Io. Baptistae Vici Opuscula a Carolo Antonio De Rosa marchion. Villarosae collecta et evulgata

181쪽

otiusque Siciliae Regum Nuptiis

unquam Divina Providentia ex omnibus re bus humanis , quas aeterno Consilio regit, ac temperat, Conjugia potissimum certo suo unius Numine moderari ab Humanitate usque condita miris rerum argumentis ostendit; nunc profecto , quum Augustas CAROLI BORBONII , Regis Optimi, ΜΛ-RIAEQUE AMAUAB WAILBURGAE , Regiae Puella leelissimae Νuptias conciliavit, omnium maxime praestitit. Ingens enim beIlum de Polonorum Rege creando ab hinc quinqnennium exarsit; quod ab Oecidentalis Oeeant Iittoribus ad Sarmatas usque, et Scythas Terrarum Orbem concussit λ cum Pro

Stanislao Lesaiastio, Ludovici XV. Soceio, ad id

182쪽

1 6 Io: BAPTIATAE VI cI Regnum reducendo Gallia, Hispania , bellic6sior

Italia Hierentur; Carolus autem Austrius, Romanorum Imperator, Universum serine Germanici

Imperii Corpus , Polonia in partes divisa , Μ

schoviaque Fridericlini Augustum, Saxonum Ducem , Imperiique Novem virum, mortui Regis filium ad id summum fastigium evehi oportere contenderent. TripIex belli moles, una ad Bhenum, alia in Mediolanensis ditionis finibus, postrema ad. Dautiscum gravissimo incubuit: quarum unaquaeque ad se cunctarum gentium oeulos animosque advertisset; nam et cruentissima Praelia commissa , et invictarum urbium, ar- Ciumque expugnationes editae , et costantissi inarum in fide civitatum deditiones expressae : quum que amplissima caussa esset omnino individua, et nationum, quae hinc atque hinc in arma Coni currerant, serine integrae vires, ita, ut omnes con Stans metus incesserit, ne id bellam , si diu, tius traheretnr , genus humanum exhauriret

Praeter omnium opinionem pacis foedus in has Praecipuas leges sancitum est, ut Fridoricas Αα- gustus Polonorum Regno praccsset, Lesain Rhius Lotharingiae Dux viveret. Inter ojus bolii appendices et illa extitit quoquct mira, quod, dum in Insubria a Gallis, Sabaudisque contra Germanos acerrime pugnabatur , CAROLUS BOR BONIUS , Hispani exercitus Imperator, vix pubes factus,

in in hac reliqua Italiae parte, Insulaque Sicilia,

183쪽

ORATIO VI. 17 tanquam belli sti Imen emicuit detonuitque; et

bequo CDPiarum numero cum hostibus pugnam ad Bituri tum conseruit; deque iis perraram in historiarum monumentis victoriam reportavit; qua octo millium Germanorum exorcitus ad unum

inque susi, Captique, et quadrigenti omnino Hispani milites desiderati. Sed enim illud omnium vota , nedum SPes superavit, quod Borbonius Princeps paucis ante diebus Neapolim urbem ingressus , dum Capuae , et Caietae , firmissimis Neapolitani Regni claustris hos es et numero , et robo te haud sane spernendi Praesiderent, eo rumque Exercitus Calabriae, Apuliaeque campos libere persultaret , is a diligentissi ino Parento PHILi Pso V. Hispaniariim Rege certus PropriuS-que Ri x Neapolis, Siciliaeque appellatur, et haec duo opulentissima Regna ab Hi pana Monarchia, quacum ab Ferdinando usque Catholico coaluerant , ab tracta sunt. Interea , duni adolescens Princeps , utroque Regno per Summam gloriam Pacato , ad justam ii gitimumque Virovum aetatemserine Provectus, Reginue uxori , quae hanc selicitatem subjectis populis Regia Solio Ie perenn ret , iungendus erat, alii talia, ei Conjugo, Roginas opinioni hus destinabant , nemo omnium sane

184쪽

1 8 Io: BAPTIATAE VI ct inopinata , quac in hoc regiam Nuptiarum opus,

veluti Praeciantes caussae, tam commode aptequct congruerant, lirium ea PerSuasio Cunctarum gentium animis insideat , Divinum Numen peculiari cura Regum rebus adesse . satis graviter adsit-mant, hoc Augustum Conjugium a Deo Opt.

