Pausaniae Descriptio Graeciae

61쪽

LIBER VII. 3Iθέντος καὶ ἐς πλεον δόξης ος τους ἄνδρας τούτους ἐκέλευσεν ἐκ Λακεδαίμονος ἐθελοντὰς φευγειν, μηδὲ -τουμενοντας ἐργάσασθαι τῆ Σπάρτη πόλεμ- φυγόντας δὲ ἐς Ῥώμην κατα- - σφῆς ου μετὰ πολ ἔφασκεν υπo Ῥωμαί- καὶ οἱ μὲν ἀπελθοντες πηροντο ἡκ44

Σπαρτιατῶν ἐς δικαστηριον - λόγω, καὶ ἀποθανεωῆσαν καπεγνωσμενοι ἀπεστάλησαν δὲ καὶ υπο πιαιων Καλλικράτης ἐς Ῥώμη ' καὶ Θίαιος τοῖς φλγουσιν ἐκ

Σπάρτης ἀντιδικήσοντες ἐπὶ της βουλῆς κά αυτῶν ὁ

μὲν κατα την δον Καλλικράτης τελευτα νόσω ουδὲ

οἶδα εἰ ἀφικόμενος ἐς Ῥώμην φέλησεν - τι - ιους κακῶν σφίσιν ἐγένετο μειζόνων αρ - ίαιος δὲ ἐς ἀντιλογίαν Μεναλκίδε καταστὰς ἐπὶ της βουλῆς πολλὰ πιν

κεδαμονίοις καὶ Ἀχαιοῖς διάφορα ν ἐς αλλήλους. καὶ τοῖς ἐκ ' μὴ πρέσβεσι σχολαιτέρα πως ἐγίνετο ἡ ὁδός, ΕΦ τ ἐξα-ταν ὐπῆρχεν ει αρχῆς Θιαίετε Ἀχαιοὐ καὶ Μεναλκίδαν Λακεδαιμονίους. ους μὲν δη παρῆγεν ὁ

Λίαιος ως - πάντα επεσθαι Λακεδαιμόνιοί σφισιν υποτῆς Ῥωμαίων βουλῆς εἰσὶν ἐγνωσμένος -κεδαιμονίους δὲ Ο Μεναλκίδας μάτα καυτελῶς του συνεδρευειν ἐς τουχα-- υπο Ῥωμαί- αὐ-ως ἀπηλλάχθαι. XIV. υθις ουν ἐκ τῶν ἀντιλογιῶν Λακεδαιμονίοις ωρμηντο Ἀχαιοὶ πολεμεῖν, καὶ στρατὸς ἐπὶ την Σπάρτηνήθροίζετο υ--μαρίτου στρατηγεῖν τηνικα αυχαιῶν ηρημένου περὶ δὲ τον αὐτονα-νον τοὐτον ἀφίκετο ἐς Μακεδονίαν στρατιά τε Ῥωμαίων καὶ ἡγεμὼν ἐπ αυτῆΜέτελλος, Ἀνδρέ φαφ Περσέως του Φιλίππου πολεμήσοντες ἀφεστηκέτι ἀ- Ῥωμαίων καὶ ὁ μὲν ἐν Μακεδονία πόλεμος μελλεν ως στα κατὰ το ἐπιτηδειότατον Ῥωμαίοις κρι-εσθαι Μέτελλος δὲ ανδρας υπὸ τῆς s

62쪽

32 AXA IRA Ῥωμαίων ἀπεσταλμένους βουλῆς ἐῶ τα ἐν θυσία πράγματα ἐκέλευε, πρὶν Ἀντην Ἀσίαν διαβῆναι τοῖς γεμόσιν αυτοὐς τοῖς Ἀχαιῶν ἐς λόγους ἐλθεῖν, πλα μὲν ἐπὶ την Σπάρτην μη ἐπιφέρειν σφίσιν ἀπαγορευσοντας, την δὲ ἐκ Ῥώμης παρουσίαν των ανδρῶν προεροὐντας μένειν, ἡ κατὰ τομο ησαν ἀπεσταλμένοι Λακεδαιμο-3 νίοις δικασταὶ καὶ Ἀχαιοῖς γενέσθαι Οἱ μὲν δη τα ἐντεταλμένα Θαμοκρίτ' καὶ Ἀχαιοῖς ἐπήγγελλον ἐφθακόσιν ἔξοδον ἐπὶ Λακεδαίμονα πεποιῆσθαι, καί, εώρων γαρ

