorum & syncopticae defectiones atagunt. In Vomitu adeo, ne caput quidem attollant, protinus enim ad levissimam motionem capitis subsequi solet vomitus; In ulceribus imprimis malignis, fracturis, vulneribus A similibus idem observandum est. Attamen etiam haec regula non est sine exeeptione, nam alvi obstructione pertinaci, irritis omnibus aliis et steribus quoque & caeteris laborantes optime sibi consulunt, si ipsos inlatio hine inde se volvunt & agitant; facto enim illo eorporis motu faeces
alvinae facile excernuntur. Haec in lecto Volutatio maxime praecipitur a Practicia ipsi iliaca passione excruciatis post globulorum plumbeorum & mer-
eurii currentis exhibitionem. Haec conveniunt iis, quae supra memorata
sunt. Antecedentiaetiam non ita intelligi velim, ac si aegri semper in uno lo- eo defixi manere debeant; ut exemplo hoc illustrem. Experient. Sy- dentiam p. 3 86. in variolis & morbis exanthematibus aliis stipatis exigit, ne aegri eodem loco semper jaceant, ne scit. sudores nimii erumpant, qui haut absque ingenti periculo promoventur. Ejusmodi notabilem obse
vationem CL Wedelius in amoen. mat. med. p. 333. ex Anon. Aut. chronic. Thuring. MSS. citat de morbo quodam singulari epidemio AO. I et q. massato, eum imprimis statim somno profundo oppressisse aegros, contra quem agitatione & commotione aegrotorum in lecto omnium optime pugnatum esset, morbumque expugnatum sine illo vero remedio mortuos
fissse. Cum in lectis pro morborum diversitate diversi corporis situs instituendi sint, quos vero omnes indicare non est hujus loci; illos proin tantum adducam , qui peculiarem lecti constructionem & compositionem prieter consuetam exposcunt, supinum nempe & perpendicularent.. Ideo lectus
67쪽
duplicata pulvinariorum serie, inferiori vero stib-: Scilicet supinus etenim decubitus qui soli homini cum testudine marina propriux esse dicitur alias minus conveniens minus que naturalis habetur, conser. Sennertus Libr. IV. instit. P. II. quoniam viscera infimi ventris renibus magis incumbunt, sicque seri segregatio difficilis redditur , motus diaphragmatis impeditur, truncus aOrtae arteriae descendens a visceribus: abdominis premitur, sanguis promptius ad caput ejusque vasa sertur, dissicilius remeat, medulla oblongata gravatur, sp i rituum undulatio impeditur, turbatur, multa inseri detrimen ea & insomnia turbulenta, torporem, auriuml tinnitum &c. & ansam praebet repletionibus capitis, apoplexiae, paralysi, epilepsiae, rheumatismis, catarrhis suffocativis, phrenisi, malo hypochondriaco, melancholiae, vid. Solenander L I p. 27 r. febribus, apostematibus, vid. Bilier in Herm. redivivo schol ad c. I 8. se I. Hippocr. L. V. de motu muscul. XI. c. 4. Crato consmed eti8. Platerus L. II. de laes funae p. 23 9. nocturnis pollutionibus, nephritidi, hama orrhagiis &c. convulsionibus, Willisius & Eph. G. Ν. C. D. II. an. IX. obs a 27. Haec mihi in mentem revocant , quod de Viro quο-dam Lipsiensi relatum habeo, qui posteaquam dentem sibi extrahere curaverat, ex haemorrhagia subsecuta sub supino paululum decubilia sere luL
locatus esset. Damur tamen, inquio, casus. in quibus supinus decubitus commendandus venit, inter quos notantur, intestini recti prolapsus, herniae , vitri descensus: Retrocedit enim sub tali decubitu portio prolapia ieu m- testini seu omenti, adeoque nullus dubito, q*in continuato ejusmodi decubitu per plures septimanas imo menses puto sanentur herniae, retrogressis prolapsis restitutisve sci fibris relaxatis, ac illarum justo tono ac robore.