Max. esse curatissima industria Comparatum ,

primum, quod hoc Regale Par Conjugum summis laudibus ex aequo sibi utrinque respondentibus ornatissimum Divina Bonitas Terris monstrare voluerit: deinde, quod si hebeti hominum menti Divina Consilia in sacris aeternae lucis penetralibus abdita scrutari quandoque datur ) , laetissima hinc omina capimus, ΑΕ ternam Providentiam has Regias Nuptias bene fauste feliciterque adornasse , ut Socer , Generque inclyti, alter terra, marique alter barbaro Mahometano rum Domino ingentes clades inferrent , et CAROLUS BOR BONIUS HierosoIyma puro ac pio bello repeteret , et ejus Regni uti Rex iure praescribitur, ita possessione compos fiat: circa quae duo Summa Capita , veluti Polos, no8trae ora tionis Orbis circumagetur : id vero cuiusvis facile

videt E datur, quum in numeroso ovium aequactaetatis, eiusdemque colori S g ege, quarum, ut Pastor aliquam distinguat , ipbe eam Certa nota insigniro debet , lactentes hoedi suam quisque matrem agnoscunt. Haec autem sensilium formarum similitudo in hominum genere tam rara

185쪽

ORATIO VI. 1 9

est, ut fratres gemini, quos vel Ionga et multa eum iis vitae consuetiadi ne quis internoscere vix possit , in suis similiarum deliciis a summis Proceribus habeantne; et tamen haec tanta , ac tam rara corporum similitudo diversa eorum ingenia, studia , uti res edere comperitur. Has inexhaustas Natura E opes Deus Opt. Max. Naturae dominus, architectus, et arbiter sua Divina Unitate vicit ac superavit, quum Regias CAROLI , et AMAHAE Nuptias ab omnium temporum principio, Aete nitate decrevit. Deci evit nanque generis amplitudine pares, coniugali aetate pares , praestantia dorporis, animique vii tutibus pares. Et vero utriusque Regii Conjugis genus tanta luce iuxta

inclytum , tantoque splendore est aeqtae circum su, tam , ut , utrum altero sit Praeclarius, nequeas definire. Gens enim BOR NIL a Carolo Magno ducere originem memoratur, qui Romanum Occiden iis Imperium a barbaris gentibus

. . . . . . . '

Iam liu e)cisum restituit; eoque egregio EL immortali facinore Temporum Doctrinae Post Cyrum , Alexandruin , Iulium Caesarem aliud grande Hi noriae momentum adiunxit , unde Orbis Te

rarum res gestae per longis .ima mille serine annorum sparia ad hanc nostram usque aetatem Procureriti t. AMALIAE autem Majores Romanos sa-Sces , qui gemes omnes devictas, Perdomitasque torrobavi, intra sines suos nunquam viderunt:

nam sub Trajuno, postremo Imperatorum , qui

186쪽

Bomani Imperii fines protulerant, Ge mania 3

quanquam ducentos et decem annos Romanis at .mis tentata, in ea tamen sui parte , qtiae gignit Saxones, ut eam Oraculum Historicorum describit, adhuc intcgr i perdurabat. At hereulo liceat heic pauca tenuiter dicere, ut magna atque magnifica Saxoniae Ducum glotia luculentissima intelligatur at hercule, inquam, gravissimum argumentum , Saxonos suisso antiquos Cimbros docet , quod Saxonica lingua Cimbricae quam si millima osse observetur ; et Cimbri Pracclaris Geograpitis Thout nos dicantur, a quibuS nomen in universam Germanorum gentem diffusum est ;atqui omnium gentium mores probant, populos principes nationibus nomina Propagare , et Observare licet, principes gentium urbes, uti Saxonum Begia , in Terrarum meditulliis sitas esse. Theutonicae autoni Linguae tanta antiquitas Pra dicatur , ut, quum cius Auctor Tlacuionis Messecuriman appelletur , Gentiles Scriptores patrio studio commoti , Mercurium Tri Smegistum, qui Aegyptiam gentem , omnium antiquissimam cou-didit, Gothum fuisse commemorent. Sed id ipsum mulio gravius veriusque si in assent, quod, cum

Trismegistus Aegyptia lingua TZoiat dictus sit, et

Germanica omnes verborum radices uni syllabas

habeat , Thetit Germanicam Linguam fundasse, idque verbum a Confusione Linguarum Babylonica , siti Primaeva Generis Bumani post Diluvium

187쪽

ORATIO VI

dispersione ot Germanis , et Aegyptiis idem omniatio Provenire conseri,sent. Hanc Saxoniae Ducum cum ipsis Primis Gentibus domi occoeptam, et, ad nostram usquo tempora perpetuo servatam Li herialem eum Romano Occidentis Imperio per Carolum bignunt rostituto si quis conserat, et aequa lance utrumque Primae Originis decus expendat ; ab utνa major dependeat gloria , is proeul omni dubio non liquere pronuncitaverit. ΙΙan aequam Originis amplitudinem quam belle Co iugalis aetatis Asqualitas oxcipit i Nanque Απι-LIA ntinc primulum viri potens stola, et CAROLUS virilibus annis. proximus. Nuptias. Romanoe more contraxerunt. Gens enim Orbis Tortarum domina caeteras Omues armis vicit, quia omnes civili

sapientia Superavit ; cujus institutiones , non in Philosophorum scholis, sed domi a similiari Prudentia tradebantur. Quum enim ex Familiis Ci-