προς την παραίνεσιν ανθεστηκότα τὰ Ἀχαιῶν , κηλλάσσοντο ἐς την Ἀσωπι 2. Λακεδαιμόνιοι δὲ υ φρονηματος ἀλλον η ἰσχύος ἔλαβον μὲν τὰ οπλα καὶ ἐπεξῆλθον ἀμυνουντες την οἰκεία, βιασθέντες δὲ υ μετὰ πολύ, οσον μεν ἐς χιλίους οἱ λικία μάλιστα αυτῶν καιτόλμαις ακμάζοντες πίπτουσιν ἐν τῆ μάχη, το δὲ αλλοστρατιωτικόν, ς καστος τάχους εἶχεν, ἔφευγον προς. την πόλιν. E δὲ ὁ Λαμόκριτος προθυμίαν ἐποιήσατο, τοῖς φεύγουσιν ἐκ της παρατάξεως μολκαὶ χαιοῖς ἐσ-555δραμεῖν ἡπῆρξεν αν ἐς το τεῖχος της Σπάρτης - νυν δὲ

αὐτίκα τε ἀνεκάλεσεν ἀπο της διώξεως τους Ἀχαιούς, καὶ ἐχρῆτο κὰγ ἐς το ἔπειτα καταδρομαι μὰλλον καὶ αρ-5 παγαῖς ἐκ της χώρας η συντόν πολιορκία. 3. Θαμοκρίτωμεν ουν ἀπαγαγόντι πίσω την στρατιὰν ἐπιβάλλουσιν οἱ 'Aχαιοὶ ζημίαν πεντήκοντα τε ἀνδρὶ προδότη τάλαντα καί, ου γὰρ εἶχεν ἐκτῖσαι, φεύγων χετο ἐκ Πελοποννήσου 4. Λίαιος δὲ Ἀχαιῶν μετὰ Θαμόκριτον στρατηγεῖν γρημένος ἀποστείλαντι αδλ Μετέλλ πρέσβεις ώμολόγησε μηδένα ἐπάξειν Λακεδαιμονίοις πόλεμον, μ/λλὰ Dc αν κωσιν ἐκ Pώμης, ἀναμενεῖν του διαλ-λλακτάς. Στρατήγημα δε αλλο ἐς τους Λακεδαιμονίους παρεsρε τοιόνδε τὰ ἐν κύκλωτης Σπάρτης πολίσματα ἐς την Ἀχαιῶν ὁπηγάγετο εὐνοιαν, ἐσήγαγε δε ἐς αυτὰ

63쪽

LIBER VII. 33 καὶ φρουράς, ορμητηρια ἐπὶ την Σπάρτην Ἀχαιοῖς ἀναι. 5. Μεναλσάδας δὲ ρρη- μὸν υπο Λακεδαιμονίων ἐναντία et Αια- στραπηγεω ἐχόντων δὲ αυτῶν ἔς τε την πῶσαν

πολεμου παρασκευην καὶ οὐχ ηκιστα τοῖς χρω-ιν ἀσθμνῶς πρὸς δὲ καὶ της γης σφίσιν ἀσπόρου μεμενηὶ κυίας δ. ας δμως τὰς σπονδας ἡπερβῆναι, καὶ πόλισμα Ἱασον ελῶν ἐξ ἐπιδρομῆς ἐπόρθησεν, ἐν οροι μὲν χώρας της Λακωνικῆς, ' Ἀχαιῶν δὲ ἐν στότε ὐπήκοον 'Eξεγεμ sρας δὲ -οις Λακεδαιμονίοις καὶ Ἀχαιοῖς πόλεμον ἐν

ἐγκλημασί τε ν υπο τῶν πολιτῶν, καί ou γαρ τινα ἐπτου προ ἀοκωμένου κινδυνου Λακεδαιμονίοις σωτηρία,

ευρισκεν, αφίησιν λουσίως την ψυχὴν πιὼν φάρμακον. καὶ Μεναλκίδα μὲν τέλος τοιουτον ἐγένετο, αρα-τι ἐν τε εαυτου φ τότε μὲν Λακεδαιμονίων ἀρών ἀμ- θεστατος φρατηγός, πρότερον δὲ ἔτι τουωχαιῶν ἔθυους

ώς αν ανθρώπων ὁ ἀδικώτατος.