Nee desunt illius Auctorum testimonia, si quaeras illa, adeas G. Fabricium incent. V. obs.chirurg. s . E. G. N. C. D. ΙΙ. Ao. X. obs I9o. Calculus atem vesicae & urinae suppxessionem causans situ ejusmodi declivi cruribus aliquomodo elevatis dimovetur,dolores leniuntur &quietus tunc magis ille tenetur. Testatur hoc Galenus L. V. c. 4. dellae: affeth. statque in eo tale consilium
68쪽
morbis oculorum, Heurnius de morbis oculorum p. i). de visiis debilitate R. Solenander cons. Med. secL II. p. i 2 6. perhibent. Stomacho laborantes decubitum, ubi crura sursum attrahuntur, genuaque ad os quasi admoventur, mire juvare reputat Baco de Uerui. Sylv. Sylv. Cent. VII. p. 96 Similiter Coel. Aurel. Lib. IV. de Morb. chron. cap. 3. Ventriculosiq aut coeliacis maxime si solutio urgentior sit, supinaru jacendi posituram suadet, capite paulla levatius locato. Vigiliis involuntariis vexati sub supino decubitu melius longi usque dormiunt. Lowerus de infrigi- datis observavit, eos neque incalescere neque dormire, nisi lecto ad pedes altius strato. Illustr. Tschirnhausen in Med. corporis memorat de seipso, si supiniis cubaverit, largiorem sudorem provocatum fuisse. Fe hel. Meth. med. L. II. p. 76. hanc addit cautelam a nae sectione aeger supinus decumbat, Ut in quiete partes exhaustie repleantur, resarcianturque spiritus. - Caeterum supinum collocant aegrum lithotomiam, herniarumque repositionem, catheteris Rpplicationem meditantes; Cui cataracta acu
remota fuerit, in lecto per plures dies capite paulo reclinato cubet. ConfG. Bartis ch in ophthalmogri P.V, c. 3. Ut forte heterogeneum ex oculo per foramen acu factum felicius exeernatur, S ut impediatur, ne suffusio, quae e sede sua jam remota est, ct infra pupillae aperturam depressa , iterum assurgat supra humorem crystallinum. Vel mulierculae diligenter imperant, optimo quidem consilio, in parturientibus, ut facilius labores nisusque obeant sustineantque, ut lectus ad supinum decubitum paulisper disponatur & magis adhuc in partu difficili, situ foetus p. n. ut eo melius foetus ad interiora se sponte sua recipere, vel obstetrix commodius ad metiorem egrestum debita enchiresi viam sternere possit. Memoratu digna Loweri observatio est, a decubitu supino in occipite foveas ct sinus profundiores & magis, excavat s fieri.
g. XXVI. Explicatius dicendum est de decubitu erecto & perpendicul ei, illum praecipue in dissicili respiratione exposci, in olfactus pariter laesone N. Piso l. c. p. i 43- epilepsia, apoplexia, aliisque affectibus soporosis, catarrho sustbeativo, hydrope pectoris, hydrocephalo cons. Lowerus
de corde c. r. empyemate, in haemorrhagus &similibus. Infantes recens nati motibus convulsivis obnoxii, semper erecta, imo prona saeie in cunis eoiloeandi sunt, cum alias. sub ordinario magis decubitu nunquam diu &placide dormiant, quod ei are explicat R. Lowerus i. c. Adeo hoc verum est, ut observaveris, quod si infantes in nutricum complexu tenentur, ubi e put magis exigitur, placide MOX Obdormiant, immunesque magis a convul
69쪽
sionibus serventur. Omni studio vero is vitandus venit in viseerum corruptione, in acutis S praeprimis virium debilitate, animi deliquio. syncope, febribus exanthematicis malignis, cum morbi vehementiam sensibiliter augeat, brevique finem vitae accersiat; nullusque dubitationi locus est, si quod res est,ins piciamus: in malignis se ilicet deficere spiritus animales,deficere vires & circulationem languinis,systolem l cordis cile imbecillem,quae non tussieiunt fanguini sursum & caput usque movendo quae promotio fluidorum ordinario semper est dissicilior, quam si in plano magis nat) uuan docunque ita cerebrum iussicienti sanguinis assiuxu destituitur spirituum animalium, exinde generatio parcius justo dissiciliusque adhuc magis instutuitur, a quorum dei tituto influxu debito suffcientique cor segnius movetur , sicque vires magis magisque deficiunt, animi deliquia invadunt, frequentiora, secretio heterogenei & propulsio e centro peripheriam versus de