itates Coortae sint , ex Familiis recte institutis Respublicas recte ordinatas proxenire necesse QSt. Inter caeteros autem domi prohatos mores is erada Maioribus sancto traditus , ut tenetae adoI Mentulae uxores, ex quam primum sumpta virili, toga mariti , principio matrimonium necessarium, Naturae propagandae ministerium Putarent, e neremque sontirent magis , quam intelligerent ;qua una re nullas amotis ex opinione delicias, quae vigentiorem vitae partem transver Sum agunt

nequiter concupiicerento: deinde , ut quam se

188쪽

sectos conciperent foetus , uti novellae plantae fructuum primitias iucundissimas Visu , gustatu suavissimas reddunt. Regale vero Par Coniugum Praestanti Corpore. quam spectandi i ΑΜΑI IAenim forma honesta ac liberali non quotidianas modo viticit, sed ipsas lucri Ionias exsuperat 'quae, ubi in frequentissimis hominum celebritatibus prodeunt , omnium in se obtutus defigunt , ita ac si alias formosas seminas , quae eo

dem sorte conveniunt, uox obscura contegeret :vultu praedita tam modesto, tam VenuSto, Ut

verecundae Charites ipsius faciem semper aliam atque aliam pulcherrimam fingant: sed et in sa-cie , vultuque, et in statu, et in incessu splendor quidam regius eminet, quo , sine regio cultu , sine regio comitatu , in solis locis sola vel agricolis , vel a pastoribus, qui sormarum nullum

habere solent arbitrium, agnosceretur Regina. Sed quando viri uxoresque sunt goneris humani Elementa, bene sane discordia mire concorde

tenella AMALIA CAROLo iuncta est, qui a Puero

corporis robur praeclara exercitatione firmavit; quum ab amantissimorum Parentiam complexu

Gloriae manu divul,us, ab ultima Hispania impediti simos Pyrenaeos saltus , nivosasque Alpestrascendit, periculosissimam hyberno mari navigationem perpessus , tandem Sub armis asperos , Praeruptosque Appeninos media hye ne superavit;

et Progressus, quantum reliqua si alia porrigitur,

189쪽

in ultimam serme Siciliam, Panormum contendit, ut ibi vicior Begio Insigni rite solemniterque redimiretur e quam laudem , ut Regina Uxor cum Regio Viro aequam quodammodo haberet, Summum Numen quoque providit : nam serme puel Ia e Paron tum diligentissimorum sinu, ut heroico ritu nubentos, grata jucundaque vi abreptae patriis penatibus, non gestatoria sella, ut plures sponsae Reginae ad viros vectae ; sed cisio , equisque per certa longissimi itineris spatia dispositis mille et ducenta passuum millia per ingentes silvas, Saltus, montes, numinaque intra

mensem ferme unum emensa, eontento Eursu ad

nuptialem thalamum delata est. Neque vero a corporis robore in CAROLo, quae in seminis pul-ehritudo. dicitur, et laudatur, Dignitas, Propriumvirorum decus seiungitur. Is cnim, ubi equitans in amabilem ferociam compoti itur , dignus armo rum Imperator consPiciliar ; quia in in regia sellae praesidens desideria civium audit , Rex ad regnum, nedum natus, sactus videtur; quando stans in rogali solio Proceres ad manus adorationem admittit, vivum in Terris Dei Simula-erum resart. Illud postremo mirandum maxime, quod haec duo castissima corpora Divina Providentia Caietae conjungi voluit, ut quod in totius Mediterranei maris ora omnium firmissimum suum oppidum CARGIAIs victricibus armis recepit, ibi I Prima Veneris Sasa perageret, et inter Suae mi

190쪽

Iitaris virtutis obversantes imagines bollatricem fingeret sobolem. Demum qui Regii Coniuges praestanti C ,rporis forma pariter P ae liti , quantum egregiis animi virtutibus similes t A que hoc Ioci innum ras praetermitto, easquo dumtaxat operae protium eSequi arbitror , quibus viri so-

minarum Iaudes tam raro assequuntur, ut muliebris sexus propriae vulgo esse dicantur, religio , pudicitia, misericordia. Et sane quidem CAROLI eximia in Deum Opt. Max. Pleias est plane admiranda; qui in humano Regum sustu, ,hunianisque deliciis divinam serme vitam agere visus est. Hinc illa ipsius Pudieitia omni laude ac praedicatione dignis .ima ; qaa in Juvenis,

atque adeo innupti Principis, et eth Parcntumore Per immensum terrarum orbem divisi aula nihil, nisi castum, purum , Sanctum, inteme . ratumque Versalum esSe memoretur. Quin, quo cives laxandi animi gratia solutiores conveniunt, in theatro , quod omnium Europae magnificentissimum extrui iussit, theatralem plausum aliO- qui, nedum permiss m, sed expetitam licentiam Sua Severa praesentia coercet , aς spectatoribus

silentium, Philosophorum Scholis dignum , indicit. De tertia ex modo numeratis virtutibus su-Perest , ut dicamus et quod quae in aliis Principibus summis Clementia commendatur , ea in nostro Miscrico idia est .' siquidem meritis ad Caelum Iaudibus effertur illa Imperatoris Romani