556 XIV. 'Aφίκοντο δὲ ἐς την Ἐλλάδα καὶ οἱαποσταλέν--τες ἐκ Ῥώμης Λακεδαιμονίοις δικασταὶ καὶ Ἀχαιοῖς γενέ- θαι, αλλοι τε καὶ 'ορέστης ' τους τε ἐν έκάστη πόλει τῶν Ἀχαιῶν ἔχοντας τὰς αρχὰς καὶ Θίαιον ἐκάλει παραυτόν. φικομένοις δὲ ἔνθα ἔτυχεν αυτὸς ἐσφκισμένος, ἀπεγύμνου τον πάντα σφίσιν δη λόγον ἡ δίκαια ηγολο η Ρωμαίων βουλη μητε Λακεδαιμονίους τελεω ἐς το πιαῖ ν, μητε αυτὴν Κόρινθον, ἀφεῖσθαι δὲ καὶ Αργος καὶ μάκλειαν τὴν προς ore καὶ υρχομενίους υρκάδας συνεδρίου του χαιῶν γένους τε γὰρ αὐτοῖς

οὐδεν του πιαιῶν μετεῖναι, καὶ ὐστερον τὰς πόλεις προσχωρῆσαι ταώτας προς το υχαῖκόν T αὐτα υρέστου ii λέγοντος οἰάρχοντες τῶν Ἀχαιῶν, ουδὲ τον πάντα πω

μείναντες ἀκοsσαι λόγον, ἔθεον ἐς το ἐκτος τῆς οἰκίας κα ἐκάλουν Ἀχαιοὐς ἐς ἐκκλησίαν. οἱ δὲ, τὰ ἐγνωσμένα ἐπέθοντο υπὸ Ρωμαίων αὐτίκα ἐτρέποντο ἐπὶ

64쪽

34 AXA IRA

τους Σπαρτιάτας οῖ Κορίνθω τότε ἔτυχον ἐπιδημουντες. συνήρπαζον δὲ πάντα τινά, καὶ δν Λακεδα μόνιον σαφῶς οντ ήπίσταντο, κάνοτω κουρὰς η υποδημάτων ενεκα ἐπὶ τὴ se τι η κατ ονομα προσγένοιτο πόνοια ' τους δὲ αυτῶν καὶ καταφυγεω ἔνθα ορέστης με φθάνοντας νομως κά ἐντεsθεν ἐβιάζοντο ελκειν ορεστης δὲ καὶ οἱ σῶν αὐτήτης τε τόλμης ἐπεχειν τους Ἀχαιοὐς ἐπειρῶντο, καὶ εκελευον μεμνῆσθαι σφας ως ἀδικημάτων καὶ υβρεως χουσιν ἐς Ῥωμαίους. φέραις δὲ υστερον ου πολλας οἱ Ἀχαιοὶ Λακεδα μονίων μὲν αυτῶν σου εἶνον συνειληφότες, κατατίθενται σφῆς ἐς δεσμωτηριον, τους id νους δὲ rem αυτῶν διακρίνοντες ηφίεσαν ἀποστέλλουσι δὲ καὶ ες Ῥώμην αλλους τε Ἀχαιῶν - ἐν τέλει καὶ Θεα-ρω- ώς δ απηλθον, ἐντυχόντες κατὰ την ανοδον μαίων πρέσβεσιν ἐπὶ τα Λακεδα μονίων καὶ Ἀχαιῶν υστερον φυρεστης ἀπεσταλμένοις . ὀπίσω καὶ αυτοὶ τρέπονται Λια- δὲ ξηκοντος οὐ χρόνου της αρχῆς στρατηγεῖν - Ἀχαιῶν ηρέθη Κριτόλαος 3. οὐτονδρι- καὶ σῶν οὐδενὶ λογισμω τον Κριτόλαον πολεμεωπρος Ρωμαίους ἔρως ἔσχει καί, ἔτυχον γαρ τότε δη οἱ557 παρὰ Ῥωμαίων κοντες τα Λακεδα μονίων καὶ Ἀχαιῶν

δικάσαι, ἀφίκετο μὲν ἐν πω τηυρκάδων τοῖς ἀνδράσιν ἐς λόγους ὁ Κριτόλαος, ἀθροῖσαι δὲ Ἀχαιούς σφισιν ἐς κοινὰν σύλλογον οὐδαμῶς θελεν, ἀλλὰ ἐς μὲν ἐπη