ejectio per suos excretorios poros impeditur, imminuitur, extremitates membrorum perfrigeratione assiciuntur, novae alterationes inducuntur, &tandem certissime mors insequitur. Erectum magis quoque tenere eorpus pessimum est in pulmonibus inflammatis, docente Hippocrate in praenot. & multiplici experientia comprobante Experient. Baglivio vid. Ρr.M. L. I. p. Ita etiam Celsus lib. II. de Medicina cap. .ubi de malis aegrotantium signis, agit, inquit: isGravis morbipericulum est, ubi su-- pinus aeger lacet porreius manibus & cruribus ; ubi residere vult in ipsoa-,, cuti morbi impetu praecipue pulmonibus laborantibus ,, Speciatim hic indieandum est, doloribus crurum scorbuticis misere affectos cinea suras ct tibias imprimis cruciantibus pedes in lecto elati & erecti collocandi, ut lympha salia sortius resorbeat. De decubitu prono & super ventrem multa dicenda adhuc serent, quia vero vix peculiarem test adornationem requirit, missiim hic illum faciamus. g. XXVII. Ae ne id quidem mihi retieendum est, lectorum δc stragulorum ut & indusiorum J sordidorum cum mundis frequentem nimi S mUtationem nocere in morborum paroxysmis, morbis contagiosis, peste Sc. dc in omnibus, ubi per diaphoresin & excretiones culaneas morbi solvi debent, quales sunt variolae&morbilli, purpura, petechiae aut eris eos tempore, aut effervescentiis illis nondum sussicienter evanescentibus &e. quare mox non solum imbecilliores illos experieris, sed de capitis dolores, anxietate , VOmitUS, apoplexias, convulsiones &symptomata omnia aucta laepe sies ius in extremo vitae periculo con uncta, adeo ut cuni illis stolam seralem induant Idque non semper a frigore solum procedit, quod tuae admittitur, aut
70쪽
oducitur forte, sed & a saponis foetore diu certe inhaerente, cqui vero in ejusmodi S aliis multis morbis valde noxius est ) quare rectius agent, qui semisordida iterum, sed siccata illa de novo adhibebunt, vel quibus alii fani per aliquot dies jam usi, aut ad nummum manibus prius bene siricata & attrita fuerint. Contra in multis V. g. ciborum fastidio, cardia ia, si1ti immodica, hectica Riverus Prax. m. lib. I T. e. l. p. loa. lintea quoque prius aqua rosar. ut irrorentur jubet p. 3o3- frequentem ejusmodi mutationem Iinteaminum, lodicum S stragulorum &c. ex usu esse refrigerando statuunt, cons F. Platerus Ρr. Tr. I. oo I. N. Piso l. c. L. III. p. 233. S p. 447. notat in febre ardente culcitram stragula S linteamina frequenter esse sternenda. In dysenteria stragula lecti saepius esse mutanda, ait Sennert. Ρr. L. III P. H. S II. c. 7. In Scorbulo idem suadere videtur B. Ronsaeus de Seorb. p. 139. Alias in genere fatendum est lecti linteamina melius pura conferre, & impura vero aeri liberiori & vento exponenda atque singula e lare foci & sornacis & frictione, attritione corrigenda& praeparanda: Sordities enim poros cutis infarcit & obstruit, unde morborum exasperatio, inquietudo M. propullulant Pr sertim in morbis contagiosis id diligem
ter observandum est,ne a collectione sordium iidem foveantur, augeanturque ne forte pori cutis ab ejusmodi sordibus coacervatis Obstruantur,quodin mombis pectoris maxime pessimum est, vel ne miasmata morbifica exhalantia respiratione hausta aegro obsint &adstantibus labe quasi duplieata ae subinde novata. Praeter has noxas molestiae haud parvae accedunt, quae a madidis & fostentibus sudoribus linteaminibus& rigentibus sanguinς vel sanie patiuntur ad groti, quae tantae omnino sunt, ut requiem S somnum impediant &e. confidollerius a. cap. de se,. ard. Rondeletus de febr. Synoch. Lev. Lemnius 4. de o. N. M. 8. Ronsaeus epist. 39. a Rejes jucund. quaest. eamp. qu. 8a. vallesius i. de morb. acui. 8. qui ultimus Medicos hac in parte nimis rugorosos objurgat S merito quidem objurgat Comm. I. ad text. 8. L. r. de
morb. acutis inquiens: MΡeceant vulgares medici nec luteam tunicam in istare, nec syndonem, nec manus faciemque imare, neque quidquam alti,,ud, quod ad munditiem spectat, suis aegrotis permittentes dce. M Hane censuram ideo nec jam alios magis forte notos nominem merito meretur La1. Messionerius, qui in novo suo de febr. dogmate ab hae munditie abhorret, & par est, ut alii ab istis sordibus ab illo laudatis quoque abhorreant. Agnovit hoc ipsum ipse jam Hippocrates, quando omnia circa aegros munis
da esse vult. Quamobrem Veteres, qui linteis rarius utebantur frequentem
adhibebant, tum balneorum, tum frictionum usum. Sed sub horum mu