κοον τῶν Ρωμαίων ἔπεμπεν αγγέλους κελεύων του συνέδρους καλεῖν ἐς το πιαῖκόν, ἰδίε δὲ τοῖς συνέδροις ἐπέστελλεν ἐς τὰς πόλεις ἀπολείπεσθαι σφὰς του συλλό- ωγου. ς δνου ἀφίκοντο οἱ συνεδρεύσοντες, Ἀνταsθα ὁ Κριτόλαος μάλωτα ἐπεδείκνυτο ἀπατη προς Ῥωμαίους χρώμενος, ο αλλην ἐκέλευεν ἀναμένειν αὐτοὐςυχαιῶν

νοδον, ἐς μῆνα ἐσομένην ἔκτοπι αυτὸς δὲ οδδὲν ἰδίε

διαλέξεσθαί σφισιν ανευ του κοινου του Ἀχαιῶν ἔφασκε.

65쪽

LIBER VII. 35κῶ οἱ μον ἐπεὶ ἀαωτωμενοι συνῆκαν, απηλλάσσοντο ἐς Ῥώμηw 4. Κριτόλαος δε ἐς Κόριν νωχαιους ἀθροίσας ανέπεισε μει ἐπιφέρειν οπλα ἐπὶ την Σπάρτην, ἀνεπεισε δε καὶ ωμαίοις ἐκ του ευθεος πόλεμον αρασθαι τὸ μὲν εδὴ ανδρα βασιλέα καὶ πόλιν ανελέσθαι πόλεμον καὶ μηεὐτυχησαι συνεβη φθόνω μελλον ἔκ του δα μόνων η τοῖς πολεμησασι ποιεῖτο ἔγκλημα θρασυτης δὲ η μετὰ ἀσθενείας μανία αν ἀλλον νατυχία καλοῖτο o δη καὶ μιτόλαον καὶ πιαιους ἔβλαψε Παρώξυνε δὲ καὶ Ἀχαιοὐς Πυθέας βοιωταρχῶν τηνικαυτα ἐν Θηβαις, καὶ οἱ θη- βαῖοι συνεπιλήψεσθαι προθύμως ἐσηγγέλλοντο του, λέμου παλώκεσαν δὲ οἱ Θηβαῖοι δίκην Μετελλου δικά - 7ζοντος, πρώτην Φωκεμιν ἐκτῖσαι ζημίαν, τι ἐσέβαλον σῶν πλοις ἐς γῆν την Φωκίδα, δευτέραν υβοεsσιν, ἐφρωσαν γαρ καὶ βοέων την χώραν, τρίτην δὲ Ῥμφι- σευσι, τεμόντες καὶ την 'Aμφισσέων περὶ ἀκμην σίτου. XV. Ῥωμαῖοι δὲ παρά τε τῶν ανδρῶν διδαχθέντες Ους ἐς την Ἐλλάδα απέστειλαν, καὶ ἐκ τῶν γραμμάτων, Μέτελλος ἐπέστελλεν, ἀδικεῖν 'Ἀχαιῶν κατέγνωσαπι καί, ν γαρ Μόμμιός σφανιν ὐπατος τότε ἡρημένος, οὐτον

ναυς τε καὶ στρατιαν πεζην ἐκέλευον ἐπ Ἀχαιους αγειν.

458Μέτελλος δὲ παραυτίκα ἐπέπυστο ἁς Μόμμιος καὶ ὁ ἀν-τ στρατος ἐπὶ πιαιοὐς αφικνοrτο, καὶ ἐποιεῖτο σπουδην εἰ ἐπιθεὶς αυτος πέρας τω πολέμω φθάνη πρὶν Μόμμιον ἐς την Ἐλλάδα αφῖψαι 'Aγγέλους ουν παρὰ 1τους Ἀχαι-ς ἀπέστελλεν, ἀφιέναι κελεύων σφὰς συντελείας Λακεδαιμονίους καὶ πόλεις αλλας οπόσας εἰρητουπο Ῥωμαίων, της τε ἐκ του χρόνου του προτέρου σφωσιν ἀπειθείας ουδεμίαν παρὰ Ῥωμαίων ὐπισχνεντο ὀργην γενησεσθαι ἄμα τε δη αὐτα ἐπεκηρυκεύετο καὶ ηλαυνενει Μακεδονίας τον στρατόν, διὰ Θεσσαλίας την πορείαν - παρὰ τον Λαμιακὸν ποιούμενος κόλπον 'Ἀριτ 3.

66쪽

λαος δὲ καὶ Ἀχαιοὶ λόγον μεν φεροντα ἐς σύμβασιν προσίεντο οὐδένα, Ἀράκλειαν δε προσεκάθηντο πολιορκουν-- ντες ου βουλομενους ἐς το πιαι κον συντελεῖν. τότε δνώς παρὰ των κατασκόπων ἐπυνθάνετο ὁ Κριτόλαος Μέτελ- λον καν μαίους διαβεβηκέναι τον Σπερχειόν, ἀπέφευγεν ἐς Σκάρφειαν την Λοκρῶν, ουδὲ κατὰ το στενον το Ηρακλεια τε μεταξὐ καὶ Θερμοπυλῶν τους χαιοὐ τά- ξας ἐτόλμησεν υπομεῖναι Μέτελλοπι ἀλλα ἐς τοσοίτο ἀφίκετο δειματος ως μηδὲ αυτ ποιησασθαι το χωρίον προς ἀμείνονος ἐλπίδος, ἔνθα ν μὲν Λακεδαιμονίοις υπὲρ τῶν Ἐλλήνων - ἐς Μήδους, ην δὲ καὶ Ἀθηναίοις τα ἐς Γαλάτας ουδὲν φανέστερα ἐκείνων τολμηματα. 3 1ποφευγοντας δὲ Κριτόλαον καὶ πιαιοὐ αίρουσινολίγον προ της Σκαρφείας οἱ μοὐ φ Μετέλλ', καὶαπέκτεινάν τε πλήθει πολλούς καὶ ἔλαβον ζῶντας οσον

χιλίους Κριτόλαος δὲ οὐτε ἀφθη ζῶν μετὰ την μάχην,

οὐτε ἐν τοῖς νεκροῖς εὐρέθη ' εἰ δὲ ἐτόλμησε της προς τῆοἴτη θαλάσσης ἐς ταύτης καταδsναι το τέλμα παντάπασιν ἔμελλεν αγνωστός τε καὶ σπυστος οἰχήσεσθαι κατὰ ωτου βυθ οὐ. ας μὲν οὐν την Κριτολάου τελευτην καὶαλλα πάρεστιν εἰκάζειw Ἀρκάδων δὲ ἐξοστρατευμένοι λογάδες ριίλιοι οῖ Κριτολάφ του ἔργου μετέσχον, προηλ 55s ν μὲν αχρι Βλατείας της Φωκέων, καὶ ἐς την πόλιν υπαυτῶν κατὰ συγγένειαν δη τινα παλαιαν ἐδέχθησαν ώς δὲ τοῖς Φωκεsσιν Ἀριτολάου συμφορὰ καὶ Ἀχαιῶν ἀπηγγέλλετο, ἀπελθεῖν ἐκ της Ελατείας κελεύουσι τοὐς ευρκάδας. πιοὐσι δὲ ὀπίσω σφίσιν ἐς την Πελοπόννησον Μέτελλος καὶ Ῥωμαῖοι περὶ χαιρώνειαν ἐπιφαίνονται. ἔνθα δη ἐπελάμβανε τοὐς Ἀρκάδας ἐκ θεῶν δίκη τῶν Ἐλληνικῶν , οῖ ἐν χαιρωνεία Φιλίππου καὶ Μακεδόνων ἐναντία αγωνιζομενους ἐγκαταλιπόντες Ἐλληνας τότε ἐν χωρί' μαῶτ' ἐκτείνοντο υπὸ Ῥωμαίων.

67쪽

4. Ἀχαιοῖς δὲ αυθες ἐπὶ την γεμονίαν του στρα- ττευματος παρήει, ἰαιος καὶ δούλους τε ἐς ἐλευθερίανηφίει, - Μιλτιάδου καὶ - ναίων βούλευμα προ του ἔργου του ἐν Μαραθῶνι μιμούμενος, καὶ Ἀχαιῶν συνέλεγε καὶ Ἀρκάδων απο τῶν πόλεων τους ἐν λικία ' μνετο δέ, αναμεμιγμένων ο s καὶ οἰκετῶν, το ἀθροι νωνες ξακοσίους μὲν μάλιστα αριθμον ἱππεῖς, το δὲ ὁπλιτείον τετρακισχίλιοί τε καὶ μύριοι ' ταμ ὁ Αίαιος ἐρχα-ν αφίκετο ἀνοίας ος Κριτόλαον κάλπειαν την Ἀχαιῶν

ἐπιστάμενος παρασκευην κακῶς μως αγωνισαμένην

προς Μέτελλον, ἀπέλέξεν αὐτος οσον τετρακισχιλίους, καὶ αρροντα ἐπ' αὐτοῖς ἔταξεν υλκαμένην. απεστέλλοντο δὲ ἐς Μέγαρα, φρουρά τε εἶναι Μεγαρεῶσι του στεως, καὶ ην Μέτελλος ἐπίη καὶ οἱ Ῥωμαῖοι, του πρόσω σφας κωλυειν. 5. Μέτελλος δὲ ώς οἱ περὶ χαιρώνειαν λογάδες sκατέστρωντο οἱ ρκάδων, αναστήσας το στράτευμα ηλαυνεν ἐπὶ τὰς Θήβας - φάκλειάν τε γαρ ἐπολιόρκησαν οἱ Θηβαῖοι μετὰ Ἀχαιῶν, καὶ αγῶνος του προς κά

φειαν μετεσχήκεσαν Ἀτε δ αυτοί τε καὶ γυναῖκες ἐκλελοιπότες, πασα λικία, την πόλιν ἐπλανῶντο ανὰ την Βοιωτίαν καὶ ἐς τῶν ορῶν τὰ ἄκρα ἀνέφευγον Μέτελλος Io δὲ οἴτε ἱερὰ ἐμπιπράναι θεῶν Οἴτε οἰκοδομήματα καθαι- ρεω εἴα, Θηβαίων τε τῶν αλλων μήτε ἀποκτεῖναι μηδένα,560μητε αἱρεῖν φεύγοντα ἀπηγόρευς Πυθέαν δνην ἔλωσιν, ἀνάγειν ἐκέλευσεν ἁ αυτόν. 'Eξεύρητό τε δη αὐτίκα ὁ Πυ,έας, καὶ ἀναχθεὶς δίκην εἶχεν 'Ως δὲ πλησίον --γάρων ἐγίνετο στρατός, οὐτε πέμειναν οἱ περὶ τονωλκαμένην, καὶ αὐτίκα ἐς Κόρινθον παρὰ το στρατόπεδον τουχαιῶν χοντο φεύγοντες. καὶ Μεγαρεῖς μὲν II παραδιδόασιν ἀμαχε Ρωμαίοις την πόλιν, Μέτελλος δὲ ἁ αφίκετο παρὰ τον 'Tσθμόν, ἐπεκηρυκεύετο καὶ τότε Ἀχαιοῖς ἐς εἰρήνην καὶ ομολογίαν προκαλούμενος ἰσχυ-

68쪽

ρος γαρ τις ἐνέκειτο αυτω πόθος τὰ ἐν Μακεδονία aoμου κά τα Ἀχαιῶν κατεργασθηναι δι αυτοs τουτφμὲν ταυτα ἐσπευκότι Λίαιος ναντιουτο - ἀγνωμο

XVI. Μόμμιος δὲ 'Oρέστην αμα ἀγόμενος, τον πρωτερον ἐπὶ τῆ Λακεδαιμονίων διαφορὰ καὶ Ἀχαιῶν ἐλθόντα, ἀφίκετο μὲν περ ορθρον ἐς τὸ τῶν Ῥωμαίων στράτευμα, ἀποπέμψας δὲ ἐς Μακεδονίαν Μέτελλον κεὶδ νον ελετο ἐκείνφ, ἀνέμενεν αὐτος ἐν τεγσθμετην πασαν ἀθροι ναι παρασκευήν. φίκετο δὲ ἱππικον μὲν πεντακόσιοί τε καὶ τρισχίλιοι, του πεζου δὲ ἀριθμος ἐγένετο ἐς μυριάδας δύο, προσόντων κάὶ τούτοις τρισχιλίων ἐπηλθον δὲ καὶ τοξόται Κρῆτες καὶ ἐκ Περγάμου

της υπὲρ Καῖκου Φιλοποίμην στρατιωτας αγων παρατυττάλου Μόμμιος μὲν δη τῶν τε ἐξ 1ταλίας τινὰς καὶ τα ἐπικουρικὰ ἀπωτερω δυο τε καὶ δέκα ἔταξε σταδίοις, προτου παντος εἶναι στρατευματος φυλακήν Ἀχαιοὶ δέ, ἐχόντων ἀφυλακτότερον υπο φρονήματος τῶν Ῥωμαίων, ἐπιτίθενται ἐπὶ φυλακῆς αυτοῖς τῆς πρώτης, καὶ τους μὲν φονευουσι, πλείονας δὲ ἔτι ἐς τὸ στρατόπεδον κατεῖρξαν, καὶ ασπίδας οσον τε πεντακοσίας Iλον. ποτουτου δὲ του ἔργου καὶ ἐπηρθησαν οἱ πιαιοὶ ποιησα- σθαι την ἔξοδον πρότερον πρὶν η Ῥωμαίους αρχειν μάχης.33ὸς δὲ ἀντεπηγε καὶ ὁ Μόμμιος, οἱ μὲν ἐς τὰ ἱππικον τῶν χαιῶν ταχθέντες αυτίκα χοντο φευγοπες, της ' μαμνίππου μηδὲ την πρώτην ἔφοδον υπομείναντες ὁ

δὲ πεζὸς στρατὸς ἀθυμως μὲν εἶχεν ἐπὶ τῶν ἱππέων τητροπη, δεξάμενοι δὲ την ἐμβολην του πλιτικου του Ῥωμαίων, βιαζόμενοί τε τω πληθε καὶ ἀπαγορευοντες τοῖς τραυμασιν μως ἀντεῖχον υπο του θυμου, πρίν γε561δη Ῥωμαίων λογάδες χίλιοι προσπεσόντες κατὰ τα πλάγ-4για ἐς τελέαν τους Ἀχαιοὐ φυγην κατέστησαν. Eἰ δὲ

69쪽

ἐτόλμησεν ἐσδραμεῖν μετὰ την μάχην Δαιος si Κόρινθέων καὶ υποδέξασθαι φαείχει τους διαπίπτοντας ἐκ της φυγης, καν ευρασθαί τι παρὰ Μομμίου οἱ 'Aχαιοὶ φιλάνθρωπον Dum σαν, ἐς πολιορκίαν καὶ τριβην πολέμου κα-τάντος. 3. νυν δὲ ἀρχομένων ἔτι ἐνδιδόναι, των

Ἀχαιῶν ευθην Μεγάλης πόλεως ἔφευγεν ὁ Λίαιος , ουδέντι γηνόμενος - - ιους ομιος καὶ καλλίστφατος οπμπέδου προς - καίους. -τ γὰρ is ἀνδρὶ ἱππαρ- si μαντι ἐν Σικελία, τε Ἀθηναῖοι H σοι ἄλλοι του στόλου μετεσχηκεσαν ἀπώλλυντο προ τ ποταμφ φυσινάρφ, τούτφ τότε φ Καλλιστρειν παρέστη τόλμα διεκπαῖσαι διὰ των πολεμίων αγοντι τους ἱππέας ως δὲ τ πολ-ἀπέσωσεν αυτῶν ἐς Κατάνην, ἀνέστρεφεν οπίσω

την αὐτην αὐθις ὁδὸν ἐς Συρακούσας, διαρπάζοντας δὲ

ἔτι ευρὰν το Ἀθηναίων στρατόπεδον καταβάλλει τε οσον πέντε ε αυτῶν, καὶ τραέματα ἐπίκαιρα αυτὸς καὶ kr πος λαβόντες ἀφιασι την ψυχήν. ουτος μεν δη ἀγαθηκε δόξαν υ ναίοις καὶ αὐτμπτωμενος, περιεποίησέ τε νηρχε καὶ ἐτελεύτησεν αυτὸς εκουσίως A. Λίαιος δὲ Ἀχαι- ους ἀπολωλεκὼς Μεγαλοπολίταις κακῶν τῶν ἐφεστηκ των κεν αγγελος, ἀποκτείνας δὲ αὐτοχειρὶ την γυναῖκα, ἶνα δη μη γένοιτο αἰχμάλω τος, τελευτ*πιων φάρμακον,

ἐοικυῖαν μὲν παρασχόμενος Μεναλκίδαν την ἐς Βρηματα 562 πλεονεξίαν, ἐοικυων δὲ καὶ iram ἐς τον θάνατον δειλίαν. 4. Ἀχαιῶν δὲ οἱ ἐς Κόρινθον ἀποσωθέντες μετὰ την 7 μάχην ἀπεδίδρασκον υπὸ νύκτα εὐ-ς ἀπεδίδρασκονδε καὶ αυτῶν Κορινθίων οἱ πολλοί. Μόμμιος δὲ τὰ μὲν παραυτίκα ἀναπεπταμένων δμως τῶν πυλῶν, ἐπεἶχεν ἐς την κόρινθον παρελθεῖν, ποκαθῆσθαί τινα ἐντὸς του τείχους ὁκοπτεύων ἐνέδραμ τρίτη δὲ μέρη μετὰ την μάχην ἐρει τε κατὰ κράτος καὶ ἔκαιε Κόρινθον τῶν ηδὲ ἐγκαταληφθέντωω τὸ μὲν πολ&ο Pωμαῖοι φονεύουσι,

70쪽

κάὶ οἰκέτας, σοι των ἐς ἐλευθερίαν ἀφεθεντων καὶ μαχεσαμένων μετὰ χαιῶν η υ νυπο ου πολέμου ἔργον ἐτεθνηκεσαν Ἀναθημάτων δὲ καὶ του αλλου κόσμου τα μὲν μάλιστα ανηκοντα ἐς θαυμα ανηγετο, τα δὲ

λείνοις Ουνομοίου λόγου Φιλοποίμενι ὁ Μόμμιος φκαρ Ἀττάλου στρατηγφ δίδωσι καὶ ην Περγαμηνοῖς 9 καὶ ἐς ἐμὲ ἔτι λάφυρα Κορίνθια Πόλεων δὲ oviri Pt μαίων ἐναντία ἐπολεμησαν τείχη μὲν ὁ Μόμμιος κατέλυε

καὶ οπλα ἀφ πεῖτο πρὶν η καὶ συμβουλους αποσταληναι παρὰ Ῥωμαίων - ώς δὲ ἀφίκοντο οἱ συν αυτω βουλευσόμενοι, ἐνταυθα δημοκρατίας μὲν κατέπαυε, καθίστατο δὲ ἀπο τιμημάτων τὰς αρχάς. καὶ φόρος τε ἐτάχθη τῆ Ελλάδι, καὶ οἱ τὰ χρήματα ἔχοντες ἐκωλυοντο ἐν τῆ υπερορί κτασθαι συνέδριά τε κατὰ ἔθνος τα λάστων, Ἀχαιῶν καὶ το ἐν Φωκευσιν η Βοιωτοῖς τέρωθί που Io της Ἐλλάδος, κατελέλυτο ομοίως πάντα. 7.Ἐτεσι δὲ Ουπολλοῖς στερον ἐτράποντο ἐς ἔλεον Ῥωμαῖοι της Ἐλλά-563δος, καὶ συνέδριά τε κατὰ ἔθυος ἀποδιδόασιν εκάστοις

τὰ ἀρχαῖα καὶ το ἐν τῆ περορία κτῆσθαι ἀφῆκαν δὲ καὶοσοις ἐπιβεβλήκει Μόμμιος ζημίαw Βοιωτούς τε γαρ

Ηρακλεώταις καὶ βοευσι τάλαντα εκατον κα πιαιους Λακεδαιμονίοις διακόσια ἐκέλευσεν ἐκτῖσαι τούτων μὲν δναφεσιν παρὰ Ῥωμαίων ευροντο Ἐλληνες, γεμὼν δε

ἔτι καὶ ἐς ἐμὲ ἀπεστέλλετο καλουσι δὲ Ουχαλάδος, ἀλrυχαῖα ηγεμόνα οἱ Ῥωμαῖοι, διότι ἐχειρώσαντο Ελληνας δι υχαιῶν τότε του Ἐλληνικου προεστηκότων υ δὲ πόλεμος ἔσχεν ουτος τέλος Αντι θ υ μεν Ἀθήνησιν αρχοντος, ολυμπιάδι δὲ ἐξηκοστῆ προς ταῖς κατόν, ν ἐνίκα -οδωρος Σικυώνιος. XVII. M απαν δε ασθενείας τότε μάλιστα κατῆλθεν

ηαλλάς, λυμανθεῖσα κατὰ μέρη καὶ διαπορθηθεῖσα ἐξ